 |
CHÆ TAÂM YEÁU CHO NGÖÔØI TU THIEÀN H.T THÍCH THANH TÖØ |
 |
 |
||
|
PHAÀN 1 Hoâm nay toâi giaûng baøi “CHÆ TAÂM YEÁU CHO NGÖÔØI TU THIEÀN” do Thieàn Sö Thanh Vieãn hieäu laø Phaät Nhaõn daïy. Ñaây toâi noùi qua ñaïi khaùi ñeå bieát Ngaøi Xuaát thaân töø ñaâu. Nhö trong söû chuùng ta hoïc, cuoái quyeån Trung Hoa Chö Thieàn Ñöùc Haønh Traïng taäp II thì doøng Laâm Teá Chia laøm hai nhaùnh. 1. Laø Ngaøi Döông Kyø. 2. Laø Ngaøi Hoaøng Long. Döôùi Ngaøi Hoaøng Long coù nhieàu ñeä töû noåi tieáng, vaø döôùi Ngaøi Döông Kyø cuõng coù nhieàu ñeä töû noãi tieáng. Do ñoù caû hai chi phaùi ñeàu thònh haønh ôû cuoái ñôøi Ñöôøng sang ñôøi Toáng ( Thieàn Sö Phaät Nhaõn laø moät vò ôû trong ñôøi Toáng). Döôùi Ngaøi Döông Kyø coù hai Ngaøi Baïch Vaân Ñoan (töùc Thieàn sö Nghóa Ñoan ôû Baïch Vaân). ÔÛ döôùi Ngaøi Nghóa Ñoan coù Ngaøi Phaùp Nhaõn ôû nuùi Nguõ Toå hay goïi Nguõ Toå Dieãn. Döôùi Nguõ Toå Dieãn laïi coù ba oâng, Phaät Giaùm laø anh, ñeán oâng Phaät Quaû (töùc laø Ngaøi Vieân Ngoä), roài oâng Phaät Nhaõn. Nhö vaäy, Ngaøi Phaät Nhaõn laø ñeä töû cuûa Ngaøi Phaùp Dieãn thuoäc phaùi Thieàn toâng Laâm Teá, chi nhaùnh cuûa Ngaøi Döông Kyø. Phaùi thieàn naøy, trong thôøi cuûa maáy vò Phaät raát laø noåi tieáng. Cho neân ñôøi Toáng, chòu aûnh höôûng Thieàn toâng saâu ñaäm nhaát, laø do caùc vò Thieàn sö ñôøi Toáng naøy. Baøi “CHÆ TAÂM YEÁU CHO NGÖÔØI TU THIEÀN” coù tính caùch chuyeân moân, giaûng cho nhöõng ngöôøi ñaõ tu Thieàn vaø hoïc Thieàn hôi laâu. Coøn ngöôøi baét ñaàu nghe vaø hoaëc chöa töøng nghe thaáy hôi khoù hieåu. Do ñoù neáu quí vò môùi nghe maø coù chuûng töû Thieàn toâng cuõng coù theå laõnh hoäi ñöôïc phaàn naøo, coøn hoaøn toaøn khoâng coù chuûng töû thì ñöøng traùch toâi laø giaûng khoù nghe, vì baøi noùi nhö vaäy toâi khoâng theå noùi khaùc ñöôïc. Bôûi ñaây, laø chæ taâm yeáu cho ngöôøi tu Thieàn nghóa laø neáu ngöôøi tu thieàn neáu khoâng ngoä ñöôïc baûn taâm khoâng thaáy ñöôïc baûn taùnh thì ñöôøng tu cuûa mình coi nhö coøn xa, chöa vaøo ñöôïc cöûa ñaïo. Traùi laïi neáu nhaän ñöôïc baûn taâm, thaáy ñöôïc baûn taùnh thì môùi goïi laø ngöôøi ñaõ vaøo cöûa, môùi coù theå tieán leân con ñöôøng tu haønh khoâng coøn nghi ngôø. Do ñoù neân ngöôøi tu Thieàn naøo cuõng ñeàu phaûi laøm sao nhaän ñöôïc caùi Taâm Yeáu cuûa chính mình. Nhaän ñöôïc taâm yeáu ñoù laø ñieàu kieän then choát ñeå ñi vaøo cuûa Thieàn. Vaäy laøm sao hoïc qua baøi naøy, quí vò thaáy ñöôïc caùi taâm yeáu cuûa chính mình, ñoù laø ñieàu toái thöôïng maø Ngaøi Phaät Nhaõn mong moõi, vaø toâi hoâm nay cuõng öôùc mô. Mong raèng taát caû quí vò nghe kheùo maø nhaän ñöôïc. Giôø ñaây baét ñaàu vaøo trong baøi. Toâi ñoïc töøng ñoaïn giaûi thích cho quí vò nghe roõ. “Khoâng neân ôû trong choã roãng khoâng, khoâng bôø meù maø laäp phaàn haïn, neáu laäp phaàn haïn, töùc laø caùi roãng khoâng, khoâng bôø meù beøn bò rôi keït. Vì theá neân ngöôøi hieåu khoâng, chaúng coù töôûng khoâng. Neáu duøng ngoân ngöõ dieãn taû taâm cuõng chaüng ñöôïc taâm. Vì ngoân ngöõ voán laø taâm, neân dieãn taû noù vaãn chaúng ñöôïc. caùc thöù hoäi ñeán ñeàu khoâng kheá hoäi vôùi töï taâm. Thöôïng coå baûo: “Thaàm kheá maø thoâi” neáu nhö nôi ñaây maø chöa ñaït ñaïo thì chæ khoâng voïng nieäm laø ñöôïc.” Môû ñaàu quí vò thaáy khoù chöa? “Khoâng neân ôû trong choã roãng khoâng, khoâng bôø meù maø laäp phaàn haïn”.ÔÛ trong choã roãng khoâng maø laäp phaàn haïn, khoâng bôø meù laø choã naøo? Quí vò nhôù coi choã naøo? Choã naøo goïi laø choã roãng khoâng, khoâng bôø meù? Vì ñaây laø chæ thaúng Taâm Yeáu maø Taâm Yeáu ñoù laø Taâm Theå cuûa moïi ngöôøi chuùng ta. Caùi Taâm Theå ñoù khoâng coù töôùng maïo, khoâng coù hình traïng. Cho neân noù khoâng phaàn haïn. Bôûi khoâng coù phaàn haïn neân noùi noù laø roãng khoâng, laø roãng rang. v.v... Vì coù töôùng, coù hình theå roõ raøng, thì môùi coù chöøng, coù haïn, môùi goïi laø coù. Coøn neáu khoâng coù hình töôùng cuï theå thì ñaâu goïi laø coù? Nhöng khoâng maø chaúng phaûi khoâng. Ñoù môùi laø caùi khoù khaên nhaát cuûa ngöôøi tu. Bôûi khi chuùng ta tìm taâm, chaúng nhöõng chuùng ta laø keû ngu muoäi trong thôøi maït phaùp, maø keå caû Ngaøi A Nan, laø ñeä töû gaàn vôùi ñöùc Phaät maø Ngaøi vaãn coøn maéc keït ôû choã naøy. Nhö trong kinh Laêng Nghieâm, Ngaøi cöù thöa vôùi ñöùc Phaät: “Neáu Phaät noùi, noù laø taâm cuûa con thì taïi sao con khoâng thaáy noù? Vaäy chính Ngaøi A Nan cuõng thaéc maéc nhö thöôøng. Neáu noù laø Taâm cuûa mình thì mình phaûi thaáy noù, mình phaûi nhaän ra ñöôïc noù, theá môùi phaûi laø Taâm cuûa mình; baèng khoâng thaáy noù, khoâng nhaän ñöôïc noù, laøm sao noùi cuûa mình ñöôïc, phaûi vaäy khoâng? Nhöng ngöôïc laïi, neáu chuùng ta thaáy noù, thì noù laø cuûa ai? Neáu chuùng ta thaáy ñöôïc Taâm thì Taâm cuûa ai? Ñoù laø choã nhieàu ngöôøi khoâng hieåu noåi. Vì nghó raèng: Neáu taâm cuûa mình thì mình phaûi thaáy. Thaät söï, neáu mình thaáy, thì khoâng phaûi Taâm cuûa mình. Caùi choã ñoù môùi laø laï! Taïi sao mình thaáy laïi khoâng phaûi taâm cuûa mình? Ví duï: Toâi noùi con maét cuûa toâi, toâi thaáy ôû tröôùc maët: Naøo laø ñoàng hoà, chai daàu, ly nöôùc vaø taát caû quí vò ngoài ñaây. v.v... Toâi thaáy taát caû quí vò vaø nhöõng söï vaät ñoù. Vaäy nhöõng caùi ñoù coù phaûi laø toâi chöa? Nhöõng caùi maø toâi thaáy, caùi ñoù chæ laø caùi beân ngoaøi thoâi. Coøn con maét hay thaáy cuûa toâi, chæ thaáy ñöôïc söï vaäy beân ngoaøi, chôù khoâng theå thaáy ñöôïc con maét cuûa mình. Neáu thaáy ñöôïc noù (maét) laø thaáy caùi gì khaùc roài, phaûi vaäy khoâng? Cho neân chuùng ta maéc keït ôû choã muoán tìm thaáy taâm mình, vaø khi thaáy laø thaáy caùi gì chöù khoâng phaûi thaáy taâm cuûa chính mình. Ñoù laø ñieàu heát söùc khoù khaên. Cho neân ngöôøi tu phaàn nhieàu khoâng nhaän ra ñöôïc baûn taâm. Ví duï: Baây giôø quí vò nghó raèng: Khi mình noãi giaän mình bieát, vaø khi mình nghó chuyeän gì mình thaáy, chôù sao noùi khoâng thaáy? Thaät ra, caùi ñoù chæ laø voïng töôûng, laø boùng daùng cuûa 6 traàn, cho neân mình thaáy ñöôïc, coøn caùi bieát ñöôïc voïng töôûng, thaáy ñöôïc voïng töôûng, thaáy caùi noùng naûy, thaáy nhöõng trieäu chöùng baát thöôøng nôi mình, thì caùi ñoù coù töôùng maïo naøo coù töôùng maïo gì? Vì vaäy caùi bò thaáy khoâng phaûi laø thaät cuûa mình. Nhöng laâu nay mình cöù noùi caùi bò thaáy laø mình, laø taâm cuûa mình, do ñoù maø laàm. Töôûng ñaâu mình nhaän ra ñöôïc caùi phaân bieät, caùi suy nghó, roài cho ñoù chính laø taâm mình. Bôûi vì ngöôøi ta laàm nhaän: Caùi suy nghó, caùi phaân bieät laø taâm cuûa mình, cho neân thaáy noù coù giôùi haïn, coù chöøng, coù löôïng, neân khi nghe Phaät noùi: Taâm mình noù khoâng coù bôø meù, noù roãng khoâng, thì khoâng ai hieåu noåi. Ví duï: Baây giôø toâi suy nghó veà ngöôøi, thì taâm toâi noù duyeân theo caùi hình aûnh ngöôøi ñoù vaø nhö vaäy noù bò giôùi haïn bôûi caùi hình aûnh ñoù, töùc laø noù coù chöøng, coù löôïng. Neáu toâi suy nghó veà quaû nuùi thì taâm toâi duyeân theo quaû nuùi, noù cuõng coù chöøng, coù löôïng. Cho ñeán, neáu suy nghó veà bieån caû thì taâm toâi duyeân theo bieån caû. Nhöng caùi taâm maø khoâng suy nghó, bieát maø khoâng suy nghó thì caùi ñoù khoâng coù chöøng haïn, bôûi vì noù khoâng coù duyeân vôùi moät töôùng naøo caû. Vì vaäy neân noùi: Noù roãng khoâng, khoâng bôø meù. Do ñoù ai laäp, coù phaàn, coù haïn ñeàu laø traät. Vì vaäy, ñoái vôùi ngöôøi tu thieàn. Khi hoûi: “Taâm ôû choã naøo?” Caâu hoûi ñoù neân traû lôøi, hay khoâng traû lôøi? Neáu hoûi choã naøo, töùc coù nôi choán, maø coù nôi choán töùc coù hình töôùng cuï theå. Nhöng taâm noù khoâng coù hình töôùng cuï theå, noù ñaày khaép, maø ñaët caâu hoûi: Noù coù nôi choán, laøm sao ñöôïc? Neân traû lôøi thì traät. Vì vaäy, neân nhöõng Thieàn sö hay gaøi baãy ngöôøi hoûi. Ví duï: Baây giôø toâi hoûi: Gioù ôû choã naøo? Quí vò laøm ôn chæ cho toâi coi, ôû choã naøo? ÔÛ laù caây chaêng? Maø laù caây, phaûi gioù hay khoâng? Duø chæ ôû ñaâu, cuõng chæ laø phaùt hieän moät töôùng traïng nhoû, chôù khoâng phaûi toaøn theå cuûa gioù. Neáu chuùng ta chæ thì khoâng bao giôø truùng heát. Vì chæ choã naøy thì choã kia laø caùi gì? Do ñoù, caùi khoâng coù töôùng maïo, khoâng bò khu bieät, maø chuùng ta ñaët thaønh töôùng maïo khu bieät, ñoù laø sai laàm! Nhöng coù nhöõng caâu hoûi thieân haï thöôøng hoûi chuùng ta: (Thaày tu caàn phaûi ngoä taâm. Vaäy taâm ôû choã naøo? Caâu ñoù nhieàu ngöôøi thöôøng hay hoûi laém. Nhöng neáu coù chæ ra, thì chæ caùi gì? Chöù khoâng phaûi chæ taâm. Chính Ngaøi A Nan vaãn coøn maéc keït, ôû 7 choã hoûi taâm. Ñöùc Phaät hoûi taâm ôû ñaâu? Roài Ngaøi A Nan traû lôøi, traû lôøi moät hoài traät heát. Theá neân, neáu hieåu ñöôïc caùi taâm theå roãng rang khoâng bôø meù thì luùc ñoù chuùng ta khoâng coøn maéc keït trong nhöõng caâu hoûi nhö: Noù ôû choã naøo? Noù ra sao? Töôùng maïo noù theá naøo? v.v... Ñaët nhöõng caâu hoûi ñoù, thì bieát ngay ngöôøi hoûi hoï khoâng hieåu, maø neáu mình ñaùp, thì mình ra sao? Cuõng khoâng hieåu luoân. Thaønh ra ngöôøi muø hoûi, roài ngöôøi muø ñaùp, caû hai ñeàu khoâng thaáy gì heát. Vaäy neân ngöôøi thaät thaáy, ñoái vôùi nhöõng caâu hoûi ñoù, khoâng ñaùp. Ñaùp töùc khoâng thaáy. Nhö vaäy, baây giôø hoûi: Caùi gheá ôû choã naøo? Ngöôøi ñoù ôû choã naøo? v.v... thì ñöôïc. Coøn hoûi taâm ôû choã naøo thì traät. Neáu coù ôû choã naøo chaêng nöõa thì ñoù laø voïng töôûng, noù duyeân theo caùi naøy, caùi kia thoâi. Ñaây toâi nhaéc laïi caâu chuyeän Ngaøi Quoác Sö Hueä Trung ñôøi Ñöôøng. Coù moät vò Taêng AÁn Ñoä sang, töï xöng chöùng ñöôïc luïc thoâng. Vua môøi vaøo, ñeå Hueä Trung thí nghieäm. Ngaøi Hueä Trung hoûi: - Nghe oâng chöôùng luïc thoâng, ñöôïc tha taâm thoâng. Vaäy oâng tìm xem taâm ta ôû choå naøo? Ñaïi Nhæ Tam Taïng thöa: - Ngaøi laø vò quoác sö caû nöôùc maø laïi ñöùng treân caàu Thieân Taân xem khæ giôûn? Ngaøi laëng thinh giaây laâu hoûi tieáp: - Ngöôi xem ta ñang ôû ñaâu? Ñaïi Nhæ Tam Taïng noùi: -Ngaøi laø vò quoác sö caû nöôùc maø laïi ôû beán taøu xem ñoø ñua? Ngaøi laëng thinh giaây laâu hoûi tieáp: - Ngöôi xem ta ñang ôû ñaâu? Ñaïi Nhæ Tam Taïng laëng caâm giaây laâu. Ngaøi noùi: -Tha taâm thoâng cuûa ngöôi ôû ñaâu? Ñaïi Nhæ Tam Taïng im laëng. Khoâng ñoái ñaùp ñöôïc, bò Ngaøi Quoác Sö Hueä Trung naït: - Daõ hoà tinh! Roài OÂng laëng leõ ruùt lui. Vaäy hai laàn ñaàu, OÂng noùi truùng taâm Ngaøi Hueä Trung, laàn choùt laïi khoâng bieát? Daãn caâu chuyeän naøy ñeå quí vò bieát, khi chuùng ta coøn voïng töôûng, ngöôøi coù tha taâm thoâng seõ nhìn thaáy taâm mình Ví duï: Toâi ñang ngoài ñaây, toâi töôûng toâi ñang ñöùng ngoaøi bieån xem ngöôøi ta taém bieån, ngöôøi coù tha taâm thoâng lieàn thaáy ñöôïc caùi taâm toâi ôû ngoaøi bieån. Nhöng baây giôø, neáu toâi ngoài ôû ñaây maø taâm toâi khoâng ñoäng, khoâng daáy nieäm, thì ñaâu coù ai bieát ñaâu maø thaáy. Ñoù laø caùi taâm theå, roãng rang khoâng töôùng maïo, vì noù khoâng coù choã nôi. Hieåu ñöôïc nhö vaäy chuùng ta môùi hieåu caâu ñaàu naøy: Khoâng neân ôû nôi choã roãng khoâng, khoâng bôø meù (roãng khoâng, khoâng bôø meù chæ cho taâm theå cuûa chuùng ta) maø laäp phaàn haïn, töùc laø trong caùi taâm theå ñoù maø laäp: Coù phaàn, coù haïn, coù choã nôi, coù hình töôùng ñeàu laø traät heát. Neáu laäp phaàn haïn, töùc caùi roãng khoâng, khoâng bôø meù beøn bò rôi keït. Neáu chuùng ta laäp phaàn haïn, thì caùi taâm theå ñaõ bò rôi, bò keït roài; nghóa laø khoâng coøn ñuùng caùi taâm theå roãng rang nöõa. “Vì theá, neân ngöôøi hieåu khoâng, chaúng coù töôûng khoâng.” Caâu naøy Ngaøi keát luaän laïi. Bôûi leõ ñoù cho neân ngöôøi hieåu khoâng (hieåu ñöôïc caùi taâm theå roãng khoâng cuûa mình) thì khoâng coù töôûng khoâng. Choã naøy ña soá ngöôøi hoïc ñaïo thöôøng bò hieåu laàm, roài trôû laïi mæa mai ngöôøi tu thieàn. Hoï cöù noùi: “Tu thieàn noùi: Caùi gì cuõng khoâng.” Cho neân, chính khi toâi ñaët caùi hieäu “Chôn Khoâng” cuûa tu vieän roài giaûng Baùt Nhaõ, coù laém vò noùi: Toâi noùi caùi gì cuõng khoâng. Nhöng thaät söï ngöôøi hieåu khoâng maø chaúng coù töôûng khoâng. Ví duï: Quí vò bieát gioù khoâng coù töôùng maïo, nhöng noù truøm khaép, bieát chaéc nhö vaäy. Nhöng thöû hoûi: Hieän giôø tröôùc maét quí vò coù gioù hay khoâng? Coù hay khoâng coù? Vaø töôùng maïo gioù ra sao? Quí vò noùi thöû xem? Gioù noù gioáng nhö caây tuøng khoâng? Dó nhieân khoâng gioáng. Vaäy gioù noù gioáng nhö caây söù, caùi nhaø, quaû nuùi khoâng? Taát caû caâu hoûi, mình traû lôøi ñeàu khoâng. Vaäy hoï keát luaän: “Nhö theá laø khoâng coù gioù.” Noùi voán khoâng coù gioù quí vò chòu khoâng? Thöïc teá gioù ôû tröôùc maét chuùng ta, bao truøm chuùng ta. Cuõng nhö khoâng khí ñang bao truøm chuùng ta, vaø chuùng ta ñang soáng trong khoâng khí. Nhö con caù ñang soáng trong nöôùc, thì laøm sao noù bieát nöôùc ôû choã naøo? Choã naøo laïi khoâng coù nöôùc. Cuõng vaäy, gioù bao truøm heát, nôi naøo cuõng coù gioù nhöng maø chæ khoâng ñöôïc, ñaët phaàn haïn khoâng ñöôïc. Hoûi gioù bao lôùn? Quí vò thöû noùi bao lôùn? Baèng quaû nuùi chaêng? Cuõng khoâng ñöôïc. Baèng caùi gì cuõng khoâng ñöôïc. Nghóa laø khoâng theå ñaët noù coù haïn löôïng. Nhöng khoâng vì vaäy maø noùi khoâng coù gioù. Cuõng nhö ngöôøi chöa nhaän ra ñöôïc caùi theå troøn khaép cuûa gioù, thì khi hoûi töôùng maïo gioù ra sao, mình noùi khoâng gioáng caùi gì heát, roài hoï noùi mình noùi khoâng. Khoâng nhö vaäy laø khoâng coù gioù. Vaäy hoï noùi ñuùng hay sai? Cuõng vaäy, taâm theå noù truøm khaép maø ta khoâng thaáy ñöôïc töôùng maïo, bôûi töôùng maïo noù laø töôùng maïo mình, mình chæ nhaän ñöôïc caùi dieäu duïng cuûa noù maø bieát noù. Töôùng noù laø gì? Laø khoâng töôùng. Chôù khoâng theå thaáy ñöôïc. Vì thaáy ñöôïc noù, laø coù moät söï kieän, moät hình thöùc, moät töôùng maïo roài. |
||
