CHÆ TAÂM YEÁU CHO NGÖÔØI TU THIEÀN

H.T THÍCH THANH TÖØ

PHAÀN 3

Nhöõng choã naøy, noùi thaät khoù hieåu, nhöng laø moät leõ thaät. Töùc laø ñaïo ôû ngay choã taàm thöôøng nhaät duïng cuûa chuùng ta chôù khoâng ñaâu xa! Ñaây toâi xin daãn chuyeän Ngaøi Ñaïo Ngoä vaø Ngaøi Suøng Tín. Khi Ngaøi Suøng Tín phaùt taâm tu thì Ngaøi Ñaïo Ngoä coù noùi:

“OÂng laøm thò giaû cho ta, roài ta seõ chæ Taâm Yeáu cho OÂng.

Suøng Tín haàu haï 3 naêm trôøi, khoâng nghe chæ Taâm Yeáu gì heát. Hoâm noï Sö khoâng coøn chòu noåi ñöôïc nöõa. Beøn leân baïch vôùi Ngaøi Ñaïo Ngoä.

- Baïch Hoøa Thöôïng, khi con xuaát gia Ngaøi baûo: Con laøm thò giaû cho Ngaøi, roài Ngaøi chæ taâm yeáu cho con. Sao 3 naêm nay Ngaøi chöa töøng daïy con taâm yeáu gì heát?

Ngaøi Ñaïo Ngoä noùi: “Ta ñaõ chæ cho con roài. Sao laïi noùi nhö vaäy?

- Ngaøi chæ cho con luùc naøo?

- Ngöôi böng côm leân ta vì ngöôi nhaän, ngöôi daâng traø ta vì ngöôi nhaän. Ngöôi xaù lui ta vì ngöôi gaät ñaàu. Choã naøo chaúng daïy taâm yeáu cho ngöôi?

Sö cuùi ñaàu laëng thinh giaây laâu.

Ñaïo Ngoä baûo:

- Thaáy thì thaúng ñoù lieàn thaáy, suy nghó lieàn sai. Ngay caâu ñoù Sö khi ngoä. Laïi hoûi theâm:

- Laøm sao gìn giöõ?

- Maëc taùnh tieâu dao, tuøy duyeân phoùng khoaùng, chæ heát taâm phaøm, chaúng coù thaùnh giaûi khaùc.”

Nhö vaäy chæ coù ñöa, nhaän, gaät ñaäu nhöõng cöû chæ raát taàm thöôøng maø nhaän ñöôïc taâm yeáu. Taâm yeáu ñaâu coù caùi gì kyø ñaëc. Khoâng ngôø TaâmYeáu, chính laø caùi thöôøng nhaät duïng haøng ngaøy. Do ñoù ôû ñaây Ngaøi môùi daãn: “Nhö khi thaáy saéc laø luùc chöùng.” Baèng chöùng cuï theå laø ôû hoäi Linh Sôn, toaøn chuùng ñang ngoài chôø Phaät thuyeát phaùp, Ngaøi lieàn caàm caønh hoa sen giô leân thì ôû döôùi Toå Ca Dieáp chuùm chím cöôøi. Ngaøi ñaõ thaáy ñaïo. Sau naøy, caùc vò Toå cuõng theá, khi ñöa caây phaát töû leân thì coù vò cuõng nhaän ra. Nhö vaäy “thaáy saéc laø ñaõ chöùng.”

Khi nghe tieáng laø luùc chöùng. Nhö tröôøng hôïp Ngaøi Hoaøng Baù goïi Töôùng Quoác Buøi Höu. Ngaøi goïi:

- Buøi Höu!

- Daï!

- ÔÛ ñaâu?

Thì Buøi Höu lieàn nhaän ra!

“Khi uoáng nöôùc, aên chaùo laø luùc chöùng. “Nhö Ngaøi Trieäu Chaâu, khaùch ñeán Ngaøi hoûi:

- OÂng töøng ñeán ñaây chöa?

- Daï! Ñaõ töøng ñeán ñaây.

- Uoáng traø ñi.

Ngöôøi khaùc ñeán Ngaøi hoûi:

- OÂng ñaõ töøng ñeán ñaây chöa?

- Daï! Chöa töøng ñeán.

Lieàn baûo uoáng traø ñi            

Chuù thò giaû thaéc maéc lieàn hoûi:

- Ngöôøi chöa töøng ñeán Hoøa Thöôïng baûo uoáng traø ñi. Ngöôøi ñaõ töøng ñeán roài, sao Hoøa Thöôïng cuõng baûo uoáng traø ñi?

Ngaøi Trieäu Chaâu hoûi:

- Chuù aên chaùo chöa, chuù thò giaû thöa ñaõ aên roài. Ngaøi baûo:

- Uoáng traø ñi! Chuù thò giaû lieàn ngoä!

Nhö vaäy, khi uoáng nöôùc, aên chaùo laø luùc chöùng, ngay trong ñoù maø thaáy ñaïo.

“Moãi moãi ñeàu baët naêng sôû.” Ñoù laø moãi moãi ñeàu nhaän roõ nôi mình, khoâng coù naêng khoâng coù sôû.

“Ñaây chaúng phaûi taäp laâu, chaúng nhôø huaán luyeän maø ñöôïc, bôûi vì laø vieäc hieän thaønh. Ngöôøi ñôøi khoâng bieát goïi laø troâi laên.”

Caùi ñoù chaúng phaûi do taäp laâu maø ñöôïc, hay huaân luyeän maø thaønh, chæ kheùo nhaän lieàn ñöôïc.

“Bôûi vì laø vieäc hieän thaønh.” Chöõ “Hieän thaønh” coù nghóa laø: Noù ôû tröôùc maét mình, noù ñaõ saún coù, chôù khoâng khoâng ñaâu xa. Thaønh ra khoâng phaûi huaán luyeän maø ñöôïc. duø coù huaán luyeän bao nhieâu ñi nöõa, neáu khoâng kheùo nhaän ra noù, thì noù cuõng thaønh xa. Chæ kheùo nhaän, ñoù laø vieäc hieän tröôùc maét!

“Ngöôøi ñôøi khoâng bieát goïi laø troâi laên.” Töùc laø khoâng nhaän ra noù, khoâng bieát noù, neân cöù troâi laên trong ñöôøng sanh töû. Cho neân noùi: Chuùng ta hieän ñang soáng trong caùi taâm theå naøy, noù saún saøng, noù truøm khaép moïi nôi, moïi ngöôøi chuùng ta, maø chuùng ta khoâng thaáy noù. Chaúng khaùc naøo ngöôøi ñang soáng trong khoâng khí, laïi queân khoâng khí. Nhö con caù soáng trong nöôùc maø queân nöôùc.

Soáng trong nöôùc maø queân nöôùc, coù khaùc gì soáng trong khoâng khí maø queân khoâng khí. Chæ taïi vì mình cöù nhôù nhöõng caùi coù töôùng maïo maø queân ñi caùi “noù truøm khaép!” Töùc laø ôû ngay nôi mình, taâm theå noù truøm khaép, mình laïi queân nhaän, laïi nhaän nhöõng töôùng suy nghó naøy noï, tính toaùn kia ñaây.v.v...

Do ñoù neân goïi laø troâi laên, laø luaân hoài. Cho neân noùi: Chæ chaén môùi bieát, khoù coù theå löôøng. Chæ ngöôøi naøo chöùng ñöôïc thì ngöôøi ñoù môùi bieát, khoù coù theå löôøng noåi. Chuyeän ñoù quaù roõ, vì noù saün tröôùc maét, nhöng coù ngöôøi tìm hoaøi suoát ñôøi khoâng thaáy. Bôûi tìm cho neân khoâng thaáy, caøng coá tìm caøng khoâng thaáy. (vì noù laø saún cuûa mình, ôû tröôùc maét) Nhö vaâî khoù hay deã? Tìm suoát ñôøi khoâng thaáy thì ñaâu phaûi deã. Nhöng ôû tröôùc maét thì ñaâu phaûi khoù. Vì ngay choã tìm hoaøi khoâng thaáy neân Ngaøi Long Uaån noùi:

- Khoù khoù khoù! Möôøi taï daàu meø treân caây vuoát. Nhöng baø vôï laïi noùi:

- Deã deã deã, treân ñaàu traêm coû yù Toå Sö.

Ngöôøi noùi khoù ngöôøi noùi deã. Neân ngöôøi con gaùi teân Linh chieáu noùi:

- Cuõng chaúng khoù, cuõng chaúng deã. Ñoùi ñeán thì aên, meät nguõ khoø. (Daõ baát nan daõ baát dò cô lai khieát phaïn, khoán lai thuøy.)

Nhöng ñoái vôùi chuùng ta, (khoâng nhaän ñöôïc) ñoùi aên, meät nguû, suoát ñôøi chaéc troâi laên trong voøng sanh töû, bieát bao giôø môùi ñöôïc thaûnh thôi! Ñoù laø choã thaät tình Phaät Toå muoán chæ, ñieåm naøy thaät laø quan troïng!

“Ngöôøi hoïc bieát roõ vieäc naøy, vì sao khoâng ñöôïc Yeáu chæ maø thöôøng nghi.”

Naûy giôø, Ngaøi noùi deã, ñeå chuùng ta nhaän ra caùi ñoù. Giôø ñaây coù ngöôøi nhaän ra roài, nhöng hoï vaãn coøn nghi, taïi sao? Bôûi vì tin chöa toät, nghi chöa saâu thì chính laø vieäc aáy! Bôûi vì nhaän ra thì nhaän ra roài, nhöng vaãn coøn nghi? Laø taâò nhaän ñeå maø nhaän, nöõa tænh nöõa meâ, hoaëc nghi maø nghi chöa thaät saâu, töùc nhaän chöa thaáu ñaùo. Neáu nghi toät thì khi böøng ngoä cuõng laø ngoä toät. Coøn nghi khoâng ra nghi, ngoä khoâng ra ngoä, noù löøng chöøng nöõa tænh nöõa meâ, thì khoâng khoûi coøn coù choã maäp môø. Cho neân toâi laäp laïi lôøi noùi ñaàu tieân cuûa toâi, khi môû khoùa giaûng 3 naêm ôû ñaây. Toâi noùi: “Toâi daïy 3 naêm, chæ laøm sao cho ngöôøi hoïc ñuû nieàm tin laø ñöôïc.” Ñuû nieàm tin laø toâi möøng roài. Quí vò ñaõ ñuû nieàm tin chöa? Thaáy coi nhö deã maø khoù. Chöõ Tin ôû ñaây, khoâng phaûi tin theo kieåu Phaät ban phöôùc, Phaät noùi Kinh hay, maø tin ngay nôi mình coù taâm theå roõ raøng nhö vaäy. Khoâng coøn nghi ngôø gì heát. Ñi, ñöùng, naèm, ngoài, gì cuõng bieát mình coù caùi ñoù khoâng nghi, ñoù môùi laø thaät tin. Coøn baây giôø, nhieàu khi tin, maø moät luùc baän lo chuyeän ñôøi, roài cuõng queân maát. Queân maát roài laâu laâu laïi söïc nhôù. Uía! Mình coù caùi ñoù, sao ñeå cho noù chaïy maát ñi? Ñoù laø tin maø chöa thaät tin. Laïi nhieàu khi tin mình coù caùi ñoù, nhöng soáng vôùi noù cuõng hôi buoàn buoàn, neân suy nghó caùi naøy, suy nghó caùi kia, do suy nghó tính toaùn thì thaáy coù ñöôïc caùi naøy, caùi noï vui hôn. Nhaát laø ngöôøi tu ôû chuøa khoâng laâu. Khi tröôùc hoïc Kinh coù nhieàu caâu khoâng hieåu, giôø ñaây taâm hôi yeân tænh, nhôù laïi caâu ñoù lieàn hieåu ra, thaáy hay quaù, roài cöù theo caâu ñoù vaø suy nghó veà caâu ñoù maõi, laâu laâu laïi nhôù caâu khaùc roài cuõng nghó theo. v.v...

Cöù thaáy caùi suy nghó ñoù laø hay maø boû thì uoång, khoâng nôû boû! Ñoù laø beänh. Hoaëc coù ngöôøi khoâng nhôù Kinh, maø khi tröôùc tính chuyeän laøm aên gì ñoù, bò lung tuùng suy nghó khoâng ra. Giôø coù tu chuùt chuùt neân tính caùi gì truùng caùi naáy. Roài trôû laïi suy nghó, chuyeän ñoù phaûi traû lôøi hoï laøm sao? v.v...

Giôø ñaây taâm hôi tænh taùo, neân lieàn nghó ra caùi yù, traû lôøi nhö vaäy laø khoân ngoan laém, nhôù caâu naøy hoaøi, oân tôùi, oân lui cho thuoäc loøng ñeå mai traû lôøi vôùi ngöôøi. Nhö vaäy laø ñaõ maát mình bao giôø khoâng hay. Ñoù laø beänh cuûa ngöôøi tu, goïi laø tin, nhöng chöa saâu, chöa toát. Neáu tin toát, baát cöù caùi gì ñeán, duø hay, nhö nhôù moät caâu Kinh khi tröôùc mình khoâng hieåu, nhöng baây giôø böøng hieåu, hoaëc nhôù caùi chuyeän maø hoài tröôùc mình suy nghó khoâng ra, baây giôø suy nghó ra, thì cuõng thoâi boû! Caùi ñoù khoâng phaûi laø mình! Chæ soáng vôùi caùi chaân thaät cuûa chính mình, ñoù môùi laø tin saâu.

Cho neân noùi: “Neáu tin toát, nghi saâu thì chính laø vieäc aáy.” Nghi ñaây laø noùi veà caùi nghi tình cuûa nhöõng ngöôøi khaùn thoaïi ñaàu. Nhöng neáu mình khoâng khaùn thoaïi ñaàu maø mình nhaän ra, mình tin toát thì cuõng laø “Chính vieäc aáy”,töùc laø caùi taâm yeáu chôù chaúng coù gì laï.

“Chaúng bieát phaûn chieáu nhö theá, beøn meâ loaïn khoâng bieát manh moái.”

Ngöôøi naøo khoâng bieát phaûn chieáu laïi nhö vaäy, töùc laø khoâng chòu soi laïi trôû laïi mình, laø keû meâ loaïn, khoâng bieát manh moái.

“Giöõa ñöôøng ñang gaëp khoù khaên moãi meät,laïi hay töï phaûn tænh, laïi khoâng coù ngöôøi thöù hai.”

Chöõ phaûn tænh ôû ñaây töùc laø nhaän ra. Quí vò ñöøng coù nghó raèng: Nhìn trong ngöïc mình laø phaûn tænh, ñoù laø laàm! Coù nghóa laø töø xöa ñeán giôø chuùng ta coù saùu caên nhö: Maét, tai, muõi, löôõi, thaân vaø yù laø côn quan ñeå tieáp xuùc vôùi saùu traàn nhö: Maét thì chaïy theo saéc, tai thì chaïy theo tieáng (thanh traàn). v.v...

Giôø ñaây chuùng ta phaûn tænh baèng caùch: Maét thaáy saéc khoâng chaïy theo saéc, neân bieát roõ mình coù taùnh (hay) thaáy. Tai nghe tieáng khoâng chaïy theo tieáng, neân bieát mình coù taùnh (hay) nghe. Ñoù laø phaûn tænh, töùc xoay laïi ñeå nhaän ra mình, chôù khoâng chaïy theo vaät (ñeå phaân bieät ñeïp xaáu hay dôû...), thì nhaän ngay nôi mình khoâng coù ngöôøi thöù hai. Bieát khoâng coù ngöôì thöù hai, thì coøn gì noùi laø moãi meät.

“Ñaõ noùi laø vieäc naøy thì ñaâu laïi coù bieát.”

Vieäc naøy töùc laø vieäc cuûa mình roài, ñaâu coù bieát mình nöõa. Vì vaäy, chính ñoù laø caùi töï mình nhaän ra thoâi, khoâng coù phaân bieät ñeå maø bieát, nhö bieát caùc söï vaät beân ngoaøi.

“Bieát laø voïng löï thì vieäc naøy cuõng chaúng maát.”

Caùi bieát maø phaân bieät söï vaät, thì caùi bieát ñoù thuoäc veà voïng löï. Tuy nhieân khi voïng löï noù daáy leân ñeå phaân bieät söï vaät thì chính caùi, “bieát vieäc” naøy, laø taâm theå, taâm theå ñoù vaãn khoâng maát. Cuõng nhö khi soùng aàm aàm döôùi bieån, maø nöôùc coù maát ñi ñaâu khoâng? 

Soùng ñaày caû maët bieån, soùng vaãn ñuû trong maët bieån, ñaâu phaûi coù soùng maø maát nöôùc.

“Ñaïo chaúng bôûi noùi vôùi chæ, roài sau môùi hieåu, bôûi vì theå noù töï thöôøng baøy.”

Baây giôø Ngaøi noùi veà taâm theå, ñoù töùc laø ñaïo. Thöôøng thöôøng chuùng ta khoâng hieåu, töôûng ñaïo laø khaùc taâm laø khaùc. Nhöng söï thaät ñaïo ñaây laø chæ cho caùi taâm theå cuûa chính mình. Ñaïo ñoù khoâng phaûi do chæ hay noùi roài sau môùi coù, maø noù haèng hieån baøy ngay ôû nôi moïi ngöôøi chuùng ta. Cuõng nhö, hieän giôø chuùng ta ñang ôû trong khoâng khí, chuùng ta ñang hít thôû  khoâng khí, nhöng vì coâng vieäc ña ñoan, neân chæ nhôù coâng vieäc, maø queân mình ñang soáng nhôø (möôïn) hít thôû khoâng khí. Nhôø coù ngöôøi naøo nhaéc cho chuùng ta nhôù, töùc thì ta söïc nhôù laïi mình ta hít thôû khoâng khí (vay). Vaäy khoâng khí ñoù, mình môùi hít thôû, hay noù ñaõ saün coù, nhöng mình töï queân, chôù khoâng phaûi ñôïi chæ môùi coù, ñôïi noùi môùi coù. Taâm theå cuõng vaäy, vì chuùng ta soáng trong ñoù maø queân, neân khi nhaéc, hay chæ, lieàn söïc nhôù laïi. Nhaän ra, ñoù goïi laø thaáy ñaïo, hay ngoä ñaïo. Vaäy ñaïo khoâng phaûi môùi thaáy, khoâng phaûi môùi ngoä, maø saún ôû beân chuùng ta. Do ñoù ñöùc Phaät thaønh Phaät roài Ngaøi noùi: “Taát caû chuùng sanh ñeàu coù Phaät taùnh.” Töùc laø coù ñoù saün roài. Vì vaäy noùi: “Ta laø Phaät ñaõ thaønh, caùc ngöôi laø Phaät seõ thaønh.” Ñaõ coù caùi ñoù thì chæ caàn moät phen nhôù laïi lieàn ñöôïc, ñaâu coù xa, ñaâu coù nhoïc? Nhöng chuùng ta laïi khoâng chòu nhôù.

Ví duï: Saùng aên ít côm chaùo roài giaùc cuoác ra ñoàng, hoaëc coâng taùc gì ñoù. Heát giôø coâng taùc, vaøo taém röûa xong, naáu côm aên nghó moät chuùt, chieàu thöùc daäy cuõng laøm nhö vaäy. Cöù ngaøy naøy, qua ngaøy kia laøm maõi baáy nhieâu vieäc, maø chöa töøng nhôù ñeán mình ñang thôû, hoaëc coù nhôù thì chæ nhôù thoaûng qua, khi naøo coù dòp thong thaû ngoài yeân. Coøn khoâng cöù nhôù caùi naøy chöa laøm xong, caùi kia chöa laøm xong. v.v... Vì nhöõng vieäc chung quanh maø queân maát khoâng khí mình ñang soáng. Cuõng vaäy, taâm theå noù hieän saün ôû ngay chuùng ta, truøm khaép chuùng ta maø chuùng ta vì cöù nhôù vieäc noï, vieäc kia. Ngaøy nay ñaët ra bao nhieâu vaán ñeà phaûi giaûi quyeát, ngaøy mai bao nhieâu vaán ñeà phaûi thanh toaùn cho xong... Cuoái cuøng queân maát taâm theå cuûa chính mình. Do ñoù maø luaân hoài. Quí vò thaáy mình coù phaûi nhö vaäy khoâng? Toái ngoài laïi, laïi nhôù mai laøm vieäc gì? Roài phaûi ñi ñaâu? Phaûi tính caùi gì? Ñeán saùng mai ra thöïc hieän ñöôïc vieäc naøy, laïi tính qua vieäc kia. Chieàu laïi tính xem coøn ñoïng laïi bao nhieâu vaán ñeà môùi? Cho ñeán khi meät naèm nguû, trong giaác nguû cuõng tính toaùn, thöùc daäy tính tieáp. Cöù nhö theá tính maõi, maø coù caùi taâm theå saún coù nôi mình thì khoâng bao giôø nhôù! Thaät laø ñau khoå! Ñau khoå chính laø choã ñoù!

Cho neân chuùng ta phaûi kheùo nhaän ra, caùi quan troïng nôi chính mình. ÔÛ trong nhaø thieàn thöôøng hay ví duï, caùi taâm theå cuûa mình chaúng khaùc naøo nhö thaân naøy soáng nhôø khoâng khí, khoâng coù moät giaây phuùt rôøi khoâng khí; vaäy maø ít ai ñeå yù ñeán caùi hít voâ, thôû ra cuûa mình, laïi cöù nghó chuyeän naøy laøm chöa xong, chuyeän kia theá naøo... Taïi sao, caùi maø mình soáng nhôø noù, laïi khoâng nhôù, laïi nhôù nhöõng caùi do mình taïo ra, nhöõng caùi ñaâu ñaâu nhö ñoà ñaït, söï nghieäp, cuûa caûi, con caùi... coù phaûi chuyeän quanh quanh, quaån quaån trong voøng ñau khoå hay khoâng? Nhö vaäy, thì ai coâ phuï ai?

Vì vaäy, caâu chuyeän Quoác sö Hueä Trung. Moät hoâm goïi thò giaû ÖÙng Chôn; ÖÙng Chôn öùng thinh ñaùp:

- Daï!

Ba laàn goïi. ÖÙng Chôn ba laàn daï! Quoác Sö Hueä Trung traùch ñeä töû: Ngöôi coâ phuï ta roài!

Thò giaû ÖÙng Chôn keâu ñaâu daï ñoù! Sao Hueä Trung baûo laø coâ phuï? Coù nghe töùc coù bieát ( bieát töùc giaùc), nhöng ÖÙng Chôn queân chaïy theo tieáng (thinh traàn) khoâng nhaän ra mình coù taâm theå, neân OÂng thaày baûo laø coâ phuï! Vì vaäy ôû ñaây noùi: “Bieát laø voïng löï thì vieäc naøy cuõng chaúng maát”, roõ raøng nhö vaäy!

“Ñaïo chaüng bôûi noùi vôùi chæ roài sau môùi hieåu, bôûi vì noù töï thöôøng baøy. Noùi chæ laø phöông tieän cuûa ñaïo. Ngöôøi duøng noù ñeå tænh ngoä cuõng laø loái teû taïm thôøi thoâi. Hoaëc nhôn noùi maø chöùng, nhôn chæ maø nhaäp, hoaëc töï chaïm bieát ñeå trôû veà, troïn khoâng coù vieäc khaùc. Ñeán taän nguoàn taâm laø döøng.”

Trong ba tröôøng hôïp, nghe thieän tri thöùc noùi mình chöùng nhaän ñöôïc, hay nhaân thieän tri thöùc chæ mình ngoä nhaäp, hoaëc laø ñoái caûnh roài baát thaàn mình tænh ngoä (nhö tröôøng hôïp Ngaøi Linh Nguyeân thaáy hoù ñaøo noû roài chôït ngoä), laø tröôøng hôïp töï chaïm bieát, maø trôû veà khoâng coù ai chæ. Ba tröôøng hôïp tuy khaùc nhau, nhöng ñeán choã ñoù roài, trôû veà taän nguoàn taâm laø döøng. Nghóa laø trôû veà nguoàn taâm roài khoâng coøn ñaâu khaùc nöõa.

“Coù ngöôøi noùi: Ngoä roài môùi tu. Ñaây thuoäc veà moân ñoái trò. Tuy nhieân thieàn moân cuõng cho chaùnh tri kieán ñeå trò noù. Neáu luaän ngöôøi ñöông thôøi töùc chaúng phaûi nhö theá. Phaûi noùi: “Phaät ñaïo daøi laâu, haèng chòu sieâng naêng lao khoå, môùi coù theå ñöôïc thaønh. Daøi suoát ba ñôøi phaøm thaùnh, neân noùi: “Phaät ñaïo daøi laâu”. Chaúng khôûi thaáy khaùc, chöa töøng traùi boû. Neân noùi: “Haèng chòu sieâng naêng khoå nhoïc”. Toät cuøng khoâng coù phaùp khaùc. Neân noùi: “Môùi coù theå ñöôïc thaønh”. Ñaây laø vieäc cuûa Ñaïi tröôïng phu.”

ÔÛ ñaây Ngaøi  giaûi thích veà loái noùi: “Coù ngöôøi noùi, ngoä roài môùi tu, caùi loái noùi ñoù cuõng laø loái noùi ñoái trò thoâi.” Taïi sao laïi noùi nhö vaäy? Taïi vì ña soá ngöôøi tu chuùng ta cöù tin thoâi. Nghe noùi, ñaïo hay theá naøy, theá kia, Phaät noùi ñngs theá naøy, theá noï... Neân mình tin maø phaùt taâm tu. Töø caùi nieàm tin ñoù maø vaøo ñaïo, chôù khoâng chòu tænh giaùc. Do ñoù chö Toå noùi: “Caàn phaûi ngoä roài môùi tu” laø nhö vaäy.

 

]

 
 

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM