CHÆ TAÂM YEÁU CHO NGÖÔØI TU THIEÀN

H.T THÍCH THANH TÖØ

PHAÀN 8

Neáu nhaän laõnh yeáu chæ naøy thì muoân caùi ñoäng töï tòch dieät. Neáu ngöôøi naøo nhaän ra caùi lyù khoâng hai ñoù, thì caùi ñoäng naøo cuõng töï tòch dieät heát. Nhö maét khoâng ñeán saéc, saéc khoâng ñeán maét, tieáng chaúng ñeán tai, tai chaúng ñeán tieáng. Thí duï Toâi coù con maét saùng, taát caû ñoà ñaït, taát caû quí vò ngoài tröôùc toâi, toâi coù thaáy hay khoâng? Duø toâi khoâng muoán thaáy, cuõng vaãn thaáy. Tai toâi coøn thính, khoâng phaûi hö, khoâng phaûi ñieác, thì nhöõng tieáng ñoäng chung quanh, duø toâi khoâng muoán nghe noù vaãn ñeán. Taïi sao laïi noùi maét khoâng ñeán vôùi saéc, tieáng khoâng ñeán vôùi tai? Tuy maét vaãn thaáy saéc maø khoâng coù caùi nieäm phaân bieät veà saéc thì goïi laø khoâng ñeán. Tai vôùi tieáng vaãn chaïm nhau maø khoâng coù nieäm ñeå phaân bieät tieáng thì goïi ñoù laø khoâng ñeán nhau. Ñeán maø khoâng duyeân, khoâng maéc goïi laø khoâng ñeán. Nhö vaäy caû ngaøy thaáy saéc, nghe tieáng maø taâm khoâng ñoäng. Cho neân noùi taâm caûnh nhö nhö muoân caùi ñoäng töï tòch dieät.

Nguyeân laø kho coâng ñöùc cuûa töï taâm neân khoâng laáy boû. Nghóa laø taâm khoâng chaïy duyeân theo saéc, theo tieáng, thì saéc cuõng laø kho coâng ñöùc, tieáng cuõng laø kho coâng ñöùc.

Ngöôøi kheá ngoä ñeán ñaâu maø chaúng lôïi! Ñaây chính laø Na Giaø ñaïi ñònh (töùc laø ñaïo traøng). Khi chuùng ta kheá ngoä ñöôïc nhö vaäy roài, thì ôû ñaâu cuõng trong Na Giaø ñaïi ñònh.

“Ngöôøi sinh ra ñôøi lieàn töï nhaän, hoïc ñaïo laø ñôøi tröôùc töøng gieo troàng caên laønh. Bôûi coù coäi goác lieàn bieát phaùt taâm, cuõng bieát khôûi nghi, ñeán nôi mình maø taàm cöùu, laïi phieàn naõo chöôùng moõng yeáu, coù nhaân duyeân, neân ngöôøi naø deã ñöôïc hoùa ñoä.

Neáu ngöôøi chöa huaân taäp taâm naøy thì chaùnh tín chaúng sanh, duø coù nghe cuõng chaúng sanh nghi, chæ nhö gioù thoåi qua tai, khuyeân daïy laïi sanh taâm saân haän phæ baùng, thì coù duyeân gì maø ñöôïc hieån baøy. Do ñoù, neân trong ngaøn ngöôøi muoân ngöôøi chæ coù ñöôïc moät, hai ngöôøi maø thoâi. Neáu ngöôøi töï hieåu taïo keá soáng, thaâu thaäp ñöôïc ñaày ñuû thì ñôøi ñôøi töø ñaây maø ñi, laàn löôït saùng suoát nhaïy beùn, laïi khoâng thoái thaát coâng ñöùc, moät ñôøi hôn moät ñôøi, vaøo khuoân vöùc cuûa chö Phaät. Hoï cuøng söï töông öng, duø sanh treân trôøi, coõi ngöôøi cuõng chæ nhö theá, coù ñoái ñaàu vôùi nguõ duïc, baùt phong vaø taát caû caûnh giôùi ñeàu cuøng lyù phuø hôïp. Keû aáy chaúng ñi trong tam ñoà, chæ moät vò bình ñaúng chaùnh tri kieán ñaâu coøn vieäc gì.

Ñoïc ñoaïn naøy chuùng ta môùi vöõng nieàm tin vôùi söï tu. Ngöôøi sinh ra ñôøi lieàn töï nhaän hoïc ñaïo. Nghóa laø mình ra ñôøi chöa coù ai khuyeân baûo, chöa ñöôïc ai giaùo duïc, maø mình töï phaùt taâm moä ñaïo, ñi hoïc hoûi, laø ngöôøi ñaõ töøng gieo troàng caên laønh roài. Bôûi ñôøi tröôùc ñaõ töøng gieo troàng caên laønh, neân nay ra ñôøi töï nhieân ham moä ñaïo! Caùi haâm moä ñoù laø caùi caên laønh ñôøi tröôùc saún coù , chôù khoâng phaûi nhaåu nhieân.

Bôûi coù coäi goác lieàn bieát phaùt taâm. Vì coù caùi goác, caùi maàm saün, giôø gaëp duyeân noù phaùt ra. Cho neân khi phaùt taâm ñoù roài cuõng bieát khôûi nghi nöõa. Thí duï khi nghe caâu noùi khoâng hieåu, neân nghi. Do nghi môùi taàm cöùu (tìm kieám), nhôø vaäy maø phieàn naõo chöôùng moûng yeáu, khi coù nhôn, coù duyeân, thì ngöôøi naøy laø ngöôøi deã ñöôïc hoùa ñoä.

Neáu ngöôøi maø taâm chöa huaân taäp taâm naøy. Ngöôøi maø töø hoài ñoù ñeán giôø, chöa coù ñöôïc moät ít chuûng töû naøo thì chaùnh tín chaúng sanh. Duø ngöôøi ñoù coù nghe ñaïo cuõng chaúng sanh nghi. Nghóa laø ngöôøi noùi maëc ngöôøi noùi, khoâng nghi ngôø gì heát. Chæ nhö gioù thoåi qua tai, coù nghe roài maát, khoâng nhôù, khoâng nghó ñeán, neáu ai khuyeân daïy hoï thì hoï laïi saân hoaëc cheâ bai nöõa. Hoï baûo: hoï khoâng muoán tu maø khuyeân caùi gì!

Nhö vaäy hoï khoâng coù duyeân ñôøi tröôùc, thì baây giôø khoù giaùo hoùa hoï ñöôïc. Bôûi khoâng ñöôïc giaùo hoùa, hoï khoâng coù duyeân ñeå hieån baøy ñöôïc caùi taâm theå ñoù.

Do vaäy maø nhaän ñöôïc taâm theå, ñoù thì trong ngaøn ngöôøi, muoân ngöôøi chæ ñöôïc moät ngöôøi, hai ngöôøi, raát ít oûi, chöù ñaây phaûi ai cuõng nhaän ñöôïc, ai cuõng coù duyeân laønh nhö theá! Ñoù laø noùi caùi cô duyeân, coù duyeân laønh vaø khoâng duyeân laønh cuûa ngöôøi nhaän thaät ít coù. Baây giôø noùi ngöôøi nhaän ñöôïc thì sao?

Neáu ngöôøi töï hieåu taïo keá soáng. Taïo keá soáng töùc laø hieåu ñöôïc caùi taâm theå naøy, soáng tuøy duyeân caùi taâm theå naøy. Trong luaän Ñaïi Thöøa Khôûi Tín goïi laø: Tuøy thuaän chaân nhö. Coøn Thieàn toâng nhö Ngaøi Nam Tuyeàn noùi raèng: toâi coù con traâu, neáu ñem daãn qua khe Ñoâng aên thì sôï noù phaïm coû nöôùc cuûa Quoác vöông, daãn qua khe Taây aên coû sôï phaïm coû nöôùc Quoác vöông, chi baèng moãi ngaøy cho moät chuùt ít noù soáng thì ñöôïc. nhö vaäy goïi laø bieát keá soáng ñeå nuoâi traâu ñoù. Con traâu ñoù laø con traâu gì? Con traâu ñoù laø bieát soáng trôû veà vôùi taâm theå cuûa mình.

Thaâu thaäp ñaày ñuû thì ñôøi ñôøi töø ñaây maø ñi. Töø ñaây laø töø ñaâu? Töùc laø töø nôi choã ñöôïc thaáy ñaïo ñoù maø ñi, laàn löôït ñöôïc saùng suoát, nhaïy beùn, nghóa laø laàn löôït moãi ñôøi, moãi ñôøi ñeàu tieán leân. Laïi khoâng thoái thaát coâng ñöùc, moät ñôøi hôn moät ñôøi, vaøo khuoân vöùc chö Phaät. Neáu ngöôøi thaät tình nhaän ñöôïc, soáng ñöôïc nhö vaäy thì moãi ñôøi; neáu ñôøi naøy chöa xong, thì ñôøi sau tieán leân, cöù nhö vaäy cho ñeán ngaøy vieân maõn, khoâng bò hao, khoâng bò maát. Ñoù laø söï thaät.

Hoï thöôøng cuøng söï töông öng, duø sanh leân coõi trôøi, coõi ngöôøi cuõng chæ nhö theá. Laø gaëp vieäc gì hoï cuõng soáng phuø hôïp vôùi ñaïo. Duø ôû trong caûnh sang caû, sung söôùng nhö coõi trôøi hay cöïc khoå nhö coõi ngöôøi, hoï cuõng ñeàu soáng hôïp vôùi ñaïo.

Coù ñoái ñaàu vôùi nguõ duïc, baùt phong vaø taát caû caûnh giôùi ñeàu cuøng lyù phuø hôïp, chæ moät vò bình ñaúng chaùnh tri kieán. Duø gaëp nhöõng baùt phong, nguõ duïc, hoï cuõng ñeàu soáng phuø hôïp vôùi taâm theå ñoù, khoâng bò traùi vaø cuõng khoâng rôi trong tam ñoà. Hoï haèng soáng trong chaùnh tri kieán bình ñaúng.

Cho neân ngöôøi tu chuùng ta phaûi gan daï thaáy roõ vieäc ñoù, tin chaéc vieäc ñoù, haèng soáng trong vieäc ñoù, ñöøng bò nhöõng lyù luaän, nhöõng lôøi xuyeân taïc maø lung lay. Nhö coù moät soá ngöôøi lyù luaän noùi raèng: Ngöôøi tu thieàn ñôøi naøy chöa xong, maø cheát thì ñôøi sau trôû laïi meâ muoäi thaønh phaøm tuïc (roài daãn chöùng chuyeän naøy, chuyeän kia). Coøn nieäm Phaät veà Taây phöông, roài cöù ñôøi naøy, ñôøi sau tu tieán leân. Ñoù laø moät loái lyù luaän ñeå ñaùnh baït taâm chaùnh tín cuûa mình. Do ñoù toâi noùi, maø coù laém vò cuõng chöa ñuû nieàm tin. Coù nhaân thì phaûi coù quaû, thaät laø voâ lyù khi mình nuoâi döôõng, saên soùc caùi nhôn caàn maãn chaân chaùnh, maø mình chöa vieân maõn, roài ñôøi sau mình trôû thaønh phaøm tuïc meâ chuyeän theá gian!

Cho neân chuùng ta phaûi nhaän saâu tin chaéc raèng ñieàu ñoù khoâng bao giôø ñuùng! Phaät noùi nhaân quaû roõ raøng, ñoù laø caùi caên baûn thaáp nhaát maø coøn khoâng sai, huoáng laø chuùng ta ñang soáng trong trí hueä chaân thaät maø baát thaàn chuùng ta maát noù, thì chuyeän quaù voâ lyù.

Thí duï: chuùng ta hoïc sinh ngöõ Phaùp, hoaëc Anh, roài boû qua 10 naêm, 20 naêm, khoâng noùi, khoâng duøng thì coi nhö queân laø phaûi. Chöù neáu chuùng ta hoïc moät moân sinh ngöõ roài naêm naøo, thaùng naøo cuõng noùi, thì caøng ngaøy chuùng ta caøng gioûi theâm, chöù ñaâu co lu môø. Chuùng ta bò lu môø vì boû qua 10 naêm, 20 naêm, nhöng tuy lu môø, nhöng ñöôïc nhaéc laïi cuõng coøn nhôù.

Nhö vaäy, chuùng ta coù chuûng töû neân chuùng ta môùi gaëp ñaïo, maø gaëp ñaïo thì chuùng ta tu. Thaät laø voâ lyù, khi noùi tu roài, ñeán cheát neáu chöa vieân maõn thì noù maát luoân. Cho neân, khoâng phaûi chæ toâi noùi, maø chính chö Toå cuõng noùi, raát roõ raøng. Neáu hieän taïi mình tu haønh, bieát taïo keá soáng (töùc laø bieát soáng vôùi taâm theå), mình thaâu thaäp ñöôïc ñaày ñuû ngay trong ñôøi naøy, vaø töø ñaây veà sau, laàn löôït caøng ngaøy caøng saùng suoát, beùn nhaïy vaø coâng ñöùc mình khoâng bao giôø thoái thaát. Coøn ñôøi naøy chöa vieân maõn thì ñôøi sau seõ troøn ñuû hôn. Nghóa laø ñôøi ñôøi soáng trong khuoân vöùc chö Phaät.

Giaû söû ngöôøi ñoù, khoâng sanh coõi naøy maø sanh coõi trôøi thì gaëp vieäc gì hoï cuõng phuø hôïp, cuõng töông öng vôùi ñaïo, chöù khoâng phaûi ñôïi gaëp thieän tri thöùc roài hoï môùi töông öng. Ñieàu ñoù raát roõ raøng. Quí vò thaáy hieän taïi, coù nhieàu ngöôøi ra ñôøi khoâng gaëp phaät phaùp, theá maø hoï vaãn noùi ñuùng lyù ñaïo. Nhö vaäy chuùng ta coøn gì maø nghi ngôø!

Baây giôø ñeán ñoaïn keát Ngaøi coù yù khuyeân raên chuùng ta ñaây:

Sanh töû khoâng theå chaúng sôï, phaûi roõ moät ñoaïn tình nguïy sanh töû naøy môùi ñöôïc an laïc khoâng gì hôn. Thaân taâm laø moái luïy. Thaân nhö goâng cuøm, phaûi bieát choã thaân ñi ñeán. Taâm nhö khæ vöôïn, phaûi bieát choã taâm khôûi dieät. Hai caùi naøy töø choã naøo ñi ñeán, khi khôûi, thì thaân taâm troøn saùng, trong ngoaøi nhaát nhö. Vaû laïi, taâm laø ôû trong, thì thaân ôû ngoaøi, thaân laø trong thì vaät laø ngoaøi. Quoác Sö baûo: “thaân taâm nhaát nhö ngoaøi thaân khoâng thöøa.” Theá thì khoâng thaáy coù sanh töû choáng laïi yù mình, neân goïi giaûi thoaùt ñaïi ñaïo. Cho neân hay khieán ngöôøi thaáy nghe ñaâu chaúng ñöôïc chaúng thoaùt yù töôûng, ñaâu chaúng ñöôïc chaúng döùt vaät caûnh, ñaâu chaúng ñöôïc chaúng dung thoâng, laïi coøn nghi ngôø ö?  

Ngaøi keát thuùc ñeå khuyeán khích chuùng ta trong söï tu haønh. Nghóa laø ngöôøi tu ñoái vôùi vieäc sanh töû luùc naøo cuõng thaáy ñaùng ngaïi, ñaùng sôï, vì cuoäc soáng naøy quaù moûng manh. Neáu chuùng ta khoâng coá gaéng thì moät ñôøi chöa giaûi quyeát ñöôïc vieäc gì. Cho neân ”Phaûi roõ moät ñoaïn tình nguïy sanh töû naøy môùi ñöôïc an laïc khoâng gì hôn”. Tình nguïy töùc laø caùi taâm hö giaû cuûa sanh töû. Thöôøng chuùng ta cho sanh töû laø söï thaät. Nhöng vôùi ngöôøi thaáy ñaïo sanh töû chæ laø caùi giaû doái, noù khoâng phaûi laø thaät, cuõng khoâng phaûi laø hai. Thaáy sanh töû khoâng phaûi laø hai roài, thì töï nhieân thaân taâm mình an laïc. Bình thöôøng chuùng ta thaáy sanh laø soáng, laø coøn, töû laø maát, laø cheát. Nhöng taïi sao laïi noùi sanh töû khoâng phaûi laø hai (ai cuõng thaéc maéc choã naøy). Baây giôø quí vò thaáy sanh laø gì? Laø töù ñaïi nguõ uaån hoøa hôïp. Töû laø gì? Laø töù ñaïi nguõ uaån tan raû. Vaäy sanh töû chæ laø söï hôïp tan cuûa töù ñaïi nguõ uaån. Toâi hoûi quí vò, töù ñaïi coù thaät laø mình khoâng? Ñieàu naøy neáu khoâng nhaéc thì laâu laâu roài mình cuõng queân löõng. Baây giôø ngay nôi töù ñaïi naøy, hoûi coù phaûi thaät laø mình hay khoâng? Thì ña soá noùi thaät, phaûi khoâng? Neáu thaät laø mình thì ngay nôi gioù nöôùc, khoâng khí, maø mình hít voâ cuõng laø mình, thôû ra cuõng laø mình. Nhöng hít voâ roài thì noùi laø hôi thôû cuûa mình, khi thôû ra khoûi muõi, hôi thôû ñoù loaõng ñi trong khoâng khí, bieát laø cuûa ai?

Thí duï: chuùng ta chöøng 10 ngöôøi, ngoài chung vôùi nhau trong moät phoøng kín boán thöôùc vuoâng, khi ngöôøi kia thôû ra, mình cuõng coù hít voâ, ñoåi qua ñoåi laïi, nhö vaäy hôi thôû naøo thuoäc cuûa ai. Vaäy maø mình chaáp hít voâ laø hôi thôû cuûa toâi.

Baây giôø ñeán nöôùc. Nöôùc ôû trong mình laø nöôùc cuûa mình. Khi noù ra khoûi mình, mình coù duøng ñöôïc noù khoâng? Vaäy maø khi coøn ôû trong thaân thì cuûa mình quí nhö vaøng, khi ra khoûi thaân thì mình gôùm, cheâ, nhôøm chaùn. Nhö maùu khi coøn ôû trong thaân thì quí, laø cuûa mình, nhöng lôõ ñöùt tay, noù chaûy ra, mình coù daùm laáy chung höùng uoáng cho boå laïi khoâng? Ñoù laø toâi chöa noùi ñeán tröôøng hôïp, tröôùc khi noù chöa voâ, mình cho noù laø caùi gì? Neáu nöôùc coøn ôû ngoaøi thì nöôùc ñaâu phaûi laø cuûa toâi, khi uoáng voâ roài thì noùi nöôùc cuûa toâi, thaät laø voâ lyù. Luùc naõy khoâng phaûi cuûa mình, baây giôø taïi sao noùi laø cuûa mình.

Baây giôø toâi thí duï: nhö caùi nhaø ngoaøi chôï chaúng haïn. Caùi chôï coù nhìn nhaän nhöõng ngöôøi ñi voâ, ñi ra laø cuûa noù hay khoâng? Nhöõng ngöôøi ñoù ñaâu phaûi cuûa noù, maø caùi söôøn, caùi coät. v.v... môùi laø cuûa noù. Vì ngöôøi voâ roài ra, laøm sao baûo laø cuûa noù? Maát roài thì thoâi ñaâu phaûi cuûa noù. Mình ñaây cuõng vaäy, töù ñaïi voâ ra ngoaøi, roài chaáp ngang laø cuûa mình, chaáp nhaän mình roài, sau cho laø thaät luoân. Noù hôïp nôi ñaây thì mình coøn, noù tan thì noùi mình maát. Thaät söï töù ñaïi coù maát hay khoâng? Khi chöa hôïp töù ñaïi cuõng laø töù ñaïi. Khi tan ra töù ñaïi cuõng laø töù ñaïi, naøo coù maát. Töù ñaïi khoâng maát thì taïi sao mình noùi noù khoâng coøn? Töù ñaïi khoâng maát thì chính caùi taâm theå mình coù maát ñaâu?

Vaäy maø mình laïi cöù cho cheát laø maát, soáng laø coøn. Nhö vaäy thaáy roõ töù ñaïi, soáng cheát laø caùi tính chaát hö nguïy cuûa mình. neáu bieát soáng cheát chæ laø söï hôïp tan cuûa töù ñaïi, chöù ñaâu coù lieân heä ñeán mình thì mình coù sôï khoâng (neáu sôï laø si)? Do ñoù chuùng ta môùi thaáy an laïc, giaûi quyeát ñöôïc caùi ñau khoå ngay trong cuoäc ñôøi naøy, trong coõi nhaân gian naøy, maø trong Kinh goïi laø: Trong nhaø löûa (tam giôùi voâ an du nhö hoûa traïch). Neân thaân taâm laø moái luïy, thaân naøy vaø nhöõng caùi voïng töôûng laø moái luïy laøm cho mình phaûi meät.

Thaân nhö goâng cuøm, phaûi bieát choã ñi ñeán, taâm nhö khæ vöôïn, phaûi bieát choã taâm khôûi dieät. Chaéc laø khoâng ai tin thaân naøy nhö goâng cuøm vì thaáy mình khoûe quaù, mình sung söôùng quaù. Nhöng neáu coù khi naøo, coù nhöõng giaây phuùt maø quí vò soáng ñöôïc vôùi taâm theå roõ raøng, maø baây giôø noù bò keït trong choã naøy (töù ñaïi), luùc aáy mình môùi thaáy noù laø goâng cuøm.

Thí duï: nhö nhöõng luùc nhöùc raêng hay ñau ñaàu, chuùng ta thaáy taâm mình noù khoâng nhöùc raêng, noù khoâng ñau ñaàu, maø giôø mang thaân naøy roài, phaûi chòu nhöùc, phaûi chòu ñau! Vaø neáu ngay ñaây noù raõ ra, thì mình traøn treà sung söôùng. Chính luùc ñoù mình môùi thaáy thaân naøy laø goâng cuøm. Quí vò nghó goâng cuøm boû ra ñöôïc thì ai buoàn? Coøn neáu thaáy noù laø nguoàn haïnh phuùc, khi boû noù, quaû thaät laø ñau!

Cho neân Töû nhö côûi aùo haï ñang nöïc quaù, côûi aùo thì maùt röôïi, khoûe khoaén bieát bao! Bôûi vì mình thaáy roõ raèng, quyeån Kinh baèng tam thieân ñaïi thieân theá giôùi maø ñem nheùt vaøo haït buïi naøy, roài phaûi chòu khoå vôùi haït buïi. Giôø ñaây haït buïi noù raõ ra thì noù traøn ñaày caû tam thieân ñaïi thieân theá giôùi. Vaäy coù söôùng hay khoâng? Neáu ai thaáy vaäy thì cheát laø troø chôi, goõ nhòp maø haùt, khoâng coù gì than phieàn heát. Coøn neáu khoâng thaáy nhö vaäy, nghe noùi ñeán cheát thì buoàn raàu, khoå sôû.

Vaäy neân cuoái cuøng taát caû caùi sôï laø cheát, maø neáu khoâng coøn sôï cheát, thì taát caû theá gian naøy coù gì ñaùng sôï? Ñoù laø chuyeän thaät.

Cho neân mình bieát thaân taâm naøy laø moái luïy, thaân naøy nhö goâng cuøm, maø bieát thaân nhö goâng cuøm aét phaûi bieát choã ñi, choã ñeán cuûa noù. Vaäy ñi ñeán caùi gì? Laø khi sanh thì bieát töù ñaïi nguõ uaån duyeân hôïp, duyeân töù ñaïi nguõ uaån raõ laø töû. Bieát roõ nhö vaäy töùc laø bieát ñöôïc thaân. Giôø ñeán taâm, phaûi bieát choã khôûi dieät cuûa taâm, töùc laø phaûi thaáy roõ nhöõng voïng töôûng naøy nhö con vöôïn, con khæ, chôït khôûi, chôït dieät, noù voán khoâng thaät, thì noù laëng yeân. Nhö vaäy, khi bieát roõ voïng töôûng khoâng thaät, bieát roõ thaân sinh dieät khoâng coøn nghi, khoâng coøn keït thì ”Thaân taâm troøn saùng nhaát nhö”, khoâng coøn gì baän roän nöõa.

”Vaû laïi, taâm laø ôû trong thì thaân laø ôû ngoaøi, thaân laø trong thì vaät laø ngoaøi.” ÔÛ ñaây Ngaøi baûo, neáu traùi laïi chuùng ta cho taâm laø ôû trong vaø thaân laø ôû ngoaøi hoaëc cho thaân laø ôû trong maø vaät laø ôû ngoaøi, thì nhö vaäy coù hai lôùp trong ngoaøi ñoái ñaõi nhau. Taâm ôû trong maø thaân ôû ngoaøi.

Thí duï: nhö boû hoøn soûi tro caùi lu, thì hoøn soûi ôû phía trong maø caùi lu ôû phía ngoaøi, thì hoøn soûi vaø caùi lu ñoái ñaõi trong ngoaøi, hai caùi khaùc nhau neân cuõng laø beänh. Thaáy ngoaøi thaân laïi coù vaät, nghóa laø khi thaáy vaät, chuùng ta khôûi phaân bieät, daáy nieäm neân ñaõ sai. Ñaây Ngaøi daãn lôøi Quoác Sö “Thaân taâm nhaát nhö ngoaøi thaân khoâng thöøa”. Chuùng ta thöôøng hieåu laàm caâu ”Thaân taâm nhaát nhö” töôûng ñaâu khi ngoài thieàn phaûi ñeå thaân taâm thaønh moät khoái, maø chöõ nhaát ôû ñaây ñeå chæ cho khi voïng nieäm khôûi leân bieát khoâng thaät thì noù töï tan, töï laëng leõ.

”Ngoaøi thaân khoâng thöøa”. Taát caû söï vaät hieän höõu, nhöng chuùng ta khoâng phaân bieät neân taâm nhaát nhö.

Nhö trong Tín Taâm Minh:

            “Nhaõn nhöôïc baát thuøy

            Chö moäng töï tröø

            Taâm nhöôïc baát dò

            Vaïn phaùp nhaát nhö”.

“Nhaõn nhöôïc baát thuøy, chö moäng töï tröø.” Con maét neáu khoâng nguõ thì caùc moäng töï döùt. “Taâm nhöôïc baát dò, vaïn phaùp nhaát nhö.” Taâm mình neáu chaúng khaùc thì thì muoân phaùp nhaát nhö. Thaät roõ raøng.

”Theá thì khoâng thaáy coù sanh töû choáng laïi yù mình, neân goïi giaûi thoaùt ñaïi ñaïo.” Sanh töû chæ laø caùi giaû doái, tan hôïp cuûa töù ñaïi, neân ngöôøi thaáy ñaïo khoâng thaáy coù sanh töû. Khoâng thích sanh töû, cuõng khoâng sôï sanh töû, do ñoù sanh töû ñaâu choáng laïi yù mình. cho neân hay khieán ngöôøi thaáy nghe khoâng khôûi nieäm, thì thoaùt yù töôûng, thaáy vaät, caûnh khoâng daáy nieäm thì vaät, caûnh nhaát nhö. Ñaâu chaúng ñöôïc dung thoâng laïi coøn coù gì nghi ngôø ö?

 

]

 
 

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM