HÖÔNG THIEÀN

H.T THÍCH NHAÄT QUANG

NHAÂN QUAÛ HIEÄN TAÏI

Hoâm nay laø muøa an cö. Theo lôøi Phaät daïy muøa an cö laø thôøi gian chö taêng ni phaûi caám tuùc, ôû yeân moät choã noã löïc tu hoïc trong ba thaùng muøa möa. Vì ôû AÁn Ñoä, muøa möa laø muøa caây coû sinh tröôûng vaø coân truøng phaùt trieån. Phaät vì loøng töø bi, sôï chö taêng ñi laïi daãm leân coân truøng, caây coû laøm toån thöông sinh maïng cuûa chuùng sinh, neân caám chö Tyø-kheo khoâng ñöôïc ñi laïi trong muøa möa.

Muøa an cö kieát haï baét ñaàu töø raèm thaùng tö cho ñeán raèm thaùng baûy. Rieâng Thieàn vieän Thöôøng Chieáu cuõng nhö caùc Chieáu Ni laø nôi chuyeân tu, neân thaùng naøo, ngaøy naøo cuõng laø ngaøy kieát giôùi an cö cuûa chö Taêng Ni. Ngoaïi tröø nhöõng duyeân söï ñaëc bieät nhö cha meï qua ñôøi, Thaày Toå beänh hoaïn, hay nhöõng coâng vieäc haønh chaùnh v.v… môùi ñöôïc ra ngoaøi. Coøn thì taát caû ñeàu ôû yeân trong vieän, lo tu hoïc theo chöông trình cuûa Hoøa thöôïng Vieän tröôûng ñaõ aán ñònh.

Theo truyeàn thoáng, cuoái muøa an cö laø ngaøy töï töù, ngaøy Phaät hoan hæ, caùc Phaät töû ñeàu veà chuøa, saém leã cuùng döôøng möôøi phöông chö Phaät cuøng hieän tieàn chö taêng. Bôûi vì sau ba thaùng an cö, chö taêng sieâng naêng tu taäp, chöùng ñöôïc thieàn ñònh, phaùt huy ñöôïc trí tueä. Nhôø coâng ñöùc tu haønh ñoù, caùc ngaøi höôùng taâm chuù nguyeän cho thaân nhaân cuûa Phaät töû ñöôïc sanh veà coõi laønh. Vôùi ngöôøi hieän tieàn thì luoân ñöôïc saùng suoát, tin kính Tam baûo vaø luùc naøo cuõng tu taïo caùc coâng ñöùc laønh.

Quyù Phaät töû coù hoïc Phaät phaùp ñaõ bieát, khoâng vieäc gì töï nhieân coù quaû maø khoâng coù nhaân. Nhaân toát thì thaønh quaû toát. Nhaân khoâng toát thì thaønh quaû khoâng toát. Cho neân saùch Nho cuõng coù noùi “Duïc tri tieàn theá nhaân, kim sanh thoï giaû thò. Yeáu tri lai theá quaû, kim sanh taùc giaû thò”. Nghóa laø “Muoán bieát nhaân ñôøi tröôùc cuûa mình thì haõy nhìn quaû hieän taïi. Muoán bieát quaû töông lai cuûa mình thì cöù nhìn vaøo haønh ñoäng hieän taïi”.

Vì vaäy, ñeå chuaån bò cho töông lai cuûa mình, chuùng ta phaûi tu ngay baây giôø. Tu coù nghóa laø söûa. Muoán söûa thì phaûi kieåm nghieäm laïi mình, phaûi tænh taùo saùng suoát. Tænh taùo saùng suoát ñeå bieát mình nghó, mình noùi, ñuùng hay  khoâng ñuùng. Vieäc naøo traùi vôùi ñaïo lyù hoaëc di haïi ñeán moïi ngöôøi chung quanh, thì mình khoâng laøm. Ñoù tu ngay nhaân, söûa ngay goác. Nhaân toát thì nhaát ñònh khoâng bao giôø bò quaû xaáu. Chuùng sanh thöôøng sôï quaû maø khoâng lo tu nhaân. Ai cuõng caàu nguyeän cho mình ñöôïc soáng laâu, giaøu coù, con caùi hoïc haønh ñoã ñaït, laøm aên phaùt taøi… Noùi chung, thöù gì mình cuõng muoán toát, nhöng nhaân toát thì laïi löôøi, khoâng gaày döïng.

Nhö baây giôø chuùng ta muoán ñöôïc soáng laâu. Trong kinh Phaät daïy, ngöôøi muoán soáng laâu thì ñöøng saùt sanh haïi vaät, ñöøng laøm chuùng sanh maát maïng soáng, maát tuoåi thoï, ñau khoå v.v... Nhöng mình cöù saùt haïi, cöù gieát choùc chuùng sanh, roài laïi caàu nguyeän cho mình ñöôïc soáng laâu, thì thaät laø maâu thuaãn. Chuùng ta khoâng caàn caàu nguyeän, chæ caàn tu ngay töø nhaân. Nghóa laø khoâng saùt sanh seõ ñöôïc soáng laâu, maïnh khoûe. Chaúng nhöõng khoâng saùt sanh maø coøn phoùng sanh, ñoù laø caùch tu chaân chính.

Khi chuùng ta ñaõ hieåu vaø tin nhaân quaû moät caùch chaéc thöïc thì khoâng bao giôø sôï quaû, maø chæ sôï taùc nhaân do chính mình gaây ra. Quaû ñeán chuùng ta phaûi bieát, quaû khoâng toát laø vì nhaân khoâng toát, khoâng theå ñoå thöøa cho ai. Khoâng ñoå thöøa töùc laø gan daï, daùm chòu traùch nhieäm vôùi nhöõng vieäc mình ñaõ gaây taïo töø tröôùc. Nhaân ñoù ta ñaõ gaây do ngu si, giôø quaû ñeán ta saün saøng chaáp nhaän. Vaø ta cuõng höùa vôùi Phaät raèng, töø ñaây veà sau con khoâng ngu si nöõa, con khoâng gaây nhaân nhö vaäy nöõa. Ñoù laø tu. Tu nghóa laø söûa, laø khoâng ñi theo loái cuõ sai traùi ñaõ töøng ñi.

Con ngöôøi khoâng coù ai goïi laø hoaøn toaøn caû. Ngöôøi toát laém cuõng coù ít phaàn khuyeát. Vì vaäy ngoaøi vieäc tu söûa nôi baûn thaân, mình caàn phaûi coù söï caûm thoâng, bieát môû loøng tha thöù, ñuøm boïc vaø hoã trôï moïi ngöôøi trong cuoäc soáng. Coù vaäy thì caùc töông giao haøng ngaøy, trong moïi sinh hoaït môùi coù söï haøi hoøa deã chòu.

Chaúng haïn coù ngöôøi baïn lôõ noùi lôøi xuùc phaïm mình. Mình nghó raèng ngöôøi ñoù hoâm nay trong loøng coù gì khoâng yeân neân môùi noùi nhö theá. Mình thoâng caûm, tha thöù thì khoâng coù vaán ñeà gì xaûy ra. Tu laø tu töø nhöõng vieäc nhoû aáy. Ngöôïc laïi, baïn mình coù gì böùc xuùc, lôõ lôøi, mình noåi noùng noùi laïi gaáp hai gaáp ba laàn. Thöû hoûi mình tu ôû choã naøo ? Nhö vaäy thaønh gaây loän roài. Gaây loän maø khoâng ra leõ thì ñeán ñaùnh loän. Ñaùnh loän maø khoâng phaân thaéng baïi nöõa, thì phaûi ra toøa. Quí vò thaáy, vöøa xaáu hoå vöøa hao toán laïi maát thì giôø vaø phieàn phöùc.

Laø moät Phaät töû xöùng ñaùng, thì soáng ôû ñaâu, söï hieän dieän cuûa mình, cuûa gia ñình mình cuõng laø söï hieän dieän cuûa loøng tha thöù, cuûa bao dung, cuûa töø bi vaø trí tueä. Vì vaäy chuùng ta thôø Phaät laø ñeå nhôù ñeán nhöõng ñöùc taùnh cuûa Ngaøi. Vì Ngaøi laø theå hieän cuûa loøng töø bi, nhaãn nhuïc, hyû xaû, thöông ngöôøi, cöùu vaät.

Nhö chuyeän Quan AÂm Thò Kính, söï nhaãn nhuïc cuûa Ngaøi ñaõ thaønh moät naêng löïc. Nhaãn nhuïc ra sao ? Ngaøi khoâng laøm baäy maø ngöôøi ta noùi Ngaøi laøm baäy. Ngaøi chaáp nhaän bò ñoøn, bò ñaùnh, bò nhuïc nhaõ tröôùc coâng ñöôøng chæ vì vieäc tu haønh. Vì nhieät taâm tu haønh maø nhaãn chòu taát caû. Chöõ “nhaãn” laø nhòn, thöôøng ngöôøi ta noùi nhaãn nhuïc. Nhòn thì mình coù söùc maïnh, coù naêng löïc, chöù khoâng coù gì goïi laø nhuïc.

Nhöng coù moät soá ngöôøi laïi khoâng thôø Phaät vôùi tinh thaàn nhö vaäy. Hoï quan nieäm raèng, mình laøm aên khoâng khaù, naêm naøo cuõng bò truïc traëc, neân naêm nay raùng thænh töôïng Quan Theá AÂm veà thôø. Nhôø Boà-taùt chöùng minh, ban phöôùc, mình caàu gì ñöôïc naáy. Neáu chuùng ta thôø Phaät, thôø Boà-taùt nhö vaäy thì duø cho Phaät thaät, Boà-taùt thaät cuõng chaïy thoâi.

Boà-taùt vaø Phaät thöông chuùng sanh, thì chæ daïy cho chuùng sanh bieát luaät nhaân quaû. Muoán heát khoå phaûi söûa, phaûi tu. Boà-taùt vaø Phaät cuõng töøng laø ngöôøi nhö chuùng ta, nhöng do caùc Ngaøi bieát söï laàm loãi, bieát con ñöôøng naøo daãn tôùi khoå ñau, caùc Ngaøi döøng laïi vaø quay veà con ñöôøng saùng, töø ñoù caùc Ngaøi thöïc hieän töø bi, trí tueä, giaùc ngoä, giaûi thoaùt.

Khi nhìn thaáy hình töôïng Boà-taùt Quan Theá AÂm, chuùng ta phaûi hoïc ñöôïc haïnh nhaãn cuûa Ngaøi. Moät chöõ “Nhaãn” thoâi maø chuùng ta tu ñöôïc laø ñaõ thaønh coâng lôùn. Tuïng kinh, ngoài thieàn, ñi chuøa, laøm taát caû caùc vieäc coâng ñöùc cuõng chæ ñeå hoã trôï cho vieäc tu haønh cuûa mình. Maø vieäc tu haønh chuû yeáu vaãn laø töï söûa mình. Söûa töø nôi taâm, ñoù môùi laø goác. Toâi keå laïi chuyeän Muïc Lieân Thanh Ñeà ôû ñaây ñeå thaáy taâm quan troïng theá naøo, vaø taïi sao chuùng ta phaûi tu ngay ôû taâm.

Toân giaû Muïc Kieàn Lieân, sau khi thaønh ñaïo, bieát meï mình haèng ngaøy gaây nhaân khoâng toát, chaéc chaén seõ bò quaû khoâng toát. Do ñoù sau khi meï maát, Ngaøi duïng thaàn thoâng tìm meï cuøng khaép, cuoái cuøng Ngaøi gaëp meï ôû döôùi ñòa nguïc, ñang trong lôùp ngaï quæ ñoùi khoå chòu daàu soâi, löûa boûng. Quaù thöông meï, Ngaøi ñem baùt côm cuûa mình daâng leân. Côm vöøa daâng lieàn boác thaønh löûa. Vì taâm tham lam keo baån cuûa baø maø baùt côm cuûa moät vò thaùnh cuõng bieán thaønh löûa, ñoát chaùy mieäng baø. Chöùng kieán caûnh ñoù, Ngaøi Muïc Lieân raát ñau xoùt, lieàn veà trình Phaät, xin Ñöùc Phaät chæ cho phöông phaùp ñeå cöùu meï.

Phaät daïy phaûi daâng leã cuùng döôøng, nhôø coâng ñöùc cuûa möôøi phöông caùc baäc hieàn thaùnh trong ngaøy töï töù, nguyeän baø côûi boû ñöôïc loøng keo xeûn. Khi naøo loøng baø roäng raõi bao dung thì môùi thoaùt ñöôïc kieáp ngaï quyû. Theo söï höôùng daãn cuûa Phaät, Toân giaû Muïc Kieàn Lieân chuaån bò leã cuùng döôøng, thænh caàu söï chuù nguyeän cuûa naêm traêm vò A-la-haùn. Quaû thaät nhôø söùc chuù nguyeän naøy, meï Ngaøi côûi boû taâm keo xeûn, chuyeån taâm höôùng veà Tam baûo. Cuøng ngaøy aáy, taát caû loaøi quæ ñoùi ñeàu ñöôïc cöùu roãi, thoaùt khoûi kieáp khoå ñòa nguïc vaø ngaï quæ. Leã Vu Lan trôû thaønh truyeàn thoáng baùo hieáu keå töø ñoù.

Caâu chuyeän thöù hai. Toân giaû Xaù Lôïi Phaát coù moät vò ñeä töû bò nghieäp baùo laï luøng. Töø khi oâng loït loøng, gia ñình ñoùi khoå ñieâu ñöùng, khoâng laøm aên gì ñöôïc, phaûi dôøi ñi khaép nôi. Nhöng nôi naøo coù oâng tôùi thì nôi ñoù cuõng ñoùi khoå laây. Khi ñeán moät vuøng ven bieån, daân ôû ñaây khaùm phaù ra nguyeân nhaân cuûa söï ñoùi khoå naøy neân hoï ñuoåi gia ñình oâng ñi. Gia ñình oâng cuõng khoâng chòu noåi oâng nöõa. Cuoái cuøng hoï boû oâng. Treân ñöôøng lang thang phieâu baït, oâng gaëp Toân giaû Xaù Lôïi Phaát. Thaáy hoaøn caûnh khoå sôû naøy, Toân giaû nhaän oâng laøm ñeä töû vaø cho xuaát gia.

Khi ñöôïc xuaát gia, oâng noã löïc tu haønh. Duø thieáu thoán hay ñoùi khaùt oâng cuõng quyeát taâm tu, khoâng heà lô laø hay than thôû. Vì bieát ñaây laø baùo nghieäp maø chính mình ñaõ gaây taïo, baây giôø phaûi traû. Khoâng coù böõa naøo oâng ñöôïc aên no. Ñi khaát thöïc moät mình khoâng ai cho ñaõ ñaønh, maø ñi chung vôùi caùc thaày khaùc thì caùc thaày cuõng bò aûnh höôûng laây. Moät hoâm, Toân giaû Xaù Lôïi Phaát thaáy duyeân cuûa oâng saép maõn, nghó ñeán vò ñeä töû sieâng naêng tinh taán maø luùc naøo cuõng chòu ñoùi khaùt, Ngaøi thöông quaù môùi noùi: “Böõa nay con ñi khaát thöïc vôùi Thaày”. Roài hai thaày troø cuøng ñi.

Tôùi ñaâu, ngaøi Xaù Lôïi Phaát cuõng duøng uy ñöùc cuûa mình ñöùng aùn tröôùc ñeå maø khaát thöïc. Nhöng cuoái cuøng Toân giaû ñaønh chòu, phaûi cho ñeä töû veà tröôùc. Ngaøi khaát thöïc xong, nhòn aên, voäi ñem veà cho ñeä töû. Theá nhöng, khi Toân giaû veà ñeán nôi, ngöôøi ñeä töû ñaõ kieät söùc, tay chaân run raåy, vöøa ñöa tay caàm laáy thì baùt côm ñoå xuoáng, chæ coøn laïi moät ít. Sau khi duøng ñöôïc chuùt côm naøy cuûa thaày, ngöôøi ñeä töû vieân tòch.

Chuyeän ñöôïc trình leân ñöùc Theá Toân, Phaät keå laïi nguyeân tröôùc ñaây, vò ñeä töû naøy ñaõ caûn ngaên khoâng cho thí chuû cuùng döôøng cho moät baäc A La Haùn. OÂng ñaõ chòu quaû baùo ñoùi khoå gheâ ghôùm nhö vaäy trong nhieàu ñôøi. Baây giôø tu, chöùng La Haùn roài maø vaãn phaûi traû quaû ñaõ gaây.

Chuùng ta thaáy nhaân vaø quaû nhö boùng vôùi hình, khoâng taùch rôøi nhau. Heã ñaõ gaây nhaân thì chaïy ñaâu cuõng khoâng thoaùt quaû. Ñeán noåi tu haønh chaân chính thaønh ñaïo quaû roài, maø cuõng phaûi traû nghieäp ñaõ gaây. Cho neân chuùng ta tu haønh phaûi saùng suoát, luùc naøo cuõng tænh cuõng tu ngay töø nhaân, khoâng gaây nhaân xaáu. Phaûi nhôù, mieäng noùi nhöõng ñieàu quaáy, yùù nghó baäy baï, thaân laøm nhöõng ñieàu loãi laàm seõ laõnh quaû xaáu raát nhieàu.

ÔÛ ñôøi khoâng ai ñöôïc troïn veïn laø vì theá. Ngöôøi coù tieàn cuûa nhieàu maø beänh hoaïn lieân mieân, aên höôûng khoâng ñöôïc. Ngöôøi soáng laâu laïi thieáu thoán… Nhöõng vieäc ñoù töø ñaâu ra ? Töø nhaân laàm meâ, mình ñaõ lôõ gaây taïo nhöõng nghieäp khoâng toát, roài ñöa ñeán keát quaû nhö vaäy. Baây giôø ngang ñaây mình raùng tu raùng söûa. Tu baèng caùch bieát nhöõng lôøi noùi xaáu, nhöõng lôøi maéng nhieác, chöôûi ruûa seõ coù haäu quaû nghieâm troïng thì khoâng noùi. Ngöôøi xöa noùi, ñem lôøi aùc cho ngöôøi gioáng nhö ngaäm maùu phun ngöôøi, chæ nhô mieäng mình. Chuùng ta kieåm ñieåm töø yù nghó, ngoân ngöõ vaø haønh ñoäng cuûa mình, khoâng cho nghó baäy thì seõ khoâng noùi baäy, laøm baäy.

Hieän taïi chuùng ta coá gaéng chuyeån nghieäp xaáu thaønh nghieäp toát. Nhö vaäy laø tu. Tu laø söûa ñoåi, laø chuyeån hoùa, laø thaêng hoa. Chöù khoâng phaûi tu laø ñaàu troïc, aùo vaøng, vaûi naâu. Ñoù chæ laø hình thöùc beân ngoaøi, laø phaùp nghi, laø qui caùch maø thoâi. Chöù caùi goác thaät söï chính laø töø taâm cuûa mình. Taâm quan troïng nhaát, taâm laø chuû taïo taùc taát caû. Chuyeån söûa, saép ñaët, oån ñònh, laøm chuû ñöôïc loøng mình thì goïi laø tu.

Thöôøng ngöôøi ta hay noùi, taùnh toâi noùng laém. Noùi vaäy khoâng ñuùng, ñoù laø taät chöù khoâng phaûi taùnh. Taùnh thì thanh tònh, baát sinh baát dieät, khoâng coù hình töôùng, roãng rang saùng suoát, truøm khaép. Coøn taät laø nhöõng thöù mình nhieãm töø gia ñình, hoaøn caûnh chung quanh vaø xaõ hoäi. Coù nhieàu ngöôøi khoâng phaûi xaáu, nhöng aûnh höôûng hoaøn caûnh xaõ hoäi, hoaøn caûnh gia ñình maø hoï trôû thaønh xaáu. Thaønh ra, giaän leân maø noùi taùnh toâi noùng laém laø sai roài. Noùi moät caùch chính chaén laø taät cuûa toâi noùng laém.

Bieát laø taät thì chuùng ta phaûi chöøa boû. Moät khi chöa boû ñöôïc nhöõng thoùi hö taät xaáu naøy thì mình coøn khoå, boû ñöôïc môùi vui. Duø khoâng ñi chuøa maø kieåm laïi, töø saùng ñeán toái mình khoâng ñeå cho nhöõng thöù nhö noùng naûy, ñieân ñaûo, laêng xaêng, taêm toái, taïp loaïn daáy leân, chuùng khoâng daãn mình ñi ta baø theá giôùi. Nhö vaäy laø ngaøy ñoù mình coù tu, coù tænh, khoâng taïo nhaân xaáu. Ngöôøi bieát tu laø ngöôøi khoâng coáng cao, khoâng ngaõ maïn, khoâng tìm loãi ngöôøi maø luoân luoân töï kieåm nghieäm laïi mình. Ngöôøi Phaät töû hieåu ñaïo, bieát tu thì cuoäc soáng nheï nhaøng, thanh thaûn ngay trong hieän ñôøi vì naém vöõng ñöôïc luaät nhaân quaû vaø bieát taâm laø goác cuûa muoân phaùp.

Theâm moät ñieàu nöõa laø, “ñoái vôùi mình thì töï nghieâm, maø ñoái vôùi ngöôøi thì phaûi khoan dung, ñoä löôïng”. Thöôøng chuùng ta hay laøm ngöôïc laïi. Nhöõng gì xaáu dôû cuûa mình thì mình baøo chöõa, tha thöù. Coøn cuûa ngöôøi thì mình ñeå yù xaêm xoi, tì veát gì mình cuõng thaáy, giaáu ñaâu mình cuõng bieát. Vaäy thì maát coâng, maát thì giôø cuûa mình chöù coù ích gì ! Toå Hueä Naêng daïy neân thaáy loãi mình ñöøng nhìn loãi ngöôøi. Ngöôøi tu laø ngöôøi quay nhìn laïi mình, thaáy dôû thì boû, bieát xaáu thì loaïi. Chuùng ta coá gaéng giöõ gìn taâm mình trong saïch laø quyù nhaát. Ñöøng doùm ngoù loãi cuûa ngöôøi khaùc, chæ taïo theâm nghieäp nhaân khoâng toát.

Coù moät Phaät töû, ñeán baïch vôùi Thaày:

- Thöa Thaày, con coù nhöõng taät xaáu maø boû khoâng ñöôïc. Xin Thaày chæ cho con caùch naøo boû noù, chöù mang hoaøi naëng neà quaù.

Vò Thaày traû lôøi:- Con ñem noù ra ñaây cho Thaày.

- Laøm sao con ñem ra ñöôïc, noù baát thöôøng laém, khi coù khi khoâng. Thaày bieåu ñem ra, con khoâng ñem ñöôïc.

- Vaäy noù ñaâu phaûi laø thöù thaät. Caùi gì luoân luoân ôû beân con, con caàn ñeán thì coù, ñoù môùi laø thöù thaät, môùi laø cuûa con. Coøn thöù chôït coù chôït khoâng laø ñoà giaû, coù ñaâu maø boû. Noù khoâng thaät coù maø khoå vôùi noù laø sao?

Nghe Thaày noùi taät xaáu “khoâng phaûi thöù thaät”, thì ngöôøi ñeä töû boû noù ñöôïc moät caùch deã daøng. Chuùng ta cuõng töôûng nhöõng thöù khoâng thaät naøy laø thaät, neân cho laø boû khoâng ñöôïc. Khi hieåu chuùng chæ laø nhöõng thöù hö giaû, khoâng phaûi taâm chaân thaät cuûa mình, thì vieäc buoâng boû khoâng coøn laø chuyeän khoù nöõa, neáu mình quyeát taâm.

Ñeå keát thuùc buoåi noùi chuyeän hoâm naøy, toâi keå theâm moät caâu chuyeän noùi veà nhaân quaû vaø taàm quan troïng cuûa taâm. Coù moät vò sö ñi khaát thöïc. Treân ñöôøng ñi, sö gaëp moät ngöôøi mua choù veà laøm thòt. Thaáy con choù bò coät, caûm thöông sö naên næ ngöôøi chuû tha maïng cho noù baèng caùch ñoåi baát cöù thöù gì mình ñang coù. Ngöôøi chuû khoâng chòu. Naên næ maõi khoâng ñöôïc, cuoái cuøng sö xin ngöôøi chuû cho con choù aên baùt côm cuûa sö. Ngöôøi chuû ñoàng yù. Vöøa nhìn con choù aên, sö vöøa vuoát ñaàu noù chuù nguyeän:

- Con laø chuùng sanh do ngu meâ neân lôõ taïo nghieäp ñoïa vaøo loaøi suùc sanh, ñaõ ñoùi khoå laïi coøn bò ngöôøi ta ñöa ñi laøm thòt. Taát caû ñeàu do nhaân ngu meâ con ñaõ gaây taïo trong quaù khöù, ngaøy nay con phaûi traû quaû. Thaày chuù nguyeän cho con, con traû heát nôï naàn naøy, raùng nghe Phaät phaùp, ñöôïc thaân ngöôøi hoài ñaàu phaùt taâm höôùng veà con ñöôøng thieän, tu haønh.

Con choù aên no vaø döôøng nhö noù caûm nhaän ñöôïc nhöõng lôøi chuù nguyeän cuûa sö neân raát vui veû. Roài thaày troø chia tay, con choù bò laøm thòt. Nhöng nhôø nhaän ñöôïc lôøi chuù nguyeän cuûa sö, noù ñöôïc xaû boû thaân suùc sanh vaø ñaàu thai laøm con cuûa oâng tröôûng giaû. Thôøi gian sau, sö ñi khaát thöïc ngang nhaø oâng tröôûng giaû, coù moät thaèng beù chaïy ra. Gaëp sö noù raát möøng, noù laïy, noù cuùng kính... Ñoù laø do duyeân sö ñaõ gieo vôùi thaèng beù tröôùc kia.

Cho neân bieát nhaân quaû laø goác cuûa ñaïo Phaät, hieåu ñöôïc nhaân quaû laø hieåu ñöôïc ñaïo Phaät, aùp duïng ñöôïc nhaân quaû laø aùp duïng ñuùng ñaïo Phaät. Ngöôøi tu ñaït ñaïo laø ngöôøi thaáy ñöôïc leõ thaät cuûa nhaân quaû, thaáy ñöôïc leõ thaät cuûa caùc phaùp, töùc laø ngöôøi khoâng coøn meâ. Sôû dó chuùng ta khoå vì chuùng ta coøn meâ. Meâ caùi gì ? Meâ giaû cho laø thaät. Roài lo gaày döïng caùi khoâng thaät neân coù roài hoaïi, hoaïi thì khoå.

Mong raèng quyù Phaät töû nhaän hieåu vaø thöïc haønh ñöôïc lyù nhaân quaû, tin taâm mình moät caùch thaáu ñaùo, ñeå hieän ñôøi cuoäc soáng ñöôïc an vui vaø töông lai cuõng an vui.

]

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM