HOÄI THÖÙ CHÍN.
Vaäy cho hay:
Cô quan Toå
giaùo;
Tuy khaùc
nhieàu ñaøng,
Chaúng caùch
maáy gang.
Chæn xaù noùi
töø sau Maõ Toå;
AÉt ñaõ queân
thuôû tröôùc Tieâu Hoaøng.
Coâng ñöùc
toaøn voâ, tính chaáp si caøng theâm loãi;
Khueách nhieân
baát thöùc, tai ngu maûng aét coøn vang.
Sanh Thieân
Truùc, cheát Thieáu Laâm, choân doái chaân non Huøng Nhó;
Thaân boà-ñeà,
loøng minh kính, baøi giô maët vaùch haønh lang.
Vöông laõo
cheùm meøo, laït traåy loøng ngöøa thuû toïa;
Thaày Hoà khua
choù, troû xem trí nheï con giaøng.
Chôï Lö Laêng
gaïo maéc quaù ö, chaúng cho maø caû;
Sôû Thaïch Ñaàu
ñaù trôn heát taác, khoân ñeán thöa ñang.
Phaù Taùo caát côø, ñaïp xuoáng
daáu thieâng thaàn mieáu;
Caâu
chi day ngoùn, duøng ñoøi
neáp cuõ oâng ang.
Löôõi göôm Laâm
Teá, naïng Bí Ma, tröôùc naïp taêng no daàu töï taïi;
Sö töû oâng Ñoan, traâu thaày
Höïu, raên ñaøn vieät höôïm xaù ngheânh ngang.
Ñöa phieán töû,
caát truùc beà, nghieäm keû hoïc cô quan nheï nhaün;
Xoâ hoøn caàu,
caàm moäc thöôïc, baïn thieàn hoøa chöôùc moùc khoe khoang.
Thuyeàn
töû raø cheøo, doøng xanh
chöûa cho tòn taåy;
Ñaïo Ngoâ muùa
hoát, caøn ma döôøng thaáy quaùi quaøng.
Roàng Yeån laõo
nuoát caøn khoân, ta xem chæn leä;
Raén oâng Toàn ngang theá giôùi,
ngöôøi thaáy aét giang (giöông).
Caây baùch laø
loøng, thaùc ra tröôùc phaûi phöông Thaùi
baïch;
Bính
ñinh thuoäc hoûa, laïi trôû
sau loãi höôùng Thieân cang,
Traø Trieäu
laõo, baùnh Thieàu Döông, baày thieàn töû haõy coøn ñoùi khaùt;
Ruoäng Taøo
Kheâ, vöôøn Thieáu Thaát, chuùng naïp taêng nhöõng ñeå löu hoang.
Gieo boù cuûi,
naåy boâng ñeøn, nhaân mang môùi naùt;
Loäc ñaøo hoa, nghe tieáng truùc,
maëc veû maø sang.
Chuù thích:
- Giô: Vieát leân.
- Traåy loøng:
Thöû loøng.
- Troû xem: Chæ
xem.
- Con giaøng: Con
chaùu.
- Khoân: Khoù
- Thöa ñang: Thöa
hoûi.
- OÂng ang: OÂng
cha.
- Höôïm: Döøng.
- Chöôùc moùc: Möu
meïo.
- Chæn leä: Chæ
sôï.
- Giang: Ñoàn
ñaïi.
- Nhaân mang môùi
naùt: Nhaân cöu mang môùi ngoä, tan naùt heát nghi ngôø.
- Maëc veû maø
sang: Veû maët laëng leõ maø raát saùng.
GIAÛNG
Trong hoäi naøy
nhaéc nhieàu ñeán haønh traïng cuûa chö Toå Trung Hoa. Phaàn naøy trong
thieàn söû ñaõ noùi roõ, ôû ñaây chuùng ta chæ naém yù chaùnh cuûa Sô Toå
Truùc Laâm thoâi. Ñieåm ñaëc bieät trong nhaø thieàn laø coát daïy cho
haønh giaû nhaän ñöôïc chôù khoâng daïy cho hieåu, ñoâi khi khoâng caàn
hieåu. Ngay nôi söï vieäc, caâu chuyeän ñoù chuùng ta nhaän ra yù Toå sö,
tuøy theo duyeân cuûa moãi ngöôøi maø choã nhaän saâu hay caïn. Ai roài
cuõng nhaän ra choã ñoù heát, khoâng ngöôøi naøo chaúng coù phaàn. Tuøy
theo coâng phu vaø duyeân cuûa mình thoâi.
Noùi theá ñeå
chuùng ta khoâng maát hy voïng treân ñöôøng tu haønh. Trong nhaø thieàn
khoâng coù caùi ngoä naøo gioáng caùi ngoä naøo heát. Coù ngöôøi nhìn
caûnh nhaän ra, coù ngöôøi nhaân aâm thanh hoaëc thaáy aùnh saùng nhaän ra
vieäc cuûa chính mình. Vì vaäy chö Toå duøng voâ löôïng hình aûnh ñeå khai
thò cho keû hoïc ñaïo tuøy theo caên cô cuûa hoï. Nhö Maõ Toå Ñaïo Nhaát
khi coù ngöôøi tôùi hoûi ñaïo, Ngaøi ñaïp cho moät ñaïp teù nhaøo. Haønh
giaû cöôøi ngaát, ngoä ñaïo. Ñaây laø phaùp gì? Chaúng coù baøi baûn gì
heát, tuøy caên khí nhaân duyeân cuûa vò ñoù thoâi.
Giaû söû baây giôø
chuùng ta bò moät ñaïp nhö theá, chöa chaéc ñaõ cöôøi ñöôïc, khoâng chöøng
coøn noåi saân nöõa laø khaùc. Neáu khoâng ñoå quaïu cuõng seõ voïng
töôûng treân caùi ñaïp ñoù. Nhöng duø hieåu theá naøo ñi nöõa cuõng khoâng
ñuùng, khoâng phaûi laø thieàn khaùch vaøo ñöôïc coång Thieàn Toå. Phaûi
ngay nôi ñoù nhaän ra môùi voâ nhaø ñöôïc. Ngaøy nay chuùng ta ñöôïc Hoøa
thöôïng noùi traéng ra heát, khoâng giaáu gieám chi, neân Ngaøi vöøa môû
mieäng thì ta ñaõ hieåu roài. Bôûi hieåu moät caùch deã daøng nhö vaäy
neân cuõng queân moät caùch deã daøng, khoâng nhôù tí xíu naøo heát. Coù
nhöõng ñieàu ñaùng nhôù nhöng chuùng ta queân hoài naøo khoâng hay. Môùi
nghe phaùp thaáy in tuoàng nhö laø vaøo cöûa ñöôïc deã daøng, in tuoàng
nhö xong vieäc. Nhöng nghieäm kyõ laïi thì chöa voâ cöûa ñöôïc maø cuõng
chöa xong vieäc. Deã hieåu deã queân nhö theá thì bieát khoâng phaûi laø
caùi thaät cuûa mình roài. Do vaäy chuùng ta caàn phaûi tu nhieàu nöõa.
Töø hoäi thöù
nhaát cho tôùi hoäi thöù chín, chuùng ta thaáy Ngaøi luoân luoân nhaéc
phaûi coá reøn luyeän, gioáng nhö ngöôøi ñaõi caùt tìm vaøng, phaûi ñaõi
heát caùt môùi ra vaøng. Tuy coù vaøng trong quaëng nhöng muoán ñöôïc
vaøng thaät, ta phaûi chòu khoù ñaõi thaät heát caùt môùi coù vaøng thaät.
Cuõng vaäy, tuy taùnh giaùc taát caû chuùng sanh ñeàu coù saün nhöng vì
noù coøn taïp laãn vôùi phieàn naõo traàn lao, neân chuùng ta caàn phaûi
toâi luyeän, phaûi tu. Ngaøi daïy thieàn taêng tröôùc heát hoïc hieåu roài
sau ñoù thöïc haønh tôùi nôi tôùi choán. Sôû dó baây giôø chuùng ta tu
yeáu hôn ngöôøi xöa laø vì keùm phaàn coâng phu. Veà söï thoâng minh,
hieåu bieát, gioûi nhôù thì khoâng thua nhöng thöïc haønh coâng phu khoâng
mieân maät, khoâng tinh taán neân deã queân. Nghe lieàn hieåu lieàn nhaän
nhöng khoâng coù coâng phu neân chæ hieåu ngoaøi da vaø vì theá queân heát
söùc nhanh. Hoài xöa chö Toå phaûi caëm cuïi tìm kieám, laën huïp ñaøo
xôùi voâ vaøn cöïc khoå, chöù khoâng phaûi nhö chuùng ta baây giôø.
Ngaøy xöa laøm gì
coù nhöõng vò thaày ngoài ñoù ñoïc töøng chöõ quoác ngöõ, chæ roõ töøng
ñieàu töøng caâu cho mình hieåu ñaâu. Caùc ngaøi noùi beân ñoâng beân
taây, treân trôøi döôùi ñaát, ai nhaän ñöôïc thì nhaän, nhaän khoâng ñöôïc
thì thoâi. Cuõng coù vò nhaän hieåu, nhöng chæ laø tieåu ngoä chöù chöa
phaûi trieät ngoä. Ngaøy nay chuùng ta hoïc thieàn khoâng coù cöïc khoå gì
heát, chæ caàn môû moät ñoaïn baêng laø nghe hieåu heát. Töø thôøi thöôïng
coå, luùc Toå Boà Ñeà Ñaït Ma xuoáng taøu qua Trung Quoác, roài tôùi ngaøi
Hueä Khaû ñöùng trong tuyeát treân ñænh Tung Sôn, daøi cho tôùi chö vò Toå
sau naøy… chæ trong voøng moät hai tieáng ñoàng hoà laø ta coù theå nghe
bieát heát. Nghe nhanh quaù nhieàu quaù neân chaû nhôù caùi gì heát, trong
coâng phu chöa coù chi dính daùng vôùi mình caû. Do thieáu thöïc nghieäm
neân thieáu chieàu saâu, khoâng theå nhaän ñeán nôi ñeán choán.
Hoïc thieàn khoâng
phaûi chæ ngoä moät laàn, maø phaûi traûi qua raát nhieàu laàn. Nhöõng
laàn tieåu ngoä töùc nhöõng laàn ngoä nho nhoû thì nhieàu, daàn daàn loùe
leân nhöõng choã lôùn hôn, roài coâng phu tieán trieån theâm nöõa chuùng
ta môùi ñi tôùi ñaïi ngoä, trieät ngoä. Quaù trình tu nhö vaïây ñoøi hoûi
chuùng ta khoâng theå naøo deã duoâi xem thöôøng maø coù theå nhaän ñöôïc
caùi chaân thaät ngay nôi mình. Hoaëc coù ngöôøi thaáy ñieàu naøy deã
daøng quaù neân khoâng ñaët vaán ñeà quan taâm vieäc nghieân taàm tu hoïc
gì heát. Theá laø coù khi caû ñôøi quyù vò lô lô laø laø, nhö Toå Quy Sôn
quôû “Lô laùo qua ngaøy” vaäy.
Trong hoäi naøy
coù ba ñieåm caàn neâu ra.
Ñieåm thöù nhaát
noùi cô phong döôùi cöûa Toå sö raát nhieàu, nhöng cöùu caùnh thì khoâng
khaùc nhau, neân noùi Chaúng caùch maáy gang. Neáu xeùt töø Maõ Toå
trôû veà sau, khoâng keå töø luùc Toå Boà Ñeà Ñaït Ma leân thuyeàn sang
Trung Hoa, Toå sö tuy nhieàu nhöng toâng chæ khoâng ngoaøi Tröïc chæ
nhaân taâm, kieán taùnh thaønh Phaät. Chuùng ta laät laïi ñoaïn ñaàu
cuûa trang söû thieàn toâng, khi Toå Boà Ñeà Ñaït Ma tôùi Trung Hoa ñöôïc
vua Löông Voõ Ñeá ñoùn veà trieàu. Voõ Ñeá laø moät vò vua raát haâm moä
Phaät phaùp, caát chuøa ñoä Taêng, cuùng döôøng Tam baûo, tu taïo raát
nhieàu phöôùc duyeân. Nhöng cô duyeân ñoán giaùo thì nhaø vua chöa phaûi
laø ngöôøi ñoùn nhaän ñöôïc giaùo ngoaïi bieät truyeàn. Do vaäy, Toå Boà
Ñeà Ñaït Ma sang mieàn Giang Baéc thuoäc nhaø Nguî, leân chuøa Thieáu Laâm
treân ñænh Tung Sôn.
Nhö vaäy tröôùc
khi Toå Boà Ñeà Ñaït Ma sang Trung Hoa, nöôùc naøy ñaõ coù chuøa, coù caùc
sö truyeàn baù ñaïo Phaät. Nhöng phaùp moân cuûa caùc ngaøi khoâng gioáng
nhö Toå Boà Ñeà Ñaït Ma. Khi leân ñeán nuùi naøy Ngaøi khoâng giaûng kinh
thuyeát phaùp, khoâng caát chuøa ñoä Taêng, maø soáng raát kyø ñaëc, ñoù
laø ngoài quay maët voâ vaùch chín naêm trôøi, khoâng noùi moät lôøi,
khoâng ai lay ñoäng noåi con ngöôøi ñaëc bieät naøy. Chuùng ta ngaøy nay
ñeán nôi naøo cuõng hay toå chöùc, saép ñaët, caát chuøa, thaâu ñeä töû,
giao thieäp noï kia, giaûng kinh thuyeát phaùp… Rieâng Toå Ñaït Ma vöøa
tôùi kinh ñoâ gaëp vua Löông, qua thôøi phaùp ñaàu tieân thaáy khoâng hôïp
lieàn boû ñi moät caùch döùt khoaùt. Ngaøi leân ngoïn Tung Sôn, ñaây laø
daõy nuùi ñöôïc goïi laø coâ tuaán, töùc cao choùt voùt vaø raát nguy
hieåm, tuyeát phuû quanh naêm. Leân ñoù ngoài khoâng tieáp ai heát, maø
cuõng khoâng caàn gaëp ai. Bôûi ñieàu Ngaøi noùi ra khoù coù ngöôøi nhaän
ñöôïc tôùi nôi tôùi choán. Do vaäy Ngaøi thaø ñôïi thôøi cô chöù khoâng
voäi vaøng soâi noåi nhö chuùng ta.
Chín naêm trôøi
ngoài quay maët voâ vaùch, cuoái cuøng coù moät thieàn khaùch duõng só tìm
ñeán. Ngaøi Thaàn Quang suoát ñeâm ñöùng trong tuyeát ngaäp thaáu ñaàu
goái ñeå caàu phaùp. Chæ moät lôøi noùi cuûa Toå: “Ngöôøi caàu ñaïo Voâ
thöôïng Boà-ñeà coù theå duøng moät chuùt ít coâng phu nhö theá maø caàu
ñöôïc sao?”, Thaàn Quang lieàn chaët caùnh tay daâng leân ñeå chöùng toû
loøng thaønh queân thaân vì phaùp cuûa mình.
Sô Toå Boà Ñeà Ñaït Ma bieát ñaây laø
ngöôøi mình ñaõ chôø ñôïi, neân chaáp nhaän cho Thaàn Quang thöa hoûi:
- Baïch Hoøa
thöôïng, taâm con khoâng an. Caàu Thaày chæ daïy cho con phaùp an taâm.
Toå baûo:
- Ñem taâm ra ta an cho.
- Baïch Hoøa
thöôïng, con tìm taâm khoâng ñöôïc.
- Ta ñaõ an taâm
cho ngöôøi roài.
Baøi phaùp coù bao
nhieâu ñoù thoâi, khoâng ñaàu ñuoâi thuû vó gì heát, thaày troø noùi qua
maáy caâu nhö theá, maø moät söï truyeàn thöøa saùng ngôøi röïc rôõ cho
tôùi baây giôø. Bôûi Ngaøi qua ñaây vôùi tinh thaàn giaùo ngoaïi bieät
truyeàn, khoâng döïa vaøo phöông tieän naøo heát. Ñoäc ñaùo, ñaëc bieät
nhö vaäy ñoù. Töø khi qua Trung Thoå cho ñeán baáy giôø, Toå
Ñaït Ma môùi tìm ñöôïc moät ngöôøi ñeä töû duy nhaát coù theå kham
nhaän yeáu chæ naøy, vì theá sau ñoù Thaàn Quang ñöôïc ñoåi thaønh Hueä
Khaû. Hueä laø trí tueä, Khaû laø ñöôïc, laø khaù ñoù. Vaäy, yeáu chæ cuûa
Boà Ñeà Ñaït Ma laø gì? Laø Tröïc chæ nhaân taâm kieán taùnh thaønh
Phaät. Chæ coù theá thoâi.
Ñieåm thöù hai,
Toå muoán nhaéc ngöôøi tu khoâng neân keït nôi caùc phaùp höõu vi sanh
dieät. Veà phaàn naøy, chuùng ta nhaéc laïi moät chuùt veà cuoäc ñoái
thoaïi giöõa Toå Ñaït Ma vôùi vua Löông. Nhaø vua hoûi caâu thöù nhaát:
- Traãm caát chuøa
ñoä Taêng, laøm caùc Phaät söï coù coâng ñöùc chaêng?
Ñaùp:
- Khoâng coù coâng
ñöùc.
Caâu hoûi thöù
hai:
- Theá naøo laø
Thaùnh ñeá ñeä nhaát nghóa?
Ñaùp:
- Roãng nhieân
khoâng Thaùnh.
Caâu hoûi thöù ba:
- Ñoái traãm laø
ai?
Ñaùp:
- Khoâng bieát.
Toå Ñaït Ma ñaõ
traû lôøi thaúng thöøng vaäy.
Traû lôøi nhö theá
ñoái vôùi ngöôøi thöôøng ñaõ laø meách loøng laém roài, huoáng nöõa ñoái
vôùi nhaø vua, vieäc naøy maát ñaàu nhö chôi. Theá nhöng Toå Ñaït Ma ñaõ
chaúng ngaàn ngaïi chuùt naøo khi buoâng ra nhöõng lôøi saám seùt aáy.
Nhaø vua nghe maø ñau loøng laém chöù, caû moät ñôøi höôùng veà Phaät
phaùp, laøm bao nhieâu Phaät söï maø baûo chaúng coù chuùt coâng ñöùc gì.
Khoâng giaän sao ñöôïc? Nhöng vua Löông khoâng ngôø, chính Toå ñaõ vì
Ngaøi maø môû toang cöûa ñaïi phaùp, vì Ngaøi phaù deïp caùc kieán chaáp
laøm cho vua thaáu ñöôïc leõ thaät nhieäm maàu. Song vua Löông khoâng
nhaän ra neân Toå ñaõ boû ñi.
Taát caû nhöõng gì
thuoäc veà hình thöùc höõu vi ñeàu khoâng thaät, khoâng coá ñònh tröôøng
cöûu laâu beàn. Noù vaãn coù nhöng coù trong caùi duyeân hôïp töông ñoái,
vì vaäy noùi phaùp höõu vi höõu hình thì höõu hoaïi, coù hôïp aét coù tan.
ÔÛ ñaây Toå Ñaït Ma traû lôøi thaúng vôùi vua Löông Voõ Ñeá laø caên cöù
treân phaùp chaân thaät maø noùi, noù roãng rang khoâng coù gì heát nhöng
vua khoâng nhaän ñöôïc, neân Toå Truùc Laâm baûo nhaø vua coøn bò keït
chaáp nôi caùc phaùp höõu vi sanh dieät, coøn meâ taùnh giaùc cuûa mình.
Thöïc ra chaúng
nhöõng vua Löông hoài xöa maø chuùng ta baây giôø cuõng vaäy. Phaàn nhieàu
ñeàu vöôùng keït nôi hình thöùc, phaùp naøo ta coù chieáu coá thì coù
vöôùng maéc. Chuùng ta khoâng coù “roãng”, Toå Ñaït Ma baûo laø “roãng
nhieân”. Chuùng ta ñuïng caùi naøo dính caùi naáy neân khoâng töï taïi
giaûi thoaùt. Caùc ngaøi sôû dó töï taïi laø vì khoâng dính maéc caùc
phaùp. Chuùng sanh vì chaáp caùc thöù duyeân hôïp laø thaät neân quen vôùi
kieán chaáp naøy roài, do ñoù ai noùi giaû hoï khoâng chòu. Cuõng theá,
nhaø vua quen cho raèng caùc vieäc höõu laäu cuûa mình coù coâng ñöùc voâ
löôïng voâ bieân roài neân khoâng chaáp nhaän Sô Toå Ñaït Ma. Laøm vieäc
thieän maø chaáp nhieàu chöøng naøo thì caøng vöôùng maéc chöøng naáy,
khoâng phaûi saùng suoát ñaâu. Ñoù chính laø lyù do vì sao vua Löông ñaõ
maát nöôùc vaø cheát thaûm döôùi tay giaëc Haàu Caûnh.
Veà maët naøy, vua
Traàn Nhaân Toâng ôû nöôùc ta tieán boä hôn nhieàu. Do khoâng keït nôi
vieäc thieän, neân nhaø vua ñaõ laõnh ñaïo quaân daân Vieät Nam ñaùnh tan
giaëc Nguyeân Moâng sang xaâm laêng nöôùc ta. ÔÛ Trieàu Tieân thieàn sö
Thoái AÅn cuõng theá, khi trong nöôùc coù giaëc, nhaø vua tôùi ñaûnh leã,
thænh thieàn sö ra caàm quaân ñaùnh giaëc, Ngaøi chaáp nhaän. Chæ coù
thieàn sö môùi daùm laøm theá thoâi. Nhìn laïi Vieät
Nam
chuùng ta, trieàu Traàn töø vua chuùa cho ñeán quan laïi trong trieàu ñeàu
laø Phaät töû, maø thôøi naøy vuõ coâng oanh lieät nhaát.
Töø Toå Hueä Khaû,
thaày troø taâm ñaéc noái nhau truyeàn phaùp xuoáng Toå Taêng Xaùn, Toå
Ñaïo Tín, Toå Hoaèng Nhaãn, Toå Hueä Naêng. Sau Toå Hueä Naêng, töø hai vò
ñeä töû lôùn laø Thanh Nguyeân Haønh Tö vaø Nam Nhaïc Hoaøi Nhöôïng daøi
xuoáng thaønh traêm nhaø, chia ra naêm toâng baûy phaùi. Beân nhaùnh Nam
Nhaïc sau naøy xuaát sinh ra toâng Laâm Teá, toâng Quy Ngöôõng, toâng Vaân
Moân, toâng Phaùp Nhaõn. Coøn beân nhaùnh Thanh Nguyeân thì toâng Taøo
Ñoäng. Toâng Laâm Teá sau xuaát theâm hai chi nöõa laø Döông Kyø Phöông
Hoäi vaø Hoaøng Long Hueä
Nam.
Ñuû naêm toâng baûy phaùi.
Vieät Nam chuùng
ta cuõng ñöôïc söï truyeàn thöøa ñoù. Gioøng truyeàn thöøa thöù nhaát sang
xöù chuùng ta töø Toå Tyø Ni Ña Löu Chi, cuoái theá kyû thöù VI. Toå Tyø
Ni Ña Löu Chi laø hoïc troø ñaéc phaùp vôùi Toå Taêng Xaùn. Baáy giôø ôû
Trung Hoa coù phaùp naïn, neân sau khi nhaän ñöôïc taâm phaùp roài Toå
Taêng Xaùn daën Ngaøi phaûi aån sang Vieät Nam, ôû chuøa Kieán Sô vaø baét
ñaàu hoaèng phaùp taïi nöôùc ta. Tôùi ñaàu theá kyû IX coù Toå Voâ Ngoân
Thoâng töø Trung Hoa truyeàn sang, ñoù laø gioøng thieàn thöù hai. Ñeán vò
thöù ba laø ngaøi Thaûo Ñöôøng, moät vò thieàn sö Trung Hoa truyeàn ñaïo
ôû ñaát Chieâm Thaønh. Sau traän chieán thaéng cuûa vua Lyù Thaùnh Toâng,
nhöõng tuø binh cuûa Chieâm Thaønh ñöôïc ñöa veà cung thaønh nhaø Lyù,
trong ñoù coù thieàn sö Thaûo Ñöôøng. Khi vua quan nöôùc ta phaùt hieän ra
thieàn sö, baáy giôø Ngaøi ñöôïc môøi vaøo cung daïy ñaïo cho vua. Sang
theá kyû XIII phaùi thieàn Vieät Nam thôøi Traàn ra ñôøi, ñoù laø thieàn
phaùi Truùc Laâm Yeân Töû, goùp nhaët vaø dung hôïp tinh hoa cuûa ba phaùi
thieàn treân taïo thaønh moät thieàn phaùi mang phong caùch raát Vieät
Nam.
Thôøi gian sau
naøy ôû Vieät Nam coù nhöõng vò Toå Trung Hoa sang truyeàn giaùo ôû Ñaøng
Ngoaøi (töø soâng Gianh trôû ra) theo toâng Laâm Teá, nhö ngaøi Chuyeát
Coâng Taïi Taïi ôû chuøa Buùt Thaùp - phuû Thuaän Thaønh. Ngaøi tu thaønh
ñaïo ôû chuøa Phaät Tích - Baéc Ninh, coøn ñeå laïi nhuïc thaân nôi ñoù.
Toâng Laâm Teá coøn ñöôïc truyeàn ôû Ñaøng Trong, nhö Ñoàng Nai coù ngaøi
Nguyeân Thieàu, töùc Toå Hoaùn Bích Nguyeân Thieàu. Baây giôø ngöôøi ta
phaùt hieän ñöôïc thaùp cuûa Ngaøi ôû Taân Trieàu - Ñoàng Nai.
Daáu veát truyeàn
thöøa cuûa chö toå Vieät Nam, Trung Hoa, AÁn Ñoä chuùng ta ñaõ ñöôïc hoïc
qua lòch söû roõ raøng nhö vaäy, khoâng coù gì phaûi nghi ngôø. Ñieàu naøy
minh chöùng cho chuùng ta thaáy, heã coù tu thì coù tieán, coù thaønh
töïu, khoâng theå khaùc hôn ñöôïc. Nhöng vôùi ñieàu kieän laø tu cho
ñuùng, tu maø ñöøng keït ñöøng vöôùng vaøo ñaâu heát môùi ñöôïc. ÔÛ ñaây,
Hoøa thöôïng Vieän tröôûng khoâng ñaët naïêng phaû heä, chæ coát laøm sao
Taêng Ni nhaän ñöôïc, hieåu ñöôïc Phaät phaùp chaân chính, roài noã löïc
tu haønh ñeå ñöôïc an vui giaûi thoaùt thoâi.
Trôû laïi vaán ñeà
tu haønh, neáu chuùng ta khoâng chòu haï thuû coâng phu thì khoâng ñöôïc
gì. Mình khoâng chòu tu, khoâng chòu hoïc hieåu cho ñeán nôi ñeán choán,
thì duø bao nhieâu naêm ôû Thieàn vieän cuõng khoâng yù nghóa chi heát.
Chuùng ta coá gaéng tu laøm sao thaät vöõng, trí saùng thì töï nhieân saép
ñaët vieäc gì cuõng deã thaønh töïu. Ñöôïc vaäy môùi xöùng ñaùng laø
thieàn sinh ôû thieàn vieän, môùi ñuû yù nghóa laø ngöôøi chuyeân tu
thieàn. Nhö chuùng ta bieát hieän nay Hoøa thöôïng Vieän tröôûng laäp caùc
thieàn vieän laø nôi chuyeân tu thieàn, vaø ñaëc bieät laø Ngaøi coù taâm
nguyeän khoâi phuïc laïi thieàn toâng Vieät Nam vaøo thôøi Traàn. Bôûi vì
Thieàn toâng ñôøi Traàn ñaõ ñöôïc caùc Thieàn sö Vieät Nam thöïc tu thöïc
chöùng. Caùc ngaøi nhaän roõ ñöôïc taâm chaân thaät ngay nôi thaân sanh
dieät naøy vaø soáng tuøy duyeân vôùi moïi hoaøn caûnh maø vaãn an laïc,
khoâng bò maát mình, luoân laøm chuû ñöôïc mình. Hôn nöõa thieàn toâng
Vieät Nam vaø ñaëc bieät laø thieàn toâng ñôøi Traàn mang ñaäm neùt baûn
saéc daân toäc Vieät Nam, khoâng ngoaïi lai vôùi thieàn toâng caùc nöôùc
khaùc. Ñieàu naøy seõ giuùp cho ngöôøi daân Vieät deã tu, deã nhaän ra
ñöôïc yeáu chæ cuûa chö Toå Vieät Nam truyeàn thöøa laïi. Bôûi ngöôøi
Vieät thì deã hoäi nhaäp vôùi ngoân ngöõ, vôùi sinh hoaït, vôùi neàn vaên
hoùa vaø tinh thaàn cuûa daân toäc hôn, do ñoù deã giaùo hoùa.
Con ñöôøng Hoøa
thöôïng ñi roõ raøng nhö vaäy. Thôøi Traàn caùc vò vua Traàn cuõng nhö
caùc quan chöùc cao caáp ñeàu laø Phaät töû hieåu ñaïo, ngoä ñaïo. Nhö
theá chuùng ta môùi thaáy ñöôïc tinh thaàn Ñaïi thöøa, goïi laø Boà-taùt
ñaïo, tu trong moïi luùc moïi thôøi. Tu baèng caùch naøo? Thaép saùng
ngoïn ñuoác trí tueä leân, soi thuûng boùng toái voâ minh, ñöøng ñeå noù
che laáp caùi taâm chaân thaät cuûa mình. Ñöôïc nhö vaäy môùi hôïp ñaïo,
môùi giaûi thoaùt ngay trong loøng cuoäc ñôøi. Cho neân tinh thaàn thieàn
toâng ñôøi Traàn laø tinh thaàn tu taäp vöøa ly theá maø vöøa nhaäp theá.
Ly laø luùc haï thuû coâng phu phaûi ly, cho neân coù naêm naêm leân nuùi
tu khoå haïnh ôû Truùc Laâm. Nhöng sau ñoù phaûi hoøa laãn vôùi cuoäc ñôøi
ñeå giuùp moïi chuùng sanh cuøng thoaùt khoûi meâ laàm khoå ñau, ñoù laø
thôøi gian Ngaøi ñi vaøo nhaân gian khuyeân daân chuùng tu Thaäp thieän,
phaù boû caùc daâm töø v.v... Khi ñaát nöôùc laâm nguy, töø vua quan só
thöù ñeán toaøn daân khoâng troán traùnh traùch nhieäm ñoái vôùi daân
toäc, vôùi xaõ taéc sôn haø. Thieàn toâng Vieät Nam coù ñieåm naøy ñöôïc
xem nhö neùt ñaëc thuø nhaát.
Ngöôøi Phaät töû
phaûi hieåu ñöôïc hai chöõ voâ thöôøng Phaät daïy. Moïi vieäc qua nhanh
tröôùc maét nhö moät côn loác. Cho neân chuùng ta phaûi tranh thuû tu
gaáp, ñöøng heïn laàn heïn löôït. ÔÛ ñaây Toå ñöa ra hình aûnh caùc vò
Thieàn sö Trung Hoa vôùi cô phong rieâng cuûa moãi ngaøi, nhaèm ñaùnh
thöùc söï töï giaùc nôi moãi chuùng ta. Laøm sao ñeå mình töï chuû ñöôïc
tröôùc nhöõng söï kieän luoân ñoåi thay ñoù. Töø nhöõng hình
töôùng, aâm thanh sanh dieät maø ta nhaän laïi ñöôïc caùi baát sanh baát
dieät nôi chính mình. Veà phaàn giaûi thích nhöõng giai thoaïi cuûa caùc
Thieàn sö do Sô Toå Truùc Laâm daãn neâu, toâi xin löôïc trích laïi trong
lôøi giaûng cuûa Hoøa thöôïng Vieän tröôûng cho caùc huynh ñeä nhôù.
Thaân Boà-ñeà,
loøng minh kính, baøi giô maët vaùch haønh lang.
Ñaây noùi söï tích Luïc Toå Hueä Naêng khi ñeán vôùi Nguõ Toå. Nguõ Toå
baùo cho chuùng bieát Ngaøi tuoåi ñaõ giaø, yeâu caàu chuùng trình keä ñeå
xeùt coi ai ngoä, Ngaøi seõ truyeàn y baùt. Khi ñoù chuùng nhöôøng cho
Thöôïng toïa Thaàn Tuù trình keä. Ngaøi Thaàn Tuù ngaïi choã thaáy cuûa
mình chöa ñeán nôi, neân khoâng daùm tröïc tieáp trình vôùi Nguõ Toå.
Ngaøi vieát baøi keä treân vaùch chuøa phía ngoaøi haønh lang:
Thaân thò
Boà-ñeà thoï,
Taâm nhö minh
kính ñaøi,
Thôøi thôøi
caàn phaát thöùc,
Maïc söû nhaï
traàn ai.
Dòch:
Thaân nhö caây Boà-ñeà,
Taâm nhö ñaøi göông saùng.
Thöôøng phaûi neân lau chuøi,
Chôù ñeå dính buïi nhô.
Khi Nguõ Toå ñoïc
baøi keä, Ngaøi bieát chöa tôùi nôi, nhöng muoán cho ngaøi Thaàn Tuù khoûi
maát maët, Nguõ Toå khen baøi keä hay quaù vaø hoûi ngaøi Thaàn Tuù:
- Phaûi cuûa oâng
khoâng?
- Daï cuûa con.
Ñaõ theá, Toå
ñaùnh löøa luoân, noùi vôùi ñaïi chuùng:
- Baøi keä naøy
hay laém, caùc oâng phaûi thaép höông ñaûnh leã kính troïng, hoïc thuoäc
loøng.
Baáy giôø ngaøi
Hueä Naêng nghe ñöôïc baøi keä treân vaø cuõng xin coù moät baøi keä:
Boà-ñeà boån voâ thoï,
Minh kính dieäc phi ñaøi,
Boån lai voâ nhaát vaät,
Haø xöù nhaï traàn ai.
Dòch:
Boà-ñeà voán khoâng caây,
Göông saùng cuõng chaúng ñaøi.
Xöa
nay khoâng moät vaät,
Choã naøo dính buïi nhô.
Moïi
ngöôøi khi ñoïc baøi keä cuûa ngaøi Hueä Naêng thaûy ñeàu giaät mình. Nguõ
Toå thaáy theá sôï coù chuyeän khoâng hay cho ngaøi Hueä Naêng neân voäi
vaõ chuøi baøi keä ngay vaø noùi:
- Baøi
naøy cuõng chöa thaáy taùnh.
Ñoù laø
ñeå ñaùnh laïc höôùng trong chuùng, traùnh cho Luïc Toå khoâng bò haõm
haïi.
Vôùi caùi nhìn cuûa
ngaøi Thaàn Tuù, do buïi baëm che laáp laøm cho
göông toái. Baây giôø muoán göông saùng phaûi deïp heát buïi. Ñoù laø
Ngaøi chæ thaáy beân ngoaøi maø chöa thaáy taän baûn chaát cuûa göông.
Baûn chaát cuûa göông laø gì? Laø thuûy tinh hay pha leâ. Thuûy tinh hay
pha leâ coù luùc naøo toái ñaâu, noù luoân saùng, sôû dó noù khoâng phaûn
chieáu ñöôïc laø vì buïi phuû, chôù baûn chaát noù laø saùng. Luïc Toå
thaáy taän baûn chaát cuûa göông laø saùng neân noùi “xöa nay khoâng moät
vaät, choã naøo dính buïi nhô”, maø phaûi lau chuøi?
Cuõng vaäy, taâm
chuùng ta luùc naøo cuõng thanh tònh, nhöng baây giôø coøn môø mòt toái
taêm laø taïi phieàn naõo che phuû. Bieát roõ baûn chaát taâm luoân saùng
thì söï tu khoâng meät, khoâng ngaùn. Neáu khoâng bieát theá cöù chuøi
hoaøi khoâng thaáy saïch thì chaùn. Phaät noùi: “Taát caû chuùng sanh ñeàu
coù taùnh Phaät”. Taùnh Phaät laø caùi saùng saün beân trong, nhö göông
baûn chaát töï saùng saün, khoâng phaûi ñôïi lau môùi saùng. Nhö vaäy hai
caùi thaáy cuûa ngaøi Hueä Naêng vaø ngaøi Thaàn Tuù caùch xa muoân daëm.
Moät ñaèng thaáy söï töôùng beân ngoaøi, moät ñaèng nhìn taän baûn chaát
beân trong, thaáu suoát ñöôïc lyù Phaät taùnh saün coù töï thuôû naøo,
khoâng gì che phuû ñöôïc. Ñoù laø chuùng ta löôïc qua caâu chuyeän trình
keä giöõa ngaøi Thaàn Tuù vaø ngaøi Hueä Naêng.
Vöông laõo cheùm meøo, laït traåy loøng ngöøa thuû toïa;
Thaày Hoà khua
choù, troû xem trí nheï con giaøng.
Caâu chuyeän Vöông laõo cheùm meøo nhö sau: Moät hoâm Vöông laõo sö töùc
ngaøi Nam Tuyeàn Phoå Nguyeän thaáy hai chuùng ôû Ñoâng ñöôøng, Taây
ñöôøng giaønh nhau moät con meøo. Muoán xeùt coi trong chuùng coù ngöôøi
naøo ngoä ñaïo khoâng, Ngaøi môùi baûo:
- Noùi, noùi. Noùi
ñöôïc thì tha con meøo, noùi khoâng ñöôïc thì cheùm con meøo.
Ai naáy ngaån ngô,
khoâng bieát noùi caùi gì. Buoäc loøng Ngaøi caàm dao chaët con meøo.
Ngaøi laøm nhö
vaäy laø vì ai? Ngöôøi sau traùch, Ngaøi tu maø coøn phaïm toäi saùt sanh.
Tuy nhieân, trong nhaø Phaät phaïm toäi saùt sanh laø khi naøo taâm mình
nghó gieát con vaät ñeå laøm lôïi cho mình hay cho ngöôøi, töùc laø do aùc
yù maø haønh ñoäng ñeå caàu lôïi. ÔÛ ñaây khoâng phaûi vì lôïi loäc, maø
vì muoán thaáy trong chuùng coù ai ngoä ñaïo hay chöa. Neáu coù ngöôøi
ngoä roài, khi Ngaøi baûo noùi noùi, töï nhieân ngöôøi aáy thoát ra moät
caâu hoaëc laøm moät haønh ñoäng gì, lieàn cöùu ñöôïc con meøo. Nhöng vì
khoâng ai coù khaû naêng ñoù, neân buoäc loøng Ngaøi môùi cheùm con meøo.
Sau ñoù Tuøng
Thaåm töùc laø Trieäu Chaâu ôû ngoaøi ñi vaøo, ngaøi Nam Tuyeàn thuaät
laïi caâu chuyeän vöøa qua vaø hoûi:
- Giaû söû ngöôi
coù maët luùc ñoù, thì phaûi noùi sao?
Trieäu Chaâu lieàn
côûi giaøy ñoäi treân ñaàu ñi ra. Ngaøi Nam Tuyeàn baûo:
- Giaù khi naõy coù
ngöôi ôû ñaây thì cöùu ñöôïc con meøo.
Thieàn sö Trieäu
Chaâu côûi giaøy ñoäi leân ñaàu maø ñi, yù muoán noùi choã aáy khoâng coøn
hai beân, khoâng ñoái ñaõi, khoâng ngoân ngöõ laøm sao maø noùi. Do Ngaøi
ñaõ thaáy toät lyù ñaïo môùi laøm vieäc ñoù. Vì theá ngaøi Nam Tuyeàn noùi
“Giaù khi naõy coù oâng ôû ñaây thì ñaõ cöùu ñöôïc con meøo”. Nhö vaäy ñeå
thaáy Ngaøi khoâng coù aùc taâm muoán gieát con meøo, nhöng vì chaùnh
leänh ñaõ ra thì phaûi thi haønh.
Laït traåy loøng
ngöøa thuû toïa.
Vöông laõo sö cheùm meøo coát ñeå laøm gì? Coát ñeå thaáy ñöôïc loøng Thuû
toïa cuûa Ñoâng ñöôøng vaø Taây ñöôøng. “Laït traåy” laø doø xeùt, töùc
muoán doø xeùt loøng cuûa nhöõng vò Thuû toïa nhö theá naøo?Nhö vaäy vieäc
cheùm meøo khoâng phaûi vì meøo, maø vì muoán thöû loøng chö
taêng ôû nhaø Ñoâng vaø
nhaø Taây.
Thaày Hoà khua
choù, troû xem trí nheï con giaøng.
Thaày Hoà laø ngaøi Töû Hoà, töùc Thieàn sö Lôïi Tung ôû nuùi Töû Hoà, ñeä
töû cuûa ngaøi Nam Tuyeàn Phoå Nguyeän. Tröôùc cöûa Thieàn vieän, Ngaøi
coù döïng moät taám baûng ñeà raèng: “Töû Hoà coù moät con choù, treân
caén ñaàu, giöõa caén löng, döôùi caén chaân ngöôøi. Ai do döï thì tan
thaân maát maïng.” Coù vò taêng ñeán, Ngaøi lieàn noùi: “Ñaây coù con
choù, haõy coi chöøng.” Neáu vò taêng khoâng bieát noùi gì, Ngaøi ñuoåi ñi
ra. Ñoù laø thuaät ñaëc bieät cuûa ngaøi Töû Hoà, neân noùi: Thaày Hoà
khua choù. Chöõ “khua” laø xua ñuoåi hay laø xuyùt. Töû Hoà xuyùt choù cho
ngöôøi ta giaät mình, ñeå laøm gì?
Troû xem trí nheï
con giaøng.
“Troû” laø chæ, “con giaøng” laø con chaùu. Töùc laø chæ ñeå xem thöû trí
cuûa con chaùu naëng hay nheï, cao hay thaáp. Vaäy ngaøi Töû Hoà xua choù
laø ñeå xem nhöõng ngöôøi ñeán hoûi ñaïo trí ñöôïc saâu hay caïn.
Chôï Lö Laêng
gaïo maéc quaù ö, chaúng cho maø caû; Sôû Thaïch Ñaàu ñaù trôn heát taác,
khoân ñeán thöa ñang.
Ñaây laø caâu chuyeän cuûa Thieàn sö Haønh Tö ôû nuùi Thanh Nguyeân. Coù
vò taêng ñeán hoûi:
- Theá naøo laø ñaïi
yù Phaät phaùp?
Ngaøi lieàn ñaùp:
- Gaïo ôû Lö Laêng
giaù bao nhieâu?
Tuy hoûi giaù bao
nhieâu nhöng khoâng cho maëc caû, traû giaù maéc reû. Caâu hoûi naøy nhaèm
laøm cho thieàn khaùch baët ñöôøng suy nghó, chöù chaúng hoûi ñeå tính
toaùn giaù gaïo maéc reû.
Sôû Thaïch Ñaàu
ñaù trôn heát taác, khoân ñeán thöa ñang.
Chöõ “sôû” laø choã
nôi, “heát taác” laø raát möïc. Khoân ñeán thöa ñang laø khoù ñeán thöa
hoûi. Nghóa laø choã Thaïch Ñaàu ñaù raát trôn, khoù ñeán thöa hoûi.
Thaïch Ñaàu laø Thieàn sö Hy Thieân ôû Thaïch Ñaàu. Neáu coù ngöôøi ñeán
hoûi ñaïo, Ngaøi traû lôøi ít ai nhaän hieåu ñöôïc. Neân ôû ñaây noùi choã
Thaïch Ñaàu ñaù trôn.
Nguyeân ngaøi Ñaëng
AÅn Phong laø ñeä töû Maõ Toå Ñaïo Nhaát, nghe noùi ôû Thaïch Ñaàu coù
nhöõng caùi kyø ñaëc môùi xin Maõ Toå ñeán Thaïch Ñaàu tham vaán. Maõ Toå
baûo:
- Ñöôøng Thaïch Ñaàu
trôn.
AÅn Phong lieàn
thöa:
- Con coù caây gaäy
tuøy thaân, gaëp tröôøng thì ñuøa.
Töùc gaëp vieäc thì
ñuøa chôi, khoâng coù gì quan troïng. AÅn Phong ñeán Thaïch Ñaàu ñi nhieãu
giöôøng thieàn moät voøng, choáng tích tröôïng hoûi:
- Laø toâng chæ gì?
Ngaøi Thaïch Ñaàu
beøn noùi:
- Trôøi xanh! Trôøi
xanh!
AÅn Phong khoâng
ñaùp ñöôïc, trôû veà trình Maõ Toå. Maõ Toå baûo:
- Ngöôi neân ñi laïi
beân aáy, neáu Thaïch Ñaàu noùi “Trôøi xanh! Trôøi xanh!” thì ngöôi “Hö!
Hö!”.
AÅn Phong laïi ñi
ñeán Thaïch Ñaàu laøm nhö tröôùc. Thaïch Ñaàu beøn “Hö! Hö!”. AÅn Phong
khoâng ñaùp ñöôïc, laïi trôû veà trình Maõ Toå. Maõ Toå baûo:
- Ta ñaõ noùi vôùi
ngöôi “ñöôøng Thaïch Ñaàu trôn”.
Ñoù laø caâu chuyeän
noùi choã Thaïch Ñaàu ñaù raát trôn, ñeán ñoù thöa hoûi khoâng ñöôïc.
Phaù
taùo caát côø, ñaïp xuoáng
daáu thieâng thaàn mieáu, Caâu Chi day ngoùn, duøng ñoøi neáp cuõ oâng
ang. Phaù taùo caát côø
laø noùi veà ngaøi Phaù Taùo ñoïa.
Ngaøi laø moät Thieàn sö thuoäc heä Ngöu Ñaàu, moät hoâm cuøng vaøi ñoà
ñeä ñi ngang caùi mieáu ôû nuùi Tung Sôn, thaáy ngöôøi ra vaøo mieáu cuùng
kieán raát ñoâng, moãi ngöôøi mang theo boø heo gaø vòt ñeå cuùng cho
thaàn mieáu. Hoï noùi trong mieáu coù thôø oâng thaàn taùo raát linh
thieâng, ai caàu ñieàu gì cuõng ñöôïc. Ngaøi vaøo mieáu thaáy oâng taùo,
töùc caùi beáp ñaép baèng ñaát ñöôïc thôø kính raát troïng. Ngaøi lieàn
caàm caây gaäy goõ vaøo oâng taùo noùi:
- Ñaây laø ñaát
nöôùc gioù löûa hôïp thaønh, linh thieâng töø ñaâu ñeán?
Xong Ngaøi ñaäp
moät caùi, oâng taùo beå naùt rôi xuoáng. Cho neân ngöôøi ta goïi Ngaøi
laø Phaù Taùo ñoïa, töùc
laø ñaäp oâng taùo rôi. Coøn noùi phaù Taùo caát côø laø vì trong
mieáu thôø thaàn taùo coù treo traøng phan baûo caùi, baây giôø ñaäp oâng
taùo beå naùt, côø xí cuõng deïp heát khoâng coøn. Ñaïp xuoáng daáu
thieâng thaàn mieáu, nghóa laø ñaïp xuoáng laøm cho söï linh thieâng
cuûa oâng thaàn taùo ôû mieáu khoâng coøn nöõa.
Khi ñaäp oâng taùo
roài, Thieàn sö ñi ra, nhöõng ngöôøi thôø kính thaàn taùo nghó theá naøo
Ngaøi cuõng bò thaàn quôû hoäc maùu cheát, nhöng khoâng coù chuyeän gì
xaûy ra. Giaây laùt coù moät ngöôøi maëc aùo xanh ñeán tröôùc maët Ngaøi
quì laïy vaø thöa:
- Con laø thaàn
taùo, nhôø ôn Hoøa thöôïng ñoä neân con heát nghieäp laøm thaàn taùo,
ñöôïc sanh veà coõi trôøi. Con ñeán ñaây taï ôn Hoøa thöôïng.
Thaàn taùo meâ laàm
neân chaáp caùi beáp laø mình. Caùi beáp voán do ñaát nhoài vôùi nöôùc
ñaép thaønh, hôi aám laø löûa, khoaûng troáng thoâng thoaùng laø gioù, nhö
vaäy ñuû boán thöù ñaát nöôùc gioù löûa hôïp thaønh. Vaäy maø thaàn taùo
baùm vaøo beáp ñaát cho laø mình linh thieâng roài taùc oai taùc phuùc
vôùi thieân haï. Neân Thieàn sö chæ caùi beáp laø khoâng thaät, ñaäp moät
caùi beå naùt, luùc ñoù thaàn taùo thöùc tænh khoâng coøn baùm vaøo beáp
ñaát nöõa, lieàn heát nghieäp, sanh veà coõi trôøi. OÂng mang ôn ngaøi
Phaù Taùo ñoïa, ngöôøi ñaõ
ñaùnh thöùc mình, neân ñeán leã taï.
Caâu Chi day
ngoùn, duøng ñoøi neáp cuõ oâng ang.
Thieàn sö Caâu Chi,
moãi khi coù ngöôøi ñeán hoûi ñaïo, duø hoûi caâu gì, Ngaøi ñeàu ñöa ngoùn
tay leân, “day ngoùn” laø ñöa ngoùn tay leân. Taïi sao? Vì Ngaøi duøng
theo neáp cuõ cuûa oâng cha. “OÂng ang” laø oâng cha. Bôûi ngaøi Caâu Chi
laø ñeä töû cuûa Thieàn sö Thieân Long, tröôùc kia khi ñeán hoûi ñaïo,
Thieàn sö Thieân Long ñöa ngoùn tay leân, ngaøi Caâu Chi ngoä ñaïo. Cho
neân sau naøy ngaøi Caâu Chi cuõng söû duïng thuaät ñöa leân moät ngoùn
tay moãi khi coù ai ñeán hoûi ñaïo.
Löôõi göôm Laâm
Teá, naïng Bí Ma, tröôùc naïp taêng no daàu töï taïi; Sö töû oâng Ñoan,
traâu thaày Höïu, raên ñaøn vieät höôïm xaù ngheânh ngang.
Taïi sao goïi laø
“löôõi göôm Laâm Teá”? Vì ngaøi Laâm Teá khi coù ai ñeán hoûi ñaïo, baát
cöù caâu gì, Ngaøi ñeàu heùt leân moät tieáng. Trong nhaø thieàn noùi
tieáng heùt cuûa Ngaøi nhö löôõi göôm beùn chaët ñöùt heát moïi coá chaáp
cho ngöôøi. Ai khoâng bieát, khôûi sanh giaûi hoäi thì tan thaân maát
maïng.
Naïng Bí Ma
laø noùi veà Thieàn sö Thöôøng Ngoä ôû ngoïn Bí Ma thuoäc Nguõ Ñaøi Sôn,
choã ngaøi Vaên Thuø haøng phuïc roàng. Tuïc truyeàn raèng Boà-taùt Vaên
Thuø hieän ra ñeå haøng phuïc con roàng döõ, neân goïi choã ñoù laø ngoïn
Bí Ma. Ngaøi Thöôøng Ngoä thöôøng choáng moät caây naïng goã ôû treân
suoân, phía döôùi coù chaùng hai. Moãi khi
taêng ñeán leã baùi hoûi
ñaïo, Ngaøi lieàn laáy naïng chaän treân coå
taêng vaø baûo: “Ma quyû
naøo daïy oâng ñi xuaát gia? Ma quyû naøo daïy oâng ñi haønh cöôùc? Noùi
ñöôïc cuõng bò naïng ñaäp cheát, noùi khoâng ñöôïc cuõng bò naïng ñaäp
cheát. Noùi mau! Noùi mau!” Ai ñeán hoûi ñaïo vôùi Ngaøi cuõng sôï cuù
ñoøn nguy hieåm naøy. Ñoù laø thuaät ñaëc bieät cuûa ngaøi Bí Ma.
Tröôùc naïp taêng
no daàu töï taïi.
“Naïp taêng” laø chæ nhöõng vò taêng
maëc aùo naïp ñi haønh cöôùc. “No daàu töï taïi” laø maëc tình ñaày ñuû,
töï taïi. Ngaøi Laâm Teá söû duïng tieáng heùt nhö löôõi göôm beùn, ngaøi
Bí Ma duøng naïng ñeå ñeø coå naïp taêng, hai ngaøi raát töï do töï taïi
trong vieäc truyeàn baù, khoâng coù gì raøng buoäc ñöôïc.
Sö töû oâng Ñoan,
traâu thaày Höïu, raên ñaøn vieät höôïm xaù ngheânh ngang. Sö töû oâng
Ñoan laø
noùi Thieàn sö Taây Dö hoï Ñoan ôû An Caùt Chaâu. Sö duøng chæ maøu ñan
thaønh loát sö töû, thænh thoaûng khoaùc vaøo ngöôøi. Sö ñeán Hoa Ñình,
leân toøa noùi: “Sö töû Linh Sôn la theùt trong maây, Phaät phaùp thaät
khoâng theå suy löôøng ñöôïc”, neân goïi laø sö töû oâng Ñoan.
Thöôøng thöôøng
trong nhaø Phaät laáy hình aûnh sö töû töôïng tröng cho chaùnh phaùp. Vì
xöa nay truyeàn raèng giöõa röøng saâu, trong caùc loaøi thuù sö töû laø
chuùa teå. Taát caû thuù vaät ñeàu sôï oai phong cuûa noù, keå caû voi to
cuõng phaûi khieáp vía moãi khi nghe tieáng sö töû roáng. Do ñoù nhaø
Phaät möôïn hình aûnh sö töû duï cho chaùnh phaùp ñeå noùi giaùo lyù cuûa
Phaät ñaø laø chaân lyù, khoâng ai coù theå beû gaõy ñöôïc. Taát caû taø
phaùp ngoaïi ñaïo gaëp Phaät phaùp ñeàu bò ñoå vôõ, ñeàu bò haøng phuïc.
Traâu thaày Höïu,
töùc laø con traâu cuûa Hoøa thöôïng Linh Höïu ôû Quy Sôn. Ngaøi Quy Sôn
Linh Höïu khi saép tòch coù noùi:
- Sau khi tòch, laõo
taêng seõ sanh ôû döôùi chaân nuùi laøm con traâu, treân löng coù doøng
chöõ ‘Quy Sôn Taêng Linh Höïu’. Khi aáy caùc ngöôi goïi Quy Sôn Taêng Linh
Höïu laø ñuùng hay goïi con traâu laø ñuùng?
Ñaây laø ñieåm kyø
ñaëc cuûa Ngaøi. Chuùng ta laâu nay luoân thaáy ngöôøi vaät cao thaáp
khaùc nhau. Nhöng choã chaân thaät cöùu caùnh khoâng hai, ngöôøi vaø muoân
vaät ñeàu coù Phaät taùnh bình ñaúng. Khi nghe Thieàn sö noùi theá, nhieàu
ngöôøi töôûng Ngaøi cheát thaønh traâu thaät, roài theo ñoù phaûn ñoái
vieäc tu haønh, nhaát laø tu thieàn. Ñoù laø vì hoï khoâng hieåu thoâi.
Loái noùi cuûa oâng Ñoan vaø cuûa thaày Höïu coát ñeå Raên ñaøn vieät
höôïm xaù ngheânh ngang, “höôïm” laø döøng töùc laø raên ngöôøi Phaät
töû döøng, chôù neân ngheânh ngang.
Ñöa phieán töû,
caát truùc beà, nghieäm keû hoïc cô quan nheï nhaün; Xoâ hoøn caàu, caàm
moäc thöôïc, baïn thieàn hoøa chöôùc moùc khoe khoang.
Ñöa phieán töû laø
ñöa caây quaït leân. Thieàn sö Vaên Yeån ôû Vaân Moân moät hoâm thaêng
toøa, ñöa caây quaït leân noùi: “Caây quaït naøy nhaûy leân cung trôøi Tam
thaäp tam, ñaäp vaøo muõi Ñeá Thích. Con caù lyù ngö ôû bieån Ñoâng bò
ñaùnh moät gaäy, möa nhö caàm chónh maø ñoå, hieåu chaêng?” Noùi xong,
Ngaøi hoûi: Caùc ngöôi hieåu chaêng? Vaäy chuùng ta coù hieåu hay khoâng?
Caâu naøy gioáng nhö caâu thaàn chuù, khoâng coù gì ñeå hieåu. Ngaøi noùi
moät caâu khoâng bieát ñaàu ñuoâi goác ngoïn, chæ coát ñöa caây quaït
leân. Chuùng ta lo ñoïc caâu thaàn chuù maø khoâng hieåu vieäc ñöa caây
quaït leân, cho neân bò lôøi cuûa caùc Thieàn sö löøa laø ôû choã ñoù.
Caát truùc beà
laø giô caây truùc beà leân, truùc beà laø thieàn tröôïng. Thieàn sö Quy
Tænh ñeán tham vaán vôùi Thieàn sö Tænh Nieäm. Ngaøi Tænh Nieäm ñöa caây
truùc beà leân hoûi:
- Goïi truùc beà thì
phaïm, khoâng goïi truùc beà thì sai, theá thì goïi laø caùi gì?
Quy Tænh giöït caây
truùc beà neùm xuoáng ñaát noùi:
- Laø caùi gì?
Ngaøi Tænh Nieäm
baûo:
- Muø.
Quy Tænh lieàn ngoä.
Hai caùch: Moät beân
ñöa caây quaït leân noùi moät caâu gioáng nhö ñoïc thaàn chuù, moät beân
ñöa truùc beà leân baûo: Noùi truùc beà thì phaïm, khoâng noùi truùc beà
thì sai, vaäy noùi caùi gì? Ñaây chæ coát ñöa ngöôøi ñeán choã bí, gaëp
ngöôøi gan daï thì phaûi laøm gì? Muïc ñích cuûa Thieàn sö laø nghieäm
keû hoïc cô quan nheï nhaün. Caùc ngaøi muoán nghieäm xem cô quan
ngöôøi hoïc ñaõ nheï saïch chöa, töùc laø ñoái vôùi saùu caên ngöôøi hoïc
ñaõ nheï, ñaõ thoâng suoát hay chöa? Neáu ngay ñoù lieàn ngoä töùc laø ñaõ
nheï, ñaõ thoâng suoát roài.
Xoâ hoøn caàu,
caàm moäc thöôïc, baïn thieàn hoøa chöôùc moùc khoe khoang. Xoâ hoøn caàu,
ñaây laø tröôøng hôïp cuûa Huyeàn Sa Sö Bò hoûi ngaøi Tuyeát Phong Nghóa
Toàn:
- Hieän nay trong
ñaïi chuùng, Hoøa thöôïng phaûi laøm sao?
Ngaøi Tuyeát Phong
laáy ba traùi caàu goã ñoàng thôøi neùm ra, Huyeàn Sa laøm theá chuïp.
Ngaøi Tuyeát Phong baûo:
- Ngöôøi hieän ôû
hoäi Linh Sôn môùi ñöôïc nhö vaäy.
Ñoù laø lôøi khen
ngaøi Huyeàn Sa: OÂng coù maët ôû hoäi Linh Sôn neân môùi laøm ñöôïc vieäc
naøy.
Trong nhaø thieàn
coù nhöõng thuaät kyø ñaëc nhö vaäy.
Caàm moäc thöôïc.
Moäc thöôïc laø caùi duoäc goã, gioáng nhö caùi gaùo. Chöa tìm ra söï tích
cuûa caâu chuyeän naøy.
Baïn thieàn hoøa
chöôùc moùc khoe khoang.
Baïn thieàn hoøa laø nhöõng ngöôøi baïn trong nhaø thieàn, chöôùc moùc laø
möu meïo. Töùc laø hai vò xoâ hoøn caàu, caàm moäc thöôïc duøng möu meïo
ñeå khoe khoang.
Thuyeàn
töû raø cheøo, doøng xanh
chöûa cho tòn taåy; Ñaïo Ngoâ muùa hoát, caøn ma döôøng thaáy quaùi
quaøng.
Thuyeàn töû raø cheøo,
Thuyeàn töû laø Thieàn
sö Ñöùc Thaønh ñöa ñoø ôû beán Hoa Ñình, coøn goïi laø Hoa Ñình Thuyeàn
töû, laø ñeä töû cuûa ngaøi
Döôïc Sôn, ñöôïc thaày truyeàn taâm aán, laø baïn ñoàng hoïc vôùi Vaân
Nham Ñaøm Thaïnh vaø Ñaïo Ngoâ Vieân Trí. Ngaøi khoâng chòu ñi giaùo hoùa,
thích nôi sôn thuûy neân thô, ñeán beán Hoa Ñình saém moät chieác thuyeàn
nhoû ñöa ñoø qua laïi, tuøy duyeân ñoä nhaät. Tröôùc khi ñi Ngaøi coù daën
Ñaïo Ngoâ:
- Sau naøy sö huynh
thaáy coù ngöôøi naøo lanh lôïi kyø ñaëc, giôùi thieäu ñeán vôùi toâi.
Moät hoâm, Ñaïo Ngoâ
ñeán choã Thieän Hoäi ñang luùc ñaêng ñaøn thuyeát phaùp. Coù vò
taêng hoûi:
- Theá naøo laø
phaùp thaân?
Thieän Hoäi ñaùp:
- Phaùp thaân khoâng
töôùng.
Hoûi:
- Theá naøo laø
phaùp nhaõn?
Ñaùp:
- Phaùp nhaõn khoâng
veát.
Ñaïo Ngoâ chôït
phaùt cöôøi.
Sau buoåi giaûng
Thieän Hoäi thöa:
- Vöøa roài toâi coù
ñaùp caâu hoûi cuûa taêng,
coù choã naøo sai traùi xin Hoøa thöôïng töø bi chæ daïy.
Ñaïo Ngoâ baûo:
- Neáu noùi veà
hieåu Phaät phaùp, Thaày laø baäc nhaát, coøn yeáu chæ xuaát theá thì chöa
coù Thaày.
Töùc laø veà ngoä
thieàn thì chöa ñöôïc. Thieän Hoäi thöa:
- Vaäy toâi phaûi
laøm sao, mong Hoøa thöôïng chæ daïy.
Ñaïo Ngoâ baûo:
- Toâi khoâng noùi,
toâi giôùi thieäu oâng ñeán choã Hoa Ñình Thuyeàn Töû, oâng aáy seõ chæ
cho oâng.
Thieän Hoäi giaûi
taùn chuùng, ñi thaúng ñeán choã Hoa Ñình.
Thuyeàn Töû baûo:
- Thaû ngaøn
thöôùc tô yù ôû ñaàm saâu, lìa löôõi caâu ba taác, noùi mau, noùi mau!
Khi Thieän Hoäi
vöøa môû mieäng, bò Thuyeàn töû
ñaùnh moät cheøo teù xuoáng nöôùc. Thieän Hoäi môùi leo leân thuyeàn, Sö
laïi thuùc:
- Noùi! Noùi!
Thieän Hoäi vöøa
môû mieäng, laïi bò Sö ñaùnh. Thieän Hoäi hoaùt nhieân ñaïi ngoä. Thuyeàn
töû Ñöùc Thaønh duøng
phöông tieän ñaùnh Thieän Hoäi teù xuoáng nöôùc, nhaân ñoù Thieän Hoäi
ñöôïc ngoä.
Caâu chuyeän Thuyeàn
töû raø cheøo töùc laø Hoa
Ñình Thuyeàn töû cheøo ñoø
ñeå ñöôïc thong thaû vui thích treân soâng nöôùc, nhöng doøng xanh
chöûa cho tòn taåy. Tòn laø taän, laø saïch, tòn taåy laø röûa saïch.
Tuy Thuyeàn töû muoán thong
thaû vui soáng treân gioøng soâng Hoa Ñình, nhöng coøn nôï phaûi ñoä
ngöôøi ñeä töû laø Thieän Hoäi.
Ñaïo Ngoâ muùa
hoát, caøn ma döôøng thaáy quaùi quaøng.
Ñaïo Ngoâ töùc laø Thieàn sö Vieân Trí, moãi khi leân toøa thuyeát phaùp,
ñaàu ñoäi muõ hoa sen, vai vaùc caây kieám, tay caàm caùi hoát muùa.
Roàng Yeån laõo
nuoát caøn khoân, ta xem chæn leä; Raén oâng Toàn ngang theá giôùi, ngöôøi
thaáy aét giang (giöông).
Thieàn sö Vaân Moân
Vaên Yeån ñöa caây gaäy leân baûo chuùng: “Caây gaäy hoùa roàng nuoát heát
caøn khoân, thì sôn haø ñaïi ñòa ôû choã naøo?” Nay chuùng ta chæ choã
naøo, noùi thaúng moät caâu xem! Toâi chôø chö huynh ñeä hoaù roàng roài
haõy noùi. Ta xem chæn leä, nghóa laø chuùng ta xem chæ sôï thoâi,
chöù khoâng noùi gì ñöôïc.
Raén oâng Toàn
ngang theá giôùi, ngöôøi thaáy aét giang (giöông).
Thieàn sö Nghóa Toàn
ôû Tuyeát Phong thöôïng ñöôøng noùi: - Nuùi Nam coù moät con raén to, heát
thaûy caùc oâng ñeàu phaûi kheùo xem.
Tröôøng Khaùnh böôùc
ra thöa:
- Hoâm nay trong
nhaø naøy coù ngöôøi tan thaân maát maïng.
Vaân Moân laáy caây
gaäy neùm tröôùc Tuyeát Phong, roài ra boä sôï chöù khoâng noùi gì.
Ngöôøi thaáy aét
giang,
chöõ giang laø giöông, töùc laø ñoàn ñaïi. Ngöôøi thaáy aét seõ ñoàn ñaïi
ruøm leân.
Caây baùch laø
loøng, thaùc ra tröôùc phaûi phöông
thaùi
baïch; Bính
ñinh thuoäc hoûa, laïi trôû
sau loãi höôùng Thieân cang.
Caây
baùch laø loøng, Trieäu Chaâu Tuøng Thaåm khi coù ngöôøi tôùi hoûi: - Theá
naøo laø Phaät? Ngaøi lieàn chæ: - Caây baùch tröôùc saân. Thaùc ra
tröôùc phaûi phöông Thaùi baïch.
Thaùc laø laàm, phöông Thaùi baïch
laø chæ phöông ñoâng. Khi
ngöôøi hoûi: Theá naøo laø Phaät, Trieäu Chaâu chæ caây baùch tröôùc saân
laø coát chæ taâm, chæ caùi hay thaáy cuûa mình. Nhöng ngöôøi hoûi khoâng
nhaän ra caùi aáy laïi lo nhìn caây baùch neân noùi laàm, töùc Thieàn sö
noùi ñaøng Taây maø ngöôøi hoûi hieåu ñaøng Ñoâng.
Bính
ñinh thuoäc hoûa.
Nguyeân coù söï tích nhö sau: Thieàn sö Taéc laøm Giaùm vieän, goïi laø
Giaùm vieän Taéc, ôû trong hoäi Phaùp Nhaõn ñaõ laâu, maø khoâng thöa
hoûi. Phaùp Nhaõn hoûi:
- Giaùm vieän Taéc
sao khoâng vaøo thaát?
Sö thöa:
- Con ôû choã Thanh
Laâm ñaõ coù choã thaâm nhaäp.
Phaùp Nhaõn baûo:
- OÂng thöû vì ta
cöû xem.
Sö thöa:
- Con hoûi: Theá
naøo laø Phaät? Thanh Laâm ñaùp: Ñoàng töû Bính
ñinh ñeán xin löûa.
Phaùp Nhaõn baûo:
- Lôøi kheùo, ngaïi
oâng hieåu laàm, neân noùi laïi xem.
Sö thöa:
- Bính
ñinh thuoäc veà löûa, ñem
löûa ñi xin löûa, nhö con laø Phaät laïi ñi tìm Phaät.
Phaùp Nhaõn baûo:
- Giaùm vieän quaû
nhieân hieåu laàm roài.
Taéc boû ñi, thôøi
gian sau trôû laïi. Phaùp Nhaõn baûo:
- OÂng hoûi ta, ta
seõ vì oâng ñaùp.
Taéc hoûi:
- Theá naøo laø
Phaät?
Phaùp Nhaõn ñaùp:
- Ñoàng töû Bính
ñinh ñeán xin löûa.
Taéc ñaïi ngoä.
Bính
ñinh thuoäc veà löûa maø
mình khoâng nhaän ra, laïi ñi tìm ôû ñaâu, cho neân laïi trôû sau loãi
höôùng Thieân cang.
Thieân cang laø höôùng
baéc. Nghóa laø ngöôøi ta
noùi phöông Nam, mình laïi tìm ôû phöông Baéc, vì vaäy khoâng hieåu ñöôïc
yù nghóa cuûa Bính ñinh.
Traø Trieäu laõo,
baùnh Thieàu Döông, baày thieàn töû haõy coøn ñoùi khaùt; Ruoäng Taøo
Kheâ, vöôøn Thieáu Thaát, chuùng naïp taêng nhöõng ñeå löu hoang.
Traø Trieäu laõo
laø traø cuûa Trieäu Chaâu. Khi coù khaùch ñeán, Ngaøi hoûi:
- Töøng ñeán ñaây
chöa?
Khaùch thöa:
- Töøng ñeán.
Ngaøi baûo:
- Uoáng traø ñi!
Laïi coù ngöôøi
ñeán, Ngaøi cuõng hoûi:
- Töøng ñeán ñaây
chöa?
Thöa:
- Chöa töøng ñeán.
Ngaøi cuõng môøi:
- Uoáng traø ñi!
Tri söï laáy laøm
laï, môùi hoûi:
- Ngöôøi ñaõ töøng
ñeán Hoøa thöôïng môøi uoáng traø, ngöôøi chöa töøng ñeán Hoøa thöôïng
cuõng môøi uoáng traø, laø taïi sao?
Ngaøi goïi:
- Tri söï.
Tri söï:
- Daï!
Ngaøi baûo:
- Uoáng traø ñi!
Cho neân goïi laø
traø Trieäu laõo, vì gaëp ai Ngaøi cuõng môøi uoáng traø.
Baùnh Thieàu
Döông laø
baùnh cuûa Vaân Moân. Moãi khi coù ai ñeán, Ngaøi thöôøng ñöa caùi baùnh
leân môøi aên.
Trieäu Chaâu môøi
uoáng traø, Vaân Moân môøi aên baùnh, neân goïi laø traø Trieäu laõo,
baùnh Thieàu Döông. Baày thieàn töû haõy coøn ñoùi khaùt, töùc
laø nhöõng ngöôøi ñi hoïc thieàn tuy ñöôïc môøi uoáng traø, ñöôïc cho aên
baùnh maø vaãn coøn ñoùi khaùt.
Ruoäng Taøo Kheâ,
vöôøn Thieáu Thaát, chuùng naïp taêng nhöõng ñeå löu hoang.
ÔÛ Taøo Kheâ choã
cuûa Luïc Toå Hueä Naêng coù ruoäng nhieàu, ôû Thieáu Thaát choã cuûa Toå
Ñaït Ma coù vöôøn lôùn, theá maø chuùng naïp taêng, töùc laø nhöõng thaày
tu thieàn vaãn coøn ñeå noù hoang pheá, chöa bieát chaêm soùc gì caû.
Toùm laïi, hai caâu
naøy muoán noùi: Trieäu Chaâu ñaõi traø, Thieàu Döông môøi baùnh, maø
chuùng ta vaãn ñoùi khaùt. Taøo Kheâ coù ruoäng, Thieáu Thaát coù vöôøn,
maø chuùng ta laïi boû hoang. Chö Toå tröôùc kia ñaõ ñem heát taâm tö chæ
daïy, theá maø chuùng ta vaãn lô laø ñeå ñeán noãi thieàn phaûi bò lu môø,
ñoù laø loãi nôi chuùng ta.
Gieo boù cuûi, naåy boâng ñeøn, nhaân mang môùi naùt;
Loäc ñaøo hoa, nghe
tieáng truùc, maëc veû maø sang.
Gieo boù cuûi laø
caâu chuyeän Thieàn sö Tuyeát Phong luùc coøn ñi tham vaán, ñeán Ñoäng
Sôn, Ñoäng Sôn baûo:
- Vaøo cöûa phaûi
coù lôøi noùi.
Sö ñaùp:
- Con khoâng coù
mieäng.
Ñoäng Sôn baûo:
- Khoâng coù mieäng
phaûi hoaøn con maét cho ta.
Sö im laëng, gieo
boù cuûi tröôùc Ñoäng Sôn. Ñoäng Sôn hoûi:
- Naëng nhieàu ít?
Sö thöa:
- Ngöôøi caû thieân
haï naâng khoâng noåi.
Ñoù laø söï tích
gieo boù cuûi cuûa Tuyeát Phong ñeán hoûi ñaïo vôùi Ñoäng Sôn. Coøn
söï tích naåy boâng ñeøn chöa tìm ra. Gieo boù cuûi, naåy boâng
ñeøn, muïc ñích ñeå laøm gì? Nhaân mang môùi naùt, ñaây laø
noùi veà thieàn, do söï oâm aáp trong loøng laâu ngaøy, hoâm naøo chôït
vôõ ra môùi naùt khoái nghi.
Loäc ñaøo hoa,
nghe tieáng truùc, maëc veû maø sang.
Linh Vaân laø ñeä töû cuûa Toå Quy Sôn nhìn thaáy hoa ñaøo nôû lieàn ngoä.
Höông Nghieâm nghe tieáng vang cuûa hoøn soûi chaïm vaøo caønh truùc lieàn
xong. Cho neân maëc veû maø sang. Moät ngöôøi thaáy hoa ñaøo nôû,
moät ngöôøi nghe tieáng truùc vang ñeàu ngoä neân thaàm laëng maø töôi
saùng.
Nhö vaäy trong hoäi
thöù chín naøy, Sô Toå Truùc Laâm daãn nhieàu söï tích cuûa caùc thieàn
sö. Taát caû hình aûnh naøy noùi leân moãi thieàn sö coù moät loái chæ
daïy khaùc nhau, nhöng muïc ñích cöùu caùnh khoâng khaùc. Coát laøm cho
haønh giaû nhaän ra taâm chaân thaät, maø khoâng cho chuùng ta döïa vaøo
baát cöù phöông tieän naøo suy nghó phaân bieät. Do ñoù ôû ñaây haønh giaû
chæ tu môùi ñaït ñöôïc keát quaû chöù khoâng theå hoïc hieåu suoâng vaø
duøng thöùc tình maø suy löôøng choã cöùu caùnh aáy ñöôïc.
Hoïc hoäi thöù chín
naøy roài, chuùng ta ñeàu phaûi nhôù phaùt taâm tu, chôù chaàn chôø qua ñi
cô hoäi toát. Chuyeân taâm chuyeân tu cho tôùi ngaøy vieân maõn,
khoâng coù nghi ngôø gì. Ngöôøi tu khoâng kheùo seõ loay hoay khoâng coù
loái thoaùt cuõng nhö ngöôøi ñôøi. Ñieåm naøy ngöôøi tu chuùng ta phaûi
quan taâm, ai meâ taâm khoâng laøm chuû ñöôïc thì vöôùng maéc. Khoâng
luaän laø ñeä töû Phaät, xuaát gia hay taïi gia gì, meâ khoâng laøm chuû
ñöôïc thì vöôùng maéc.
Chuùng ta phaûi tu
nhö theá naøo ñeå mình laøm chuû ñöôïc, phaûi haønh ñaïo nhö theá naøo ñeå
giöõ vöõng ñöôïc lyù ñaïo, giöõ ñöôïc gieàng moái cuûa ñaïo, laøm lôïi
laïc cho chính mình cuõng nhö cho taát caû chuùng sanh. Ñoù chính laø chuû
yù maø Toå sö muoán truyeàn daïy laïi cho chuùng ta. |