TIEÁU DAÕ KHOÂNG TAÄP

HAÏNH CHIEÁU

Xin ñöôïc caûm ôn

Vöøa roài, baét gaëp vaàn thô cuûa taùc giaû Truyeän Vaên Nhöït, “Linh Chieáu ñaát trôøi moät veû rieâng”. Toâi giaät mình, khoâng ngôø!

Coù leõ quaù quen vôùi doøng soâng khi phaûi sôùm chieàu bôi loäi trong moät con nöôùc cuõng beán cuõng bôø. Daân mieàn soâng nöôùc laïi ít khi ngaém nhìn neùt röïc rôõ cuûa moät hoaøng hoân treân doøng. Ngöôïc laïi, ôû nhöõng nôi khaùc, coù keû laïi ngaån ngô vôùi caûnh moät beán, moät chieàu, moät boùng thuyeàn…

Ñöùng nuùi naøy troâng nuùi noï, döôøng nhö laø caên beänh truyeàn ñôøi cuûa con ngöôøi. Moät khaùch laõng töû Trung Hoa chaéc cuõng ñaõ caïn tình caïn tuùi ñeå coù ñöôïc boán caâu thô ñaù vaøng:

Loâ sôn yeân toûa Trieát giang trieàu,

Vò ñaùo sanh bình haän baát tieâu.

Ñaùo ñaéc hoaøn nguyeân voâ bieät söï,

Loâ sôn yeân toûa Trieát giang trieàu.

Dòch:

Muø toûa Loâ sôn soùng Trieát giang,

Khi chöa ñeán ñoù luoáng mô maøng.

Ñeán roài cuõng vaãn khoâng gì khaùc,

Muø toûa Loâ sôn soùng Trieát giang.

Caùi söôùng cuûa moät ngheä só phong traàn laø ôû baàu röôïu tuùi thô, ñi maây veà gioù, saùng non chieàu nöôùc. Maø caùi khoå cuûa moät haønh nhaân laïc ñoä cuõng laø ñoù. Caùi ñoùi caùi ngheøo, caùi traêm tö ngaøn töôûng bò soùng vuøi gioù daäp. Nhaø thô naøo trong moät kieáp chôi rong cuõng gaët haùi ít nhieàu soùng gioù:

Beå khoå meânh moâng soùng ngaäp trôøi,

Khaùch traàn cheøo moät chieác thuyeàn chôi.

Thuyeàn ai xuoâi gioù ai ngöôïc gioù,

Ngaãm laïi cuøng trong beå khoå thoâi.

Ta khoâng phaûi laø thi nhaân ñeå maø khoùc maø cöôøi vôùi mình vôùi ñôøi. Cuõng khoâng phaûi thöông nhaân traêm coâng ngaøn vieäc ñeå ñaàu oùc naëng tróu quanh naêm. Caøng khoâng phaûi buoân taûo baùn taàn vì nôï, vì con. Laø moät nhaø tu, sao ta vaãn khoå nhö thöôøng. Khoå vì tu. Môùi laï chöù!

Toâi coù nghe noùi ñeán moät soá baïn ñoàng tu, giôø naøy ñang heát söùc thieáu thoán. Caùc baïn khoâng coù Thaày, khoâng coù chuøa, khoâng coù huynh ñeä beân caïnh. Moät mình canh caùnh lo chuyeän aùo côm chæ vì ñeå ñöôïc hoïc, ñöôïc tu. Trong hoaøn caûnh nhö theá, caùc baïn khoå laø phaûi. Toâi khoâng bieát laøm sao ñeå ñöôïc chia xeû. Nhöng coøn chuùng toâi thì laïi khaùc nöõa. Ñöôïc chuùt ít may maén hôn baïn, coù nôi aên choán ôû oån ñònh, Thaày baïn ñoâng vaày. Luùc ñaàu cuõng vui. Nhöng daàn daàn cöù phaûi voäi vaõ röûa cuoác caát caøo cho nhanh ñeå kòp taém röûa. Voäi vaõ taém röûa nhanh ñeå kòp aên côm. Voäi vaõ aên côm nhanh ñeå kòp hoïc baøi. Voäi vaõ hoïc baøi nhanh ñeå kòp tuïng kinh, ngoài thieàn. Voäi vaõ, voäi vaõ… Meät ñöø! Ñoù laø chöa keå khi beänh ñau, khoâng ñuû söùc ñeå voäi vaõ theo ñaïi chuùng. Theá laø laïi buoàn. Laïi khoùc. Laïi caûm thaáy sao maø caûnh cuõ chuøa xöa ñôn ñieäu, teû nhaït. Laïi muoán ñi rong. Coù cheát khoâng?

Coù laàn toâi ñoïc quyeån Giaûi Thoaùt Trong Loøng Tay cuûa Ni sö Trí Haûi dòch. Trong ñoù, baäc Thaày Pabongka Rinpoche coù noùi nhö vaày: “Ngöôøi thieáu phaùp, ta coù theå giuùp ñôõ cho hoï baèng caùch thí phaùp. Nhöng keû ‘lôøn’ phaùp thì voâ phöông cöùu chöõa. Ngöôøi tu kî nhaát ñeå lôøn phaùp”. Lôøn phaùp ôû ñaây cuõng na naù nhö lôøn thuoác. Moät beänh nhaân khi ñaõ lôøn thuoác roài thì mong chi heát beänh. Cuõng nhö vaäy, moät tu só khi ñaõ lôøn phaùp roài thì seõ bò xô hoùa taâm ban ñaàu. Maø lyù do bò lôøn thuoác laø vì coù thuoác maø khoâng bieát söû duïng thuoác. Lôøn phaùp cuõng theá, coù phaùp maø khoâng bieát duøng phaùp. Thaät ñaùng sôï.

Nhìn tôùi nhìn lui, chuùng sanh bình ñaúng treân haïnh phuùc vaø khoå ñau maø khoâng caàn ai phaûi ban phaùt. Coù bao giôø baïn thöû nghieäm laïi. Chính nhöõng ngoõ ngaùch saâu kín vaø phöùc taïp trong taâm hoàn mình ñaõ laøm cho cuoäc soáng cuûa chuùng ta trôû neân phong phuù hôn, nhöng cuõng coù theå nhöùc nhoùi hôn. Caùi ñoù tuøy mình. Nhöng duø phong phuù hay nhöùc nhoùi, ta vaãn laø ta. Khoâng theå chaïy troán ñöôïc, cuõng chöa theå nhaän dieän ñöôïc. Vì vaäy ta khoå. Khoå vôùi bieát bao dong ruoåi, cuùt baét baát taän cuûa taâm thöùc.

Ñöùc Phaät ñöôïc meänh danh laø ñaáng chí toân thì laïi ñôn giaûn hôn. Chæ caàn taâm bình, theá giôùi bình. Cho neân Ngaøi haïnh phuùc, thaûnh thôi, an laïc. Vì Ngaøi ñích thöïc ñaõ döøng laïi. Trong moät laàn, ñeå cöùu thoaùt Voâ Naõo khoûi sa vaøo ñòa nguïc khi anh chaøng naøy caàm ñao röôït meï, vôùi muïc ñích laáy cho ñuû soá 1000 ngoùn tay daâng cho taø sö ngoaïi ñaïo, ñeå ñoåi laáy moät baøi phaùp thaàn saàu quyû khoác. Ñöùc Phaät hieän ra chaén loái vaø ñaõ chuyeån ñöôïc ñöôøng ñao cuûa keû cuoàng tín. Anh laäp töùc ñuoåi theo Phaät. Nhöng chaïy nhanh caùch gì, anh vaãn khoâng theå ñuoåi theo kòp. Giaän quaù, anh heùt to:

- Sa-moân Coà-ñaøm! Haõy döøng laïi.

Ñöùc Phaät mæm cöôøi tröôùc muõi ñao chæ trong gang taác:

- Ta döøng laïi ñaõ laâu roài. Chæ coù ngöôi chöa chòu döøng ñoù thoâi.

Theá thoâi. Chæ caàn döøng laïi.

Vieát ñeán ñaây, toâi muoán noùi vì sao toâi ñaõ phaûi giaät mình khi moät khaùch laï vöøa gheù ñeán, ñaõ vui höôûng gioù maùt traêng thanh, coû laï hoa thôm cuûa vöôøn chuøa. Trong khi, cuûa saün trong nhaø toâi laïi chaúng nhaän ra.

Xin ñöôïc caûm ôn taùc giaû Truyeän Vaên Nhöït, khoâng chæ vì nhöõng thieän caûm chaân tình maø taùc giaû ñaõ daønh cho Thieàn vieän chuùng toâi, maø chính vì baøi thô cuûa taùc giaû laïi moät laàn nöõa boû nhoû vôùi chuùng toâi raèng: “Haõy döøng laïi ñeå laéng nghe maïch soáng quanh ñaây chuyeån nhöïa thì thaàm. Neáu khoâng coù ñuû nhöõng naéng Haï möa Xuaân, ñoùi no söôùng khoå, nöôùc maét nuï cöôøi thì coøn gì nöõa laø maùu, laø tim, laø hôi thôû cuûa toâi, cuûa chò, cuûa em, cuûa Linh Chieáu ñaát trôøi moät coõi rieâng.

]

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM