TIEÁU DAÕ KHOÂNG TAÄP

HAÏNH CHIEÁU

Thöôûng bieån

Xe laên baùnh.

Moät ngaøy thöôûng bieån cuûa Linh Chieáu ñaõ taøn khi chieàu buoâng. Toâi vaãn coøn soùt laïi treân baõi chieàu hoâm aáy laãn tieáng soùng coàn. Moät tia naéng giaø vöøa ruû xuoáng. AÙnh taø huy ñaõ vuït taét. Toâi khoâng theå chaàn chöø döôùi baõi bieån ñöôïc nöõa.

Con ñöôøng daãn leân Chaân Chieáu chöa quen laém, coû caây coøn laï daáu chaân ngöôøi. Toâi vaøo chuøa, ngoài tröôùc hieân chôi moät chuùt. Coâ böôùc tôùi hoûi:

- Sao Chieáu khoâng ñi Ngoïc Haûi chôi?

- Daï… thoâi.

- Chieàu nay ôû ñaây laøm gì vaäy?

- Daï, khoâng coù laøm gì.

- Ñoïc saùch khoâng?

- Daï.

- Coù saùch Nhi Ñoàng neø.

Toâi baät cöôøi. Caàu trôøi cho toâi maõi maõi laø treû nhoû.

***

Toâi quan heä khaù laâu vôùi coâ qua nhöõng laàn saùch vôû nhöng ít khi gaëp gôõ. Cho ñeán baây giôø, moãi laàn ñoái dieän nhau toâi vaãn chöa quen baét chuyeän.

Xoay sang chò Mai, toâi hoûi:

- Chieàu nay chò chôû coâ ñi Ngoïc Haûi, chuïp ñöôïc maáy “poâ” maët trôøi laën roài?

- Chuïp chuïp caùi quyû gì! Ba ñaùm maây haéc aùm.

Coâ nhìn toâi nhöôùng maét khoe:

- Chò chuïp cho Mai moät kieåu “giang tay oâm maët trôøi ruïng”.

Caû ba cuøng cöôøi. Maâm côm ñaõ coù saün, coâ vaø chò Mai chæ vieäc aên.

Toâi böôùc xuoáng theàm, laàn ra phieán ñaù tröôùc ngoõ. Meät moûi sau moät ngaøy nhaûy soùng vôùi huynh ñeä, baây giôø ñöôïc thaû böôùc moät mình giöõa nuùi röøng thanh vaéng, toâi caûm thaáy deã chòu hôn. Töø treân cao, nhìn thaáy soùng ñeâm traéng xoùa nhö thaùch ñoá, nhö treâu ngöôi cuøng tueá nguyeät, cuøng maët nöôùc meânh moâng, baát chôït toâi ruøng mình… Moät tình côø naøo ñoù ñaõ xui khieán chuùng ta quay cuoàng trong nhöõng côn loác voïng ñoäng baát keå ñeâm ngaøy, ñeå roài sau ñoù ai seõ phaûi chòu bao caûnh thaêng traàm ñaây? Thaät khoâng maø nhö coù. Roài cuõng seõ coù moät tình côø naøo ñoù, khi chuùng ta heát söùc vaát vaû ñeå giaønh laáy söï soáng ngay beân bôø vöïc thaúm, thì boãng nhieân moïi söï ñôøi ñöôïc ruõ saïch ñi heát, traû laïi caùi uyeân nguyeân buoåi ban ñaàu. Thaät coù maø nhö khoâng.

- Haïnh Chieáu ôi! Chieáu ñaâu roài?

- Daï em ñaây.

- Ñi ñaâu vaäy?

- Em hoùng maùt moät tí.

- Voâ ñaây noùi nghe neø. Trôøi toái roài, ñi ñaâu moät mình ôû ngoaõi vaäy, ma baét ñoù nghen.

- Daï, em voâ ngay.

- Baây giôø Chieáu muoán thöùc chôi hay muoán nguû?

- Daï nguû.

- ÔØ, nguû ñi. Chò cuõng meät quaù roài.

Chung voâ muøng chôù deã gì maø toâi nguû ñöôïc. Caùi cöûa soå ñaõ ñoùng kín mít. Ngoäp thaáy moà, maø toâi ñaâu daùm môû taïi vì coâ sôï gioù.

Xoay qua trôû laïi, thaáy chæ toaøn laø ñaàu troïc chung quanh. Toâi töï hoûi:

- Taïi sao mình ñi tu?

Roài töï traû lôøi:

- Cuõng chaúng bieát taïi sao.

Tuoåi nhoû theo nhau nhö trang saùch. Lôùn leân laø ñaõ vaøo chuøa roài. Thuù thaät, toâi coù hôi nhaùt khi thaáy caùi thaûm caûnh vôõ tan, khoå ñau cuûa bao ngöôøi ñi tröôùc neân thay vì bon chen treân ñöôøng ñôøi, toâi ñaõ muoán naùu mình moät nôi khieâm toán hôn töø thuôû coøn caép saùch ñeán tröôøng. Chöù cuõng chaúng hay ho gì.

ÔÛ ngoaøi traéng caû moät trôøi traêng. Nhôø coù maáy khuoân boâng gioù neân toâi keù ñöôïc ñoâi sôïi aùnh saùng. Giôø naøy maø daïo maùt moät voøng thì söôùng bieát maáy.

- Caùi gì maø laên qua loän laïi hoaøi vaäy Chieáu?

- Daï, nguû khoâng ñöôïc coâ ôi.

- Caùi gì maø khoâng ñöôïc. Nguû ñi.

Gheâ thaät. Coâ coù maùu laõnh ñaïo ñaày mình. Ñaõ vaøo giaác maø cuõng coøn kieåm soaùt khít khao. Baän naøy thì nguû ñöôïc hay khoâng gì, toâi cuõng naèm im re. Maát töï do quaù.

***

Ñeâm ñaõ qua.

Ngoài trong phoøng thoaùng nghe tieáng ai haùt, nhöng khoâng roõ haùt caùi gì. Toâi baät daäy ra ngoaøi vaø baét gaëp coâ… Coâ haùt thì ñöôïc.

- Saùng nay Chieáu veà haû?

- Daï.

- Maáy giôø?

- Coù leõ em veà sôùm. Nhöng coøn tuøy chò Mai.

- AØ, chò coù nhôø Mai ra beán xe moät chuùt. Chieáu ñôïi nha.

Toâi gaät ñaàu vaø ngoài vaøo baøn aên.

Chaân Chieáu vaãn coøn ñôn sô laém. Cuøng vôùi Chaân Nguyeân, caû hai ra ñôøi nhö moät giaác mô. Vaø coù leõ giaác mô cuûa Chaân Nguyeân huyeàn aûo hôn nhieàu. Haõy ñôïi xem.

Côm saùng xong. Moïi ngöôøi cuõng laàn löôït keùo nhau ra bieån.

- Chieáu ôi! Taém caùi roài haõy veà.

Toâi löôõng löï vì khoâng bieát chò Mai ñi laâu mau.

- Chò laáy ñoà cho thay nha?

- Daï thoâi.

- Hoûng taém haû?

- Em daïo bôø bieån thoâi. Coâ thay ñoà ñi.

- ÔØ, chôø chò chuùt.

Trong khi chôø ñôïi, toâi phoùng nhanh leân nhöõng taûng ñaù cheânh cheách söøng söõng phía tröôùc chuøa, laëng nhìn xuoáng bieån. Thaät khoâng cöôøng ñieäu chuùt naøo ñeå noùi raèng coù moät haáp löïc voâ hình giöõa nuùi vaø bieån khi traêng leân vaø vaøo luùc naøy:

Trôøi ñaát thanh thanh maøu nhö yù,

Röøng oâm boùng nguû döôùi söông gaày,

Traêng vaø traêng löng trôøi ñaùy nöôùc,

Ñeâm trôû mình ngöôøi vaãn ngoài ñaây.

Trôøi thaáp xuoáng laøn maây,

Maây nghieâng xuoáng ñaàu caây,

Caây nghieâng mình xuoáng ñaát,

Ñaát voøng leân trôøi maây…

                                               (Coù maët - Truùc Thieân)

Ñöùng thaû hoàn thaät laâu ñeán khi nghe tieáng goïi, toâi giaät mình chaïy xuoáng beân coâ, khoâng queân keøm theo moät caùi nhìn bieát loãi.

- Ñi ñaâu hoaøi vaäy, chaên Chieáu coøn cöïc hôn chaên traâu nöõa aø. Neø, ñoäi noùn voâ.

Toâi le löôõi ñoùn laáy chieác noùn vaø caû hai cuøng höôùng ra bieån. Treân ñöôøng ñi coâ gôïi chuyeän:

- Haïnh Chieáu neø, ôû Linh Chieáu vui khoâng vaäy?

- Daï cuõng bình thöôøng.

- Bình thöôøng laø sao?

Chôït luùc aáy, toâi môùi nhaän ta mình aên noùi voâ duyeân taän cuøng. Sôï coâ cuït höùng, toâi beøn choáng choûi:

- Daï vui. Nhöng laâu laâu cuõng coù buoàn. Coøn coâ thì sao?

- ÔØ, cuõng ñöôïc.

Laïi moät caâu traû lôøi töông töï. Toâi möøng thaàm, ñaâu phaûi chæ coù mình toâi noùi chuyeän nhö vaäy… A! Xin loãi.

- Nhöng…

Moät tieáng “nhöng” ngaäp ngöøng döôøng nhö höõu yù. Toâi im laëng chôø ñôïi. Chuùng toâi ñi thaät chaäm vaø coâ baét ñaàu noùi:

- Khoâng bieát coù phaûi töï baøo chöõa khi noùi raèng ôû vaøo vai troø vaø traùch nhieäm cuûa chò, bình tónh ñeå quaùn saùt, ñoái ñaàu, quyeát ñònh moïi coâng vieäc trong cuõng nhö ngoaøi maø vaãn khoâng queân mình thì thaät khoù quaù. Moái quan heä giöõa söï chòu ñöïng, toån thaát vaø tình yeâu thöông huynh ñeä luoân laø nhöõng veá ñoái khieán chò coù nhieàu suy nghó. Chò khoâng traùch ai cuõng khoâng beânh vöïc cho mình. Nhöng phaûi noùi, taát caû ñaõ daïy chò bieát bao ñieàu. Traûi qua khoâng ít laàn thöû thaùch, phaïm nhöõng sai laàm, coù leõ chò ñaõ tröôûng thaønh nhanh choùng hôn. Chò tin nhö vaäy.

Ngaøy xöa, khi coøn ôû Ni tröôøng, vôùi khaùi nieäm mô hoà veà söï khoù khaên cuûa moät vò thaày, moät ngöôøi chò daãn daét ñaøn em, chò chöa theå coù söï thoâng caûm naøo. Ñeán baây giôø môùi thaám taän xöông tuûy. Nhaát laø khi thaày chò khoâng coøn nöõa.

Coâ ngöøng laïi ôû ñoù. Vaø toâi cuõng hieåu taïi sao. Baõi bieån traûi daøi tröôùc maét. Maøu xanh cuûa bieån vaø maøu traéng cuûa caùt taïo thaønh moät ñöôøng neùt soáng thöïc, haøi hoøa thanh tuù. Ngang qua baõi taém coù tieáng goïi ôi ôùi:

- Taém, taém coâ, taém Chieáu.

Coâ cöôøi gaät ñaàu:

- Chuùt xíu nöõa ñi. Baây giôø trôøi coøn laïnh.

Vaø toâi tieáp tuïc ñi beân coâ. Coâ chæ veà moät taûng ñaù xa xa ñeà nghò:

- Mình tôùi ñoù xem thöû.

Toâi gaät ñaàu ngoan ngoaõn. Soùng bieån ban mai cuõng ngoan ngoaõn. Toâi nhìn coâ chôø ñôïi. Caâu chuyeän ñöôïc tieáp tuïc:

- Nhôù laïi khi thaày coøn soáng, chò ñaõ khoâng laøm ñöôïc ñieàu gì ñaùng keå cho thaày vui. Ngay caû öôùc nguyeän vieát laïi moät ñoaïn ñôøi cuûa thaày, chò cuõng chöa thöïc hieän kòp. Baây giôø thaày maát roài, coù hoái tieác aên naên cuõng ñaõ muoän.

Bao nhieâu naêm nuoâi naáng,

Laøm phaät yù Thaày nhieàu.

Loøng baâng khuaâng töï hoûi

Bieát con coøn ñaùng yeâu?

- Chò dôû quaù phaûi khoâng Chieáu?

Toâi sieát chaët tay coâ hôn:

- Baây giôø coâ coù veà trong ñoù thöôøng khoâng?

- Ít laém.

Göông maët coâ thoaùng buoàn. Toâi cuõng hieåu taïi sao. Ñeå vui hôn, toâi chuyeån höôùng:

- Coù bao giôø coâ nghó raèng mình seõ keát toùc troïn ñôøi vôùi Vieân Chieáu khoâng?

- Chò chöa nghó ñeán ñieàu ñoù bao giôø. Nhöng neáu thaät söï nhö vaäy thì cuõng toát thoâi. Maø caâu traû lôøi ñuùng nhaát laø “tuøy duyeân”. Haïnh Chieáu ñoàng yù khoâng?

Toâi gaät ñaàu nhìn coâ nöûa xa nöûa gaàn. Coâ thoïc tay trong caùt, böôi döôùi ñoù ra moät maõnh voõ soø coøn nguyeân, laáp laùnh nhieàu maøu saéc laï, vaân veâ trong loøng baøn tay veû thích thuù. Roài cuõng vôùi gioïng ñeàu ñeàu khi naõy, coâ noùi tieáp:

- Cho ñeán baây giôø, Vieân Chieáu ñoái vôùi chò khoâng coøn nhoïc nhaèn nhö xöa nöõa. Maáy huynh ñeä lôùn heát roài, ñeàu töï yù thöùc vaø bieát gaùnh vaùc coâng vieäc phuï chò. Nhöng phaûi noùi raèng, ñieàu ñaùng quí hôn heát laø söï hieän dieän cuûa OÂng giaø. Chò caûm thaáy söùc gia trì, che chôû, baûo ban cuûa Thaày laø moät nguoàn phöôùc baùu voâ bieân cho chuùng ta. Chò thaàm nguyeän thaày soáng laâu maïnh khoûe, ñeå chuùng ta coøn ñuû thôøi gian tröôûng thaønh, cöùng caùp tröôùc khi thaày…

Caû hai chuùng toâi boãng döng ñeàu im laëng. Toâi nghe nhö töøng tieáng noùi cuûa Thaày hoâm naøo chôït roùt vaøo tai trong luùc naøy:

- Treân ñöôøng tu taäp cuûa tuïi con, coù hai ñieàu maø thaày lo laéng nhaát. Ñoù laø yù chí vaø söï mieân tröôøng. Ngöôøi coù yù chí maø khoâng mieân tröôøng thì tröôùc sau gì cuõng boû cuoäc. Keû ñöôïc mieân tröôøng maø khoâng yù chí thì khoâng ñi tôùi ñaâu. Tuïi con thöông thaày, thöông ñôøi tu cuûa tuïi con, thì phaûi nhôù laáy ñieàu naøy vaø töï bieát mình phaûi laøm sao.

Ñoù laø taát caû nhöõng gì coøn laïi trong loøng toâi. Treân cao moät ñaùm maây moûng vöøa tan nhanh. Caùi gì roài cuõng tan. Coøn laïi gì?

- Haïnh Chieáu!

- Daï.

- Ñang nghó caùi gì vaäy?

- Coâ laøm em nhôù thaày.

Coâ keùo tay toâi loâi ñi tôùi moät ñoài ñaù treân cao:

- Neø, ñoá Haïnh Chieáu taïi sao nhöõng taûng ñaù naøy ôû tít treân xa, möïc nöôùc khoâng daâng leân ñöôïc maø ñaù cuõng moøn laün nhö töøng bò xoùi moøn vaäy?

- Coù leõ bao theá kyû tröôùc, möïc nöôùc ñaõ daâng tôùi ñaây.

- ÔØ, gioûi. Nhaø Phaät goïi laø sinh, truï, dò, dieät ñoù nhoû. Chò thuyeát phaùp moät chuùt ñöôïc khoâng?

- Daï ñöôïc.

Coâ cöôøi hueà:

- Noùi chôi chöù chò raàu laém. Khoâng bieát laøm sao ñöùng tröôùc söï voâ thöôøng maø loøng mình vaãn thöôøng ñaây? Coù nhieàu khi chò muoán nhaäp thaát tu ruïc ñeå chaên con traâu hoang cuûa mình, thöû coi chöøng naøo noù ñöôïc “sôø sôø, ñuoåi cuõng hoûng ñi”.

- Chaéc coâ thích nhaäp thaát laém phaûi khoâng?

- ÔØ, maø nhaäp loûng loûng thoâi.

Caû coâ vaø toâi ñeàu baét gaëp nhau treân aùnh maét moãi ngöôøi moät nuï cöôøi hoùm hænh. Ngoaøi kia maët bieån laáp laùnh aùnh döông. Tia naéng ñaõ baét ñaàu xuyeân qua moûm ñaù roùt leân ñænh ñaàu.

- Coâ, naéng leân cao nhieàu roài ñoù.

Caû hai cuøng phoùng sang nhöõng taûng ñaù thaáp beân caïnh. Chuùng toâi laùch mình qua nhöõng khe ñaù coù hình thuø kyø ñaëc tôï nhö thaïch ñoäng. Toâi sôø vaøo moät taûng ñaù naèm khuaát beân trong roài goïi coâ:

- Coâ neø! Nhìn xuoáng ñaây xem. Khoâng bieát nöôùc chaûy kieåu naøo maø noù bò xieát moøn vôùi moät daïng ñaù thieät ñeïp.

- Ñaâu?

- Neø, coâ khum thaáp xuoáng.

- ÔØ, ôø. Chò thaáy roài. Í! Haïnh Chieáu ñöøng thoïc tay vaøo ñoù, ruoåi coù con gì noù caén aø.

- Khoâng sao maø.

- Bieát ñaâu ñöôïc. Haïnh Chieáu ñöøng caõi chò.

Coâ keùo toâi veà höôùng baõi caùt vaø theo loái cuõ laàn trôû veà. Boû laïi sau löng nhöõng daáu chaân treân caùt. Hai chuùng toâi tieán veà phía tröôùc gaàn nôi quí coâ taém. Coâ suûi suûi chaân trong boït nöôùc noùi thì thaàm, döôøng nhö khoâng caàn ai nghe:

- Keå cuõng laï! Bieån thöôøng töï truï vò, maø con ngöôøi laïi gaùn cho noù quaù nhieàu bieåu töôïng. Trong moät baûn nhaïc, ngheä só naøo ñoù ñaõ vieát: “Ngaøy mai em ñi bieån nhôù teân em goïi veà, goïi hoàn lieãu ruõ leâ theâ, goïi bôø caùt traéng ñeâ meâ…” Coù nghóa bieån laø moät khung trôøi kyû nieäm ñaày chaát nhôù nhung cuûa nhöõng anh chaøng si tình. Ngöôïc laïi, trong kinh thì noùi “AÙi haø thieân xích laõng, khoå haûi vaïn truøng ba”, nghóa laø soâng aùi ngaøn löôïn soùng, bieån khoå daäy ba ñaøo. Thì ra, ñaïi döông laø bieån khoå ñoái vôùi chuùng sanh. Coøn chö Phaät chö Toå thì “Giaùc haûi Tyø Loâ Giaù Na theânh thang truøm khaép, khoâng sanh, khoâng dieät, khoâng hình khoâng töôùng, nhi nhieân laëng leõ”… Baây giôø mình bieát nghe ai, Haïnh Chieáu?

- Mình con Phaät. Thoâi nghe theo Phaät ñi.

- ÔØ, cuõng ñöôïc.

Ñaõ ñeán baõi taém. Toâi lay tay coâ:

- Coâ xuoáng taém. Em veà.

- Baây giôø cuõng tröa quaù roài, thoâi ñeå chò ñöa Chieáu veà.

Toâi lo laéng noùi vôùi coâ:

- Saùng giôø chaéc Baïch Mai troâng laém.

- ÔØ, daùm aûnh ñoå quaïo cuõng neân.

- Khoâng sao, chò hay la um suøm nhöng raát toát.

- Chò cuõng nghó vaäy.

Coù moät khoaûng caùt daày daãn xuoáng baõi bieån ñaày nhöõng coïng coû cöùng vaø nhoïn. Neáu lôõ daãm chaân leân thì thaät nhöùc nhoùi, chôù chaúng chôi. Hai chieác boùng cöù neù tôùi neù lui, maõi moät luùc môùi leân tôùi maët ñöôøng. Con ñöôøng nhöïa chaäp chôøn soùng naéng. Coâ nheo nheo maét baûo toâi:

- Haïnh Chieáu veà giôø naøy naéng döõ ña.

- Nhöng khoâng theå treã hôn ñöôïc nöõa coâ aø. Em ñaõ quaù pheùp roài.

Coâ nhìn toâi aùi ngaïi:

- Veà treã coù bò raày khoâng?

- Neáu veà kòp saùng nay thì khoâng treã.

Chieác Honda ñaõ chôø saün.

Chò Mai roà maùy. Toâi leân xe. Coâ voäi vôùi tay trao cho toâi chieác noùn rôm vaø khoâng queân gôûi theo moät nuï cöôøi.

]

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM