TIEÁU DAÕ KHOÂNG TAÄP

HAÏNH CHIEÁU

Veà Truùc Laâm

Trôøi höøng saùng, nhöng Ñaø Laït vaãn coøn chìm trong söông muø. Khí laïnh treøo ngang ñænh non roài laën xuoáng vöïc saâu, ñeå baát thình lình vuït leân laøm coû caây ruøng mình. Toâi truøm kín chieác aùo möa vaøo ngöôøi, naém tay Töôøng reõ söông muø maø ñi.

Thaày ñaõ ñôïi naõy giôø.

Möa vaø laïnh. Nhöng Thaày troø vaãn cöù ñi. Ñöùng tröôùc khoaûng saân roäng, toaøn caûnh Truùc Laâm hieän ra vôùi chaùnh ñieän, laàu chuoâng, tham vaán ñöôøng, ñeä nhaát ñeä nhò ñeä tam coång, ñoài Thanh Löông, hoà Tónh Taâm, khuùc suoái löng trôøi, caùnh nhaïn chaân maây… Non vôøn treân nöôùc, nöôùc treân non! Nhöng, ñoù khoâng phaûi laø taát caû nhöõng gì toâi muoán noùi.

Chieàu qua, theo Thaày xuoáng ñaäp. Toâi vaãn coøn nhôù caùi laøn nöôùc moûng nhö göông, tuoân chaûy ôû ñaàu gheành vaø trôû thaønh doøng thaùc ñoå traéng xoùa nôi cuoái ñaäp. Baát giaùc, toâi thoát leân: “OÀ! Ñeïp quaù.” Nhöng ñaùng nhôù hôn vaãn laø caâu hoûi cuûa Thaày vaøo saùng nay:

- Sao doøng ñôøi cuõng theá, nhö moät raùng nöôùc troâi, moûng manh, voâ thöôøng, tuoân chaûy… maø tuïi con laïi khoâng thaáy ñeïp?

Toâi taét gheõn. Khoâng moät caâu traû lôøi. Trong yeân laëng, Thaày troø laïi tieáp tuïc ñi. Ñeå baát ngôø qua moät raëng thoâng giaø, ñoài Thanh Löông hieän ra vôùi chieác thaïch kyû naèm saâu trong moät khuùc quanh.

Vaø, nhöõng lôøi leõ cuûa Thaày môùi thöïc söï cho toâi nhöõng suy nghó treân khuùc quanh aáy.

 - Coù nhöõng cuoäc ñoåi thay ñaõ cho ta nuï cöôøi. Nhöng cuõng khoâng ít laàn söï thay ñoåi laøm traøo tuoân nöôùc maét. Song thaät ra, nuï cöôøi hay nöôùc maét ñaâu phaûi taïi söï thieân löu maø ra. Con coøn nhôù raùng nöôùc chieàu qua? Noù tuoân chaûy coù ñeå laøm cho con vui hay laøm cho con buoàn? Caùc phaùp töø duyeân sanh thì cuõng töø duyeân dieät. Phaùp nhó nhö thò.

Doøng ñôøi laø doøng thaùc. Vui, buoàn, thöông, gheùt nhö töøng khuùc traéng, hoàng, trong, ñuïc cuûa laøn nöôùc maø con ñaõ töøng öa thích. Chuùng cuõng seõ tuoân chaûy, khoâng caàn con phaûi xua ñuoåi hay môøi goïi. Bôûi vì ñoù laø quy luaät cuûa theá gian: sinh, truï, dò, dieät.

Thaày coøn nhôù, naêm aáy Thaày ra Baûo Loäc döôõng beänh taïi Thieàn Duyeät thaát. Chuù Thanh Höông töø Saøigoøn ra thaêm. Saùng sôùm, trôøi cuõng laïnh nhö vaày. Chuù vöøa vöôn vai hít thôû khí trong laønh, vöøa ngaém daøn hoa xinh xinh ôû tröôùc thaát. Khoâng bieát saûng khoaùi theá naøo, chuù vui veû noùi vôùi Thaày:

- Kyø naøy con seõ ôû ñaây moät thaùng.

Thaày cöôøi. Chöa ñaày moät tuaàn, chuù tiu nghæu ñeán xin:

- Thöa Thaày, con xin pheùp mai veà.

Thaày ngaïc nhieân:

- UÛa! Sao chuù noùi ôû ñaây moät thaùng?

- Daï, taïi vì ôû ñaây buoàn quaù!

Maõi ñeán baây giôø, moãi laàn nhaéc ñeán chuù, Thaày vaãn caûm thaáy vui.

Ñoùa hoa hoàng tröôùc maët con sôû dó ñaày neùt haáp daãn laø vì noù buùp, noù nôû, noù taøn… gaáp quaù. Con khoâng kòp chaùn noù. Vì vaäy, thaáy hoa hoàng con möøng rôõ thöôûng thöùc. Thöû töôûng töôïng, con seõ theá naøo khi coù moät caønh hoa nylon hieän dieän tröôùc maët con haøng tuaàn, haøng thaùng, haøng naêm?

Thaày thöôøng nghe ngöôøi ta than phieàn khí haäu ôû ñaây khoù löôøng ñöôïc. Thì ñoù, vöøa môùi naéng höøng, theá maø gioù töø ñaâu ñaõ heo huùt quay veà voã vaøo thòt da laïnh khoâng ngôø. Nhöng Ñaø Laït vaãn noåi tieáng laø xöù moäng mô. Laï luøng nhöng khoâng laøm ngaïc nhieân. Bôûi vì söï baát chôït chính laø caùi laøm neân veû ñeïp quyeán ruû cuûa moät thôøi tieát Ñaø Laït.

Chæ thaáy voâ thöôøng laøm cho theá gian ñieâu ñöùng thoáng khoå, maø khoâng thaáy ñöôïc cuõng chính voâ thöôøng taïo neân muoân maøu muoân veû cho cuoäc ñôøi, laø khoâng thaáy ñöôïc baûn chaát cuûa voâ thöôøng. Bôûi vì taùnh thaät cuûa voâ thöôøng chính laø chôn thöôøng. Con coøn nhôù baøi Chöùng Ñaïo Ca cuûa Toå Huyeàn Giaùc khoâng: “… Voâ minh thaät taùnh töùc Phaät taùnh, huyeãn hoùa khoâng thaân töùc phaùp thaân…” Doøng ñôøi nhö theá, thaät laø yù vò. Coù gì ñaùng sôï, ñaùng traùch ñaâu! Chæ tieác moät ñieàu, chuùng ta khoâng nhaän bieát ñöôïc, treân taát caû moïi söï ñoåi thay coù caùi chöa töøng thay ñoåi bao giôø. Ñoù laø, thaáy ñöôïc söï ñoåi thay. Ñaây môùi chính thaät laø mình. Theá nhaân vì theá chìm trong khoå haûi.

Trong suoát cuoäc ñôøi tu haønh cuûa mình, Thaày khoâng mong moûi thaønh Phaät taùc Toå gì caû. Chæ nguyeän ñöôïc laøm moät haønh giaû tænh thöùc giöõa doøng soâng meâ. Thieàn vieän Truùc Laâm ra ñôøi cuõng vì theá. Thaáy ñaõ coá gaéng heát söùc, ñeå baûn thaân mình vaø nhöõng baïn ñoàng haønh nhaän ñöôïc, soáng ñöôïc vôùi caùi baát sanh baát dieät ngay trong loøng sanh dieät naøy. Hay ít nhaát cuõng noái naém ñöôïc tinh thaàn thieàn cuûa Sô toå Truùc Laâm:

ÔÛ ñôøi vui ñaïo haõy tuøy duyeân,

Ñoùi ñeán thì aên meät nguû lieàn.

Trong nhaø coù baùu thoâi tìm kieám,

Ñoái caûnh khoâng taâm chôù hoûi thieàn.

Toâi giaät mình thöùc daäy sau moät giaác nguû daøi vaø kinh ngaïc laéng nghe tieáng thoâng reo. AÂm vang cuûa töøng chieác laù tí ti khi coäng höôûng muoán rung chuyeån caû trôøi ñeâm. Khoâng gian yeân tónh ñeán noãi toâi töôûng chöøng nhö coù theå nghe ñöôïc tieáng rôi cuûa töøng haït söông khuya traéng muoát, ruïng xuoáng theàm ñaát hoàng naâu vaø trong khoaûnh khaéc tan loaõng vaøo hö voâ baát taän.

Truùc Laâm vôùi toaøn coõi Phuïng Hoaøng sôn giôø naøy ñang tónh toïa giöõa maáy töøng maây ngöï. Vaân, haø, vuï, loä cuøng moät luùc vi nhieãu giöôøng thieàn roài laëng leõ goái ñaàu leân choùp nuùi. Chæ coù laøn nöôùc moûng döôùi con ñaäp kia laø vaãn raït raøo tuoân chaûy…

Ñoù laø taát caû nhöõng gì toâi muoán noùi.

 

]

 
 

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM