 |
NHAËT LAÙ BOÀ ÑEÀ (TAÄP 01) H.T THÍCH THANH TÖØ |
 |
 |
||
|
PHAÀN II: TRÍCH GIAÛNG KINH PHAÙP CUÙ 1. Khen cheâ khoâng thaät Xöa vò lai vaø nay Ñaâu coù söï kieän naøy Ngöôøi hoaøn toaøn bò cheâ Ngöôøi troïn veïn ñöôïc khen. Bình: Ngöôøi hoaøn toaøn bò cheâ xöa nay vaø mai sau chöa töøng coù. Ngöôøi troïn veïn ñöôïc khen xöa nay vaø mai sau chöa töøng coù. -Nhö keû uoáng röôïu, ñöôïc baïn röôïu khen. Keû cöôùp, ñöôïc ñoàng ñaûng khen. Nhöõng keû xaáu xa nhö vaäy, vaãn coù ngöôøi khen, ñaâu haún ñaõ hoaøn toaøn bò cheâ. -Roài hieàn nhö Phaät, vaãn bò ngoaïi ñaïo cheâ. Nhö chuùa Jesus roài cuõng bò ñoùng ñinh treân thaäp töï giaù. Nhö vaäy ñeå thaáy raèng vieäc khen cheâ ôû giöõa cuoäc ñôøi naøy khoâng phaûi laø chaân lyù. Ngöôøi ñöôïc khen nôû loã muõi, ngöôøi bò cheâ xuï maët, laø ngöôøi ngu si, laø keû khôø. Chôù vì söï khen cheâ maø laáy ñoù laøm cuoäc soáng, haõy soáng hôïp leõ ñaïo maø xa lìa khen cheâ. Ngöôøi Phaät töû haõy giöõ vöõng laäp tröôøng maø ñöøng laàm laãn giöõa khen vaø cheâ. Ñöøng ñeå caùi khen vaø cheâ noù xoay ta, chuû ñoäng ñôøi ta. Ai khen ai cheâ cuõng maëc, heã bieát mình soáng hôïp ñaïo lyù thì thoâi. Maëc ngöôøi cheâ, maëc keû gieøm Laáy löûa ñoát trôøi theâm nhoïc xaùc. (Chöùng Ñaïo Ca) 2. Si meâ laø goác ñau khoå Ñeâm daøi vôùi ngöôøi thöùc Ñöôøng daøi vôùi keû meät Luaân hoài daøi keû ngu Khoâng hieåu chaân dieäu phaùp. Bình: Vôùi ngöôøi thöùc khoâng nguû ñöôïc, thaáy ñeâm sao maø daøi leâ theâ. Vôùi ngöôøi ñi meät, thaáy con ñöôøng noù sao maø daøi xa xoâi dieäu vôïi. Vôùi keû ngu thì, thaáy cuoäc luaân hoài daøi ñaêng ñaúng khoâng coù ngaøy keát thuùc. Bao nhieâu noãi khoå ñau ñeø naëng treân kieáp ngöôøi. ÔÛ trong cuoäc luaân hoài khoâng tìm ñaâu ñöôïc loái ra. Vaø khoå thay ñaõ laø keû ngu thì coù bieát ñaâu laø cuoäc “luaân hoài”! Vaø coù bao giôø nghó ñeán phaûi ra vaø tìm ñöôøng thoaùt ra. Nhöng thöïc traïng caùi khoå ñau nieàm tuûi nhuïc cöù khaén chaët con ngöôøi hoï, vaø hoï phaûi töï thaáy cuoäc ñôøi, caùi doøng ñôøi naøy, thaät eâ cheà, thaät ngao ngaùn. Söï thaät ñoù chaúng khaùc naøo keû thöùc khuya khoâng nguû trong ñeâm, thaáy ñeâm daøi leâ theâ, vaø keû löõ haønh ñang treân ñöôøng caûm nghe mình meät moõi vaø nhìn laïi thaáy con ñöôøng haõy coøn xa thaêm thaúm, ngöôøi meät, thaân nhöø, taát caû vieäc tröôùc maét thaáy eâ cheà ngao ngaùn. Ngöôøi ngu ôû giöõa cuoäc ñôøi naøy laø nhö vaäy ñoù! Toäi nghieäp thay! Con ngöôøi naøo hay ngoaøi noãi cô cöïc cuûa kieáp ngöôøi, coøn coù ñôøi soáng sieâu thoaùt, ñôøi soáng an laønh. Ñoù laø ñôøi soáng cuûa ngöôøi hieåu chaân dieäu phaùp. Khoâng hieåu “chaân dieäu phaùp” con ngöôøi seõ khoå ñau maõi maõi trong kieáp luaân hoài. Chaân dieäu phaùp chính laø Phaät phaùp. 3. Bieát ñöôïc loãi mình môùi khoù Deã thay thaáy loãi ngöôøi Loãi mình bieát môùi khoù Loãi ngöôøi ta phanh tìm Nhö tìm thoùc trong gaïo. Coøn loãi mình che ñaäy Nhö keû gian giaáu baøi. Bình: Deã thaáy loãi ngöôøi vieäc aáy khoâng khoù, chæ caàn nhìn sô qua laø mình thaáy ngöôøi ñoù coù loãi roài. “Vaïch laù tìm saâu, queùt nhaø ra raùc” ñieàu naøy quaù roõ raøng. Thaáy loãi ngöôøi khoâng khoù. Thaáy loãi mình môùi thaät laø khoù. Vì thoâng thöôøng mình voán thöông mình, thì coù bao giôø mình chòu cho mình laø xaáu (coù loãi thì thaønh xaáu), vaäy neân coù maáy ngöôøi chòu trôû laïi tìm loãi mình, maët mình dính loï thì coù bao giôø mình thaáy, neáu khoâng coù ngöôøi chæ, khoâng bieát xem göông. Vaäy ñoù maø vôùi loãi ngöôøi thì ta phanh tìm khoâng boû soùt. Ngöôøi ta coù giaáu mình cuõng phaûi tìm böôi moùc cho ra. Vieäc naøy gioáng nhö vieäc löôïm thoùc trong gaïo. Gaàm ñaàu löôïm töøng haït, löôïm thaät kyõ. Caùi taät naøy gaàn nhö muoân ñôøi ôû moät con ngöôøi. Ñoù laø gaàn nhö baûn chaát, moät thöù baûn chaát xaáu xa toài baïi. Noù ñöôïc coi laø raát traùi vôùi thaùnh ñaïo. Ngöôïc laïi, vôùi loãi mình thì böng bít, che ñaäy gioáng nhö ngöôøi côø gian baïc laän, giaáu ñi con baøi cuûa mình v.v... ñeå phoøng thuû thaéng keû khaùc. Moät söï giaáu gieám thaät kheùo leùo thaät tinh vi. Caùi taät chuùng sanh laø nhö vaäy. Maáy ai chòu gan daï phôi baøy loãi mình. Ñöùc Phaät ñaõ noùi nhö vaäy, laø tröôùc chæ cho con ngöôøi thaáy roõ söï laàm laãn cuûa mình, thaáy roõ ngoõ ngaùch cuûa taâm hoàn mình. Thaáy roài ñeå maø kheùo chöøa ñi. Laø moät Sa Moân, moät ngöôøi tu chôù coù thaáy leäch laïc nhö vaäy. Maø luùc naøo ngöôøi Sa Moân cuõng phaûi bieát roõ loãi cuûa mình ñeû phaùt loà saùm hoái. Phaùt loà töùc laø phôi baøy loãi laàm, khoâng giaáu gieám, maø ñöa ra trình leân tröôùc ñaïi chuùng, nhaän khuyeát, nhaän loãi caàu xin saùm hoái. Ngaøi Hueä Naêng ñaõ daïy: Thöôøng bieát loãi mình, chôù bieát loãi theá gian. Tu laø coát ñeå bieát roõ mình. Muoán bieát roõ mình phaûi “bieát loãi” mình. Tu maø khoâng bieát loãi mình thì khoâng bao giôø tu tieán ñöôïc. Nhöõng loãi hieän ñôøi vaø loãi töø voâ thuûy, bieát bao loãi, theá maø khoâng bieát, thì sao goïi laø tu? Tu laø söûa. Söûa laø söûa loãi. Söûa loãi thaønh khoâng coøn loãi nöõa goïi laø tu. Khoâng nhö vaäy, goïi tu laø tu laøm sao? Vaäy chôù coù bieát loãi ngöôøi. Phaûi thöôøng bieát loãi mình. Ñöôïc vaäy trong töông quan cuoäc soáng mình khoâng bò thieân haï gheùt. Mình khoâng noùi loãi ngöôøi thì ai gheùt mình. Vaø trong vieäc tu haønh, ngaøy caøng tieâu ñöôïc toäi loãi, nghieäp chöôùng vôi ñi, taâm trí ngaøy caøng saùng theâm. Nieàm an vui ngaøy caøng roäng môû. Cuoäc soáng ngay ñoù ñöôïc haïnh phuùc. Khoâng caàu maø ñöôïc. 4. Thaép saùng trí hueä Nhö giöõa ñoáng raùc nhôùp Quaêng boû ngoaøi ñöôøng lôùn Choã aáy nôû hoa sen, Thôm saïch ñeïp loøng ngöôøi. Cuõng vaäy giöõa quaàn sanh, Ueá, nhieãm, muø, phaøm tuïc, Ñeä töû baäc chaùnh giaùc Saùng ngôøi vôùi trí tueä. Bình: Trong choã nhô nhôùp maø sanh hoa sen. Hoa nôû thôm saïch, ñeïp loøng ngöôøi. ÔÛ trong caùc phaùp theá gian: khoå, khoâng, voâ thöôøng, voâ ngaõ, boán ñieàu naøy ngöôøi theá tuïc cho laø thöôøng, laïc, ngaõ, tònh. Ñoù laø boán vieäc: voâ thöôøng khoâng phaûi thöôøng, voâ ngaõ khoâng phaûi ngaõ, khoå khoâng phaûi laïc, nhôùp khoâng phaûi tònh. Vaäy maø hoï thaáy thöôøng, laïc, ngaõ, tònh, caùi thaáy nhö vaäy laø khoâng ñuùng söï thaät. Nhö baøn tay traéng maø thaáy laø baøn tay ñen. Thaáy nhö vaäy laø thaáy muø. Moät caùi thaáy hoaøn toaøn khoâng ñuùng söï thaät. Vôùi caùc phaùp giöõa naøy, ngöôøi phaøm tuïc ñeàu thaáy nhö vaäy, neân goïi laø muø. Töø caùi thaáy muø nhö vaäy maø chaáp laáy caùc thöù ueá nhieãm cuûa theá gian laøm söï soáng. Chính vì baèng caùi thaáy muø toái nhö vaäy, neân caùc phaùp aáy ñaõ trôû neân troùi buoäc, laøm thoáng khoå cho ngöôøi. Ñaõ dính maéc vaøo noù mong gì thoaùt ra, caøng giaãy giuïa noù caøng khaén chaët. Nhö nhöõng con raén ñaõ quaán vaøo mình maø caøng vuøng vaãy thì noù caøng sieát cöùng vaø caén röùt. Ngöôïc laïi ñoái vôùi baäc ñeä töû baäc Chaùnh giaùc, haøng Sa Moân, ñoái vôùi caùc vaät goïi laø ueá nhieãm: khoå, khoâng, voâ thöôøng, voâ ngaõ. Thaáy ñuùng nhö thaät. Caùi thaáy aáy nhö ñaàu ñen thaáy laø ñen, baøn tay traéng thaáy laø traéng. Thaáy nhö vaäy laø caùi thaáy cuûa con maét saùng. Thaáy ñuùng nhö thaät. Caùi thaáy ñoù laø trí tueä. ÔÛ treân töôùng ueá nhieãm maø thaáy ñuùng nhö thaät, thì ngay ñoù ñaõ ñöôïc giaùc ngoä ñuùng ñaén, töùc ñöôïc chaùnh giaùc. Caùi thaáy ñoù laø saùng ngôøi trí tueä, ñaâu coøn laàm laãn nöõa. Vì vaäy maø giaûi thoaùt ñöôïc ngay treân noù, giaûi thoaùt vöôn leân toûa roäng ñôøi soáng thanh tònh ngay treân noù, coù khaùc gì hoa sen moïc leân nôû ñeïp giöõa nôi nhô nhôùp. Töø caùi thaáy naøy, neáu ôû trong phaùp Ñaïi thöøa, töùc thaáy roõ “Phieàn naõo töùc boà ñeà”. Ngay chuùng sanh töùc laø Phaät. Ngay caûnh giôùi chuùng sanh nhô xaáu, töùc laø coõi Phaät thanh tònh ñuû boán taùnh: Thöôøng, laïc, ngaõ, tònh. Vaø ñeå phaân bieät boán taùnh: Thöôøng, laïc, ngaõ, tònh cuûa chuùng sanh (boán caùi thöôøng khoâng thaät) goïi ñaây laø Chôn thöôøng, Chôn laïc, Chôn ngaõ, Chôn tònh. 5. Coäi goác luaân hoài Khoâng coù moät phaùp khaùc Quaàn sanh bò bao phuû Ngaøy ñeâm chaïy luaân chuyeån Nhö bao boïc bôûi si Vaø ai phaù ñöôïc si Ñaâm thuûng khoái u aùm Chuùng khoâng löu chuyeån nöõa Trong chuùng, nhaân khoâng coøn. Bình: Taát caû chuùng sinh sôõ dó bò luaân chuyeãn trong saùu ñöôøng khoâng coù ngaøy cuøng, ñeàu bôûi khoâng thaáy ñöôïc leõ thaät maø khôûi taâm ñieân ñaûo chôù khoâng coù gì khaùc. Khoâng thaáy ñöôïc leõ thaät töùc goïi laø si vaäy. Cho neân ñaàu tieân Phaät daïy haøng Tyø Kheo phaûi thaáy roõ Töù ñeá nhö thaät. Tieán leân duøng trí Baùt Nhaõ soi thaáy naêm uaån ñeàu khoâng. Caû hai ñeàu khôûi ñaàu baèng trí tueä, nghóa laø thaáy mình ñuùng nhö thaät, thaáy söï vaät ñuùng nhö thaät, töùc phaù ñöôïc si, döùt nhaân luaân hoài. ] |
||
