 |
NHAËT LAÙ BOÀ ÑEÀ (TAÄP 01) H.T THÍCH THANH TÖØ |
 |
 |
||
|
PHAÀN V: TRÍCH GIAÛNG THIEÀN SÖÛ (tt) 9. Buoâng xuoáng ñi! Nghieâm Vöông Toân Giaû hieäu Thieän Tín laø ñeä töû cuûa Trieäu Chaâu. Moät hoâm Sö hoûi Trieäu Chaâu: -Moät vaät chaúng ñem ñeán thì theá naøo? Trieäu Chaâu baûo: -Buoâng xuoáng ñi! Sö thöa: -Ñaõ laø moät vaät chaúng ñem ñeán buoâng caùi gì? Trieäu Chaâu baûo: -Buoâng chaúng ñöôïc thì neân gaùnh ñi. Qua chuyeän naøy, Ngaøi Hueä Nam coù laøm baøi tuïng: Nhaát vaät baát töông lai Kieân ñaàu ñaûm baát khôûi Ngoân haï hoát tri phi Taâm trung voâ haïn hyû Ñoäc aùc kyù vong hoaøi Xaø hoå vi tri kyû Quang aâm cö baùch nieân Thanh phong du vò dó. Dòch: Moät vaät chaúng ñem ñeán Treân vai gaùnh chaúng kham Qua lôøi chôït bieát loái Trong taâm vui voâ vaøn Loøng queân caùc ñoäc aùc Coïp raén laøm baïn mình Thôøi gian traêm naêm leû Gioù maùt vaãn coøn nguyeân. Bình: Ngaøi Hueä Nam tuy laø ngöôøi sau, caùch nhieàu ñôøi maø vaãn töông thoâng ngöôøi tröôùc. Ngaøi ñaõ bieát roõ choã vì ngöôøi cuûa Trieäu Chaâu. Keû ñeán hoûi ñaõ mang goâng maø coøn quaûy moâi löôõi. Tieác thay ñöông söï chaúng nhaän ra. Ngaøi Hueä Nam qua lôøi chôït bieát loãi. Loãi taïi choã naøo? -Buoâng! Loøng Ngaøi Hueä Nam thö thaùi nheï nhaøng. Ngaøi ñaõ queân caùc loaøi ñoäc aùc, cuøng coïp raén laøm baïn mình. Sao kyø vaäy? Ngöôøi ñaõ thoâi roài ña mang nghieäp chöôùng aån choán cuøng coác sôn laâm maø laøm baïn vôùi thuù röøng. Ngaøy qua thaùng laïi thong thaû huaân tu. Duø thôøi gian treân theá kyû, giöõa mình vaø ngöôøi xöa, Ngaøi vaãn thaáy lôøi kia laø laøn gioù maùt. Lôøi aáy vaãn coøn nguyeân. Vaãn roõ raøng giöõa hoa ngaøn coû daïi. Lôøi gì?- Buoâng! 10. Ñaïo taïi haønh ñoäng Cö Só Quaùch Ñaïo Nhôn chuyeân laøm ngheà thôï reøn. Moät hoâm oâng ñeán chuøa Caûnh Ñöùc tham cöùu vôùi Thieàn Sö Trung. Trung baûo: -OÂng boû heát nhöõng caùi naëng ñi roài xoay laïi oâng maø tham cöùu thì vieäc gì cuõng xong. Sau ñoù moät thôøi gian, oâng trôû laïi gaëp Thieàn Sö Trung. Trung baûo: -Thieän aùc nhö maây noåi, sanh dieät khoâng choã nôi. OÂng nghe xong lieàn ñaïi ngoä. Sau ñoù oâng hay noùi nhöõng lôøi laï. Tröôùc khi cheát oâng ñi giaõ töø baø con, beø baïn xong veà nhaø laøm moät baøi keä ñeå laïi roài ngoài kieát giaø maø tòch. Luïc thaäp tam nieân ñaû thieát Nhaät daï phieán baønh baát kieät Kim trieâu phoùng haï thieát truøy Hoàng loâ bieán thaønh baïch tuyeát. Dòch: Saùu möôi ba naêm ñaäp saét Ngaøy ñeâm quaït löûa chaúng thoâi Hoâm nay chuøy saét buoâng roài Loø hoàng bieán thaønh tuyeát traéng. Bình: Ngöôøi Cö só haønh ngheà thôï reøn, vaäy maø nghieäp chöôùng nheï. Moät phen hoûi ñaïo lieàn chôït tænh, quaúng heát saét chuøy oáng beå. Moät phen taét nguùn loø hoàng, ngay ñoù trôû thaønh tuyeát traéng. Thaät moät keû phi thöôøng. Vieäc kieán ñaïo giaûi thoaùt ñaâu phaûi chæ daønh cho keû trí thöùc ñaïo gia. Moät tay thôï reøn, khi quaêng buùa taét loø thì lieàn ñoù beå löûa hoùa thanh löông, raûnh tay daïo khuùc voâ sanh. 11. Tænh giaùc laø ñaïo Thieàn Sö Tö Nghieäp tröôùc khi xuaát gia laøm ngheà ñoà teå. Moät hoâm ñang thoïc huyeát heo boång chôït tænh lieàn ñi xuaát gia. Ngaøi coù laøm baøi keä: Taïc nhaät Daï Xoa taâm Kim trieâu Boà Taùt dieän Boà Taùt döõ Daï Xoa Baát caùch nhaát ñieàu tuyeán. Dòch: Hoâm qua taâm Daï Xoa Saùng nay maët Boà Taùt Boà Taùt cuøng Daï Xoa Chaúng caùch moät sôïi toùc. Bình: Moät con ngöôøi bò mieät thò laø keû ñoà teå. Theá maø ngay khi xuoáng tay thoïc huyeát heo, thì lieàn chôït tænh. Ngöôøi ñoà teå hoâm nay khaùc naøo ngöôøi ñoà teå thuôû tröôùc: Ñoà teå Quaûng Ngaïch. Phoùng haï ñoà ñao laäp ñòa thaønh Phaät (Quaêng dao moå heo, ngay ñoù thaønh Phaät). Xöa nay chæ moät taâm. Xöa nay chæ moät haønh ñoäng. Keû xöa vaø ngöôøi nay khoâng khaùc. Ngöôøi beân caïnh Phaät moät thuôû, ngöôøi caùch Phaät nghìn naêm vaãn khoâng khaùc. Taâm vaø haïnh gioáng nhau, ngöôøi nay vaãn ñoàng xöa. Chaùnh phaùp, maït phaùp naøo coù quan heä. Chaùnh maït chæ ôû taâm naøy. Laøm sao döïng laäp thôøi gian treân moät taâm meâ hay taâm giaùc? Giaùc meâ, meâ giaùc bao nhieâu maët, caùch moät thôøi gian naøo? Maët muõi Daï Xoa vaø Boà Taùt, choã khaùc nhau ñöôïc xaùc ñònh bôûi ranh vöùc naøo? Ai bieát raèng, chính ñaây, ngay ñaây. 12. Nghòch haïnh Thöôïng Toïa Phaùp Minh laø chaùu trong toâng Vaân Moân. Sau khi ngoä ñaïo, Ngaøi veà queâ vaø chuyeân ñi tuïng ñaùm, gaëp ai môøi uoáng röôïu aên thòt thì xaùp voâ nhaäu ñeán say meøm, coøn ai môøi aên chay thì nhaát ñònh töø choái. Nhö theá traûi qua möôøi maáy naêm. Moät hoâm Ngaøi baûo trong chuùng: -Mai ta tòch ñaây! Chuùng khoâng ai tin caû. Saùng hoâm sau Ngaøi la to: -Ta ñi ñaây, haõy ñeán nghe ta noùi keä: Bình sanh tuùy luùy ñieân quyeát Tuùy luùy khöôùc höõu phaân bieät Kim trieâu töûu tænh haø xöù Döông lieãu ngaïn, hieåu phong taøn nguyeät. Dòch: Bình sanh trong say teù ngaõ Trong say laïi coù phaân bieät Saùng nay tænh röôïu ñi ñaâu Bôø döông lieãu, traêng taøn gioù sôùm. Ngaøi noùi keä xong lieàn tòch. Bình: Moät con ngöôøi say khöôùt ñaõ bao nhieâu naêm, coâng haïnh theo thoâng thöôøng khoâng coù. Moät ngöôøi tu nhö vaäy thaät laï. Vaäy maø tröôùc phuùt ra ñi vónh vieãn khoûi cuoäc ñôøi laïi heïn ñöôïc ngaøy giôø, laïi noùi leân ñieàu uaån aùo. Taâm haïnh Thieàn Sö thaät khoù löôøng. Phaûi noùi sao cho phaûi? Raèng say phaûi hay tænh phaûi? Theá naøo laø phaûi? Nhìn treân hieän töôïng quyeát ñoaùn baûn chaát, ñaâu laø chaân lyù? Ngöôøi nhö vaäy coøn say coøn tænh nöõa sao? Phaûi noùi vôùi Ngaøi theá naøo cho phaûi? Choã veà cuûa Ngaøi laø ñaâu? -Bôø döông lieãu, traêng taøn gioù sôùm. 13. Haïnh kyø ñaëc Thieàn Sö Tu Dieãn ôû ñôøi Minh, sau khi ngoä ñaïo ôû Thaïch Moân, Ngaøi veà truï taïi chuøa Ñoâng Sôn, chuyeân tu haïnh ñaàu ñaø. Ñeâm naøo Sö cuõng côûi traàn ñeå boá thí cho muoãi, coù ngöôøi thaáy theá ñem quaàn aùo cuùng cho Sö, Sö laïi ñem cho ngöôøi khaùc. Nhö theá traûi qua hôn boán möôi naêm, Sö khoâng heà taém röûa. Khi tòch Sö ngoài kieát giaø, laøm keä xong roài an nhieân thò tòch, ñeä töû ñem nhaäp thaùp. Moät thôøi gian sau môû cöûa thaùp ra thaáy Sö vaãn ngoài yeân nhö tröôùc. Töù thaäp nieân lai thöôøng tieãn tuùc Baát theå ñaàu heà baát thaùo duïc Quaän quan vò ngaõ hoaùn y sam Chæ khuûng bình sanh nguyeän baát tuùc. Dòch: Boán chuïc naêm lieàn thöôøng côûi troáng Ñaàu chaúng goäi chöø thaân chaúng taém Quaän quan vì ngaõ ñoåi chieác y Chæ ngaïi bình sanh nguyeän chaúng ñuû. Bình: Haïnh ñaàu ñaø caàn khoå nhoïc xaùc thaân. Ngöôøi tu côûi aùo phôi mình hieán muoãi xôi. Suoát maáy möôi naêm lieàn nhö vaäy, quaû laø moät con ngöôøi phi thöôøng. Moät vieäc laøm khoâng maáy ai laøm ñöôïc. Do ñònh löïc, do trí löïc, do nguyeän löïc, do gì maø Ngaøi ñöôïc nhö vaäy? Vieäc laøm cuûa Ngaøi thaät khoù noùi. Ngaøi ñaâu khoâng tham lyù söï? Ngaøi laø keû ngoä ñaïo kia maø. Thì vieäc laøm cuûa Ngaøi ñaâu phaûi laø muø quaùng. Ngaøi laøm nhö vaäy coù muïc ñích gì, vaø ñaõ ñöôïc lôïi ích nhö theá naøo? Vieäc naøy thaät laø bí maät. Khoâng theå noùi coù laøm nhö vaäy môùi goïi laø tu (muïc ñích), vaø laøm nhö vaäy môùi ñöôïc an nhieân thò tòch (lôïi ích), khoâng theå y cöù nhö vaäy. Vì vôùi caùc vò khaùc thì sao? Vaø duø sao ñi nöõa, thì moät söï thaät vaãn hieån nhieân, vaãn sôø sôø ra ñoù. Cho ñeán sau khi tòch moät thôøi gian, Sö vaãn ngoài ñoù. Trí thì khoâng khaùc, haïnh thaät khoù löôøng. Trí haïnh khoâng hai, dieäu duïng baát tö nghì. 14. OÂng laø Hueä Sieâu moät thieàn khaùch teân Hueä Sieâu, hoûi thieàn sö phaùp nhaõn: -Theá naøo laø Phaät? Phaùp Nhaõn ñaùp: -OÂng laø Hueä Sieâu. Hueä Sieâu nghe xong lieàn ngoä ñaïo. Bình: Moät lôøi chæ thaúng ñuùng ñích danh. Loät maët naï chôn nhôn roài. 15. Ba Caân Gai Moät Thieàn khaùch hoûi Ngaøi Ñoäng Sôn Thuû Sô: -Theá naøo laø Phaät? Ñoäng Sôn noùi: -Ba caân gai. Bình: Chôn nhôn hieän tieàn. 16. Theá naøo laø Phaät Hoøa Thöôïng Ñaõ Ñòa bình sinh ai ñeán hoûi ñaïo, Ngaøi cuõng laáy gaäy ñaäp xuoáng ñaát. Moät hoâm coù vò Thieàn khaùch leùn daáu gaäy roài hoûi Ngaøi: -Theá naøo laø Phaät? Ngaøi quô tay tìm gaäy nhöng khoâng coù, lieàn haù hoïng to. Bình: Muoán thaáy maët hoà phaúng, tröôùc khi caù aên moùng. 17. Choã naøo khoâng phaûi laø Phaät? Nam Tuyeàn, Qui Toâng vaø Ma Coác ñi tham vaán Quoác Sö Hueä Trung. Giöõa ñöôøng, Nam Tuyeàn veõ moät voøng troøn noùi: -Noùi ñöôïc thì ñi, khoâng noùi ñöôïc thì veà. Qui Toâng lieàn vaøo trong voøng troøn ngoài kieát giaø, Ma Coác giaû laøm ngöôøi nöõ quyø xuoáng ñaûnh leã. Nam Tuyeàn noùi: -Thoâi! Xong caû ba ñi veà. Bình: Ñeâm raèm leã saùm hoái Traêng raèm saùng vaèng vaëc Phaät ngöï treân toøa sen Phaät töû leã saùm hoái Coâng ñöùc ñöôïc veïn toaøn. 18. Khuoân thöôùc ngöôøi xöa Nguõ Toå Phaùp Dieãn daïy Ngaøi Phaät Nhaõn khi ñi truï trì: -Coù phöôùc khoâng neân höôûng heát, höôûng heát thì hoïa seõ ñeán. -Coù theá löïc khoâng neân duøng heát, duøng heát thì seõ bò khinh lôøn. -Ngoân ngöõ khoâng neân noùi heát, noùi heát thì cô chaúng maät. -Quy cuû khoâng neân haønh heát, haønh heát thì chuùng khoâng ôû ñöôïc. (Phaûi kheùo linh ñoäng khoâng neân quaù chaáp theo quy luaät). Bình: Ngöôøi ñi truï trì neân nhôù lôøi daën naøy. 19. Ñoàng hay khaùc Moät Thieàn khaùch hoûi Thieàn Sö Ba Laêng: -Toå yù, giaùo yù ñoàng hay bieät? Ba Laêng ñaùp: -Gaø laïnh leân caây, vòt laïnh xuoáng nöôùc. Veà sau Ngaøi Baïch Vaân Nghóa Ñoan pheâ bình lôøi ñaùp naøy, noùi raèng Ba Laêng chæ noùi ñöôïc naêm phaàn, theo Ngaøi seõ ñaùp: Cuùc thuûy nguyeät taïi thuû Loäng hoa höông maõn y. Dòch: Voác nöôùc traêng trong tay Ñuøa hoa höông ñaày aùo. Sau Ngaøi Trung Nguyeân laïi noùi: -Nghóa Ñoan cuõng chæ noùi ñöôïc taùm phaàn. Theo Ngaøi thì seõ ñaùp: -Nhôn ngaõ voâ minh xaâu moät chuøm. Bình: Toå yù, giaùo yù ñoàng hay bieät? YÙï Toå, yù Kinh ñoàng hay khaùc? -Gaø laïnh leân caây, vòt laïnh xuoáng nöôùc. Vòt vaø gaø khaùc loaøi. Vòt khoâng laø gaø, gaø khoâng laø vòt. Moãi thöù giöõ phaän mình. Gaø laïnh leân caây, vòt laïnh xuoáng nöôùc. Caùi phaän aáy nhaèm oån vieäc mình. Ngöôøi Vieät Nam ñoùi aên côm. Ngöôøi Taây ñoùi aên baùnh mì. Ngaøi Ba Laêng ñaõ noùi gaø noùi vòt nhö vaäy khoâng laàm. Ngaøi Nghóa Ñoan laïi muoán laøm kheùo, ñeø ngöôøi xöa, giaønh phaàn mình, noùi: Voác nöôùc traêng trong tay Ñuøa hoa höông ñaày aùo. Lôøi naøy boùng baåy thi vò thay! Nöôùc traêng trong tay, naém maø khoâng dính. Höông hoa ñaày aùo, vöông maø khoâng nhieãm. Cuõng laø nhöõng muoán laøm thôm laøm ñeïp. Vaø roài, cuõng bò nghieäp quaû. Ngaøi Nghóa Ñoan bò Ngaøi Trung Nguyeân ñeø xuoáng, noùi: -Nhôn ngaõ voâ minh xaâu moät chuøm. Loay hoay, ñaây cuõng chæ laø vieäc noùi traêng noùi cuoäi. Cuoäi vaø caây ña vaäy thoâi. 20. Quyù ôû choã thöïc haønh Thi haøo Baïch Cö Dò ñeán hoûi ñaïo Thieàn Sö OÂ Saøo: -Theá naøo laø caên baûn Phaät phaùp? OÂ Saøo ñaùp: -Chö aùc maïc taùc, chuùng thieän phuïng haønh. Baïch Cö Dò thöa: -Caâu naøy con nít ba tuoåi cuõng thuoäc. OÂ Saøo baûo: -Con nít ba tuoåi cuõng thuoäc, nhöng oâng giaø taùm möôi tuoåi laøm cuõng khoâng xong. Bình: “Chö aùc maïc taùc, chuùng thieän phuïng haønh”. Caùc aùc chôù laøm, ñieàu laønh vaâng laøm. Laøm laønh laùnh döõ. Lôøi naøy quaû treû con ba tuoåi cuõng thuoäc. Nhöng maø lôøi naøy oâng giaø taùm möôi khoâng laøm noåi. Baûy möôi chín naêm taïo aùc, ñeán naêm taùm möôi môùi laøm thieän, lieäu coù tröø baûy möôi chín naêm taïo aùc kia ñöôïc khoâng? Vieäc tu quyù ôû choã thöïc haønh, haønh ñöôïc ít cuõng hôn noùi nhieàu maø khoâng laøm, neân coå ñöùc noùi: “Noùi moät tröôïng khoâng baèng laøm moät thöôùc, noùi moät thöôùc khoâng baèng laøm moät taác”. 21. Neâu göông baát khuaát Quoác Sö Nhaät Quang Vieân Minh Thöôøng Chieáu (Nhaät Hoaøng phong taëng). Sö goác Trung Hoa, sau khi ngoä ñaïo nôi Thieàn Sö Voâ Chuaån, Sö ñi du phöông ñeán moãi nôi ñeàu coù phaùt minh. Sau trong nöôùc coù loaïn, Sö ñeán tò naïn taïi chuøa OÂn Nhaân nuùi Nhaïn Ñaûng OÂn Chaâu. Khi giaëc Minh keùo ñeán, Taêng chuùng chaïy heát duy chæ coù Sö ôû laïi. Giaëc thaáy Sö ngoài kieát giaø beøn laáy ñao khöùa coå. Sö ngöõa coå ra vaø noùi keä: Caøn khoân voâ ñòa traùc coâng cung Thaû hæ nhôn khoâng phaùp dieäc khoâng Traân troïng ñaïi minh tam xích kieám Ñieän quang aûnh lyù traûm xuaân phong. Dòch: Troïn khoâng chuùt ñaát caém caây cung Möøng thaáy nhôn khoâng phaùp cuõng khoâng Traân troïng môøi oâng höôi kieám beùn Löôùt nhanh trong boùng cheùm xuaân phong. Sö ñoïc keä xong, thaàn saéc vaãn khoâng thay ñoåi, khieán giaëc hoaûng hoát laïy taï loãi roài ruùt lui. Sau Nhaät Boån nghe danh thænh Sö sang giaùo hoùa vaø phong laøm Quoác Sö. Bình: Ví gaëp göôm ñao thöôøng thaûn thaûn Phoûng nhaèm thuoác ñoäc vaãn nhaøn nhaøn. Con ngöôøi bình an ñeán nhö theá laø cuøng. Göôm ñöa vaøo coå vaãn coøn ngaâm nga keä xöôùng. Tröôùc moân quan vaãn ñieàm nhieân xem nhö khoâng coù. Vieäc sanh töû thaät chaúng baän loøng. Ngaøi thaät xöùng vôùi toân vò Quoác Sö. Keû ñaõ khoâng maøng soáng cheát, thì vieäc danh lôïi coù saù gì. Quoác Sö hay keû baàn Taêng cuõng vaäy thoâi. Laù côø ruõ hay laù côø phaát cuõng chæ laø laù côø. Vieäc khaùc nhau ñoù chæ laø duyeân. Phaûi duyeân ngaång ñaàu cöùa coå thì ngaång ñaàu. Phaûi duyeân ngaát ngöôûng toøa cao thì ngaát ngöôûng. Theá naøo cuõng chæ laø dung nghi moät vò chaân Taêng thoâi. Vôùi caùi keû “caøn khoân voâ ñòa, nhôn khoâng phaùp dieäc khoâng” thì coøn gì ñeå noùi. Coù kieám cuõng neân quaêng, coù lôøi cuõng neân neùm, daäp ñaàu maø ñaûnh leã toân vinh cuùng döôøng. 22. Caùc khoå khoâng theå ñeán Moät thieàn khaùch ñeán hoûi moät Vò Coå ñöùc: -Khi laïnh noùng ñeán laøm sao traùnh neù? -Trong chaûo daàu loø löûa maø traùnh neù. -Trong chaûo daàu loø löûa laøm sao traùnh neù? -Caùc khoå khoâng theå ñeán. Sau Ngaøi Phaät Quang Vieân Maõn Quoác Sö coù laøm baøi bình: Laõo khöù tha höông ngoä coá tri Ñieàu ñieàu hueà thuû khöôùc ñoàng qui Daï thaâm khaû taän toân tieàn töûu Maïc thuyeát thieân nhai cöôùc thoáng thì. Dòch: Laõo ñeán tha höông ngoä coá tri Xa xoâi tay naém daét nhau veà Ñeâm khuya ñaõ caïn cheùn röôïu tröôùc Chôù noùi treân ñöôøng goùt chaân ñau. Bình: Moät vieäc traùnh neù noùng laïnh thaät tuyeät dieäu. Haõy ngay trong “chaûo daàu, loø löûa” maø traùnh neù. Hay bieát maáy! Vì nôi aáy caùc khoå khoâng theå ñeán (ñeán bò chaùy sao). Thaät lyù thuù bieát bao! Vieäc sanh töû haõy nhö vaäy maø traùnh neù. Quoác Sö Phaät Quang Vieân Maõn coù lôøi bình thaät hay. Ngaøi ñaõ chæ roõ choã traùnh neù. Ngöôøi khaùch qua laïi treân neûo ñöôøng sinh töû, gaëp baïn coá tri. Gaëp laïi roài ngöôøi baïn coá tri ngay treân ñöôøng sanh töû, thì haõy “ñeà hueà” löng tuùi gioù traêng nhaâm nhi myõ töûu, thöôûng thöùc höông noàng, baøn chi haønh trình nhoïc moûi. Chuyeän nhoïc nhaèn chæ laø chuyeän treân ñöôøng. Nôi thaûo lö chæ coù ta vaø ta, ly röôïu vôi ñaày, noác caïn quaàn say maëc tình ñaát trôøi nghieâng ñoå, chuyeän nhoïc nhaèn coù khoâng. ] |
||
