| 
       
      TAÁT NIEÂN: 
      CAÙI GÌ ROÀI CUÕNG ÑEÁN 
      
      ÑEÁN 
      ROÀI QUA, QUA ROÀI MAÁT 
      
                  Ngaøy 
      Taát nieân naêm nay, toâi noùi moät ñeà taøi heát söùc laø bình daân: Caùi 
      gì roài cuõng ñeán, ñeán roài qua, qua roài maát. 
      
                  Taát caû 
      chuùng ta ai cuõng nhö ai, khi saùng sôùm thöùc daäy, nhôù ñaây laø saùng, 
      nghó ñeán chieàu thaáy nhö noù xa. Nhöng roài luïi ñuïi qua moät vaøi 
      coâng taùc laø ñeán tröa. Sau böõa côm tröa loanh quanh ñeán chieàu, roài 
      toái. Nhö vaäy nhìn saùng ñeán chieàu döôøng nhö laø xa, caùi xa ñoù roài 
      cuõng ñeán, ñeán roài qua. Saùng hoâm sau tìm laïi ngaøy hoâm qua ñaõ 
      maát. Muøng moät chuùng ta thaáy cuoái thaùng döôøng nhö xa, nhöng roài 
      loanh quanh tôùi raèm roài tôùi ba möôi. Nhö vaäy, ngaøy ba möôi thaáy xa, 
      nhöng roài cuõng ñeán, ñeán roài qua, qua roài maát. Ngaøy muøng moät Teát 
      chuùng ta noùi ñeán cuoái naêm thaáy thôøi gian döôøng nhö raát daøi, roài 
      ngaøy qua ngaøy cuõng ñeán cuoái naêm. Ngaøy cuoái naêm roài seõ qua, qua 
      roài maát. Ñoù laø noùi veà thôøi gian. 
      
                  Nhö vaäy, 
      moät ngaøy saùng tröa chieàu toái, khi ñaõ qua roài khoâng coøn trôû laïi 
      vôùi chuùng ta nöõa. Nhöng maø trong ngaøy ñoù, neáu chuùng ta ñoùng moät 
      caùi baøn, troàng moät luoáng rau, hoaëc vieát moät trang saùch, caùi 
      chuùng ta ñaõ laøm vaãn coøn, noù hieän coøn vôùi chuùng ta. 
      
                  Moät 
      ngaøy qua ñoù, chuùng ta ñaõ laøm cho nhieàu ngöôøi buoàn, laùng gieàng 
      töùc giaän, duø ngaøy ñoù qua maát roài, hoâm sau ta gaëp laïi nhöõng 
      ngöôøi ta laøm buoàn, hoï coù heát buoàn chöa? Nhö vaäy thôøi gian qua 
      roài maát khoâng bao giôø trôû laïi, nhöng nhöõng caùi gì chuùng ta ñaõ 
      laøm chöa maát haún, noù coøn coù maët vôùi chuùng ta ôû ngaøy mai. Neáu 
      chuùng ta muoán ngaøy mai ai gaëp chuùng ta cuõng ñeàu vui, ñeàu thaân 
      maät, thì hoâm nay chuùng ta phaûi laøm sao? Neáu gaëp ngöôøi naøo chuùng 
      ta cuõng thaùch ñoá, cuõng maéng chöûi, laøm nhöõng chuyeän böïc boäi cho 
      hoï, thì ngaøy mai chuùng ta seõ theá naøo khi gaëp laïi hoï? 
      
                  Chuùng ta 
      coù caàn hoûi xem ngaøy mai ta toát hay xaáu, coù ñöôïc nhieàu ngöôøi 
      thöông hay khoâng? Caàn hoûi ñieàu ñoù chaêng? - Ñaâu caàn vieäc ñoù. Chæ 
      caàn nhôù hoâm qua ta ñaõ laøm gì cho ngöôøi ta, thì ngaøy nay nhöõng caùi 
      ñoù töï nhieân seõ coù vôùi chuùng ta. Ñoù laø moät leõ thaät maø theá 
      gian khoâng chòu nhôù. Ngaøy hoâm qua chöûi ngöôøi ta, maø ngaøy nay muoán 
      gaëp ai cuõng vui heát, ai cuõng taùn thaùn mình heát. Ñieàu ñoù thaät 
      khoâng bao giôø coù. Ñoù laø toâi noùi chuyeän moät ngaøy, chuyeän moät 
      naêm cuõng vaäy. 
      
                  Neáu moät 
      naêm chuùng ta laøm toaøn nhöõng ñieàu dôû, nhöõng ñieàu xaáu, roài ñeán 
      ñaàu naêm nhaát laø töø muøng moät ñeán muøng chín ñem ít chuïc ñoàng 
      baïc, vaøi boù nhang, moät vaøi dóa baùnh tôùi chuøa, cuùng sao cuùng haïn 
      ñeå cho naêm tôùi ñöôïc bình an, sung söôùng. Quí vò nghó sao? Taïi sao 
      chuùng ta khoâng laøm caùi gì ñem laïi söï an vui cho mình cho ngöôøi, maø 
      laïi laøm nhöõng ñieàu xaáu xa roài hoaûng sôï, roài caàu caïnh mong moûi 
      khoâng muoán coù nhöõng ñieàu ñau khoå. Khi chuùng ta khoâng coá traùnh 
      nhaân ñau khoå laïi mong khoûi caùi quaû ñau khoå, nhö theá coù theå ñöôïc 
      hay khoâng? 
      
                  Nhö vaäy 
      chuùng ta coù theå noùi moät naêm qua neáu ngaøy naøo chuùng ta cuõng laøm 
      cho nhöõng ngöôøi xung quanh ñöôïc vui veû, ngaøy naøo chuùng ta cuõng 
      giuùp ñôõ moïi ngöôøi, ñem laïi söï an oån cho moïi ngöôøi thì naêm tôùi 
      nhöõng ngöôøi xung quanh chuùng ta coù theå naøo trôû neân thuø ñòch muoán 
      haïi chuùng ta hay khoâng? Ñöông nhieân khoâng bao giôø coù ñieàu ñoù. 
      Neáu qua moät naêm chuùng ta laøm caùi gì ñöôïc caûm tình, ñöôïc thöông 
      meán thì naêm tôùi chuùng ta seõ gaëp ñöôïc ñieàu toát. Giaû söû chuùng ta 
      bò beänh hoaëc baát thaàn moät baát haïnh naøo ñeán chuùng ta, thì nhöõng 
      ngöôøi coù caûm tình vôùi chuùng ta truôùc kia ñaõ ñöôïc chuùng ta giuùp 
      ñôõ, hoï seõ ñoái vôùi chuùng ta ra sao? Coù theå ngöôøi thì lo thuoác 
      men, keû thì maùch baûo thaày, hoaëc giuùp ñôõ gia quyeán chuùng ta trong 
      luùc khoù khaên, gaùnh vaùc nhöõng gì naëng nhoïc giuùp chuùng ta. Nhöõng 
      caùi khoâng may cho baûn thaân chuùng ta khoâng phaûi laø khoâng ñeán, 
      nhöng khi ñöôïc moïi ngöôøi meán yeâu, thì nhöõng caùi gì ñeán ñoù cuõng 
      ñöôïc söï che chôû vaø giuùp ñôõ ñeå laøm cho chuùng ta nheï ñi ñöôïc ñoâi 
      phaàn. 
      
                  Ngöôïc 
      laïi, neáu trong moät naêm chuùng ta gaây toaøn thuø haän, gaây aùc caûm 
      mang phieàn toaùi phöùc taïp vôùi moïi ngöôøi chung quanh thì, naêm tôùi 
      chuùng ta nghó theá naøo neáu chuùng ta gaëp laïi nhöõng ngöôøi ñoù. Töï 
      nhieân duø khoâng noùi ai cuõng bieát, chæ thaáy, thaáy khoå ñau vaø 
      nhöõng vieäc böïc boäi. Nhö vaäy quí vò nghó sao? Moãi ngöôøi chuùng ta 
      phaûi laøm gì? Ñeå roài sang naêm môùi chuùng ta gaëp nhöõng ñieàu toát 
      ñeïp? Hay laø maëc tình chuùng ta laøm gì thì laøm, ñôïi ñeán ñaàu naêm ñi 
      cuùng sao cuùng haïn ñeå ñöôïc moät naêm bình an. Chuùng ta laø nhöõng 
      ngöôøi bieát ñaïo nghóa laø bieát leõ thaät, töï nhieân chuùng ta khoâng 
      chaáp nhaän nhöõng gì khoâng ñaâu huyeàn hoaëc. Phaûi thaáy roõ leõ thaät 
      cuûa cuoäc ñôøi. Neáu naêm roài chuùng ta laøm caùi gì ñeïp hay xaáu thì 
      naêm tôùi chuùng ta coù moät phaàn aûnh höôûng chôù khoâng theå naøo 
      traùnh khoûi. Ñoù laø moät ñieàu maø chuùng toâi thaáy moïi ngöôøi chuùng 
      ta ñeàu yù thöùc ñöôïc. Neáu chuùng ta muoán naêm tôùi laø moät naêm ñeïp 
      ñeõ an bình, thì trong naêm nay ñoái vôùi moïi ngöôøi baát cöù luùc naøo, 
      chuùng ta cuõng phaûi laøm sao ñem laïi söï an laønh cho hoï. Khoâng luùc 
      naøo laø luùc chuùng ta laøm buoàn ngöôøi chung quanh, thì naêm tôùi 
      chuùng ta ñöôïc an laønh khoâng coù nghi ngôø gì nöõa. 
      
                  Ñoù laø 
      toâi noùi moät naêm, cho ñeán moät ñôøi cuõng theá. Leõ thaät cuûa moät 
      ngaøy, cuûa moät naêm, ñeán keát thuùc cuûa moät ñôøi khoâng khaùc nhau. 
      Chuùng ta bieát ñöôïc moät ngaøy thì chuùng ta coù theå bieát ñöôïc moät 
      naêm. Bieát ñöôïc moät naêm thì chuùng ta coù theå bieát ñöôïc moät ñôøi. 
      Neáu moät ñôøi chuùng ta taïo toaøn nhöõng ñieàu toát ñieàu laønh, thì 
      ñôøi sau neáu chöa ñöôïc giaûi thoaùt, chuùng ta coøn gaëp laïi,, cuõng 
      trong hoaøn caûnh toát vaø laønh. Neáu moät ñôøi chuùng ta laøm toaøn laø 
      ñau khoå, toaøn laø ñieàu phieàn haän, khi gaëp laïi nhau sau naøy, khoå 
      ñau phieàn haän traùnh ñaâu cho khoûi. Cho neân thöïc teá laø chuùng ta 
      phaûi lôïi duïng thôøi gian. Moãi thôøi gian qua phaûi laø thôøi gian toát 
      ñeïp cho mình vaø cho ngöôøi. Chuùng ta taïo ñöôïc nhöõng ñieàu an oån vui 
      veû cho mình, cho ngöôøi, ñoù chính laø söï baûo ñaûm an oån vui veû cho 
      chuùng ta trong naêm tôùi, vaø cho caû ñôøi sau nöõa. 
      
                  Ngöôïc 
      laïi, chuùng ta khoâng kheùo vaän duïng thôøi gian ñeå laøm nhöõng ñieàu 
      toát ñeïp, thì sau naøy chuùng ta seõ hoái haän ñeå cuoäc ñôøi troâi qua 
      moät caùch voâ ích. Toùm laïi ngaøy qua laø maát, nhöng nhöõng gì ta ñaõ 
      laøm chöa maát haún. Noùi ñeán thôøi gian troâi qua roài maát,  toâi coù 
      theå töôïng tröng thôøi gian laø moät xaâu chuoãi. Moät ngaøy qua laø moät 
      haït chuoãi chuùng ta laàn qua. Cöù haït naøy qua ñeán haït khaùc. Tay 
      coøn laàn chuoãi thì khoâng haït naøo döøng laïi maø luoân luoân laø phaûi 
      qua. Giôø ñaây chuùng toâi coù theå noùi raèng caùc traøng chuoãi naøy 
      khoâng phaûi laø moät traêm leû taùm maø noù laø ba traêm saùu möôi laêm 
      haït. Nhö vaäy naêm naøy ngaøy naøy chuùng ta ñaõ laàn heát ba traêm saùu 
      möôi laêm haït roài. Cöù nhö vaäy laàn heát moät traøng qua laø moät naêm. 
      Hoaëc giaû chuùng ta mang moät xaâu chuoãi haït to coù möôøi hai haït cöù 
      moät moät haït laø moät thaùng. 
      
                  Ñeå quí 
      vò nhaän roõ hôn toâi keå laïi nhöõng tröôøng hôïp cuûa nhöõng ngöôøi gaàn 
      guõi toâi nhaát. Nhö meï toâi chæ laàn ñöôïc naêm möôi saùu traøng roài 
      buoâng tay, chuoãi bieán maát maø ngöôøi cuõng maát luoân. Cha toâi chæ 
      laàn ñöôïc baûy möôi chín traøng roài buoâng tay, chuoãi maát ngöôøi cuõng 
      maát luoân. Thaày toâi chæ laàn ñöôïc naêm möôi laêm traøng roài buoâng 
      tay, chuoãi maát ngöôøi cuõng maát luoân. Sö oâng toâi chæ laàn ñöôïc saùu 
      möôi moát traøng roài buoâng tay, chuoãi maát ngöôøi cuõng maát luoân. 
      Roài ñeán toâi, toâi khoâng bieát laàn ñöôïc maáy chuïc traøng, ñeå roài 
      buoâng tay vaø maát luoân. Chuoãi vaø ngöôøi tìm laïi khoâng ñöôïc nöõa. 
      
                  Quí vò 
      coù laàn nhö vaäy hay khoâng? Moãi xaâu chuoãi laàn qua roài maát, maát 
      caû chuoãi laãn ngöôøi laàn chuoãi. Xaâu chuoãi ñoù chuùng ta goïi noù laø 
      xaâu chuoãi moäng. Ngöôøi laàn chuoãi cuõng laø ngöôøi moäng. Chuoãi moäng 
      maát ngöôøi moäng khoâng coøn. Nhö vaäy, taát caû moïi ngöôøi ôû ñaây ñang 
      soáng trong moäng vaø khoâng ai bieát mình ñang soáng trong moäng. Cöù 
      töôûng laø thaät, neân tranh nhau töø lôøi noùi, töø haønh ñoäng, töø 
      mieáng aên, töø caùi maëc, roài doàn ñau khoå treân ñaàu nhau. Ñaõ laø 
      moät cuoäc ñôøi moäng, ôû trong ñoù khoâng ñaùnh thöùc caûnh tænh nhau, 
      maø laïi laøm cho nhau theâm ñau khoå. Töï mình ñaõ khoå, coøn laøm khoå 
      cho ngöôøi, ñaây laø moät ñieàu ñaùng thöông. Thöông cho mình vaø thöông 
      cho moïi ngöôøi. Neáu chuùng ta thaáy roõ thôøi gian laø moäng aûo thì 
      chính cuoäc ñôøi cuûa chuùng ta cuõng laø moäng aûo. Quí vò nhôù laïi 
      nhöõng ngöôøi tröôùc chuùng ta, nhöõng ngöôøi ñoàng thôøi vôùi chuùng ta 
      vaø caû baûn thaân chuùng ta ñeàu laø moäng. Taïi sao chuùng ta khoâng 
      thöùc giaác moäng ñoù. Heát moäng naøy taïo moäng khaùc, heát moäng khaùc 
      taïo moäng khaùc nöõa. Moäng chaäp choàng moäng. Thí duï ngöôøi naèm moäng 
      khi hoï tænh, hoï bieát caùi mình thaáy khi naõy: hình aûnh, con ngöôøi, 
      söï vaät ñaõ thaáy chæ laø moäng. Khi hoï bieát nhö vaäy roài, giaác moäng 
      coù coøn vôùi hoï hay khoâng? Ñaõ maát roài. Cho neân moät khi ñaõ tænh 
      moäng thì moäng khoâng coøn. 
      
                  Nhöng maø 
      coù ngöôøi tænh maø coøn moäng thì sao? Thí duï: Quí vò ñang nguû, naèm mô 
      giaät mình thöùc daäy bieát hoài naõy laø moäng, nhöng roài cöù naèm yø 
      nhaém maét nguû nöõa. Moäng thöù nhaát maát, thì moäng thöù hai tieáp, 
      roài moäng thöù ba vaø nhieàu moäng nöõa. Neáu chuùng ta khoâng gan daï, 
      moät khi bieát moäng lieàn troãi daäy ñoát ñeøn leân, thöùc haún hoi, 
      hoaëc toïa thieàn hoaëc ñi ñöùng laøm coâng kia vieäc noï, thì töï nhieân 
      khoâng coøn moäng naøo tieáp. Neáu chuùng ta bieát laø moäng maø cöù naèm 
      daøi nhaém maét thì heát moäng naøy ñeán moäng kia khoâng phaûi tænh moät 
      côn moäng laø heát moäng. Coù phaûi vaäy khoâng? 
      
                  Chuùng ta 
      xeùt laïi: Bieát moäng roài thöùc luoân hay bieát moäng roài naèm daøi 
      nguû nöõa? Ñoù laø caâu hoûi toâi ñaët ra cho quí vò. Neáu chuùng ta thaät 
      tình laø ngöôøi bieát khoâng muoán moäng nöõa, thì phaûi gan daï troãi 
      daäy, thaép ñeøn leân, moäng seõ khoâng coøn cô hoäi tieáp dieãn nöõa. Nhö 
      theá môùi heát moäng ñöôïc. 
      
                  Chuùng ta 
      phaûi gan daï troãi daäy, ñöøng vì meät moûi, ñöøng vì meâ nguû maø cöù 
      naèm daøi nhaém maét thì laøm sao heát moäng ñöôïc. Cuõng nhö vaäy, chuùng 
      ta nhaän thöùc roõ raøng cuoäc ñôøi laø aûo moäng, vì nhö toâi ñaõ noùi, 
      ñaàu naêm thaáy cuoái naêm laø xa, nhöng roài cuoái naêm cuõng seõ ñeán. 
      Roài ngaøy mai noù qua, qua roài maát. Ñeán cuoái naêm khaùc cuõng qua 
      roài maát. Chuùng ta thaáy oâng baø, cha meï chuùng ta sanh ñoù roài maát 
      ñoù, töùc laø sanh roài töû, moät khi maát ñi chuùng ta khoâng thaáy hình 
      boùng thaân yeâu ñoù trôû laïi. Ñeán löôït chuùng ta, hieän coù ñaây, 
      nhöng roài caùi ngaøy ñoù seõ ñeán vôùi chuùng ta. Noù ñaâu coøn xa nöõa. 
      Ñeán roài qua, qua roài maát. Söï hieän höõu cuûa chuùng ta ngaøy nay 
      cuõng laø moäng thoâi. Neáu noù laø thaät thì noù ñaâu bò qua, ñaâu bò 
      maát. Maø noù phaûi qua roài seõ maát, thì töï nhieân noù khoâng phaûi laø 
      thaät roài. Vaäy thì, trong khi chuùng ta coøn ôû ñaây, coi nhö mình ñang 
      soáng trong moäng. Trong moäng phaûi laøm sao thaáy laø moäng. Bieát moäng 
      töùc laø chuùng ta ñaõ tænh roài. Bieát moäng roài phaûi haún hoi thöùc 
      daäy thaép ñeøn leân cho saùng, troãi daäy röûa maët röûa tay tôùi lui 
      tænh taùo. Ñöøng naèm daøi, ñöøng ñeå cho côn moäng thöù hai tieáp nöõa. 
      Ñoù laø yù nghóa thieát yeáu trong khi chuùng ta bieát moäng. Neáu khoâng 
      ñöôïc nhö vaäy thì moäng naøy heát seõ noái tieáp moäng khaùc vaø khoâng 
      bieát noái tieáp ñeán bao nhieâu laàn nöõa môùi heát moäng. Cho neân khi 
      chuùng ta bieát roõ laø mình soáng trong moäng, phaûi tænh ngay khi bieát 
      chôù ñöøng ñeå cho noù keùo daøi caùi meâ. Ñoù laø ñieàu thieát yeáu cuûa 
      cuoäc ñôøi maø cuõng chính laø caùi then choát trong söï tu haønh. Cho 
      neân ngöôøi xöa, ñaõ noùi trong moät baøi keä raèng: 
      
                  
                  Taïi moäng na tri moäng thò hö 
      
                  
                  Tænh lai phöông giaùc moäng trung voâ 
      
                  
                  Meâ thôøi khaép tôï moäng trung söï 
      
                  
                  Giaùc lieãu hoaøn ñoàng thuøy khôûi phu 
      
                  Ñang 
      trong moäng ai coù bieát moäng laø doái laø giaû. Nhö chuùng ta baây giôø 
      laøm sao noùi laø hö laø doái cho ñöôïc. Khi coøn trong moäng thì khoâng 
      bieát moäng laø giaû laø doái. 
      
                  Khi tænh 
      roài chöøng ñoù môùi bieát roõ trong moäng laø khoâng thaät, laø khoâng. 
      
                  Chuùng ta 
      ñang ôû trong meâ thaáy thaân laø thaät thaáy caûnh laø thaät, cuõng nhö 
      trong moäng thaáy moïi söï vaät ñeàu thaät. 
      
                  Khi 
      chuùng ta giaùc ngoä roài thì cuõng gioáng heät nhö ngöôøi nguû ñaõ thöùc 
      giaác vaäy thoâi. 
      
                  Nhö vaäy 
      ngöôøi xöa ñaõ caûnh tænh, nhaéc nhôû chuùng ta bieát roõ laø mình ñang 
      soáng trong moäng. Neáu bieát roõ mình ñang soáng trong moäng thì ñoù laø 
      tænh côn moäng. Neáu mình coøn cho caûnh vaø ngöôøi trong ñoù laø thaät, 
      ñoù laø mình ñang say, ñang meâ trong moäng. Nhö vaäy bieát roõ laø moäng 
      laø hö, moäng laø khoâng thaät, bieát roõ nhö vaäy, hoaøn toaøn thöùc 
      tænh, thì töï nhieân chuùng ta thoaùt khoûi côn moäng. Coøn neáu chuùng ta 
      chöa bieát ñoù laø moäng, thaáy noù laø thaät, ñoù laø meâ. Nhö vaäy caùi 
      meâ vaø caùi giaùc khoâng coù xa. Chaúng khaùc naøo ngöôøi nguû moäng vaø 
      ngöôøi thöùc côn moäng. Nghóa laø khi coøn meâ thì coøn caûnh moäng khi 
      thöùc giaác thì caûnh moäng maát. Chuùng ta cuõng vaäy, ñang ôû trong meâ, 
      thì chuùng ta thaáy caûnh naøy laø thaät, khi giaùc roài thì môùi thaáy 
      laø giaû doái. Thaáy giaû töùc nhieân chuùng ta khoâng coøn meâ nöõa. Vaäy 
      chuùng ta neân meâ hay neân tænh? Neáu thöïc tænh chuùng ta hoïc ñaïo 
      giaùc ngoä thì moãi ngöôøi chuùng ta, moãi ngaøy, moãi naêm, moãi luùc 
      ñeàu phaûi tænh giaùc, ñöøng ñeå côn moäng loâi chuùng ta nöõa. Ñöøng ñeå 
      keùo daøi maõi trong giaác meâ ñeå roài phaûi khoå ñau, phaûi chòu moïi 
      ñieàu phieàn muoän. Ñoù laø lôøi Coå ñöùc ñaõ nhaéc nhö vaäy. 
      
                  Sau ñaây 
      laø lôøi Thieàn sö Thieäu Long, hieäu laø Hoå Khöu laø goø coïp. Ngaøi 
      cuõng noùi veà moäng: 
      
                  
                  Thoaùt thaân dó hieåu Nam Kha moäng 
      
                  
                  Thöû giaùc nhaân gian vaïn söï khoâng 
      
                  
                  Xuy khöù hoaøn höông voâ khoång ñòch 
      
                  
                  Tòch döông taø chieáu bích vaân hoàng 
      
                  Caâu ñaàu 
      Ngaøi noùi, khi mình thoaùt thaân, töùc laø thoaùt khoûi caùi meâ chaáp 
      veà thaân, thì chöøng ñoù mình môùi hieåu raèng cuoäc ñôøi naøy laø moät 
      giaác moäng. Moät giaác Nam Kha maø thoâi, khoâng coù gì heát. Mình giaûi 
      toûa laàm chaáp thaân laø thaät thì bieát roõ cuoäc ñôøi nhö giaác Nam 
      Kha, khoâng coù gì thaät. 
      
                  Caâu keá 
      Ngaøi noùi taát caû nhaân gian naøy muoân vieäc trôû veà khoâng. Caùi naøy 
      coù ñoù roài seõ maát ñoù, khoâng coù gì laâu daøi khoâng coù gì beàn 
      chaéc. Coù roài maát, maát roài thaønh khoâng. Bieát roõ nhaân gian vaïn 
      söï khoâng, thì chuùng ta laøm gì ñaây? Chuùng ta thaønh khoâng luoân sao? 
      Khoâng phaûi nhö vaäy. Ngaøi noùi tieáp: “Xuy khöù hoaøn höông voâ khoång 
      ñòch.” Thoåi leân moät khuùc saùo khuùc nhaïc hoaøn höông baèng moät oáng 
      saùo khoâng loã. Caâu ñoù nghe laï luøng quaù. Saùo khoâng loã laøm sao 
      maø thoåi, maø Ngaøi noùi thoåi leân moät khuùc nhaïc hoaøn höông baèng 
      oáng saùo khoâng loã. Töùc laø chuùng ta ñaõ bieát cuoäc ñôøi laø moäng 
      laø khoâng thì chuùng ta neân trôû veà queâ, töùc laø trôû veà coá höông 
      maø muoân ñôøi chuùng ta ñaõ boû queân ñoù. Trôû veà baèng caùch naøo? 
      Baèng nhöõng tieáng saùo vi vu, thoåi leân maø khoâng coù loã, aâm ba vang 
      doäi maø vaãn khoâng coù tieáng naøo thaät heát. Ñoù laø tieáng saùo cuûa 
      nhaø Thieàn, nhö bao nhieâu lôøi bao nhieâu tieáng heùt, bao nhieâu caâu 
      noùi cuûa Thieàn sö chaúng khaùc naøo nhö saùo khoâng loã. Noùi maø khoâng 
      yù nghóa, noùi maø khoâng chaáp neâ. Ñoù laø ví duï nhö saùo khoâng loã. 
      
                  Khi 
      chuùng ta thoåi leân moät baûn nhaïc hoaøn höông thì seõ thaáy caùi gì? 
      Cuõng nhö nhöõng chuù muïc ñoàng côõi traâu veà xoùm trôøi chieàu ngoài 
      treân löng traâu thoåi saùo thì maáy chuù muïc ñoàng thaáy gì? 
      
                  
                  “Tòch döông taø chieáu bích vaân hoàng!” 
      
                  Maët 
      trôøi chieáu xuyeân qua nhöõng ñaùm maây xanh noù bieán thaønh raùng ñoû, 
      moät caûnh trôøi chieàu ñeïp voâ cuøng. Neáu ngoài treân löng traâu chuùng 
      ta bieát thoåi moät baûn nhaïc hoaøn höông, thì seõ ñöôïc ngaém caûnh maët 
      trôøi xuyeân qua ñaùm maây raùng ñoû ôû chaân trôøi. Ñoù laø hình aûnh 
      töôi ñeïp cuûa ngöôøi bieát trôû veà queâ. 
      
                  Qua boán 
      caâu thô ñoù, chuùng ta thaáy Thieàn sö muoán noùi gì vôùi chuùng ta?
       
      
                  Tröôùc 
      heát chuùng ta phaûi thaáy cuoäc ñôøi laø giaác moäng Nam Kha. Sau ñoù 
      chuùng ta thaáy theá gian muoân söï ñeàu trôû veà khoâng. Thaáy ñöôïc theá 
      gian muoân söï trôû veà khoâng roài, ñoù laø böôùc ñaàu ñeå chuùng ta trôû 
      veà queâ höông cuõ. Neáu chuùng ta bieát trôû veà queâ höông cuõ, laø moät 
      khuùc nhaïc eâm ñeàm, laø moät buoåi trôøi chieàu töôi ñeïp haïnh phuùc an 
      laønh ñeán vôùi chuùng ta, khoâng coøn nghi ngôø gì nöõa. 
      
      ]
       |