THAM ÑOÀ HIEÅN QUYEÁT VAØ THI TUÏNG

CAÙC THIEÀN SÖ ÑÔØI LYÙ GIAÛNG GIAÛI

H.T THÍCH THANH TÖØ

PHAÀN II: THI TUÏNG CAÙC THIEÀN SÖ ÑÔØI LYÙ (tt)

THIEÀN SÖ CÖÙU CHÆ

Thieàn sö Cöùu Chæ hoï Ñaøm, queâ ôû laøng Phuø Ñaøm, phuû Chu Minh, khoâng roõ naêm sanh vaø naêm tòch, Ngaøi thuoäc doøng Voâ Ngoân Thoâng, ñôøi thöù 7. Tieåu söû cuûa Ngaøi ñöôïc in trong quyeån Thieàn Sö Vieät Nam trang 99 cuøng taùc giaû. Sau ñaây laø baøi keä thò tòch cuûa Ngaøi.    

AÂm :

            Giaùc lieãu thaân taâm baûn ngöng tòch,

            Thaàn thoâng bieán hoùa hieän chö töôùng

            Höõu vi voâ vi tuøng thöû xuaát,

            Haø sa theá giôùi baát khaû löôïng.

            Tuy nhieân bieán maõn hö khoâng giôùi,

            Nhaát nhaát quan lai moät hình traïng.

            Thieân coå vaïn coå nan tyû huoáng,

            Giôùi giôù xöù xöù thöôøng laõng laõng.

Dòch :

            Giaùc ngoä thaân taâm voán laëng yeân,

            Thaàn thoâng caùc töôùng bieán hieän tieàn.

            Höõu vi voâ vi töø ñaây coù,

            Theá giôùi haø sa khoâng theå löôøng.

            Tuy nhieân ñaày khaép coûi hö khoâng,

            Moãi moãi xem ra chaúng töôùng hình.

            Muoân ñôøi ngaøn ñôøi naøo saùnh ñöôïc,

            Choán choán nôi nôi thöôøng raïng ngôøi.

Giaûng:

“Giaùc lieãu thaân taâm baûn ngöng tòch, thaàn thoâng bieán hoùa hieän chö töôùng”. Khi ñaõ giaùc ngoä roài thì thaân taâm voán döøng laëng. Baáy giôø ñöoïc thaàn thoâng hieän ra caùc töôùng bieán hoùa khoâng theå löôøng. Ñoïc caâu naøy coù nhieàu ngöôøi thaéc maéc : giaùc ngoä taâm laëng thì coù lyù, nhöng thaân sao laëng ñöôïc ? Neáu thaân laëng thì khoâng hoaït ñoäng ñöôïc gioáng nhö ngöôøi cheát ? Choã naøy chuùng ta phaûi hieåu khi giaùc ngoä roà thì taâm döøng laëng, thaân tuy hoaït ñoäng ñi ñöùng naèm ngoài nhöng vaãn ôû trong tònh, khoâng bò nghieäp daãn, khoâng chaïy theo ngoaïi caûnh. Maét thaáy saéc khoâng chaïy theo saéc, tai nghe tieáng khoâng ñuoåi theo tieáng, vaãn thaáy vaãn nghe, vaãn xuùc chaïm, vaãn ñi ñöùng, luùc naøo cuõng bieát roõ raøng, nhöng khoâng dính maéc caùi gì caû. Ñoù laø thaân taâm döøng laëng, khoâng phaûi thaân döøng laø baát ñoäng taét thôû. Quùy vò phaûi hieåu choã naøy cho roõ. Ngöôøi khi ñaõ giaùc ngoä thì thaân taâm khoâng coøn bò caùc duyeân beân ngoaøi chi phoái loâi keùo, luùc naøo cuõng an tònh döøng laëng. Vaø, khi thaân taâm haèng an tònh döøng laëng thì dieäu duïng töï phaùt ra, hoaëc hieän theá naøy hoaëc hieän theá noï, goïi laø thaàn thoâng bieán hoùa.

“Höõu vi voâ vi tuøng thöû xuaát, haø sa theá giôùi baát khaû löôïng”. Naøo laø phaùp höõu vi phaùp voâ vi, theá giôùi nhieàu nhö caùt soâng Haèng cuõng töø thaân taâm döøng laëng maø ra. Phaùp höõu vi laø nhöõng phaùp coù ñuû ba töôùng sanh, truï, dieät: phaùp voâ vi thì khoâng coù ba töôùng naøy. Töø “voâ vi” cuûa ñaïo laõo, ñaïo Phaät truyeàn vaøo xöù Trung Hoa möôïn ñeå chæ cho caùi gì khoâng coù töôùng sanh truï dieät, töùc laø khoâng voâ thöôøng. Coøn caùi gì coù töôùng sanh truï dieät sôø moù ñöôïc thì voâ thöôøng goïi laø phaùp höõu vi. Nhö vaäy phaùp höõu vi phaùp voâ vi ñeàu töø taâm an tònh döøng laëng maø hieän ra. Cho ñeán theá giôùi nhieàu nhö caùt soâng Haèng khoâng theå tính ñeám, cuõng töø taâm döøng laëng an tònh maø ra. Ví duï töø bieån caû meânh moâng khôûi daäy voâ soá löôïng soùng treân maët bieån. Cuõng töø trong bieån coù nhieàu loaïi caù, toâm, cua, haûi thaûo, san hoâ... cuõng töø trong bieån naøo coù ghe, thuyeàn, taøu, beø, ngöôøi nhaùi... Neáu khoâng coù bieån thì nhöõng thöù keå treân khoâng coù choã sinh hoaït. Cuõng vaäy taát caû thaàn thoâng, phaùp höõu vi, phaùp voâ vi haèng haø sa theá giôùi... taát caû hieän töôïng laêng xaêng treân theá gian naøy goác töø taâm an ñònh döøng laëng maø ra. Vì chuùng ta chöa giaùc ngoä taâm chöa döøng laëng, neân khoâng bieát nhöõng hieän töôïng naøy löu xuaát töø taâm. Ngöôøi giaùc ngoä roài thì thaáy roõ raøng nhö vaäy.

“Tuy nhieân bieán maõn hö khoâng giôùi, nhaát nhaát qua aïi moät hình traïng”. Tuy muoân söï muoân vaät bieán hieän ñaày caû hö khoâng, nhöng xeùt thaät töôøng taän thì khoâng coù phaùp naøo coù hình traïng coá ñònh, gioáng nhö muoân truøng löôïn soùng treân maët bieån, khoâng coù löôïn soùng naøo coù hình traïng coá ñònh caû. Caùc löôïn soùng theo duyeân bieán ñoäng, neáu gioù maïnh thì soùng cao vaø lôùn, gioù yeáu thì soùng thaáp vaø nhoû hoaët laên taên. Nhö vaäy thì ngaøy nay chuùng ta coù maët ôû ñaây, xeùt laïi thaân ta xem coi coù coá ñònh vaø chaân thaät, hay chæ laø caùi töôùng duyeân hôïp taïm bôï ? Neáu thaân ta laø töôùng duyeân hôïp taïm bôï, khoâng coù chuû theå coá ñònh, thì taát caû muoân ngöôøi muoân vaät, cuõng laø töôùng duyeân hôïp taïm bôï khoâng coù chuû theå coá ñònh, neân noù khoâng thaät.

“Thieân coå vaïn coå nan tyû huoáng, giôùi xöùxöù thöôøng laõng laõng”. Ngaøn xöa muoân xöa khoâng theå so saùnh ñöôïc taâm an ñònh döøng laëng hay sanh ra ñuû thöù loaïi, maø nôi nôi  choán choán haèng saùng rôõ.

Toùm laïi, baøi keä naøy Ngaøi noùi khi giaùc ngoä roài thaân taâm döøng laëng, thaàn thoâng bieán hieän ra caùc töôùng khoâng theå nghó löôøng, naøo laø phaùp höõu vi, phaùp voâ vi, haèng haø sa theá giôùi. Tuy hieän ñuû caùc töôùng traïng khaép caû hö khoâng, nhöng quan saùt töôøng taän thì khoâng coù töôùng traïng naøo coá ñònh vaø thaät. Vì vaäy maø muoân ngaøn ñôøi xöa cho ñeán ñôøi nay, khoâng theå laáy caùi gì ñeå so saùnh ñöôïc. Song, neáu chuùng ta thaáu suoát ñöôïc leõ naøy thì ôû ñaâu, thaáy caùi gì cuõng saùng rôõ, khoâng coøn môø mòt toái taêm nöõa. Sôû dó baây giôø chuùng ta nhìn vaïn vaät, thaáy caùi gì cuõng môø mòt toái taêm laø vì thaân taâm chuùng ta chöa döøng laëng, neân con ngöôøi khoâng thaät töôûng laø thaät, söï vaät khoâng thaät töôûng laø thaät. caùi gì cuõng töôûng laø thaät heát, do ñoù giaønh nhau töøng mieáng aên, gình nhau töøng choã ôû, hôn thua nhau töøng lôøi noùi, sanh ra ñuû thöù chuyeän phieán naõo töø ngaøy naøy sang naêm noï khoâng heát. ngöôïc laïi thí ñaâu coù gì ñaùng keå ñeå hôn thua tranh giaønh.

]

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM