TAÏI SAO CHUÙNG TA PHAÛI NGOÀI THIEÀN?

Giaûng taïi Hoa Kyø - 2000.

Muoán ngoài thieàn, tröôùc chuùng ta phaûi bieát lyù thuyeát, sau môùi thöïc haønh ñöôïc. Taïi sao chuùng ta phaûi ngoài thieàn?

Phaät daïy trong boán oai nghi chuùng ta ñeàu tu ñöôïc heát. Boán oai nghi laø ñi, ñöùng, naèm vaø ngoài. Tuy nhieân trong soá boán oai nghi ñoù, caùc Thieàn sö noùi chæ coù ngoài laø thuø thaéng hôn caû. Taïi sao? Vì luùc bình thöôøng, taâm nghó suy hôn thua, phaûi quaáy cuûa chuùng ta daáy khôûi lieân tuïc. Chaúng nhöõng noù lieân tuïc trong luùc bình thöôøng, maø ngay caû khi saép vaøo giaác nguû, mình muoán khoâng maø noù vaãn cöù nghó lung tung. Chöøng naøo meät moûi quaù noù môùi chòu nghæ cho mình nguû. Nhö vaäy laâu nay chuùng ta bò caùc thöù voïng taâm ñoù che ñaäy loâi keùo maõi.

Phaät daïy taát caû chuùng sanh luaân hoài sanh töû laø do nghieäp daãn, maø nghieäp töø ñaâu ra? Töø thaân, khaåu, yù. Tuy noùi ba nghieäp nhöng thaät tình yù nghieäp laø chuû. Neáu yù nghó toát thì thaân laøm toát, mieäng noùi toát; yù nghó xaáu thì thaân laøm xaáu, mieäng noùi xaáu. Neân yù laø chuû ñoäng. Neáu yù laëng thì nghieäp cuõng theo ñoù maø döùt.

Taát caû phaân bieät hôn thua phaûi quaáy ñeàu töø yù phaùt sanh. YÙ nghó toát, yù nghó xaáu, yù nghó phaûi, yù nghó quaáy v. v… Laâu nay chuùng ta meâ laàm cho yù ñoù laø taâm mình vaø ñeå cho noù chæ huy, daãn mình ñi trong luaân hoài sanh töû. Chöøng naøo laëng nhöõng thöù suy nghó aáy, ta môùi nhaän ra mình vaãn nghe bieát phaân bieät roõ raøng maø khoâng coù söï can thieäp cuûa yù. Ñaây chính laø caùi bieát chaân thaät hieän tieàn, saün coù cuûa mình. Nhöng vì bình thöôøng chuùng ta chaïy theo voïng taâm neân queân maát noù. Caùi bieát naøy khoâng taïo nghieäp, khoâng taïo nghieäp thì laøm sao luaân hoài?

Cho neân tu laø ñeå giaûi thoaùt sanh töû. Muoán giaûi thoaùt sanh töû thì phaûi döøng heát caùc nghieäp, tröôùc nhaát laø yù nghieäp, vì yù chuû ñoäng. Vì vaäy muïc ñích chuùng ta ngoài thieàn laø ñeå cho yù laëng. YÙ laëng roài thì caùi haèng tri haèng giaùc hieän tieàn, chôù khoâng phaûi maát mình. Taâm chaân thaät aáy khoâng töôùng, khoâng ñoäng. Coøn yù do duyeân theo boùng daùng cuûa ngoaïi caûnh nhö ngöôøi vaät maø coù, neân noù laêng xaêng loän xoän hoaøi, roài daãn mình ñi taïo nghieäp nöõa.

Troïng taâm tu cuûa chuùng ta laø ñeå trôû veà vôùi caùi chaân thaät cuûa mình. Nhaø thieàn noùi chuùng ta nhö ngöôøi côõi traâu ñi tìm traâu hay coõng Phaät ñi caàu Phaät, cöù caàu Phaät ôû ngoaøi maø queân ñi oâng Phaät thaät mình ñang coù. Ñoù laø caùi laàm ñaùng thöông. Döôùi con maét nhaø Phaät, chuùng ta khoâng phaûi tìm Phaät ôû ñaâu, maø chính taâm haèng tri haèng giaùc cuûa mình laø taâm Phaät.

Nhöng taâm ñoù hieän giôø ñang bò nhöõng thöù nghó suy, phaân bieät, hôn thua, phaûi quaáy ngaên che lieân tuïc. Cho neân chuùng ta phaûi deïp taâm laêng xaêng ñoù ñeå taâm thaät hieän ra. Cuõng nhö maët traêng saùng treân hö khoâng bò aùng maây ñen che neân toái. Neáu nhieàu aùng maây lieân tuïc che nhö vaäy thì chuùng ta khoâng theå naøo thaáy maët traêng ñöôïc. Ta khoâng thaáy maët traêng, chôù khoâng phaûi khoâng coù maët traêng. Cuõng nhö ta khoâng thaáy ñöôïc Phaät cuûa mình, chôù khoâng phaûi mình khoâng coù Phaät.

Toïa thieàn chính laø ñeå döøng taâm laêng xaêng aáy laïi. Laâu nay noù laøm chuû mình, baây giôø ta giaønh quyeàn laøm chuû laïi. Khoâng chaïy theo noù nöõa thì noù phaûi döøng. Chuùng ta laøm chuû ñöôïc yù nieäm laêng xaêng ñoù laø chuùng ta laøm chuû ñöôïc nghieäp. Ngöôïc laïi, neáu ñeå noù laøm chuû mình thì khi nhaém maét noù daãn mình ñi ñaâu mình cuõng phaûi chaïy theo noù, khoâng cöôõng laïi ñöôïc.

Vì vaäy yù nghóa cuûa ngoài thieàn raát quan troïng. Ngoài thieàn ñeå laøm Phaät chôù khoâng phaûi ngoài thieàn ñeå chôi, hay ngoài thieàn theo döôõng sanh cho khoûe maïnh. Ngoài thieàn laø töøng böôùc döøng nhaân taïo nghieäp. Nhaân taïo nghieäp saïch thì nghieäp saïch. Nghieäp saïch thì giaûi thoaùt sanh töû. Khi ñoù caùi haèng tri haèng giaùc cuûa mình hieän baøy. Caùi ñoù khoâng bò nghieäp daãn neân noù giaûi thoaùt sanh töû. Soáng ñöôïc vôùi caùi ñoù thì chuùng ta khoâng coøn khoå trong luaân hoài nöõa. Ñoù laø choã cöùu kính cuûa vieäc tu taäp toïa thieàn.

Chuùng ta thöôøng xem ngöôøi ñieân laø nhöõng ngöôøi ñaùng thöông, nhöng khoâng ngôø mình laïi gioáng heät ngöôøi ñieân. Bôûi vì nhöõng chuyeän ñaâu ñaâu naêm treân naêm döôùi, cöù laûm nhaûm trong ñaàu hoaøi. Ngöôøi ñieân noùi ra mieäng, coøn mình thì noùi thaàm thaàm beân trong. Heát chuyeän naøy tôùi chuyeän kia, chuyeän gì mình cuõng nghó ñöôïc, cuõng nhôù ñöôïc. Cöù nhö vaäy maø laûm nhaûm suoát ngaøy, khoâng yeân ñöôïc moät phuùt naøo. Nghó nhieàu, suy tính nhieàu thì naëng ñaàu, nhö vaäy töï mình laøm khoå mình, chôù coù ai voâ ñoù ñaâu.

Baây giôø chuùng ta chöa döøng ñöôïc hoaøn toaøn nhöõng thöù nghó taïp nhaïp aáy, nhöng neáu laøm chuû ñöôïc phaàn naøo, ñaàu mình nheï chöøng ñoù. Ngöôøi suy nghó nhieàu thì coù nhieàu chuyeän, coù khi nhöõng chuyeän khoâng ñaùng nghó vaãn cöù nghó luaån quaån maõi, ñeán chöøng coù chuyeän caàn phaûi nghó thì nghó khoâng ra. Con ngöôøi thöôøng kyø laï nhö vaäy.

Chæ khi naøo nhöõng thöù nghó loän xoän döøng laïi, taâm thanh thaûn thì trí tueä môùi saùng, chöøng ñoù caàn nghó laø ta nghó ñöôïc ngay. Cho neân nhieàu ngöôøi noùi "Con coù loãi khi ngoài thieàn thöôøng giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà maø ôû ngoaøi chöa giaûi quyeát ñöôïc". Vì giaûi quyeát ñöôïc neân cöù ngoài ñoù giaûi quyeát hoaøi, thaønh ra queân tu. Ñoù laø moät leõ thaät. Taïi vì khi ngoài thieàn, taâm hôi yeân moät chuùt, boãng nhôù laïi vaán ñeà tröôùc kia mình beá taéc, baây giôø töï nhieân saùng ra, thaáy raát roõ. Thaáy hay quaù, neân mình lo giaûi quyeát maø queân maát muïc ñích chính cuûa mình laø ngoài cho taâm yeân.

Nhö vaäy ñeå thaáy raèng muïc ñích tu cuûa chuùng ta laø ñeå taâm ñöôïc tónh laëng. Taâm ñöôïc tónh laëng thì trí saùng. Nhö nöôùc ôû döôùi hoà ñuïc, chuùng ta muùc ñoå vaøo lu. Sau moät thôøi gian töø saùng ñeán chieàu, nöôùc loùng laïi trôû neân trong. Nöôùc trong khoâng phaûi chæ do mình loùng, maø baûn chaát cuûa nöôùc laø trong. Noù ñuïc laø vì laãn nhöõng caën baõ li ti. Caën döøng laïi, loùng xuoáng thì nöôùc trong trôû laïi. Maët nöôùc ñuïc thì caûnh khoâng hieän ñöôïc. Maët nöôùc trong môùi hay hieän roõ taát caû caûnh beân ngoaøi. Nöôùc trong töùc laø saùng, nöôùc ñuïc töùc laø toái.

Chuùng ta ngoài thieàn laø ñeå loùng nhöõng caën baõ trong taâm xuoáng. Caën baõ laëng roài thì taâm an. Taâm an thì trí saùng. Ñoù laø keát quaû gaàn nhaát cuûa vieäc ngoài thieàn. Coøn keát quaû xa, keát quaû cuoái cuøng laø giaûi thoaùt sanh töû. Ngöôøi tu Phaät maø khoâng chòu ngoài thieàn laø moät thieät thoøi lôùn. Bôûi vì taâm laêng xaêng khoâng yeân thì nghieäp daãn hoaøi. Nghieäp daãn thì phaûi traàm luaân sanh töû khoâng coù ngaøy cuøng.

Ngöôøi tu thieàn chaúng nhöõng taâm ñöôïc yeân, trí saùng maø cô theå laïi toát nöõa. Cuoäc soáng luùc naøo cuõng vui töôi, khoâng buoàn khoâng khoå. Thöôøng moãi khi chuùng ta nghó tôùi ngöôøi mình gheùt thì maët cau laïi, nghó tôùi ngöôøi mình giaän thì maët ñoû leân, nghó tôùi ngöôøi mình thöông thì töï nhieân muoán rôi nöôùc maét v. v… Cöù nhö vaäy neân caû ngaøy göông maët chuùng ta thay ñoåi khoâng bieát bao nhieâu laàn. Chæ khi khoâng nghó gì heát thì göông maët mình môùi bình thaûn, an nhieân, töôi tænh. Ñoù laø lôïi ích cuï theå, gaàn nhaát cuûa ngöôøi tu thieàn.

Taâm ñaõ an thì töï nhieân thaân ít beänh. Ngöôøi coù moái saàu lo trong taâm, thaân raát deã sanh beänh. Beänh saàu lo caùc baùc só sôï laém, vì duø coù thuoác hay cuõng khoâng trò noåi. Chæ bieát tu thì saàu lo môùi giaûm, môùi döùt ñöôïc. Ñoù laø moät leõ thaät. Hieåu nhö vaäy môùi thaáy giaù trò cuûa vieäc ngoài thieàn. Ngöôøi khoâng hieåu thöôøng hay pheâ bình: "Laøm gì maø ngoài lim dim hoaøi! " Coù nhieàu ngöôøi chæ trích raèng, toâi daïy Taêng Ni, Phaät töû khoâng laøm gì heát, cöù ngoài lim dim lim dim suoát ngaøy thaät voâ ích. Ngöôøi nhìn caïn thaáy ngoài theá nhö voâ ích, nhöng söï thaät ñoù laø vieäc laøm heát söùc quan troïng.

Chuùng ta suoát ngaøy hay suoát ñôøi cöù chaïy ra ngoaøi maø chöa bao giôø nhìn laïi mình. Khi nhìn laïi roài môùi thaáy mình laø caùi gì, môùi bieát nhöõng nieäm laêng xaêng chôït sanh chôït dieät khoâng phaûi thaät mình. Laâu nay do meâ laàm, chuùng ta nhaän ñoù laø mình. Ñeán khi caùi sanh dieät aáy döøng laïi, ta môùi nhaän ra ñöôïc coøn coù moät caùi toái quan troïng, khoâng sanh khoâng dieät, luoân tænh saùng vaø hieän höõu beân mình. Ñaây môùi chính thaät laø mình. Nhaän ra nhö theá laø tìm laïi ñöôïc traân baûo nhaø mình töø laâu ñaõ queân maát. Moät vieäc laøm nhö vaäy maø coù theå noùi voâ ích ñöôïc sao!

ÔÛ ñaây, toâi chæ noùi khaùi löôïc veà yù nghóa vaø lôïi ích cuûa vieäc tu taäp toïa thieàn nhö theá thoâi. Quí vò muoán bieát heát giaù trò cuûa noù thì haõy töøng böôùc ñi vaøo thöïc taäp. Chöøng aáy, nhö ngöôøi uoáng nöôùc noùng laïnh töï bieát, ñaâu theå noùi tôùi ñöôïc.

]