[Trang chu] [Kinh sach]

HOA VÔ ƯU

(Tập III)

[mucluc][loidausach][p1][p2][p3][p4][p5][p6][p7][p8][p9][p10]


NHỮNG TRỞ NGẠI LÀ CHƯỚNG DUYÊN HAY THẮNG DUYÊN?

Chùa Giác Nguyên – 1998

 

Hôm nay chúng tôi đủ duyên về đây, trước hết là thăm Tổ đ́nh Giác Nguyên, kế thăm tất cả chư Tăng đang an cư và sau nữa là thăm quư Phật tử. Tôi đến đâu cũng mong sao cho tất cả Tăng Ni, Phật tử đều thấm nhuần chánh pháp của Phật để chúng ta cùng nhau tu hành. V́ vậy hôm nay tôi có ít lời cho chư Tăng Ni cũng như quư Phật tử trên đường tu luôn luôn tiến, chớ không bao giờ thoái chuyển. Muốn thế chúng ta phải có cái nh́n đúng với lẽ thật. Nên đề tài chúng tôi nói hôm nay là Những trở ngại là chướng duyên hay thắng duyên?

Đa số chư Tăng, Ni cũng như Phật tử khi tu hay than rằng: "Sao con gặp nhiều chướng duyên quá. Khi xưa chưa biết tu th́ ai cũng xử sự tốt, tử tế với ḿnh. Bây giờ biết tu rồi, sao thấy ai cũng lạt lẽo với ḿnh, không được đầm ấm như xưa! " Do đó, nên nói là chướng duyên.

V́ nghĩ gặp chướng duyên nên chúng ta có ư buồn. Tu mà sao không được người nâng đỡ, không được người hưởng ứng, phụ giúp với ḿnh, lại c̣n bị ngăn trở. Hay có lẽ tu không có phước? Hầu hết Phật tử chúng ta đi chùa, lễ Phật, cầu chư Tăng tụng niệm, chú nguyện cho ḿnh th́ đều nghĩ rằng như vậy có phước hơn hồi chưa tu. Nhưng sao hồi chưa tu không gặp chướng mà bây giờ tu lại gặp chướng? Rồi than rằng ḿnh đi chùa không có phước nên trở ngại. Thậm chí có người nói ngày xưa không tụng kinh Pháp Hoa th́ không sao, bây giờ tụng kinh Pháp Hoa lại đổ nghiệp, nào con cái bệnh hoạn, gia đ́nh rối ren. Như vậy chướng hay không chướng?

Tôi nêu lên những vấn đề trên và sẽ giải thích cho chư Tăng, Ni cũng như quư Phật tử hiểu để đường tu của chúng ta lúc nào cũng vui vẻ, cũng tiến lên, không thoái lui, không chán nản.

Người vào chùa tu không có thí chủ cúng dường, lâu lâu muốn mua bộ sách, bộ kinh mà không có tiền nên than thân trách phận: "Ḿnh tu sao chướng quá, huynh đệ chung quanh có tiền mua kinh sách học, c̣n ḿnh không có ǵ hết. " Đó là chướng thứ nhất.

Thứ hai, có người cho rằng lúc c̣n là cư sĩ ở thế gian, ai cũng kính nể, đến khi tu sao thấy mọi người khi dể quá nên đâm ra bực, nghĩ ḿnh tu không có phước bị người ta khinh bạc, thành ra thối tâm. V́ trước khi đi tu, chúng ta hay nghĩ rằng ḿnh vào chùa làm thầy tu, huynh đệ cũng thầy tu, chắc ai cũng thương cũng bảo bọc ḿnh trăm phần. Nhưng khi vào chùa rồi thấy mọi người lơ là, không chú ư tới ḿnh nên cảm thấy bị người khinh bạc. Lại nữa, khi c̣n là Phật tử đến chùa, được thầy trụ tŕ hay cô trụ tŕ tiếp đón nồng hậu, vui vẻ th́ thích. Nhưng gặp thầy, cô lơ là lạnh nhạt liền không muốn đi chùa nữa. Đó là chướng thứ hai.

Thứ ba, khi được xuất gia vào đạo, chúng ta thường nghĩ rằng thầy sẽ thương, sẽ tin, sẽ dễ dàng với ḿnh. Không ngờ thầy lại rầy quở, răn đe đủ điều. Thấy vậy liền cho là thầy khó khăn, rồi muốn t́m chùa khác ở hoặc muốn trở về với ba má, để được cưng chiều hơn. Đó là chướng thứ ba.

Thứ tư, Phật tử ở thế gian nghĩ rằng đi chùa, làm phước, biết tu; như vậy là có phước, sao lâu lâu lại bị bệnh. Trong khi lúc chưa tu th́ không bệnh, nghĩ như vậy nên hết muốn tu. C̣n chư Tăng bệnh, nếu được thầy trụ tŕ hay huynh đệ tới lui thăm viếng th́ vui. Nếu thầy bạn không để ư, huynh đệ cũng lơ là th́ buồn, sanh ra chán nản. Nhớ lại lúc ở nhà khi có bệnh, ba má săn sóc kỹ lưỡng, ăn uống đầy đủ. C̣n vô chùa bệnh, quư thầy không ngó ngàng tới, từ đó thối Bồ-đề tâm. Đó là chướng thứ tư.

Tóm lại, khi tu chúng ta thường gặp nhiều điều trở ngại sanh chướng như thế. Vậy tôi xin hỏi, những việc ấy là chướng duyên hay thắng duyên? Tất cả những khó khăn trở ngại đối với người tu, nếu chúng ta không hiểu đạo th́ đó là chướng duyên. Ngược lại, nếu chúng ta hiểu đạo th́ đó là thắng duyên.

Tôi thí dụ mấy đứa nhỏ chơi tập nhảy cao. Ban đầu chúng gác cây khoảng năm tấc th́ nhảy qua. Nếu muốn nhảy cao hơn nữa phải nâng lên sáu tấc, rồi bảy tấc, lần lần cây càng cao th́ nhảy càng cao. Cao nhiều là chướng nhiều, mà chướng nhiều th́ nhảy mới giỏi. Cũng như vậy, muốn trở thành người tu hành đầy đủ công đức, đầy đủ nguyện lực và đầy đủ trí tuệ th́ những trở ngại là những thắng duyên.

Trong kinh Pháp Hoa, đức Phật tuyên bố: "Đề Bà Đạt Đa là thiện hữu tri thức bậc nhất của ta. Nhờ Đề Bà Đạt Đa mà ta chóng thành đạo quả. " Đức Phật kể trong vô số kiếp đời trước cho tới đời hiện tại của Ngài, Đề Bà Đạt Đa luôn phá Ngài, hại Ngài, đời nào cũng làm cho Ngài điêu đứng. Kết thúc lại, Ngài nói nhờ Đề Bà Đạt Đa mà Ngài chóng thành đạo.

Trên đường tu, nếu ai trợ duyên cho ḿnh mau thành Phật th́ người đó là người giúp ḿnh. Như vậy Đề Bà Đạt Đa là người giúp Phật. Vậy, những thứ chướng duyên vừa kể là duyên tốt để giúp chúng ta tu hành mau có kết quả. Thế nên biết không có cái chướng thật, mà chướng là v́ chúng ta yếu đuối, chúng ta nghĩ tưởng sai lầm. Sự thật, người tu gặp trở ngại là gặp được một cơ hội tốt để vươn lên, chớ không phải để thối lui. Phật kể Đề Bà Đạt Đa trong đời hiện tại nào là phá ḥa hợp Tăng, nào là lăn đá đè Phật, nào là xúi vua thả voi giày Phật v. v… Chúng ta nghe qua có thương Ngài không? Nhưng Phật nói Đề Bà Đạt Đa là thiện tri thức, là người giúp Phật chóng thành đạo quả.

Câu chuyện thứ hai cũng trong kinh Pháp Hoa, nói về Bồ-tát Thường Bất Khinh. Khi thấy ai Ngài đều chắp tay nói: "Tôi không dám khinh các Ngài v́ các Ngài đều sẽ thành Phật! " Vậy đó, mà có người cho rằng Ngài dám nói bướng, nói bậy rồi vác gậy đuổi đập. Phật bảo thuở xưa Bồ-tát Thường Bất Khinh thành Phật là do bị người mắng chửi, đánh đập nhưng không thối chí, cố gắng nỗ lực hơn lên, gặp ai cũng tuyên bố "các Ngài sẽ thành Phật. " Như vậy việc đánh đập, mắng chửi của người là chướng duyên hay thắng duyên giúp Bồ-tát thành Phật? Tất cả những chướng ngại ấy đều là duyên tốt giúp Ngài sớm thành Phật.

Chúng ta nh́n lại từ đức Phật cho tới Bồ-tát, ngày xưa các Ngài tu hành có được mọi người tin yêu quư kính luôn hay cũng có những người gây khổ đau, làm trở ngại cho quư Ngài. V́ vậy, trên đường tu chúng ta không nên mong cầu mọi việc đều như ư. Chúng ta tu mà cầu tất cả mọi việc đều như ư th́ có gọi là tu không? Có ǵ trở ngại đâu mà tu. Tu là phải có tham sân si hiện ra rồi chúng ta tiêu diệt nó. Đó chính là cơ hội để chúng ta tiến lên, chớ không phải lùi.

Như vậy muốn tu được tốt đẹp, thành công th́ chúng ta phải chấp nhận những chướng ngại. Những chướng ngại ấy nhà Phật gọi là thắng duyên. Tăng, Ni và Phật tử tu mà sợ nhiều chướng ngại th́ rất yếu đuối, rất kém cỏi. Người tu như vậy dễ bị thiệt tḥi. Quư vị nhớ tu là chuyển hóa những tâm niệm xấu xa, yếu đuối, hèn nhát trở thành dũng mănh, tốt đẹp. Nếu chúng ta muốn cái ǵ được cái ấy, chỉ có một chiều đi lên th́ quá thỏa măn, c̣n ǵ đâu để tu. Như thế càng tu chỉ càng tăng trưởng ḷng tham, mà nếu tăng trưởng ḷng tham th́ chưa thật biết tu.

Phật tử chúng ta tu muốn cái ǵ cũng tốt đẹp hết. Đi chùa th́ xin Phật cho con được b́nh an, được ít bệnh, gia đ́nh được khỏe mạnh, làm ăn đâu được đấy. Như vậy quư vị đi chùa để tu hay đi chùa để xin? Nếu xin th́ khỏi tu, mà tu th́ khỏi xin.

Trong kinh Phật nói bố thí, cúng dường phước vô lượng. Nhưng Phật tử chúng ta bố thí th́ đ̣i hỏi phải được phước, cúng dường th́ phải được cái ǵ. Thí dụ như gần rằm tháng bảy, Phật tử muốn phóng sanh cho có phước nên mua chim, chờ tới ngày rằm đem vô chùa nhờ quư thầy tụng kinh cầu nguyện rồi thả ra. Nhưng cầu nguyện cho ai? Cầu nguyện cho ḿnh được sống dai, gia đ́nh được khỏe mạnh v. v… Như vậy thả chim v́ ḷng từ bi hay v́ ḷng ích kỷ? Sao chúng ta tu mà ích kỷ quá chừng. Bắt chim đem thả để ḿnh được sống dai, chớ không nghĩ thương con chim đang bị nhốt khổ sở, ḿnh thả cho nó tự do, bay khắp tứ phương kiếm ăn thong thả. Rơ ràng nói tu chớ thật ra không tu ǵ hết.

Có khi quư thầy bận, để lồng chim từ sáng tới chiều tối mới rảnh tụng kinh, chim bị chết lên chết xuống trong lồng trông thật tội nghiệp. Chúng ta tham được sống lâu, được mạnh khỏe mà thả chim chứ không phải v́ thương con chim. Phật tử kiểm lại xem sẽ thấy việc làm của ḿnh trái với đạo lư mà chúng ta lầm tưởng là đúng đạo lư. Chúng ta tu th́ phải khởi ḷng từ bi thương chúng sanh bị khổ, bị nhốt, chúng ta mua để thả nó được tự do. Một giờ tự do là một giờ tốt, nếu thả sớm th́ được nhiều giờ tốt. Đằng này chờ cho nó đuối hoặc có khi chết mà vẫn chưa được thả v́ c̣n chờ cầu nguyện cho ḿnh. Đó là điều hết sức sai lầm. V́ tu là phát tâm từ bi rộng lớn, tu là có trí huệ sáng suốt, chớ đâu phải tu là ích kỷ.

Lại một chuyện nữa, Phật tử chúng ta đi chùa, cúng chùa và cho đó là tu. Đi chùa, cúng chùa là làm phước chớ không phải tu. Tu là sửa đổi thói hư tật xấu của ḿnh trở thành tốt. Cúng chùa, cúng Tam Bảo là tu phước, chớ không phải tu sửa lại chính ḿnh. V́ ḷng kính trọng Tam Bảo nên chúng ta đi chùa lễ Phật, cúng dường Tam Bảo cho chư Tăng có phương tiện tu học, và xây dựng chùa chiền làm nơi tín ngưỡng cho mọi người.

Chúng ta cúng dường để Tam Bảo thường c̣n ở thế gian, đem lại lợi ích cho chúng sanh, chớ không phải cúng dường Tam Bảo để cầu cho ḿnh được mạnh giỏi, cho ḿnh làm ăn được phát tài. Vậy mà Phật tử đi chùa đốt ba cây hương nguyện vái tứ tung, xin đủ thứ hết. Lễ vật dâng cúng chừng vài mươi ngàn mà nguyện xin Phật ít nhất cũng vài trăm ngàn! Đổi chác như vậy xem ra nặng lăi quá phải không?

Thêm trường hợp này nữa, có Phật tử đến chùa thường mà gia đ́nh có người bệnh hoạn, nếu thầy không tới thăm th́ buồn liền, v́ nghĩ ḿnh lo cho Tam Bảo quá mà thầy không lo lại cho ḿnh. Quư vị thấy chúng ta làm việc ǵ cũng nặng về bản ngă, chớ không phải thật ḷng v́ Tam Bảo. Nếu thật ḷng v́ Tam Bảo th́ cứ làm để Tam Bảo được trang nghiêm, được thường c̣n là đủ rồi. Chuyện bệnh hoạn riêng tư của gia đ́nh ḿnh, thầy rảnh đi thăm cũng tốt hoặc thầy bận chưa đi thăm được cũng vui vẻ. Đó là Phật tử hiểu biết chữ tu trong nhà Phật.

Đến đây tôi nhắc chư Tăng, Ni và quư Phật tử về hạnh bố thí. Chúng ta nguyện tu hạnh bố thí mà cả năm không ai đến xin ḿnh đồng xu nào hết th́ có gọi tu hạnh bố thí được không? Nếu nguyện tu hạnh bố thí th́ được người đến xin, chúng ta nên mừng v́ có đủ duyên để làm tṛn hạnh nguyện của ḿnh. Bố thí là buông xả của ḿnh ra giúp cho người. Xả được ḷng tham th́ xóa hết tâm tham lam của ḿnh. Nên giúp cho người th́ ta phải mang ơn người, v́ nhờ người mà ta xóa được ḷng tham của chính ḿnh.

Thế nên chư Tăng, Ni cũng như quư Phật tử khi cho ai vật ǵ, người đó không vái chào, không cám ơn, chúng ta có trách họ không? Phải hiểu rằng chúng ta tu hạnh bố thí th́ người đến xin là người giúp ḿnh thực hành hạnh bố thí, phá trừ thói xấu tham lam, thêm một bước tiến trên đường tu, nên người xin là người ḿnh phải mang ơn. Có thế mới thật là tâm đạo đức, biết hành hạnh bố thí. Nếu nói tu hạnh bố thí mà nay người này xin, mai người kia xin, mốt người nọ xin, ḿnh phát cáu lên th́ hạnh bố thí vừa mới mở cửa đă bị đóng lại rồi. Chúng ta muốn tṛn hạnh nguyện bố thí th́ gặp mọi người đến xin đều mừng vui cho hết.

Trong kinh Đại Bát Nhă kể các vị Bồ-tát tu hạnh bố thí, khi có người đến xin mà các Ngài không có ǵ cho liền tủi khóc. Như vậy mới gọi là ḷng từ bi bố thí. C̣n chúng ta nếu hứa cho ai mười ngàn, người ta tới mà chúng ta hết tiền, không có mười ngàn liền nổi quạu lên. Như vậy có ḷng từ bi không? Tất cả chúng ta tu phải có cái nh́n đúng với lẽ thật. Nếu tu hạnh bố thí là v́ khởi ḷng từ bi để dẹp trừ ḷng tham lam, th́ khi có người tới xin chúng ta phải thấy xót xa, giúp được hay không được cũng thương họ chớ không giận, không buồn. Như vậy mới là người tu chân chính.

Giờ nói đến tu hạnh nhẫn nhục. Giả sử có chư Tăng, Ni hay Phật tử nào phát nguyện tu hạnh nhẫn nhục mà đi ra ai cũng khen ngợi ḿnh, th́ quư vị có nhẫn được không? Nếu không th́ tu hạnh nhẫn nhục chừng nào mới thành công. Khi chúng ta tu hạnh nhẫn nhục, phải có người tới t́m cách này, cách nọ, nói xấu hoặc nhục mạ, chửi bới chúng ta đủ điều để thử sức nhẫn của ḿnh. Đó là những người thân của ḿnh, v́ họ muốn thành tựu công đức nhẫn nhục cho ḿnh nên họ mới làm như vậy.

Trong kinh Phật dạy: "Người tu hành chân chính, có ai đến phá phách làm trở ngại th́ người đó bị tội phải đọa địa ngục. " Như vậy chúng ta tu hành chân chính mà có người lại chửi bới phá phách ḿnh th́ người đó hết sức v́ ḿnh, hết sức thương ḿnh họ mới dám làm, v́ biết phải đọa địa ngục. Nên chúng ta phải quư kính người đó hơn. Người ấy đă gan dạ dám vào địa ngục để giúp cho ḿnh tiến lên, th́ c̣n ǵ hơn nữa! Nếu nghĩ như vậy th́ quư Phật tử c̣n ghét ai không?

Cho nên tất cả Phật tử khi phát tâm tu, cũng như chư Tăng, chư Ni khi phát tâm xuất gia vào đạo, nếu có ai bị khinh chê, bị mắng chửi, bị hủy nhục th́ cứ cười: "Tôi rất mang ơn quư vị đă giúp tôi nhiều! " Cứ một câu đó nói hoài, không buồn, không giận, đó là người thứ thiệt. Ngược lại, vừa bị nói nặng một chút, liền giận năm bảy ngày, t́m cách này cách kia trả thù lại, th́ đó là thứ giả rồi.

Chúng ta xét cho thật kỹ mới thấy trên đường tu thật ra trở ngại nhiều chừng nào th́ đạo đức tăng trưởng nhiều chừng ấy. Thí dụ có thầy nào đó quen nói: "Tôi nóng lắm, đừng có chọc tôi! " nếu lỡ có huynh đệ làm giận liền tát tai người ta hoặc la ầm lên, huynh đệ sợ quá bỏ chạy. Như vậy, càng thắng người bao nhiêu th́ cái dở càng đậm, càng nhiều bấy nhiêu. Chỉ khi nào bị người ta chửi ḿnh hoặc làm nhục ḿnh mà ḿnh vẫn cười, đó mới thắng.

Thế nhưng Phật tử chúng ta cứ nói nhịn là nhục nên không chịu nhịn v́ sợ nhục. Tôi thường nói sự nóng nảy của ḿnh là một tật xấu. Khi ư dấy lên, chúng ta không thắng được nó là đă xấu rồi, huống nữa miệng nói thân làm để người khác phải giận, phải buồn th́ càng khổ thêm. Chúng ta tu phải làm sao thắng được sự nóng giận. Thắng được mới thấy sức nhẫn nại mạnh mẽ của chúng ta.

Bởi vậy đức Phật đă dạy trong kinh Pháp Cú: "Thắng một vạn quân không bằng thắng ḿnh. Thắng ḿnh mới là chiến công oanh liệt nhất. " Thiên hạ cứ ưa thắng người ngoài mà không chịu thắng ḿnh. Thắng người ngoài th́ thêm hờn thêm oán, c̣n thắng được ḿnh mới là thành công trên đường tu. Như vậy chúng ta tu cần phải chấp nhận những điều xấu, những điều không hay để thấy được tâm niệm ḿnh.

Thí dụ ở thế gian, nếu chúng ta làm ăn năm nay phát tài, năm tới phát tài, năm nào cũng phát tài hết th́ càng tăng trưởng thêm ḷng tham. Nhiều tiền là sung sướng hay cực khổ? Tôi thấy nhiều tiền không phải là sung sướng đâu. Nhiều tiền cứ lo sợ mất, lo ǵn giữ, càng thêm khổ. Chúng ta tu dù ở trong cảnh ngộ nào chúng ta cũng hằng biết rơ cái được, cái mất là vô thường. Được cũng không mừng nhiều, mất cũng không buồn nhiều. Đó là ḿnh tu tiến. Vậy chúng ta muốn tiến tu phải dùng trí tuệ thấy rơ được những điều hay, không nên dùng t́nh cảm nh́n theo thói quen. Bởi theo thói quen nên khi gặp trở ngại gọi là chướng. Ngược lại, dùng trí tuệ th́ trở ngại là thắng duyên giúp ḿnh vươn lên, đạt được đạo đức tốt, không có ǵ phải buồn.

Đến tu hạnh tinh tấn. Nếu người tu hạnh tinh tấn phát nguyện: "Đêm nay con tụng kinh hoặc con ngồi thiền ba thời, " nhưng mới hành được một hai đêm liền phát bệnh. Như vậy có chướng không? Nếu người không biết th́ nói bị chướng. Hiểu như vậy là sai.

Nếu ḿnh mạnh th́ ngồi thiền, tụng kinh; c̣n đau th́ nằm đó tu. Quư vị nghĩ khi bệnh tu không được sao? Nếu bệnh chúng ta nằm nh́n từ đầu đến chân, rơ ràng Phật nói thân này đau khổ, đủ thứ đau, nhức chỗ này, mỏi chỗ kia. Phật nói thân này vô thường ta thấy rơ: mới hôm qua mạnh, bữa nay yếu, mai kia sẽ hoại. Quán chiếu soi xét đúng như lời Phật dạy như vậy là tu rồi. Không phải v́ bệnh mà chướng. Nếu thấy bệnh chướng là do chấp tu phải tụng kinh, ngồi thiền, c̣n nằm trên giường không tu được, đó là cố chấp chứ không phải tu.

Khi có người phát tâm tinh tấn tu hành nhưng gặp thời tiết nóng quá hoặc lạnh quá, ngồi thiền không nổi, như vậy th́ sao? Khi chúng ta đă quyết tâm tu, dù nóng hay lạnh cũng không nản chí. Nóng th́ tu theo nóng, lạnh th́ tu theo lạnh. Chúng ta khéo ứng dụng tu tùy theo thời tiết, chứ không bỏ, không thối lui. Có như vậy mới tṛn hạnh tinh tấn. Người tu bây giờ có bệnh, mặc dù ham tu, nhưng thấy trong người uể oải nên tới giờ tụng kinh xin nghỉ, viện lư do bữa nay nhức đầu quá, ngồi thiền không được. Cứ hẹn mai, hẹn mốt như vậy hoài, người đó gọi là tinh tấn không hay là giải đăi.

Tôi nhớ lúc tôi ở Thiền Duyệt Thất, hôm đó mới cạo tóc mà cạnh thất có một tổ ong ṿ vẽ. Thấy cái đầu tôi trắng bóng, nó chích cho một cái đau chảy nước mắt. Khi đó chẳng lẽ ngồi chịu đau, tôi vô lấy bồ đoàn ngồi thiền. Ngồi một hồi quên mất, hết đau hồi nào không hay. Nên chúng ta phải can đảm một chút th́ cái đau nó sẽ qua. Nếu ḿnh cứ sợ đau nhức rồi nằm đó rên th́ có hết nhức không? Thôi th́ đi ngồi thiền xem thử nó thắng ḿnh hay ḿnh thắng nó. Vượt qua được, hết đau là ḿnh thắng nó.

Quư vị tu thiền, sắp tới giờ tọa thiền, thấy trong người khó chịu như nhảy mũi, ho, v. v… nếu làm biếng th́ đổ thừa bệnh rồi nghỉ. Người tinh tấn vẫn cứ ngồi. Nhờ ngồi nên trong người nóng lên, toát mồ hôi, hết bệnh. Như vậy người ấy thắng được bệnh. Vậy tinh thần tinh tấn là sức mạnh để thắng sự yếu đuối, hèn nhát của chính ḿnh, do đó thắng được tất cả những cơn bệnh. Người tu hành tinh tấn ít sợ bệnh hoạn, v́ có thể vượt qua nó, không bị nó làm chủ ḿnh. Muốn vượt qua tất cả th́ phải gan, dám ngồi chết trên bồ đoàn mới có thể vượt qua được, bằng không dám th́ không thể vượt qua nổi.

Tóm lại, chúng ta tu hành muốn đầy đủ hạnh từ bi, đầy đủ hạnh nhẫn nhục, th́ tất cả những trở ngại, tất cả những nghịch duyên ở bên ngoài đối với chúng ta đều là cơ hội tốt, không có chi là xấu hết. Những người gây trở ngại cho ḿnh mới thật đáng mang ơn, chớ không phải người thù oán. Hiểu được như vậy trên đường tu mới không thối chuyển, mà c̣n chuyển được tất cả những chướng duyên trở thành thắng duyên.

Quư vị dù xuất gia hay tại gia, nếu đă quyết tu rồi th́ phải can đảm, phải thấy đúng như thật để chúng ta không bị các duyên làm trở ngại phải thối tâm, lùi bước trên đường tu. Lúc nào ta cũng hăng hái, nỗ lực tiến lên cho tới ngày thành tựu đạo quả Bồ-đề mới tṛn sở nguyện của ḿnh. Được như vậy mới là người cầu giải thoát sinh tử.

Tất cả Phật tử nghe hiểu rồi phải mạnh mẽ nh́n đúng như thật, th́ tôi bảo đảm quư vị trên đường tu càng ngày càng tiến, càng ngày càng cao thượng, ngày càng gần các bậc Thánh hiền, chớ không xa nữa. C̣n ngược lại th́ xa lắc. Tôi nói bao nhiêu đó cũng quá đủ rồi. Mong quư vị thực hành đạt được nhiều kết quả tốt đẹp.

]

 


[mucluc][loidausach][p1][p2][p3][p4][p5][p6][p7][p8][p9][p10]

[Trang chu] [Kinh sach]