[Trang
chủ] [Kinh sách]
[
I ][ II ][ III ][
IV ][ V ][
VI ][
VII ][ VIII
][ IX ][ X,XI ][
XII ]
[Phần
1][Phần 2][Phần
3][Phần 4][Phần
5][Phần 6][Phần
7][Phần 8][Phần
9][Phần 10][Phần
11][Phần 12][Mục
Lục]
Khóa
Thứ Ba
Thinh
Văn Thừa Phật Giáo
Bài
Thứ 9
Ngũ
Căn Ngũ Lực
Đạo
Đế (Nirodha Gamadukkha)
A. Mở Đề
Trong 37 món trợ đạo, Ngũ căn và Ngũ
lực là những phương pháp quư báu, cũng quan
trọng như các pháp khác; có thể đưa người
tu hành từ địa vị phàm phu đến các Thánh
quả trong ba thừa. Chúng là sự phục sức trang
nghiêm, là phương tiện công hiệu giúp người
thẳng tiến trên bước đường tu đạo,
chứng quả. Vậy Phật tử chúng ta không
thể không biết để tŕ hành.
B. Chánh Đề
I. Định Nghĩa Ngũ Căn
Ngũ căn là năm căn. Căn đây tức là
căn bản, là gốc rễ, là nguồn gốc để
tất cả các thiện pháp xuất phát.
Luận Trí Độ, quyển thứ mười,
giải rằng: "Năm căn này là căn bản
để phát sanh tất cả thiện pháp, nên gọi
là ngũ căn". Năm căn ấy là: Tín căn,
Tấn căn, Niệm căn, Định căn, Huệ căn.
II. Thành Phần Và Nội Dung Ngũ Căn
1. Tín căn: là ḷng tin mạnh mẽ vững
chắc. Ḷng tin này không giống như ḷng tin mù quáng, vô
điều kiện, bất chấp lư trí của phần
nhiều ngoại đạo. Ḷng tin ở đây là con
đẻ của lư trí, là kết qủ của sự
suy luận sáng suốt, của sự quan sát kỹ càng.
Đức Phật không bao giờ bắt buộc Phật
tử tin một điều ǵ mà không suy luận
được, không giải thích được.V́ ḷng
tin của người Phật tử khởi từ trí xét
đoán. Bởi thế nên nó vô cùng vững chắc, mănh
liệt. Chính nó là căn bản phát sinh các hạnh lành,
Phật dạy: "Tin là mẹ vô lượng của công
đức". Nhưng Phật tử tin cái ǵ? Phật
tử tin Tam Bảo:
Tin Phật: Phật tử biết rằng đức
Phật là đấng hoàn toàn giác ngộ, giải thoát.
V́ thế, Phật tử suốt đời tin tưởng
theo Phật, để hướng tiến đến
sự giác ngộ, giải thoát mà Phật đă thân
chứng.
Tin pháp: Pháp là chân lư, là sự thật mà đức
Phật đă khám phá ra và truyền lại cho chúng ta.
Hay nói một cách khác, pháp là giáo lư đúng như
sự thật mà đức Phật đă thuyết minh.
Chúng ta tin tưởng những giáo lư ấy, v́ người
nói ra là đức Phật, đă thân chứng được
và giác ngộ được nhờ giáo lư ấy.
Tin Tăng: Tăng là người thật hành các giáo
lư của Phật để giác ngộ ḿnh và người,
là kẻ thay Phật đưa cao ngọn đuốc chánh
pháp sáng ngời, để soi đường cho chúng
sinh. V́ thế, Phật tử suốt đời quy hướng
về Tăng.
2. Tấn căn: Tấân là tinh tấn. Tấn căn
là sự dũng mănh tinh tấn trên bước đường
tu tập không bao giờ thối lui. Nếu đă có ḷng
tin chắc chắn mà không tinh tấn thực hiện, làm
theo những điều ḿnh tin, th́ ḷng tin suông ấy
trở thành vô dụng, không đưa chúng ta đến
đâu cả.
Vậy cho nên người Phật tử đă tin Tam
Bảo, th́ phải luôn luôn tinh tấn thực hành giáo lư
của Phật.Theo Luận Nhiếp Đại Thừa, tinh
tấn có ba thứ:
Bị giáp tinh tấn: Nghĩa là mang áo giáp tinh
tấn. Người Phật tử trong cuộc chiến
đấu để diệt trừ đau khổ,
tiến tới giải thoát, cần phải mang áo giáp
tinh tấn, để khi xông pha vào trận địa
"phiền năo", khỏi bị ma quân hảm
hại. Nhờ có áo giáp này, người Phật tử
tin tưởng ở năng lực của ḿnh hùng dũng
tiến tới, không sợ gian nan nguy hiểm, không lùi bước
trước một trở ngại hay một địch
thủ nào.
Gia hạnh tinh tấn: Nghĩa là luôn luôn gắng
sức không bao giờ dừng nghĩ trên bước
đường đi đến giải thoát. Với
thứ tinh tấn này, người Phật tử càng
tiến càng hăng, càng thêm sức lực, càng phấn
chí không bao giờ biết mệt mỏi.
Vô hỷ túc tinh tấn: Vô hỷ túc tinh tấn nghĩa
là không vui sướng tự măn, cho là vừa đủ
khi mới thu được một ít thắng lợi trên
đường tu hành. Người Phật tử chưa
chứng được Phật quả, th́ c̣n gia công
gắng sức tu luyện măi, chứ không chịu
dừng nghỉ, vui thú với một quả vị
thấp thỏi, tạm bợ, như người bộ
hành khi chưa đến đích cuối cùng, th́ c̣n hăng
hái bước măi, chứ không chịu chấm dứt cuôĩc
hành tŕnh của ḿnh, bằng cách an phận ở măi
trong quán trọ bên đường.
3. Niệm căn: Niệm là ghi nhớ. Ghi nhớ
những ǵ?
a) Thứ nhất niệm thí: nghĩa là nhớ tu
bố thí. Người Phật tử thường ngày
nhớ đem tài sản bố thí cho người bần
cùng; đem hùng lực cứu giúp người sợ hăi;
đem chánh pháp chỉ giáo cho người si mê, khiến
họ hết khổ được vui.
b) Thứ hai niệm giới: nghĩa là nhớ
trị tịnh giới để đoạn trừ các
phiền năo nghiệp chướng, tăng trưởng
mọi hạnh lành. Giới có ba thứ:
Nhiếp luật nghi giới: Những giới để
ngăn cấm các hạnh nghiệp thô xấu, đoạn
diệt các nghiệp chướng nơi thân tâm.
Nhiếp thiện pháp giới: Những quy điều
đúng pháp và lợi ích, người thực hành theo nó,
có thể thành tựu tất cả pháp lành.
Nhiêu ích hữu t́nh giới: Những điều
luật làm lợi ích an lạc cho tất cả chúng
sinh.
c) Thứ ba niệm thiên: Luận Nhiếp Đại
Thừa có nói: "Thiên niệm trụ là an trụ bón món
thiền định". Vậy niệm thiên là nhớ
tu các niệm thiền định, để gạn
sạch tất cả phiền năo, thể chứng chân như:
4. Định căn: Định hay tịnh lự do
dịch nghĩa chữ Phạn là Dhyana (Thiền na). Định
là lắng tâm yên tịnh, chuyên chú vào chánh pháp, để
suy đạt thật nghĩa của nó. Theo Luận
Nhiếp Đại Thừa, định có thể chia làm ba
bậc:
An trụ định: Đêt tâm an trụ vào định
cảnh, không cho tán động, do đó phiến năo
được tiêu trừ.
Dẫn phát định: Do đoạn sạch
phiền năo nên được phát sanh sáu món thần thông
là các công đức thù thắng.
Thành sở tác sự định: Do đă phát
khởi được các công đức, thần thông,
nên thường làm lợi ích cho tất cả chúng sanh;
cứu độ chúng sanh giải thoát sanh tử,
chứng được Niết Bàn.
5. Huệ căn: Huệ là trí huệ sáng suốt, thâm
nhập được chân tướng của vạn pháp.
Trsi huệ ấy không có sự phân biệt, v́ phân
biệt là tác dụng của vọng thức, là mê
lầm. Cũng theo Luận Nhiếp Đại Thừa, trí
huệ có ba thứ:
Vô phân biệt gia hạnh huệ: Quán trí nầy không
c̣n thấy có phân biệt, nhưng c̣n có gia hạnh, nghĩa
là c̣n phải dụng công tu hành, để thành tựu
hoàn toàn vô phân biệt trí. V́ thế, nên gọi là
" vô phân biệt gia hạnh huệ".
Vô phân biệt huệ: Trí huệ nầy không có
sự phân biệt, mà không cần phải gia hạnh v́
đă thuần phục. Do không phân biệt nên không có mê
vọng. Nhờ trí huệ này, người tu hành
được tự tại thể chứng nhân như.
Vô phân biệt hậu đắc huệ: Hay hậu
đắc trí, nghĩa là trí huệ có được
sau khi đă chứng được chân như. Trí
huệ này hoàn toàn sáng suốt, tỏ ngộ được
thật nghĩa của các pháp. Chư Phật nhờ
hậu đắc trí nầy mà thi tác vô lượng công
đức, để cứu độ chúng sanh.
Nói một cách tổng quát giản dị, huệ căn
là trí huệ do thiền định đă làm lặng
sạch. Nó không đạt được sự thật
của các pháp; nó là căn nguyên phát sanh mọi việc
vĩ đại để giải thoát chúng sinh.
II. Định Nghĩa Ngũ Lực
Ngũ lực tức là năm năng lực vĩ
đại, năm thần lực của Ngũ căn. Nói
một cách dễ hiểu: Ngũ căn như năm cánh
tay, c̣n ngũ lực như là sức mạnh của năm
cánh tay ấy.
IV. Thành Phần Và Nội Dung Của Ngũ Lực
1. Tín lực: tức là thầnlực của đức
tin, hay sức mạnh lớn lao, vi diệu do tín căn phát
sinh.
2. Tấn lực: tức thần lực của đức
tinh tấn, hay sức mạnh bất thối chuyển, kiên
cố, có thể sang bằng mọi trở lực,
sức mạnh này do tấn căn phát sinh.
3. Niệm lực: tức là thần lực của
sự ghi nhớ, hay sức mạnh lớn lao bền
chắc của niệm căn.
4. Định lực: tức thần lực của
sự tập trung tư tưởng hay sức mạnh vĩ
đại của định căn.
5. Huệ lực: tức thần lực của trí
huệ hay sức mạnh vô biên của huệ căn.
Nói một cách tổng quát, những sức mạnh
nầy là kết quả thâu đạt được do
sự kiên cố tu luyện của Ngũ căn. Nó như
là một ngọn lửa bật lên sai khi người ta
đă nỗ lực cọ sát hai cây củi vào nhau để
lấy lửa.
C. Kết
Luận
Diệu Dụng Của Ngũ Căn Và Ngũ
Lực
Như chúng ta đă thấy ở trên, Ngũ căn
và Ngũ lực vừa làm hai căn bản, vừa là
nghị lực để phát sinh, tăng trưởng vô
lượng công đức thù thắng.
Bất luận người nào, hễ đă lấy
trí làm nền tảng, tinh tấn thật hành chánh pháp
(tấn), hằng ghi nhứ chánh pháp để tiến tu
(niệm), tập trung tư tưởng để trừ
sạch vô minh phiền năo, đem diệu huệ vô phân
biệt (huệ) để chứng chân như, th́ người
ấy thế nào cũng nắm chắc trong tay quả
vị vô thượng Bồ đề. V́ sao? V́ người
ấy đă có những thần lực vĩ đại
(Ngũ lực) do Ngũ căn gây tạo. Với ngũ
lực nầy, hành giả như người bộ hành
có đủ phương tiện linh lợi, diệu
dụng để băng rừng, vượt biển và
đi đến đích cuối cùng. Đích cuối cùng
của người tu hành theo chánh pháp tức là thành
Phật.Đến đích này, người ấy là ánh sáng
của chúng sinh gieo mầm an lạc. Chính người
mới có đủ thần lực, diệu dụng làm
cho chúng sinh trở thành những kẻ hoàn tàon giải
thoát, hoàn toàn giác ngộ.
Kết qủa của
Ngũ căn và Ngũ lực lớn lao, quư báu như
thế đó, chúng ta không thể không tu theo hai pháp môn
ấy.
[Phần
1][Phần 2][Phần
3][Phần 4][Phần
5][Phần 6][Phần
7][Phần 8][Phần
9][Phần 10][Phần
11][Phần 12][Mục
Lục]
[
I ][ II ][ III ][
IV ][ V ][
VI ][
VII ][ VIII
][ IX ][ X,XI ][
XII ]
[Trang
chủ] [Kinh sách]