LÖÔÏC KHAÛO

Kinh Kim Cang cuõng coù ngöôøi ñoïc laø Kim Cöông. Kinh naøy do ñöùc Phaät noùi, nguyeân vaên baèng chöõ Phaïn, sau truyeàn sang Trung Quoác ñöôïc dòch ra chöõ Haùn.

A- Nhöõng nhaø phieân dòch Phaïn-Haùn:

1- Ngaøi Cöu-ma-la-thaäp (Kumaõrajiva) ôû chuøa Thaûo Ñöôøng taïi Tröôøng An. Vaøo nieân hieäu Hoaèng Thuûy naêm thöù tö, töùc laø naêm 402 Taây lòch, thuoäc ñôøi Dao Taàn, Ngaøi dòch teân kinh laø "Kim Cang Baùt-nhaõ Ba-la-maät". Ñaây laø baûn coù giaù trò nhaát, ñöôïc goïi laø ñònh baûn, vì baûn dòch naøy ñöôïc moïi ngöôøi duøng ñeå trì tuïng. Baûn naøy naèm trong boä Tam Baûo tuïng haèng ngaøy (Kinh nhaät tuïng).

2- Ngaøi Boà-ñeà-löu-chi (Bodhiruci) ñôøi Nguïy dòch teân kinh cuõng ñoàng vôùi baûn treân töùc laø "Kim Cang Baùt-nhaõ ba-la-maät" vaøo khoaûng 508 Taây lòch.

3- Ngaøi Ba-la-maät-ñaø (Paramaørtha) -Trung Hoa dòch laø Chaân Ñeá- dòch vaøo ñôøi Traàn, khoaûng giöõa theá kyû thöù VI, ñeå teân laø "Kim Cang Baùt-nhaõ Ba-la- maät".

4- Ngaøi Ñaït-ma-caáp-ña (Dharmagupta) ñôøi Tuøy, khoaûng ñaàu theá kyû thöù VII dòch teân cuõng ñoàng laø "Kim Cang Baùt-nhaõ Ba-la-maät".

5- Ngaøi Huyeàn Trang ñôøi Ñöôøng, khoaûng giöõa theá kyû thöù VII, dòch chung trong boä Ñaïi Baùt-nhaõ, 600 quyeån, goàm 16 hoäi, "Kim Cang" laø hoäi thöù 9,quyeån 577 trong boä Ñaïi Baùt-nhaõ.

6- Ngaøi Nghóa Tònh ñôøi Ñöôøng ñaàu theá kyû thöù VIII, dòch teân kinh laø "Phaät thuyeát naêng ñoaïn Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña kinh". Ngaøi coù ñi AÁn Ñoä mang baûn chöõ Phaïn veà.

Saùu nhaø dòch ñoàng moät baûn kinh, nhöng veà sau ñöôïc chuù yù nhaát laø baûn cuûa caùc ngaøi Cöu-ma-la-thaäp, ngaøi Huyeàn Trang vaø ngaøi Nghóa Tònh.

B- Nhöõng nhaø sôù giaûi:

Kinh Kim Cang raát ñöôïc caùc thieàn sö vaø giaûng sö Trung Hoa chuù yù sôù giaûi, coù caû thaûy ñoä möôøi nhaø.

1- Ngaøi Trí Khaûi ñôøi Tuøy ñeå teân laø "Kim Cang Baùt-nhaõ kinh sôù" goàm moät quyeån.

2- Ngaøi Kieát Taïng ñôøi Tuøy ñeå teân laø "Kim Cang Baùt-nhaõ sôù", goàm boán quyeån.

3- Ngaøi Khuy Cô ñôøi Ñöôøng ñeå teân laø "Kim Cang Baùt-nhaõ kinh taùn thuaät" goàm hai quyeån.

4- Ngaøi Toâng Maät töùc ngaøi Khueâ Phong cuõng ôû ñôøi Ñöôøng, ñeå teân laø "Kim Cang Baùt-nhaõ kinh sôù luaän toaùt yeáu" goàm hai quyeån.

5- Ngaøi Trí Nghieâm cuõng thuoäc ñôøi Ñöôøng, ñeå teân laø "Kim Cang Baùt-nhaõ ba-la-maät kinh löôïc sôù" goàm hai quyeån.

6- Ngaøi Töû Cöø ñôøi Toáng ñeå teân laø "Kim Cang kinh toaùt yeáu san ñònh kyù" goàm baûy quyeån.

7- Ngaøi Toâng Laëc vaø Nhö Khôûi vaøo ñôøi Minh, ñeå teân laø "Kim Cang Baùt-nhaõ Ba-la-maät chuù giaûi" goàm moät quyeån.

8- "Kim Cang chö gia" trích lôøi giaûng cuûa caùc thieàn sö.

9- Gaàn ñaây coù ngaøi Thaùi Hö ñeå teân laø "Kim Cang giaûng luïc".

10- Gaàn ñaây nhaát laø cö só Giang Vò Noâng, ñeå teân laø "Kim Cang Baùt-nhaõ Ba-la-maät kinh giaûng nghóa".

C - Nhöõng nhaø phieân dòch Haùn Vieät:

1- Hoøa thöôïng Thích Trí Tònh dòch trong boä Tam Baûo tuïng haèng ngaøy.

2- Hoøa thöôïng Thieän Hoa dòch trong boä Phaät Hoïc Phoå Thoâng (töùc laø trong möôøi hai naác thang giaùo lyù).

3- Thöôïng toïa Hueä Höng dòch quyeån Kim Cang Giaûng Luïc cuûa ngaøi Thaùi Hö.

4- Cö só Ñoà Nam dòch baûn cuûa oâng Giang Vò Noâng.

Quyeån Kim Cang chö gia cuõng ñöôïc dòch.

D - Söï lieân heä giöõa kinh Kim Cang vaø Thieàn toâng.

Dó nhieân ai cuõng bieát ñöùc Luïc toå khi gaùnh cuûi vaøo khaùch ñieám baùn, thaáy coù ngöôøi ñang tuïng kinh Kim Cang, ñöùc Luïc toå nghe qua, taâm lieàn khai ngoä, môùi hoûi thaêm vaø ñöôïc bieát laø Nguõ toå Huyønh Mai daïy ñoà ñeä trì tuïng "Kim Cang", do ñoù Ngaøi tìm ñeán hoïc ñaïo.

Trong Thieàn toâng luùc Toå Boà-ñeà-ñaït-ma (Bodhidharma) truyeàn taâm aán cho ngaøi Hueä Khaû, Toå trao boán quyeån kinh Laêng-giaø (Lankaø) ñeå laøm taâm aán. Ñeán ñôøi Nguõ toå, thaáy Kim Cang laø quyeån kinh toái yeáu trong nhaø Thieàn, Ngaøi daïy: Chaúng nhöõng taêng ni maø caû cö só ñeàu neân trì tuïng kinh Kim Cang. Nguõ toå chuû tröông duøng kinh Kim Cang ñeå aán taâm, theá neân khi Luïc toå ñeán hoïc, vaøo tröôùc giôø truyeàn y baùt, Ngaøi ñem kinh Kim Cang ra giaûng. Khi giaûng ñeán caâu Öng voâ sôû truï nhi sanh kyø taâm, Luïc toå hoaøn toaøn lieãu ngoä. Nhö vaäy Luïc toå ngoä ñaïo vaø ñöôïc truyeàn y baùt laøm Toå cuõng nhaân nôi kinh Kim Cang. Do ñoù chuùng ta thaáy roõ taàm quan troïng cuûa kinh naøy ñoái vôùi Thieàn toâng. Sau naøy kinh Kim Cang ñöôïc xem nhö taâm aán trong nhaø Thieàn. Trong caùc chuøa, caùc thieàn vieän boä kinh naøy ñöôïc xem nhö kinh Nhaät Tuïng.

Ngaøi Khueâ Phong cuõng baûo: Kim Cang laø boä kinh quí ñaùng ñeå aán taâm.

Hoïc kinh Kim Cang laø hoïc thaúng vaøo phöông phaùp tu Thieàn. 

]