Giaûng taïi Hoa Kyø - 2000

Hoâm nay quí Phaät töû tôùi gia ñình ñaïo höõu Minh Phaùp thaêm Thaày. Theo tinh thaàn trong ñaïo, chuùng ta thaêm nhau khoâng phaûi ñeå noùi chuyeän qua loa cho vui, maø quí Phaät töû hoûi ñaïo lyù, Thaày giaûng ñaïo cho Phaät töû nghe. Vì vaäy hoâm nay, Thaày seõ noùi vaán ñeà nho nhoû laø Thaàn thoâng baát naêng ñòch nghieäp, nghóa laø thaàn thoâng khoâng theå choáng laïi vôùi nghieäp.

Quí Phaät töû thöôøng thích thaàn thoâng hôn thích nghieäp vaø cuõng sôï thaàn thoâng hôn sôï nghieäp. Giaû söû Thaày ñang noùi chuyeän ôû ñaây, maø ngoaøi kia coù vò naøo bay leân truï giöõa hö khoâng, luùc ñoù Phaät töû coøn ngoài ñeå nghe Thaày giaûng hay laø chaïy ra ñaûnh leã vò bay treân hö khoâng kia? Taâm con ngöôøi hieáu kyø thöôøng thích caùi laï, maø xem thöôøng nhöõng vieäc bình thöôøng. Trong khi ñaïo Phaät laïi raát bình dò, khoâng caàu kyø, khoâng noùi nhöõng ñieàu quaùi laï.

Phaät daïy chuùng sanh töø nghieäp neân coù thaân. Vaäy nghieäp töø ñaâu maø ra? Nghieäp töø thaân, mieäng vaø yù. Chính thaân, mieäng, yù gaây taïo nghieäp laønh hay nghieäp döõ, söùc nghieäp ñoù seõ loâi daãn ta ñi. Cho neân nghieäp laø söùc maïnh, nhöng vì ngöôøi ta khoâng thaáy neân khoâng tin coù nghieäp. Ví duï moät thanh nieân taäp uoáng röôïu hay huùt aù phieän, khi thieáu hai thöù ñoù thì hoï seõ uïa, möûa… Ñoù laø do nghieäp khoâng toát, noù haønh laïi ngöôøi taïo nghieäp.

Chuùng ta laøm nghieäp laønh nghieäp döõ, khoâng thaáy ñaâu heát, nhöng khi noù tôùi roài thì mình chaïy khoâng khoûi, traùnh khoâng ñöôïc. Nhö ngöôøi coù quyeàn löïc thaáy keû yeáu haø hieáp, chöûi ñaùnh ngöôøi ta. Chöûi ñaùnh roài keû coù quyeàn thaáy nhö vaäy laø xong, nhöng ngöôøi kia tích luõy phieàn haän trong loøng, ñôïi ñeán khi gaëp cô hoäi hoï seõ traû thuø laïi. Vaäy choã chöùa nhöõng nghieäp oaùn hôøn ñoù ôû ñaâu? Nghieäp khoâng thaáy, choã chöùa nghieäp cuõng khoâng thaáy, nhöng gaëp cô hoäi thì noù phaùt ra.

Nghieäp quan troïng nhö vaäy, ngöôøi ñôøi laïi khoâng quí, coøn thaàn thoâng chæ laø troø ñuøa maø laïi quí. Nghe ai tu coù Tha taâm thoâng, vöøa gaëp mình hoï lieàn ñieåm maët noùi: “Anh ñang nghó ñieàu naøy ñieàu noï…” Nghe ñuùng phoùc mình rôûn oùc muoán laïy hoï lieàn. Coøn quí thaày daïy Phaät töû laøm vieäc laønh ñöôïc phöôùc, laøm vieäc aùc chòu toäi thì thaáy thöôøng quaù, khoâng coù gì haáp daãn, neân khoâng kính phuïc. Ñoù laø chuùng ta chöa coù nhaän xeùt ñuùng ñaén veà söùc maïnh cuûa nghieäp.

Trong kinh keå hoài xöa ñöùc Phaät coøn bò naïn Kim thöông, Maõ maïch. Kim thöông töùc laø bò muõi nhoïn ñaâm vaøo chaân, Maõ maïch laø aên luùa ngöïa trong voøng ba thaùng. Vì Ngaøi ñöôïc moät vò vua môøi veà an cö, nhöng roài queân khoâng cuùng cho Ngaøi. Luùc ñoù oâng giöõ ngöïa thaáy thöông, môùi ñem luùa ngöïa ra xay giaõ, naáu cuùng Phaät. Phöôùc ñöùc nhö Phaät maø coøn bò naïn nhö theá, laø do nghieäp tröôùc Ngaøi ñaõ taïo, cho neân thaân choùt phaûi traû cho heát. Neân bieát nghieäp ñaõ taïo duø aùc hay laønh ñeàu traû quaû heát, hoaëc sôùm hoaëc muoän thoâi, chôù khoâng boû qua ñöôïc.

Trong haøng ñeä töû Phaät, ngaøi Muïc-kieàn-lieân laø thaàn thoâng ñeä nhaát, coù theå bay leân trôøi, laën xuoáng nöôùc moät caùch töï nhieân. Vaäy maø khi saép boû thaân, Ngaøi phaûi traû heát nghieäp neân chòu cho boïn cöôùp vaây ñaùnh, duøng thaàn thoâng bay leân hay ñoän thoå cuõng khoâng ñöôïc. Ñeán luùc chuùng boû ñi roài, Ngaøi vaän heát söùc thaàn thoâng môùi tôùi ñaûnh leã ñöôïc Phaät tröôùc khi tòch. Nguyeân nhaân laø vì ñôøi tröôùc Ngaøi ñaõ ñoát moät toå ong, neân ñeán thaân choùt Ngaøi chöùng A-la-haùn roài, boïn chuùng baét Ngaøi phaûi traû cho heát.

Ngaøy xöa khi vua Löu-ly xua quaân sang ñaùnh doøng hoï Thích, Phaät nghe tin baùo ñaõ chaën ñöôøng nhaø Vua khuyeân haõy trôû veà, ñöøng taïo nghieäp taøn saùt nhau nöõa. Laàn thöù nhaát vua Löu-ly nghe lôøi khuyeân cuûa Ngaøi neân quay veà. Laàn thöù hai oâng cuõng gaëp Phaät vaø laïi veà. Nhöng ñeán laàn thöù ba, oâng quyeát keùo quaân laøm coû saïch doøng hoï Thích môùi thoâi. Khi aáy Phaät noùi: “Nghieäp cuûa doøng hoï Thích, ta khoâng theå cöùu ñöôïc!”

Nhö vaäy thaàn thoâng maïnh hay nghieäp löïc maïnh? Quí Phaät töû thöôøng nghó, mình cöù laøm vieäc aùc roài saùm hoái, hi voïng Phaät seõ tha cho. Nghieäp cuûa doøng hoï Thích maø Phaät coøn khoâng cöùu ñöôïc, huoáng nöõa laø chuùng ta. Chuùng sanh ñaõ taïo nghieäp, khoâng traû sôùm thì cuõng traû muoän, chôù khoâng troán ñaâu cho khoûi heát. Ñöøng nghó raèng mình taïo nghieäp aùc roài sau ñoù laøm laønh seõ khoûi quaû aùc. Laøm laønh thì ñöôïc phöôùc, nhöng nghieäp aùc ñaõ taïo vaãn phaûi traû nhö thöôøng.

Thí duï, tröôùc ñaây chuùng ta ñaõ ñaùnh moät ngöôøi laùng gieàng khieán hoï haän mình, nhöng vì yeáu theá neân hoï khoâng theå traû thuø ñöôïc. Neáu trong thôøi gian ñoù, ta bieát hoái haän aên naên neân xöû söï toát vôùi moïi ngöôøi trong xoùm. Ngöôøi xoùm gieàng kia khi ñaõ ñuû cô hoäi, hoï seõ tìm caùch traû thuø, nhöng nhôø baø con trong xoùm thöông neân hoï beânh vöïc mình. Nhö vaäy, nôï cuõ vaãn traû nhöng phöôùc môùi che chôû neân chuùng ta ñôõ ñöôïc phaàn ñau khoå. Neân bieát nghieäp thì phaûi traû, song nhôø phöôùc che chôû neân traû nheï hôn. Hieåu nhö vaäy chuùng ta môùi thaáy lôïi ích cuûa söï tu. Tu laø ñeå ba nghieäp cuûa chuùng ta ñöôïc saïch, ñöôïc toát hôn, chôù khoâng phaûi tu ñeå coù thaàn thoâng.

Phaät töû thì ngöôïc laïi thích coù caùi gì kyø ñaëc. Chính vì taâm ham muoán aáy maø bò ngöôøi xaáu duøng thaàn thoâng ñeå löøa gaït. Thôøi ñöùc Phaät coøn taïi theá, moät hoâm vua Ba-tö-naëc ñeán thöa: “Baïch Theá Toân, trong nöôùc con coù moät vuøng daân khoâng chòu nghe ñaïo lyù, chæ thích thaàn thoâng. Xin Theá Toân duøng thaàn thoâng nhieáp phuïc thì hoï môùi chòu tu.” Phaät laéc ñaàu, noùi: “Ta chæ duøng ñaïo thoâng ñeå giaùo hoùa thoâi, chôù khoâng duøng thaàn thoâng.” Vì ñaïo thoâng môùi coù theå giuùp cho chuùng ta nhaän ra ñaâu laø ñuùng, ñaâu laø sai ñeå söûa mình töø xaáu trôû thaønh toát. Coøn thaàn thoâng khoâng theå laøm cho chuùng ta thöùc tænh vaø tu taäp ñöôïc.

Cho neân trong nhaø Phaät thöôøng daïy tu thì phaûi chuyeån ñöôïc nghieäp aùc thaønh nghieäp thieän. Quí Phaät töû xeùt laïi, mieäng chuùng ta luùc naøo cuõng noùi lôøi hieàn laønh hay coù khi noùi lôøi hung döõ? Khi thì hieàn laønh, nhöng cuõng coù khi raát hung döõ. Thaân cuõng vaäy, coù khi giuùp keû naøy ngöôøi kia, nhöng cuõng coù khi taùt tai ngöôøi ta. Ñeán yù cuõng vaäy, khi nghó toát khi nghó xaáu, maø thöôøng thì xaáu nhieàu toát ít.

Neân khi ñaõ tu chuùng ta taäp thaân khoâng laøm aùc, laøm nhöõng ñieàu laønh, nhö khoâng saùt sanh, khoâng troäm cöôùp, khoâng taø daâm. Mieäng khoâng noùi doái, khoâng uoáng röôïu v.v… Ñoù laø môùi noùi tu veà mieäng vaø thaân thoâi. Phaät töû neáu khoâng giöõ troøn naêm giôùi thì coù ñoåi ñöôïc nghieäp xaáu cuûa thaân, cuûa mieäng khoâng? Khoâng ñoåi ñöôïc. Muoán ñoåi ñöôïc thì phaûi giöõ naêm giôùi cho troøn, roài tieán tu Thaäp thieän goïi laø Thaäp thieän nghieäp ñaïo, töùc theâm ba ñieàu nöõa laø bôùt tham, bôùt noùng giaän, bôùt si meâ. Ñaây chính laø tu veà yù.

Nhö vaäy thaân, khaåu, yù cuûa mình ñeàu phaûi chuyeån, phaûi söûa. Coù theá chuùng ta môùi xöùng ñaùng laø ngöôøi tu chuyeån nghieäp aùc thaønh nghieäp laønh. Neáu chuyeån heát nghieäp aùc thaønh nghieäp laønh thì khi nhaém maét mình seõ ñi theo ñöôøng laønh. Trong nhaø Phaät coù chia ra luïc ñaïo luaân hoài. Thaáp nhaát laø ñòa nguïc, keá laø ngaï quæ, suùc sanh, ngöôøi, a-tu-la, trôøi. Ngöôøi laøm aùc seõ bò nghieäp daãn ñi trong ba ñöôøng xaáu, ñòa nguïc, ngaï quæ, suùc sanh. Ngöôøi laøm nghieäp laønh thì seõ ñöôïc sanh trong coõi ngöôøi, a-tu-la, trôøi.

Ngöôøi tu naøo cuõng thích ñi ba coõi treân, ngaùn ba coõi döôùi. Bôûi vaäy, khoâng muoán quaû xaáu thì ñöøng taïo nghieäp xaáu. YÙ khoâng nghó ñieàu xaáu, mieäng khoâng noùi lôøi xaáu, thaân khoâng laøm vieäc xaáu, thì ñaâu coù nghieäp xaáu. Bôûi nghieäp do thaân, khaåu, yù taïo ra. Quí Phaät töû nhôù trong laù phaùi qui y cuûa quí vò coù baøi keä:

Chö aùc maïc taùc

Chuùng thieän phuïng haønh,

Töï tònh kyø yù,

Thò chö Phaät giaùo.

Dòch:

Chôù laøm caùc ñieàu aùc,

Vaâng laøm caùc ñieàu laønh,

Giöõ taâm yù thanh tònh,

Laø lôøi chö Phaät daïy.

Chö aùc maïc taùc laø ñöøng laøm caùc ñieàu aùc. Chuùng thieän phuïng haønh laø vaâng laøm caùc ñieàu laønh. Ñoù laø noùi veà thaân vaø khaåu. Giöõ taâm yù thanh tònh laø tu veà yù. Chö Phaät daïy giöõ thaân, khaåu, yù toát laønh, trong saïch thaät goïn, thaät ñôn giaûn. Vöøa nghe qua coù theå thuoäc roài, nhöng haønh khoâng bieát bao giôø môùi xong. Hoài xöa Thieàn sö OÂ Saøo ôû Trung Hoa, thöôøng ngoài thieàn treân chaùng ba caây ñöôïc ngoä ñaïo. Tieáng laønh vang xa, luùc ñoù coù thi só Baïch Cö Dò noåi tieáng ñöông thôøi tìm tôùi tham vaán Ngaøi. OÂng ñöùng döôùi goác caây chaép tay, ngöôùc leân thöa: “Baïch Hoøa thöôïng, xin Ngaøi daïy cho con yeáu chæ cuûa Phaät phaùp.” Thieàn sö vaãn ngoài treân caây, ñoïc moät baøi keä:

Chö aùc maïc taùc,

Chuùng thieän phuïng haønh,

Töï tònh kyø yù,

Thò chö Phaät giaùo.

Nghe xong, thi só cöôøi: “Thöa Ngaøi, baøi keä naøy con nít taùm tuoåi cuõng thuoäc, Ngaøi daïy con laøm gì?” Thieàn sö traû lôøi: “Phaûi, con nít taùm tuoåi cuõng thuoäc, nhöng oâng giaø taùm möôi laøm cuõng chöa xong.”

Chæ coù boán caâu keä maø chuùng ta tu caû ñôøi cuõng chöa xong. Phaät Toå daïy ngöôøi tu soáng phaûi traùnh laøm caùc vieäc aùc, lo laøm caùc vieäc laønh. Cho neân Phaät töû khi môùi vaøo ñaïo ñöôïc daïy phaûi giöõ naêm giôùi ñeå ngöøa toäi aùc. Traùnh aùc laøm laønh thì khi cheát seõ ñi trong ba coõi laønh. Sau cuøng giöõ yù thanh tònh, trong saïch laø goác cuûa söï tu. Nhö vaäy, neáu ruùt goïn baøi keä treân thì heát söùc ñôn giaûn, nhöng noùi roäng ra thì raát nhieàu.

Chuùng ta hoïc Phaät, tu Phaät thì phaûi naém vöõng nhöõng gì Phaät daïy. Caàn bieát roõ hieän giôø mình ñang ñi treân ñöôøng naøo. Neáu laø ñöôøng daãn xuoáng ba coõi khoå thì phaûi döøng ngay, ñöøng tieáp tuïc ñi theo con ñöôøng nguy hieåm ñoù nöõa. Neáu ñi ñöôøng laønh thì tieáp tuïc theo höôùng toát ñoù, baûo ñaûm seõ khoâng bò ñau khoå.

Thaày thöôøng ví duï nhö xe cuõ hö, chuùng ta coù tieàn mua xe môùi ñeïp hôn. Thaân naøy coù ai khoûi cheát ñaâu, maø khoâng heà nghó tôùi. Cöù lo ngaøy nay aên thöù naøy, ngaøy mai maëc thöù kia, mua saém moïi thöù aên maëc sang troïng. Lo ñaõ ñôøi, ñeán khi laên ñuøng ra cheát coù ñem theo ñöôïc gì? Theá maø ngöôøi ta lo tích luõy caùi maát, khoâng tích luõy caùi coøn. Tieàn baïc xe coä laø vaät chaát luùc naøo cuõng coù theå bò maát ñi, nhöng nghieäp laønh, coâng ñöùc laønh ñaõ taïo thì khoâng ai aên caép ñöôïc. Caát ngoâi nhaø cho ñeïp, nhöng lôõ moät traän luït hay côn hoûa hoaïn ñi qua laø tieâu heát. Chæ coù nghieäp mình laøm laø khoâng maát.

Quí Phaät töû moãi ngaøy laøm moät ñieàu laønh, tích luõy laàn laàn, ai thaáy ñaâu maø laáy. Thaày thöôøng ví duï nhö moät oâng baùc só, moät oâng thôï hoà vaø moät oâng thôï moäc cuøng ñi treân chieác thuyeàn qua soâng. Tôùi giöõa doøng, thuyeàn bò soùng ñaùnh chìm, duïng cuï ñoà ñaïc ba ngöôøi mang theo ñeàu troâi theo doøng nöôùc heát. Chæ ba oâng thì raùng loäi ñöôïc tôùi bôø, luùc ñoù chaúng coøn gì ngoaøi hai baøn tay traéng. Taát caû duïng cuï tieàn baïc maát heát, nhöng ngheà baùc só, ngheà thôï moäc ngheà thôï hoà vaãn coøn. Ngheà töùc laø nghieäp, nhö vaäy nghieäp laø caùi khoâng maát.

Theá nhöng con ngöôøi lo taïo nhöõng vaät chaát beân ngoaøi maø khoâng lo taïo nhöõng nghieäp laønh. Muoán coù tieàn nhieàu ñeå gôûi ngaân haøng, khoâng muoán laøm ñieàu laønh ñeå gôûi vaøo kho nghieäp cuûa mình. Ñoù laø nhöõng tröôøng hôïp bò laáy hoaëc bò phaù. Coøn coù tröôøng hôïp ngöôøi ta khoâng laáy, khoâng phaù maø mình vaãn maát nhö thöôøng. Chaúng haïn, ngaøy nay chuùng ta coøn khoûe maïnh, tieàn baïc nhaø cöûa thaáy nhö cuûa mình. Song ngaøy mai ngaõ ra cheát thì nhöõng thöù ñoù thaønh cuûa ai? Luùc coøn soáng caùi gì cuõng cuûa toâi, nhaø toâi, tieàn toâi, vôï con toâi v.v… Khi cheát nhöõng thöù ñoù cuûa ai, mình khoâng bieát.

Luùc ra ñi chuùng ta khoâng theå mang theo vaøng ngoïc tieàn baïc, chæ mang theo nghieäp. Taát caû nhöõng gì mình gaày döïng trong maáy chuïc naêm, roát cuoäc khoâng ñem theo ñöôïc gì. Coøn nghieäp laønh nghieäp döõ chuùng ta khoâng quan taâm, nhöng cuoái cuøng noù seõ theo mình. Nhö vaäy chuùng ta coù bieát thöông mình, bieát lo xa cho mình khoâng? Phaät daïy chuùng sanh nhö vaäy neân thöông, chôù khoâng neân giaän.

Chuùng ta phaûi thaáy roõ ngöôøi laøm aùc laø ngöôøi ñaùng thöông, vì hoï seõ khoå ôû ngaøy mai. Ngöôøi laøm laønh mình vui möøng vôùi hoï, vì mai kia hoï seõ bôùt khoå, seõ sung söôùng hôn. Ñoái vôùi ngöôøi aùc thì ta thöông, ñoái vôùi ngöôøi hieàn thì ta möøng, beân naøo cuõng toát caû. Nhöng ôû ñôøi ngöôøi ta hay ích kyû, ai laøm ñieàu toát hôn mình, thì khoâng thích ngöôøi ta.

Thí duï Phaät töû ñi chuøa, coù ngöôøi quyeân goùp uûng hoä ñuùc töôïng Phaät. Khi ñoù mình khoâng coù tieàn, neân chæ cuùng moät traêm thoâi. Chò khaùc ngheøo hôn, cuùng naêm chuïc, coøn ngöôøi khaù nhaát cuùng möôøi ngaøn. Ra khoûi chuøa lieàn coù tieáng xaàm xì: “Con nhoû ñoù phaùch quaù.” Töùc laø mình khoâng tuøy hæ vôùi chò khaù kia, maø laïi cho laø phaùch. Leõ ra mình ngheøo cuùng ít, coøn ngöôøi khaù cuùng nhieàu ta neân möøng ngöôøi aáy phaùt taâm duõng maõnh. Ñieàu toát cuûa ngöôøi mình khoâng nhaän, ñieàu xaáu cuûa ngöôøi mình khoâng boû, toát hôn khoâng ñöôïc, xaáu hôn cuõng khoâng ñöôïc. Nhö vaäy laø sao, mình muoán caùi gì? Quí Phaät töû traû lôøi giuøm Thaày ñi. Ñoù laø vì ích kyû.

Chuùng ta tu laø phaûi bieát roõ vaät gì quí thì giöõ, vaät khoâng quí thì boû. Baây giôø thöû kieåm laïi xem ta quí caùi naøo? Traêm ngöôøi nhö moät ñeàu quí caùi khoâng giöõ ñöôïc. Cho neân Phaät thöông chuùng sanh ngu muoäi, caùi ñaùng quí thì khoâng quí, caùi khoâng ñaùng quí laïi quí. Vaät chaát theá gian coá giöõ maáy noù cuõng maát, coøn nghieäp trung thaønh vôùi mình nhaát, ñi theo ta töø ñôøi naøy sang ñôøi khaùc laïi khoâng lo. Neân ngöôøi bieát phaûi coá gaéng gaày döïng hoaëc chuyeån hoùa nghieäp cho ñöôïc toát ñeïp, ñöøng taïo nghieäp aùc. Bôûi vì ñoái vôùi nghieäp, chuùng ta khoâng theå duøng thaàn thoâng bieán hoùa trò ñöôïc, chæ chuyeån nghieäp thoâi. Neân ngöôøi tu phaûi ngay nôi nghieäp maø tu, ngay nôi nghieäp maø chuyeån, coøn thaàn thoâng chæ laø troø chôi thoâi.

Trong kinh coù daãn caâu chuyeän. Moät ngöôøi tu theo ngoaïi ñaïo raát ñaéc löïc, chöùng ñöôïc nguõ thoâng, giaûng ñaïo hay laém. Nguõ thoâng laø Thieân nhaõn thoâng, Thieân nhó thoâng, Tha taâm thoâng, Thaàn tuùc thoâng vaø Tuùc maïng thoâng, chæ thua Phaät Laäu taän thoâng. Trôøi Ñeá Thích nghe oâng giaûng ñaïo thích quaù, neân ñeán thöôøng xuyeân. Moät hoâm nghe giaûng xong, Ñeá Thích khoùc. OÂng ngaïc nhieân hoûi:

- Taïi sao Thieân töû khoùc?

Trôøi Ñeá Thích thöa:

- Con nghe Ngaøi giaûng phaùp hay quaù, con meán nhöng raát tieác maïng Ngaøi saép heát roài.

OÂng hoaûng leân:

- Vaäy phaûi laøm sao?

Trôøi Ñeá Thích noùi:

- Chæ coù ñeán caàu Phaät hoïa may môùi cöùu ñöôïc.

OÂng hoûi:

- Baây giôø Phaät ôû ñaâu?

Trôøi Ñeá Thích ñaùp:

- Phaät ñang ôû vöôøn Truùc, nöôùc Ca-lan-ñaø.

OÂng lieàn duøng thaàn thoâng bay ñeán choã Phaät. Giöõa ñöôøng chôït thaáy hai caây ngoâ ñoàng troå boâng thaät ñeïp, oâng lieàn duøng pheùp thaàn thoâng nhoå hai caây ngoâ ñoàng aáy, ñeå treân hai tay ñem cuùng döôøng Phaät. Ñeán choã Phaät, oâng daâng hai caây ngoâ ñoàng leân thöa:

- Baïch Ngaøi, con xin cuùng hai caây ngoâ ñoàng naøy cho Ngaøi. Xin Ngaøi daïy con phaùp moân giaûi thoaùt, khoâng coøn bò cheát nöõa.

Phaät lieàn baûo:

- Buoâng!

OÂng lieàn buoâng moät caây ngoâ ñoàng xuoáng. Phaät baûo:

- Buoâng!

OÂng buoâng caây coøn laïi. Phaät baûo:

- Buoâng!

OÂng lieàn noùi:

- Con chæ coù hai caây ngoâ ñoàng, Ngaøi baûo buoâng con buoâng heát roài, baây giôø Ngaøi baûo con buoâng caùi gì nöõa?

Phaät noùi:

- Khoâng phaûi ta baûo ngöôi buoâng caây ngoâ ñoàng. Laàn thöù nhaát ta baûo buoâng laø ñöøng dính vôùi saùu caên. Laàn thöù hai ta baûo buoâng laø ñöøng keït nôi saùu traàn. Laàn thöù ba ta baûo buoâng laø ñöøng chaïy theo saùu thöùc. Buoâng ñöôïc ba caùi ñoù thì oâng giaûi thoaùt, heát cheát.

Nghe vaäy oâng lieàn tænh ngoä, tu taäp vaø chöùng quaû A-la-haùn, sau khi boû thaân naøy, khoâng coøn bò cheát nöõa.

Chuùng ta thaáy roõ ngöôøi coù thaàn thoâng, muoán gì ñöôïc naáy, nhöng tôùi khi maïng heát cuõng phaûi chòu. Hieåu cho thaáu, nhìn cho töôøng taän, chuùng ta môùi thaáy thaàn thoâng khoâng theå ñöa chuùng ta ñeán choã an laønh töï taïi. Nghieäp cuûa mình môùi laø quan troïng, khoâng bao giôø boû mình, cuõng khoâng ai theá ñöôïc. Hieåu ñöôïc nghóa cuûa nghieäp roài, nhöõng gì xaáu ñeán vôùi mình, chuùng ta khoâng keâu trôøi traùch ñaát, nghieäp laønh ñeán vôùi mình ta khoâng töï cao töï ñaïi. Coù nghieäp thì vui traû, khoâng chaïy troán khoâng sôï seät, ñoù laø ngöôøi bieát tu.

Hoâm nay Thaày noùi cho quí Phaät töû bieát ñeå deø daët, neáu bieát tu thì baûo ñaûm ñôøi sau bôùt khoå. Ñôøi naøy, neáu coøn nôï tröôùc thì chuùng ta cöù traû. Phaûi hieåu raèng quaû baùo toát xaáu laø do nghieäp laønh döõ ñôøi naøy hay ñôøi tröôùc mình ñaõ taïo maø ra. Giaû söû ñôøi naøy ta khoâng taïo nghieäp xaáu, nhöng nôï cuõ coøn, baây giôø mình phaûi traû thì neân cöôøi hay neân khoùc? Neáu cöôøi laø Phaät töû raát hieåu bieát, raát can ñaûm. Bôûi vì duø ta coù keâu trôøi traùch ñaát, nghieäp cuõng khoâng maát. Cho neân ngöôøi Phaät töû hieåu ñaïo coù moät söùc soáng maïnh meõ voâ cuøng.

Thí duï trong moät daõy phoá, coù boán caên nhaø. Nhaø giöõa vöøa baùn cho ngöôøi khaùc. Ngöôøi môùi ñeán laøm aên caàn cuø, coù thu nhaäp ñeàu ñeàu, nhöng khi ñöôïc hoûi, hoï laéc ñaàu noùi: “Toâi laøm aên nhö vaäy maø naêm nay vaãn coøn thieáu nôï.” Nhaø keá ñoù cuõng baùn cho ngöôøi khaùc, oâng naøy laøm aên lô mô nhöng laïi dö daû. Neáu chæ nhìn trong hieän taïi chuùng ta baát bình laém, taïi sao ngöôøi laøm chí töû laïi thieáu, coøn ngöôøi laøm aên lô mô laïi dö.

Nhöng neáu truy nguyeân kyõ, bieát ra anh laøm aên chí töû vaãn thieáu laø vì khi mua nhaø anh ñaõ vay nôï, neân baây giôø coù tieàn phaûi traû nôï, nôï chöa heát thì coøn thieáu. Anh dö daû laø vì mua nhaø khoâng phaûi möôïn nôï. Cuõng vaäy, hieän taïi chuùng ta thaáy mình töø nhoû ñeán lôùn hieàn laønh, maø sao tai naïn tôùi doàn daäp neân than trôøi traùch ñaát. Ñoù laø chuùng ta chæ bieát ñôøi naøy, maø khoâng bieát nhöõng ñôøi tröôùc cuûa mình. Do si meâ neân khoâng thaáy ñöôïc quaù khöù cuûa mình, neân chuùng ta ñau khoå. Chöøng hieåu ñöôïc ñaïo lyù Phaät daïy roài, chuùng ta chaáp nhaän traû nghieäp, khoâng coøn than traùch ai caû.

Nhôù nhö vaäy quí Phaät töû seõ tu ñöôïc, coù can ñaûm vöôït qua taát caû moïi hoaøn caûnh traéc trôû. Hoâm nay Thaày noùi baáy nhieâu, mong quí Phaät töû hieåu, kheùo öùng duïng tu trong ñôøi soáng haèng ngaøy. Töø ñoù môùi thaáy lôïi ích thieát thöïc cuûa ñaïo Phaät. Tu laø chuyeån nghieäp, chôù khoâng mong caàu ñieàu gì xa vôøi khoâng coù söï thaät.

]