TÖ LIEÄU COØN LÖU TRUYEÀN cuûa ÑIEÀU NGÖÏ GIAÙC HOAØNG
(Traàn Nhaân Toâng)

Thieàn sö Thích Thanh Töø dòch nguyeân ngöõ.

hõg

ROÄNG KHUYEÁN PHAÙT TAÂM BOÀ ÑEÀ

 ÔÛ ñôøi caùi quyù toät chæ laø vaøng ngoïc maø thoâi. Nhöng xeùt kyõ choã quyù tieác aáy, chaúng baèng thaân maïng. Ví nhö coù ngöôøi giaøu sang ñöôïc phong laøm ñaïi töôùng, duøng vaøng roøng laøm giaùp ñeå che chôû cho thaân. Ñeán khi laâm chieán binh ñao bò thua, hoaëc côûi giaùp neùm göôm maø chaïy, mong ñöôïc thaân maïng an toaøn maø thoâi, giaùp vaøng roøng chaúng baèng caùi quyù thaân maïng, ñaây laø thöïc vaäy.

Ngaøy nay khoâng theá, traùi laïi quyù vaät kia maø khinh thaân naøy. Chaúng bieát thaân naøy khoù ñöôïc coù ba. Theá naøo laø ba?

1.- Trong luïc ñaïo chæ coù ngöôøi laø quyù, ñeán khi nhaém maét ñi roài, môø môø mòt mòt chaúng bieát choã ñeán. Hoaëc vaøo ñöôøng ñòa nguïc, ngaï quyû, suùc sanh, A tu la chaúng ñöôïc laøm ngöôøi. Ñaây laø caùi khoù ñöôïc thöù nhaát.

2.- Ñaõ ñöôïc laøm ngöôøi, laïi sanh nôi moïi rôï, taém thì ñoàng soâng, nguû thì chung giöôøng, traät töï toân ty khoâng coù, nam nöõ laãn loän, chaúng ñöôïc phong tuïc nhaân thuaàn, chaúng nghe chö thaùnh giaùo hoùa. Ñaây laø caùi khoù ñöôïc thöù hai.

3.- Ñaõ ñöôïc sanh nôi phoàn thònh maø saùu caên khoâng ñuû, thaân theå taät nguyeàn, muø, ñieác, caâm, ngoïng, queø, thoït, coøng, guø; mieäng muõi hoâi tanh, thaân hình nhô nhôùp. Thaày chaúng ñöôïc gaàn, chuùng chaúng ñöôïc thaân. Tuy ôû nôi phoàn thònh döôøng theå ôû ngoaøi queâ vaéng. Ñaây laø caùi khoù ñöôïc thöù ba.

Nay ñaõ laøm ngöôøi, ñöôïc sanh nôi phoàn thònh laïi ñaày ñuû saùu caên, ñaâu chaúng laø quyù sao? Ngöôøi ñôøi luoân luoân ñuoåi theo con ñöôøng danh lôïi, luoáng nhoïc xaùc toån thaàn, ñem thaân maïng raát quyù baùu naøy laøm toâi tôù cho tieàn cuûa ñaùng khinh. Saùnh vôùi ngöôøi aên baùnh queân vôï, ngaäm côm queân moâi naøo coù khaùc gì. Tuy thaân maïng thöïc laø quyù troïng, vaãn chöa quyù troïng baèng ñaïo toái cao. Cho neân Khoång Töû noùi: "Sôùm nghe ñaïo, chieàu cheát cuõng vui". Laõo Töû noùi: "Toâi sôû dó coù hoaïn lôùn, vì toâi coù thaân". Theá Toân thuôû xöa caàu ñaïo xaû thaân cöùu coïp ñoùi. Ñaâu chaúng phaûi ba baäc thaùnh nhaân ñeàu khinh thaân maø troïng ñaïo ñoù sao? Than oâi! Thaân maïng thaät laù quyù troïng coøn phaûi xaû ñeå caàu voâ thöôïng Boà ñeà, huoáng laø vaøng ngoïc, tieàn cuûa ñaùng khinh maø laïi tieác sao? ÔÛ trong aáp möôøi nhaø vaãn coù ngöôøi trung tín, huoáng laø caû theá gian haù khoâng coù ngöôøi thoâng minh saùng suoát sao? Ñaõ nghe lôøi naøy, caàn phaûi gaéng hoïc, chôù neân nghi ngôø chaäm treå. Kinh noùi: "Moät phen maát thaân ngöôøi, muoân kieáp chaúng ñöôïc laïi", thaät laø thoáng thieát. Cho neân Khoång Töû noùi: "Ngöôøi khoâng chòu laøm, toâi chaúng laøm gì, cam ñaønh thoâi vaäy".

Roõ raøng thôøi gian traêm naêm, toaøn ôû trong saùt na, thaân huyeãn töù ñaïi ñaâu theå laâu daøi. Moãi ngaøy chìm ñaém trong traàn lao, moãi luùc nghieäp thöùc caøng meânh moâng voâ taän. Chaúng bieát moät taùnh vieân minh, luoáng theo saùu caên tham duïc. Coâng danh caùi theá cuõng chæ laø moät tröôøng ñaïi moäng, phuù quyù kinh nhaân khoù khoûi voâ thöôøng hai chöõ. Tranh nhaân tranh ngaõ roát cuoäc thaønh khoâng, khoe gioûi khoe hay cöùu caùnh chaúng thaät.

Gioù löûa khi tan khoâng giaø treû,

Nuùi soâng baïi hoaïi maáy anh huøng.

Ñaàu xanh chöa maáy luùc, toùc baïc ñaõ sôùm ñieåm söông, ngaøy vui vöøa ñeán thì ngaøy ñieáu cuõng ñi theo. Moät bao maùu muû nhieàu naêm khoå luyeán aân tình, baûy thöôùc hình haøi buoâng loøng tham meâ taøi baûo. Thôû ra khoù mong ñöôïc hít vaøo, ngaøy nay khoâng baûo ñaûm ngaøy mai.

Soâng yeâu chìm noåi luùc naøo thoâi,

Nhaø löûa ñoát thieâu bao giôø taét.

Chaúng nguyeän vöôït ra loái nghieäp, chæ vì coù coâng phu. Vua Dieâm La chôït truy tìm, Thoâi töôùng coâng haù cho trieån haïn. Ngoaùi ñaàu nhìn ngöôøi thaân chaúng thaáy, ñeán ñaây roài nghieäp baùo töï mang. Quyû vöông, nguïc toát maëc söùc khaûo tra, caây kieám nuùi ñao khoân choáng ñôû. Hoaëc nhoát döôùi ngoïn nuùi löûa, hoaëc giam trong nuùi Thieát vi. Vaøo vaït daàu soâi muoân kieáp ngaøn ñôøi, bò chaët cheùm moät ñao thaønh hai khuùc. Ñoùi nuoát hoaøn saét noùng, khaùt uoáng nöôùc ñoàng soâi. Suoát ngaøy luoân chòu khoå ñau, naêm traêm kieáp chaúng thaáy hình boùng. Traû xong toäi nghieäp trôû vaøo luaân hoài. Boãng maát thaân ngöôøi khi tröôùc, trôû laïi mang laáy ñaõy da. Ñoäi loâng mang söøng, haøm saét daây yeân, laáy thòt nuoâi ngöôøi duøng maïng traû nôï. Sanh bò khoå dao baàm chaøy neän, soáng bò naïn nöôùc soâi löûa boûng. Haèng chöùa oaùn thuø, thay nhau aên nuoát. Khi ñoù môùi hoái haän, hoïc ñaïo khoâng nhaân. Chi baèng ngaøy nay tu taäp, chôù ñeå ñôøi naøy troâi qua.

Ñöùc Phaät Thích Ca tröôùc boû hoaøng cung ñi thaúng vaøo nuùi Tuyeát. Cö só Baøng Long Uaån ñem gia taøi ñoå xuoáng bieån saâu. Chaân Vuõ chaúng tieác ngoâi vua chæ caàu tu haønh. Löõ Coâng ñaõ laøm thaàn tieân vaãn coøn tham vaán. Toâ Ñoâng Pha thöôøng gaàn Phaät AÁn, Haøn Vaên Coâng laïi leã Ñaïi Dieân, Buøi Coâng bò ñoaït hoát nôi Thaïch Söông, Phoøng Töôùng hoûi phaùp ôû Quoác Nhaát. Dieäu Thieän khoâng nhaän phoø maõ, thaønh Phaät khoâng ngôø, Luïc Toå môùi gaëp khaùch nghe kinh lieàn tænh ngoä. Ñaïo Thieàn neáu khoâng thuù vò, hieàn thaùnh sao chòu quy y, Hoa Laâm caûm hoùa hai coïp theo luoân, Ñaàu Töû coù ba con chim baùo saùng. Lyù Tröôûng giaû giaûi kinh maø thieân truø daâng côm. Tu Boà Ñeà ngoài yeân maø Ñeá Thích taùn hoa. Ñaït Ma moät chieác deùp veà Taây, Phoå Hoùa rung chuoâng bay ñi. La haùn ñeán tham vaán vôùi Hoøa thöôïng Ngöôõng Sôn, Nhaïc Ñeá quy y vôùi Thieàn sö Tö Ñaïi, Caûnh Sôn ñeán nay vaãn ñöôïc Long vöông thænh cuùng. Tuyeát Phong ngaøy xöa hay sai ngöôøi goã phaù non. Ñaây laø nhöõng nguyeân do ñeå nghieäm bieát, chôù töï khinh maø lui suït.

Choàn hoang coøn nghe Baù Tröôïng noùi phaùp. Loaøi oác soø vaãn bieát hoä kinh Kim Cang. Möôøi ngaøn con caù nghe danh hieäu Phaät ñöôïc hoùa laøm con trôøi. Naêm traêm chim quaï nghe tieáng phaùp thaûy ñöôïc laøm hieàn thaùnh. Maõng xaø nghe saùm hoái ñöôïc sanh thieân. Roàng nghe kinh maø ngoä ñaïo. Chuùng laø loaøi vaät coøn hay laõnh ngoä, huoáng laø ngöôøi sao chaúng hoài taâm.

Hoaëc coù ngöôøi vuøi ñaàu trong aên uoáng, qua maát moät ñôøi. Hoaëc coù ngöôøi treân ñöôøng tu haønh laàm laãn maø khoâng thöùc tænh. Ñaâu bieát taùnh giaùc Boà ñeà moãi moãi vieân thaønh, naøo hay caên laønh Baùt nhaõ ngöôøi ngöôøi ñaày ñuû. Chôù luaän ñaïi aán tieåu aán, thoâi phaân taïi gia xuaát gia. Chaúng cuoäc ngöôøi taêng keû tuïc, chæ coát nhaän ñöôïc baûn taâm. Voán khoâng coù nam nöõ, ñaâu caàn chaáp töôùng. Ngöôøi chöa roõ doái chia tam giaùo, lieãu ñöôïc roài ñoàng ngoä nhaát taâm. Neáu hay phaûn chieáu hoài quang, ñeàu ñöôïc kieán taùnh thaønh Phaät.

Huoáng laø thaân ngöôøi khoù ñöôïc, Phaät phaùp khoù nghe. Neáu muoán vöôït khoûi voøng quanh luïc ñaïo, chæ coù con ñöôøng taét nhaát thöøa. Caàn tìm chaùnh kieán, chôù tin taø sö. Ngoä roài môùi laø vaøo cöûa, haønh ñöôïc môùi hay thoaùt tuïc. Böôùc böôùc ñaïp treân ñaát thaät, ñaàu ñaàu ñeàu ñoäi hö khoâng. Khi duøng thì muoân taùnh toaøn baøy, buoâng ñi thì maûy buïi chaúng laäp. Vöôït ñeán choã khoâng coøn töông quan sanh töû, cô lieãu ngoä quyû thaàn nhìn chaúng ra.

Laø phaøm laø thaùnh ñoàng vaøo ñöôøng naøy, hoaëc oaùn hoaëc thaân cuøng chung moät loã. Thaät ngoä nhö theá, coøn keït giöõa ñöôøng. Thoâi noùi tam huyeàn höôùng thöôïng, coát roõ moät caâu roát sau. Haõy noùi hieän nay caùi gì laø "moät caâu roát sau?"

Non xanh choán aáy nhìn trôøi roäng,

Sen ñoû nôû roài nghe muøi thôm.

?