KHOÙA LEÃ SAÙU THÔØI SAÙM HOÁI

(tt)

Giaûng: (tt) 

KEÄ VOÂ THÖÔØNG THÔØI NAØY

            Chôùp maét vaàng oâ vöøa môùi moïc,

            Quay ñaàu boùng nhaät giöõa voøm trôøi.

            Troïn tham goã muïc say meâ nguû,

            Naøo tænh boùng hoøe ñaõ ñoåi dôøi.

            Phuùt choác hoa töôi laàn rôi ruïng,

            Daàn daø maïng naám thaïnh roài suy.

            Moïi ngöôøi sôùm tænh xoay soi laïi,

            Töï khoå ruoåi rong khaép neûo ñöôøng.

Ñaây laø lôøi nhaéc nhôû lyù voâ thöôøng ñeå chuùng ta thöùc tænh.

            Chôùp maét vaàng oâ vöøa môùi moïc,

            Quay ñaàu boùng nhaät giöõa voøm trôøi.

Buoåi saùng maët trôøi môùi moïc, baän vieäc laêng xaêng moät chuùt nhìn leân laø ñuùng ngoï. Maët trôøi ñoåi dôøi raát nhanh choùng, ngoài gaãm laïi thaät töùc cöôøi cho con ngöôøi. Traùi ñaát quay ñeàu ñeàu con ngöôøi laïi ñaët töøng chaëng laø moät giôø, hai giôø v.v... nhöng traùi ñaát ñaâu coù döøng luùc naøo. Noù chæ quay ñeàu, phía maët trôøi thaáy saùng, khuaát maët trôøi thaáy toái, con ngöôøi laïi ñaët ra ngaøy ñeâm, thaùng naêm ñeå tính toaùn; nhö vaäy taát caû chuùng ta coù maët treân coõi ñôøi naøy, duø noùi naêm, baûy möôi naêm thaät ra coù nghóa lyù gì ñaâu, traùi ñaát cöù quay ñeàu, con ngöôøi coù maët roài moøn cheát. Theá maø ngoài thieàn cöù tính giôø tính khaéc! Neân nghieâm chænh ngoài ñeán giôø kieång ñaùnh, ñöøng troâng ñôïi laøm chi, vì troâng hay khoâng thôøi gian vaãn cöù troâi. Khi ngoài noùi chuyeän ñuøa chôi, baøn lyù naøy leõ kia, khoâng troâng maø giôø qua mau quaù, coøn ngoài thieàn nghieâm chænh laïi thaáy laâu, nghe moûi löng, nhöùc tay chaân maø vaãn chöa heát giôø. Ñoù laø do chuùng ta ñaët thôøi gian laø quan troïng. Nay ñöøng nghó tôùi thôøi gian, chæ bieát taâm yeân laø vui, chôù muoán thôøi gian ñi mau cuõng khoâng ñöôïc.

            Troïn tham goã muïc say meâ nguû,

            Naøo tænh boùng hoøe ñaõ ñoåi dôøi.

Thaân naøy nhö khuùc goã muïc, maø cöù raùng lo baûo veä noù. Ví nhö chuùng ta ñi ngoaøi bieån, thuyeàn bò ñaém chôït gaëp khuùc goã muïc chuùng ta ñeo noù neân khoâng bò cheát chìm. Nhöng ñeo khuùc goã muïc roài töï maõn, hay ñieàu toát thieát yeáu laø phaûi raùng bôi vaøo bôø vì khuùc goã muïc roài cuõng naùt, khoâng theå baûo veä noù maõi. Noùi khoâng baûo veä khoâng coù nghóa laø mình beû noù naùt ra töøng maûnh, vì neáu naùt maø chöa tôùi bôø thì cheát chìm. Vaäy tuy bieát thaân naøy nhö khuùc goã muïc nhöng chöa ñöôïc giaùc ngoä, phaûi lôïi duïng noù ñeå laøm phöông tieän tieán tu. Neáu chöa giaùc ngoä maø lieàu cheát chaúng nhöõng khoâng ñaït ñöôïc keát quaû tu haønh maø cuõng uoång ñi moät kieáp!

Toùm laïi tuy thaân naøy taïm bôï nhö khuùc goã muïc, nhöng chuùng ta ñaõ coù maët nôi ñaây, phaûi lôïi duïng noù ñeå tieán ñeán giaùc ngoä chôù khoâng oâm khuùc goã muïc vaø baûo veä noù, ôû maõi ngoaøi bieån thì seõ cheát chìm. Cuõng khoâng phaù ñaäp noù cho naùt, vì ñoù cuõng laø cheát chìm. Hai quan nieäm naøy ñeàu cöïc ñoan, trong nhaø Phaät goïi moät beân laø haønh laïc, moät beân laø khoå haïnh. Vaäy chuùng ta phaûi xöû theá naøo? Khoâng baûo veä toái ña, cuõng khoâng huûy hoaïi, phaûi taïm nhôø noù ñöa chuùng ta ñeán bôø. Khi chöa ñeán bôø, choã naøo muïc chuùng ta keát laïi ñeå coøn choã töïa, ñeán bôø roài noù laø voâ nghóa. Ñoù laø quan nieäm cuûa ngöôøi tu chaân chaùnh. Theá neân ôû ñaây chuùng ta tu khoâng baét buoäc phaûi thöùc suoát ngaøy ñeâm vì nhö theá khuùc goã deã beå deã naùt. Nhöng cuõng khoâng phaûi aên nhieàu nguû nhieàu cho khoûe maïnh laâu daøi, chæ caàn vöøa ñuû soáng vaø coá gaéng tieán tu, theá môùi ñuùng yù nghóa nöông khuùc goã muïc naøy.

“Naøo tænh boùng hoøe ñaõ ñoåi dôøi.” Maûi vuøi ñaàu nguû, boùng hoøe ñaõ ñoåi dôøi töùc ñaõ xeá roài. Cho neân buoåi tröa nguû moät tieáng laø ñuû, ñöøng nguû maõi tôùi chieàu.

            Phuùt choác hoa töôi laàn rôi ruïng,

            Daàn daø maïng naám thaïnh roài suy.

Cuoäc ñôøi chuùng ta nhö moät ñoùa hoa buoåi saùng nôû, xeá chieàu heùo taøn. Ñang töôi thaém ñeïp ñeõ, phuùt choác töø töø rôi ruïng. Nhöõng tai naám moïc, vöôn leân khoûi ñaát thaáy troøn tròa, ñeán chieàu taøn daàn. Qua hai caâu treân, Ngaøi ví thaân chuùng ta nhö moät ñoùa hoa, nhö moät tai naám, töôi toát ñoù roài taøn uùa ñoù. Bieát thaân taïm bôï khoâng laâu beàn, phaûi kheùo lôïi duïng noù ñeå tieán tu, ñöøng chaàn chôø.

            Moïi ngöôøi sôùm tænh xoay soi laïi,

            Töï khoå ruoåi rong khaép neûo ñöôøng.

Xoay laø quay laïi, soi laø soi saùng. Chuùng ta phaûi sôùm thöùc tænh ñöøng höôùng ra ngoaøi, phaûi quay laïi soi saùng chính mình, moät ngaøy naøo chuùng ta lieàn thaáy ñöôïc caùi chaân thaät cuûa mình. Nhö vaäy laø Ngaøi khuyeân chuùng ta phaûi tænh tu. Tu khoâng phaûi chæ trong giôø ngoài thieàn maø caû khi ñi ñöùng naèm ngoài, ñeàu phaûi bieát mình töøng phuùt töøng giaây.

“Töï khoå ruoåi rong khaép neûo ñöôøng”, töùc laø chuùng ta töï ñaøy aûi mình, chaïy nôi naøy nôi kia, ñuoåi theo taøi saéc, danh lôïi, theo nhöõng aûo aûnh beân ngoaøi, khoâng bieát döøng laïi ñeå ñöôïc an laønh. Thí duï nhö ñöôïc moät chöùc phaän gì, khi cheát noù coù cöùu ñöôïc mình khoâng? Hoaëc ñuoåi theo taøi saéc, muoán ñöôïc thoûa maõn, neân suoát ñôøi chæ laø chuoác khoå thoâi. Ñeå keát thuùc Ngaøi khuyeân chuùng ta phaûi thöùc tænh quay veà soi laïi mình, nhöõng keû chæ bieát rong ruoåi ra ngoaøi, seõ chuoác khoå trong ñôøi naøy keå caû ñôøi sau. Lôøi khuyeân naøy raát quí baùu, moãi khi ñoïc laïi, chuùng ta thöùc tænh, nhôù tu haønh.

DAÂNG HÖÔNG BUOÅI MAËT TRÔØI LAËN

“Cuùi mong, chaân trôøi raùng hieän, khoùi tuï non xa. Thaân ñeán ñaøn traøng thanh tònh, ñaàu leã Hieàn Thaùnh töø bi. Mong thaáu loøng thaønh, kính ñoát höông baùu. Höông naøy danh cao ôû Boàng ñaûo, phaåm laï ôû Luïc döông. Naøo phaûi traàm thuûy daâng töø Laâm AÁp,  chaúng nhö toâ du coáng hieán cuûa Ñaïi Taàn. Muøi hôn xaï höông ôû Phong huyeän, vò quaù OÂ Traønh long naõo. Rieâng chieám giaù cao baäc nhaát, muøi thôm vöôït haún caùc höông. Höông baùu vöøa bay, chieáu phaïm huaân thaønh ñaøn theá giôùi. Loø vaøng môùi ñoát, xoay vaàn keát tuï thaän laàu ñaøi. Tìm ñeán Caøn thaønh tan aûo hoùa, ngöûi muøi ñòa nguïc heát chua cay. Nay maët trôøi laën, thaép höông cuùng döôøng.”           

Thaép höông cuùng döôøng maø cuõng raát neân thô.

“Cuùi mong, chaân trôøi raùng hieän”, khi maët trôøi laën, chaân trôøi hieän raùng vaøng vaø khoùi tuï ôû non xa.

“Thaân ñeán ñaøn traøng thanh tònh, ñaàu leã Hieàn Thaùnh töø bi”, ñeán tröôùc Phaät ñieän ñaûnh leã Phaät, Boà-taùt, mong caùc ngaøi thaáu taám loøng thaønh, neân ñoát höông baùu naøy cuùng döôøng.

“Höông naøy danh cao ôû Boàng ñaûo” töùc laø ôû ñaûo Boàng lai, höông naøy raát quí.

“Phaåm laï ôû Luïc döông.” Luïc döông laø bieån xanh, chæ moät ñaûo ôû ngoaøi bieån nhö ñaûo Boàng lai, coù ngöôøi nghi ñaûo naøy ôû bieån Thaùi Bình Döông.

“Naøo phaûi traàm thuûy daâng töø Laâm AÁp.” Laâm AÁp chæ cho mieàn Trung nöôùc Vieät Nam khoaûng tænh Thöøa Thieân, Quaûng Ngaõi trôû vaøo trong. Thôøi Haùn xaâm chieám Nam Vieät thì ñaây laø vuøng ñaát goïi laø huyeän Töôïng Laâm.

“Chaúng nhö toâ du coáng hieán cuûa Ñaïi Taàn”, toâ du laø moät thöù daàu thôm töø Ñaïi Taàn ñem qua. Ñaïi Taàn laø chæ caùc nöôùc Ba Tö, Ai Caäp, La Maõ.

“Muøi hôn xaï höông ôû Phong huyeän.” Xaï höông laø muøi thôm cuûa con xaï, töùc laø moät con thuù röøng gioáng nhö con höôu nhoû, khoâng coù söøng, loâng ñen, döôùi buïng coù moät boïng da lôùn baèng quaû tröùng gaø, muøi raát thôm goïi laø xaï höông. Phong huyeän laø teân moät huyeän ôû phía Taây Baéc huyeän An Höông tænh Hoà Nam, thuoäc Trung Quoác.   

“Vò quaù OÂ Traønh long naõo.” OÂ Traønh laø nöôùc OÂ Traønh, teân moät nöôùc ôû phía Baéc AÁn Ñoä.           

“Rieâng chieám giaù cao baäc nhaát, muøi thôm vöôït haún caùc höông.” Höông naøy laø haïng nhaát, hôn taát caû loaïi höông.

“Höông baùu vöøa bay, chieáu phaïm huaân thaønh ñaøn theá giôùi.” Höông baùu naøy bay tôùi ñaâu, nhöõng nôi ñoù ñeàu traûi chieáu thanh tònh huaân taäp thaønh ñaøn traøng khaép caû theá giôùi.

“Loø vaøng môùi ñoát, xoay vaàn keát tuï thaän laàu ñaøi.” Thaän laàu ñaøi laø dòch chöõ thaän khí laâu, laâu laø laàu, thaän laø con soø, trong kinh thöôøng hay duï laàu soø. Khi khí trôøi taïnh trong, ngoaøi haûi ñaûo coù nhöõng aûnh giaû do aùnh saùng soi maët bieån roïi leân treân khoâng thaønh muoân hình vaïn traïng, ngaøy xöa cho laø con soø thaàn hoùa ra neân goïi laø thaän laâu thò, coøn goïi laø Caøn-thaùt-baø thaønh, töùc thaønh Caøn-thaùt-baø, maét nhìn thaáy maø khoâng coù thaät, ñoù laø aûo aûnh. Theá neân:

“Tìm ñeán Caøn thaønh tan aûo hoùa”, Caøn thaønh laø thaønh Caøn-thaùt-baø, bieán tan nhö aûo hoùa.

“Ngöûi muøi ñòa nguïc heát chua cay”, ai ngöûi ñöôïc muøi thôm cuûa höông baùu naøy thì nhöõng khoå ñau ôû ñòa nguïc ñeàu döùt.

“Nay maët trôøi laën, thaép höông cuùng döôøng.”

KEÄ DAÂNG HÖÔNG

            Traàm thuûy, röøng thieàn höông söïc nöùc,

            Chieân-ñaøn, vöôøn tueä ñaõ vun troàng,

            Ñao giôùi voùt thaønh hình non thaúm,

            Nguyeän ñoát loø taâm maõi cuùng daâng.

KEÄ DAÂNG HOA

            Taâm ñòa môû ra, hoa nôû roän,

            Trôøi coù möa hoa, vaãn keùm thôm.

            Caønh caønh ñoùa ñoùa daâng cuùng Phaät,

            Gioù nghieäp muoân ñôøi thoåi chaúng rôi.

HIEÁN DAÂNG HÖÔNG HOA ROÀI BAÏCH

“Nguyeän maây höông hoa naøy, khaép caû möôøi phöông coõi, cuùng döôøng taát caû Phaät, toân Phaùp chö Boà-taùt, voâ löôïng chuùng Thanh vaên vaø taát caû Thaùnh Hieàn; vöøa rôøi ñaøi Quang minh, qua coõi nöôùc voâ bieân trong voâ bieân coõi Phaät, nhaän duøng laøm Phaät söï, xoâng khaép caùc chuùng sanh, ñeàu phaùt taâm Boà-ñeà.

Cuùng döôøng roài, chí taâm qui maïng leã möôøi phöông Voâ thöôïng Tam Baûo.”

            Nhöõng baøi naøy ñaõ giaûng.

TAÂU BAÏCH

                                                    (Nieâm höông quì baïch)

“Kính baïch: Möôøi phöông Ñaïi Giaùc, ba ñôøi Huøng Sö. Vung kieám tueä ôû röøng taø, quaït gioù töø vaøo nhaø löûa.”

“Möôøi phöông Ñaïi Giaùc” töùc laø chö Phaät khaép möôøi phöông. “Ba ñôøi Huøng Sö” laø ba ñôøi chö Phaät. Nguyeän Ngaøi “vung kieám tueä ôû röøng taø”, taát caû röøng taø Ngaøi duøng kieám beùn chaët ñöùt heát. “Quaït gioù töø vaøo nhaø löûa”, Ngaøi quaït gioù töø bi laøm maùt nhaø löûa tam giôùi.

“Troäm nghe: Raùng ñoû phuû ñaàu non, maët trôøi vöøa gaùc nuùi. Ñaàu thaønh gioïng oác thoåi buoàn thiu, chaøy neän ngoaøi reøm nghe aûm ñaïm. Thuyeàn chaøi quay laïi beán, caát tieáng haùt chieàu, chim bay trôû veà röøng nheï nhaøng voã caùnh. Phôø phaïc ñaøn coø ñaäu baõi caùt; tieâu sô bôø lieãu deá ngaâm saàu. Ñoàng roäng laäp loøe vaøi ñoùm löûa, trôøi cao lô löûng traêng löôõi lieàm. Cöûa pheân hôø kheùp gaø vaøo chuoàng; ñeøn löûa chöa leân traâu laïi ngoõ. Löõ khaùch thuùc ngöïa chaïy nhö teân baén; thuyeàn veà cheøo gaáp nhanh tôï thoi ñöa. Thöông thay keû meâ laïi vaøo ñöôøng toái. Ngaøy saùng tröng coøn chaúng bieát loái ñi, ñeâm caøng toái loái veà nhaø queân baüng. Nhoùm kia nhö ngöôøi khoâng ñuû maét, caûnh naøy quyeát haún keû queân ñöôøng.

Caùc Phaät töû! Phaûi nhôù voâ thöôøng nhanh choùng, chôù tham phuø theá xa hoa. Caàn kíp keùo muõi xoay ñaàu, chôù ñeå buoâng taâm phoùng chaïy. Moãi ngöôøi soi saùng beân trong, khoâng cho theo caûnh tìm ngoaøi. Neáu laø tri aâm, haõy mau tieán böôùc.

Ñeä töû chuùng con kính töôûng thôøi naøy, laáy laøm khoùa leã maët trôøi laën.”

Ñoaïn naøy Ngaøi dieãn taû caûnh maët trôøi laën. “Raùng ñoû phuû ñaàu non, maët trôøi vöøa gaùc nuùi.” Khi maët trôøi laën nhìn ñaàu non thaáy raùng ñoû saùng röïc.

“Ñaàu thaønh gioïng oác thoåi buoàn thiu, chaøy neän ngoaøi reøm nghe aûm ñaïm.” OÁc laø tuø vaø. Thuôû xöa laø tieáng oác, nay laø keøn, ñaàu thaønh gioïng oác thoåi buoàn thiu. Tieáng chaøy giaõ gaïo hoaëc neän vaûi ngoaøi reøm nghe aûm ñaïm.

“Thuyeàn chaøi quay laïi beán, caát tieáng haùt chieàu, chim bay trôû veà röøng nheï nhaøng voã caùnh.” Chieàu ñeán nhöõng ngö phuû quay thuyeàn cheøo vaøo beán, caát tieáng haùt buoåi chieàu. Khi maët trôøi laën, nhöõng ñaøn chim cuøng nhau nheø nheï voã caùnh bay veà röøng.

“Phôø phaïc ñaøn coø ñaäu baõi caùt; tieâu sô bôø lieãu deá ngaâm saàu.” Nhöõng con coø ñi kieám aên ñeán chieàu meät moûi ñaäu treân baõi caùt; nôi bôø lieãu caây coái löa thöa xô xaùc, baày deá ñang ngaâm saàu. Deá ngaâm saàu hay ngöôøi saàu? Nghe deá ngaâm chuùng ta töôûng noù cuõng saàu!

“Ñoàng roäng laäp loøe vaøi ñoùm löûa, trôøi cao lô löûng traêng löôõi lieàm.” Ngoaøi ñoàng meânh moâng vaøi ñoùm löûa ñom ñoùm laäp loøe, treân trôøi maët traêng löôõi lieàm vöøa hieän.

“Cöûa pheân hôø kheùp gaø vaøo chuoàng, ñeøn löûa chöa leân traâu laïi ngoõ.” Cöûa trong nhaø kheùp hôø chöa kín haún, gaø tuùc tuùc goïi nhau daãn veà chuoàng. Trong nhaø ñeøn chöa ñoát maø ngoaøi coång traâu ñaõ keùo nhau veà. Ñaây laø dieãn taû caûnh vaät chung quanh vaøo buoåi ñaàu hoâm.

“Löõ khaùch thuùc ngöïa chaïy nhö teân baén. Thuyeàn cheøo veà gaáp nhanh tôï thoi ñöa.” Thaáy trôøi saép toái khaùch tha phöông thuùc ngöïa chaïy nhanh nhö teân baén. Ngöôøi cheøo thuyeàn voäi vaõ cheøo ñeå kòp veà tôùi beán.

“Thöông thay keû meâ laïi vaøo ñöôøng toái. Ngaøy saùng tröng coøn chaúng bieát loái ñi. Ñeâm caøng toái loái veà nhaø queân baüng.” Thöông cho ngöôøi meâ gaëp ban ñeâm neân vaøo ñöôøng toái. Ngaøy saùng tröng coøn môø mòt khoâng bieát loái ñi, huoáng nöõa laø ñeâm toái laøm sao bieát ñöôïc ñöôøng veà nhaø? Ñoù laø Ngaøi muoán nhaéc cho chuùng ta bieát ngöôøi theá gian luùc ban ngaøy coøn khoâng bieát ñöôøng loái tieán tu, huoáng nöõa laø ñeâm toái thì laøm sao nhôù?

“Nhoùm kia nhö ngöôøi khoâng ñuû maét. Caûnh naøy quyeát haún keû queân ñöôøng.” Ngöôøi khoâng ñuû maét laø ngöôøi muø. Nhoùm khoâng bieát ñöôøng gioáng nhö keû muø, duø ban ngaøy vaãn khoâng thaáy loái ñi. Ngöôøi theá gian khoâng bieát tu, chæ meâ say theo ngoaïi caûnh, ñoái vôùi con ñöôøng Nieát-baøn haún hoï laø keû queân ñöôøng. Ñaây laø Ngaøi muoán nhaéc cho moïi ngöôøi thöùc tænh tu haønh.

“Caùc Phaät töû! phaûi nhôù voâ thöôøng nhanh choùng, chôù tham phuø theá xa hoa”, voâ thöôøng hay caùi cheát raát laø mau gaáp, phaûi nhôù noù luoân chöïc saün beân mình, chæ moät phuùt saåy tay sô yù laø coù theå maát maïng. Theá neân ñöøng tham caûnh xa hoa ôû theá gian taïm bôï naøy. Phuø laø taïm bôï nhö bong boùng noåi, khoâng coù gì ñaùng öa thích.

“Caàn kíp keùo muõi xoay ñaàu, chôù ñeå buoâng taâm phoùng chaïy.” Caàn gaáp keùo muõi con traâu cuûa mình xoay trôû laïi chôù ñeå noù phoùng chaïy ra ngoaøi. “Keùo muõi” töø chuyeân moân goïi laø phaûn quan töùc laø xoay chieáu laïi nôi mình. Theá neân phaûi saùm hoái saùu caên. Maét tai muõi löôõi thaân yù cuûa chuùng ta ñang phoùng ra ngoaøi, gioáng nhö con traâu ñang chaïy hung haêng ngoaøi ñoàng ruoäng. Nay muoán cho saùu caên quay trôû laïi soi saùng nôi mình, gioáng nhö keùo muõi traâu trôû veà chuoàng, vì traâu naøo cuõng ñang ngoù coû ngoaøi ñoàng ruoäng. Theá neân tu laø phaûi keùo muõi noù xoay trôû laïi ñöøng ñeå noù tha hoà phoùng chaïy.

“Moãi ngöôøi soi saùng beân trong, khoâng cho theo caûnh tìm ngoaøi.” Moãi ngöôøi chuùng ta ñeàu phaûi soi saùng laïi beân trong, ñöøng tìm theo caûnh beân ngoaøi. Nhöng hieän nay chuùng ta ñang laøm gì? Traêm ngöôøi nhö moät ñeàu ñang chaïy theo caûnh beân ngoaøi. Ngaøi Toaøn Khoaùt coù noùi: “khöôùc vaät laø thöôïng, truïc vaät laø haï”, nghóa laø töø choái khoâng theo caûnh laø ngöôøi baäc thöôïng, theo caûnh laø baäc haï. Nhö vaäy soi saùng beân trong laø thöôïng, theo caûnh tìm ngoaøi laø haï. Neáu taát caû ai cuõng bieát soi saùng beân trong thì treân ñöôøng tu chuùng ta khoâng coù chuyeän gì phaûi dao ñoäng, phaûi luaän baøn. Tôùi lui qua laïi ñeàu nhìn töøng nieäm, khoâng cho theo caûnh maø phaûi soi saùng laïi noäi taâm, ñoù laø chuùng ta tu thieàn.

“Neáu laø tri aâm haõy mau tieán böôùc.” Neáu laø ngöôøi tri aâm thoâng caûm ñöôïc vôùi Ngaøi thì haõy nhanh chaân tieán böôùc, nghóa laø phaûi mau soi saùng laïi mình, ñöøng chaïy theo caûnh beân ngoaøi. Ñaây laø lôøi nhaéc nhôû raát thieát yeáu, khuyeân chuùng ta phaûi raùng vaän duïng saùu caên soi saùng noäi taâm, moãi ngöôøi neân tieán böôùc ñöøng chaäm treã, ñöøng chaàn chôø.

“Ñeä töû chuùng con kính töôûng thôøi naøy, laáy laøm khoùa leã maët trôøi laën.”

SAÙM HOÁI TOÄI CAÊN MUÕI

            Chí taâm saùm hoái,

            Chuùng con töø voâ thuûy kieáp ñeán nay,

            Boû maát baûn taâm, khoâng theo chaùnh ñaïo.

            Rôi ba ñöôøng khoå, bôûi saùu caên laàm,

            Khoâng saùm loãi tröôùc, khoù traùnh hoái sau.

Chuùng ta töø thuôû naøo ñeán nay vì queân maát baûn taâm, khoâng theo ñöôøng chaùnh neân phaûi rôi trong ba ñöôøng khoå ñòa nguïc, ngaï quæ, suùc sanh. Goác töø saùu caên sai laàm phoùng ra ngoaøi ñuoåi theo saùu traàn, nay muoán heát sai laàm phaûi quay saùu caên trôû laïi soi saùng noäi taâm, ñoù laø trôû veà coá höông, neáu phoùng ra ngoaøi thì rôi trong luïc ñaïo. Nhöng ña soá chuùng ta saùu caên ñeàu phoùng ra neân môùi taïo nhöõng toäi loãi, vì vaäy neáu khoâng saùm hoái nhöõng loãi tröôùc thì nhöõng toäi sau seõ khoù traùnh ñöôïc.

NGHIEÄP CAÊN MUÕI LAØ:

            Thöôøng tham muøi laï, traêm thöù ngaït ngaøo;

            Chaúng thích chaân höông, naêm phaàn thanh tònh.

Coù muõi ai khoâng thích muøi laï? Muøi laï naøy laø muøi thôm chôù khoâng phaûi muøi hoâi. Vaät gì thôm nhö hoa thôm hôi nheï laø keà muõi saùt hoa ñeå ngöûi, ñoù laø beänh cuûa chuùng ta.

“Chaúng thích chaân höông, naêm phaàn thanh tònh.” Chaân höông laø höông chaân thaät. Ñoù laø höông giôùi, höông ñònh, höông tueä, höông giaûi thoaùt vaø giaûi thoaùt tri kieán. Trong kinh Phaùp Cuù Phaät daïy muøi höông cuûa hoa, cuûa traàm v.v... ôû theá gian chæ thôm theo chieàu gioù, gioù phía naøo, muøi höông bay veà höôùng ñoù. Coøn muøi höông cuûa giôùi ñöùc thì toûa khaép nôi. Thí duï coù moät ngöôøi hieàn laønh ñöùc haïnh ôû Ñaø Laït, duø gioù thoåi veà höôùng Campuchia nhöng ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh hay ôû ngoaøi Trung... ngöôøi ngöôøi ñeàu nghe ñöôïc tieáng thôm. Nhö vaäy muøi thôm cuûa giôùi ñöùc khoâng phaûi ngöûi baèng muõi, maø nghe baèng tai. Giôùi ñöùc hay ñònh tueä cuûa ngöôøi hieàn ñöôïc moïi ngöôøi hay bieát vaø quí kính thì goïi laø ngöûi ñöôïc muøi thôm. Theá neân ñaïo ñöùc khoâng bò gioù, ñaát, nöôùc, löûa laøm maát maø luoân coøn laâu daøi. Ñoù laø chaân höông naêm phaàn thanh tònh, khoâng thôm ngaøo ngaït maø thôm trong söï thanh tònh. Höông theá gian ngaït ngaøo coù veû haáp daãn hôn neân ngöôøi ñôøi öa thích, vì theá Ngaøi noùi “thöôøng tham muøi laï, traêm thöù ngaït ngaøo; chaúng thích chaân höông, naêm phaàn thanh tònh”. Hai caâu naøy noùi leân söï meâ laàm cuûa con ngöôøi, cöù chaïy theo muøi thôm taïm bôï maø khoâng bieát ñöôïc ñieàu quí baùu thanh tònh laâu beàn. Chính vì laâu beàn neân goïi laø chaân höông.

            Lan xoâng xaï öôùp, chæ thích tìm toøi;

            Giôùi ñònh höông huaân, chöa töøng ñeå muõi.

Chæ thích tìm toøi muøi thôm cuûa hoa lan, cuûa xaï maø khoâng huaân taäp höông giôùi, höông ñònh. Ñoái vôùi giôùi ñònh chöa bao giôø ñeå yù löu taâm, neân noùi chöa töøng ñeå muõi.           

            Traàm ñaøn thieâu ñoát, ñaët tröôùc Phaät ñaøi;

            Ngheån coå hít hôi, troäm höông phaåy khoùi.

Neáu ñoát höông traàm hoaëc höông chieân-ñaøn cuùng Phaät, thì ngheån coå hít khoùi xoâng leân khen laø höông thôm quaù. Höông cuùng Phaät, ñaâu phaûi cho mình maø ngöûi, nhö vaäy laø troäm höông.

            Theo doõi höông traàn, Long thaàn chaúng neå;

            Chæ thích muøi xaèng, troïn khoâng chaùn moûi.

Nhöõng muøi höông traàn tuïc, daàu thôm theá maáy cuõng laø traàn tuïc, coù roài maát, maø chuùng ta laïi thích ngöûi troäm khoâng sôï Long thaàn Hoä phaùp quôû. Chuùng ta öa thích, ñuoåi theo nhöõng muøi thôm xaèng ñoù, khoâng bao giôø bieát chaùn, bieát moûi.

            Maët ñaøo maù haïnh, loâi keùo chaúng lìa;

            Caây giaùc hoa taâm, xaây ñi khoâng ñoaùi.

Thaáy nhöõng ngöôøi maët ñaøo maù haïnh thì maét ñuoåi theo dính chaët khoâng rôøi. Caây giaùc hoa taâm laø söï giaùc ngoä, laø taâm thanh tònh cuûa con ngöôøi, chuùng ta xaây maët laøm ngô khoâng maøng, khoâng ñeå yù ñeán, laïi ñuoåi theo nhöõng hình boùng taïm bôï beân ngoaøi.

            Hoaëc ra phoá chôï, hoaëc vaøo beáp sau;

            Thaáy baån theøm aên, öa nhô kieám nuoát.

Ngöôøi ñôøi ñeán chôï thaáy thòt heo thòt boø ñeå ngoån ngang treân thôùt bieát laø nhôùp, laø tanh nhöng vì thích aên neân löïa mieáng naøy, mieáng kia khen ngon cheâ dôû. Nhöõng thöù nhô nhö ruoät, gan v.v... ngöôøi ta hay duøng naáu chaùo, laïi caét coå caùc con vaät, laáy maùu laøm thöùc aên thaønh ra aên thòt uoáng maùu maø nhieàu ngöôøi thích laém, neân ngaøi Traàn Thaùi Toâng cheâ: “Thaáy baån theøm aên, öa nhô kieám nuoát.”

            Chaúng ngaïi tanh hoâi, khoâng kieâng haønh toûi;

            Meâ maõi khoâng thoâi, nhö lôïn naèm oå.

Chöõ naèm oå laø taïm dòch chöõ thæ xí töùc laø haàm phaân, nhö con lôïn ñi tôùi haàm phaân, nghe baån quaù neân phaûi dòch nheï ñi.

            Hoaëc chaûy nöôùc muõi, hoaëc hæ ñaøm vaøng;

            Boâi coät queït theàm, laøm nhô ñaát saïch.

Chuùng ta nghó muõi laø quí nhöng khi muõi chaûy nöôùc hoaëc ra ñaøm maø khoâng coù phöông tieän ñeå lau thì queït böøa vaøo coät laøm nhô nhôùp.

            Hoaëc say naèm nguû, ñieän Phaät phoøng Taêng;

            Hai muõi thôû hôi, xoâng kinh nhô töôïng.

            Nguû thì thôû hôi hoâi haùm laøm nhô kinh, töôïng.

            Ngöûi sen thaønh troäm, nghe muøi thaønh daâm;

            Khoâng bieát khoâng hay, ñeàu do nghieäp muõi.

Ngöûi sen thaønh troäm laø do söï tích trong Sa-di Luaät giaûi: Thuôû xöa coù moät Tyø-kheo ñi daïo quanh bôø hoà sen, nghe muøi thôm hoa sen lieàn hít ngöûi. Ngay khi aáy coù moät vò thaàn hieän ra quôû: Taïi sao oâng troäm höông hoa sen cuûa toâi? Vò Tyø-kheo khoâng bieát noùi sao. Khi ñoù coù ngöôøi loäi xuoáng hoà beû hoa nhoå ngoù laøm cho sen ngaõ raïp, vò Tyø-kheo hoûi: Toâi chæ ngöûi höông sen maø oâng noùi toâi troäm höông, nay ngöôøi kia nhoå ngoù beû hoa sao oâng khoâng quôû hoï? Vò thaàn baûo: Ñoù laø keû theá tuïc khoâng bieát toäi loãi, ví duï nhö chieác aùo ñen duø cho coù naêm, möôøi veát möïc laám vaøo cuõng khoâng thaáy, coøn oâng tu haønh gioáng nhö chieác aùo traéng, chæ moät veát möïc nhoû cuõng thaáy roõ, neân toâi traùch oâng. Nhö vaäy coù nhöõng vieäc ngöôøi theá gian laøm ñöôïc nhöng ngöôøi tu khoâng ñöôïc laøm. Ngöôøi tu chæ nhieãm muøi thôm laø ñaõ bò quôû roài trong khi ngöôøi ñôøi nhoå ngoù, beû hoa maø khoâng bò traùch, ñoù laø vì muoán cho ngöôøi tu chuùng ta hoaøn toaøn thanh tònh. Theá neân ngöôøi tu phaûi raùng deø daët ñöøng so bì vôùi ngöôøi theá gian.

Nghe muøi thaønh daâm laø do chuyeän moät Sa-di ôû trong phoøng, coù vaøi coâ thieáu nöõ ñi qua tröôùc phoøng, oâng ngöûi muøi daàu thôm neân sanh taâm daâm.

“Khoâng bieát khoâng hay, ñeàu do nghieäp muõi.” Nhöõng ñieàu ñoù chuùng ta khoâng bieát, khoâng hieåu nhöng söï thaät laø do nghieäp cuûa muõi.

            Nhöõng toäi nhö theá, voâ löôïng voâ bieân;

            Sau khi maïng chung, ñoïa ba ñöôøng khoå.

Muõi taïo voâ löôïng voâ bieân toäi, khi cheát roài thì rôi trong ba ñöôøng khoå.

            Traûi nghìn muoân kieáp, môùi ñöôïc laøm ngöôøi;

            Duø ñöôïc laøm ngöôøi, quaû baùo beänh muõi.

            Tuy ñöôïc laøm ngöôøi nhöng do dö baùo neân muõi hay beänh.

            Neáu khoâng saùm hoái, khoù ñöôïc tieâu tröø;

            Nay tröôùc Phaät ñaøi, thaûy ñeàu saùm hoái.

Ñaây laø saùm hoái veà caên muõi. Saùu caên laø nhaân taïo nghieäp thoï khoå, vì chuùng hay phoùng chaïy ra ngoaøi ñuoåi theo saùu traàn. Nay bieát tu thì chuùng ta phaûi keàm cheá saùu caên ñöøng cho chuùng chaïy theo saùu traàn nöõa, ñoù laø chuùng ta bieát saùm hoái, môùi ñöôïc heát toäi loãi.

CHÍ TAÂM KHUYEÁN THÆNH

            Khuyeán thænh möôøi phöông ba ñôøi Phaät

            Vaø chö Boà-taùt Thaùnh Hieàn Taêng.

            Môû roäng taâm töø bi voâ löôïng,

          Ñoàng ñoä chuùng sanh leân bôø kia.

CHÍ TAÂM TUØY HÆ

            Nay con theo Phaät sanh hoan hæ,

            Hoâm sôùm kính thaønh saùm loãi laàm.

            Theàm thang thaäp ñòa nguyeän sôùm leân,

          Boà-ñeà chaân taâm khoâng lui suït.

CHÍ TAÂM HOÀI HÖÔÙNG

            Chuùng con hoài taâm veà Thaùnh chuùng,

            Chí thaønh ñaàu leã ñöùc Töø Toân.

            Nguyeän ñem coâng ñöùc ñeán quaàn sanh,

            Nöông thaéng nhaân naøy thaønh Chaùnh giaùc.

            Nhöõng baøi naøy ñaõ giaûng.

CHÍ TAÂM PHAÙT NGUYEÄN

            Moät nguyeän ra heát taø khí loaïn,

            Hai nguyeän nhaän vaøo tueä höông huaân,

            Ba nguyeän ñoùng thaønh cöûa voâ laäu,

            Boán nguyeän ho tan traàn höõu duyeân.

            Naêm nguyeän loâi veà ñöôøng Tam Baûo,

            Saùu nguyeän ngaùp naùt xoùm töù sanh,

            Baûy nguyeän thôû tröø chöôùng phieàn naõo,

            Taùm nguyeän ngöûi ñöôïc hoa giaùc töôi.

            Chín nguyeän thöôøng thoâng gioáng caùc phaùp,

            Möôøi nguyeän haèng laáp nhaân nguõ taân,

            Möôøi moät nguyeän keùo veà daïo bieån taùnh,

            Möôøi hai nguyeän loâi ra khoûi beán meâ.

            Nhöõng nguyeän maïnh naøy nhaém vaøo caên muõi.

“Moät nguyeän ra heát taø khí loaïn”, töùc laø thôû ra töôûng nhö hôi loaïn hôi taø ñeàu ra ngoaøi.

“Hai nguyeän nhaän vaøo tueä höông huaân”, nguyeän khi hít vaøo thì huaân ñöôïc höông trí tueä.

“Ba nguyeän ñoùng thaønh cöûa voâ laäu”, töùc laø ñoùng cöûa voâ laäu, khoâng cho rôi trong tam giôùi nöõa.

“Boán nguyeän ho tan traàn höõu duyeân.” Chöõ ho duøng cho hôïp vaän, ñuùng nghóa phaûi laø chöõ aùch xì. Moät caùi nhaûy muõi, taát caû höõu duyeân ôû theá gian tan heát, vì khi haét hôi thì hôi ra neân töôûng nhö caùc höõu duyeân theá gian tan heát khoâng coøn dính vôùi mình.

“Naêm nguyeän loâi veà ñöôøng Tam Baûo”, töùc laø loâi moïi thaáy, nghe, ngöûi, neám, trôû veà ñöôøng Tam Baûo.

“Saùu nguyeän ngaùp naùt xoùm töù sanh”, töù sanh laø boán loaøi: thai sanh, noaõn sanh, thaáp sanh, hoùa sanh, nghóa laø ngaùp tan heát khoâng coøn dính trong töù sanh nöõa, töùc laø khoâng rôi vaøo loaøi ngöôøi, loaøi vaät sanh baèng thai, khoâng rôi vaøo loaøi sanh baèng tröùng, loaøi sanh choã aåm öôùt, loaøi do hoùa sanh hieän ra.

“Baûy nguyeän thôû tröø chöôùng phieàn naõo”, nghóa laø khi thôû taát caû chöôùng phieàn naõo ñeàu tröø heát.

“Taùm nguyeän ngöûi ñöôïc hoa giaùc töôi”, luoân luoân muõi ngöûi ñöôïc hoa giaùc ngoä xinh töôi.

“Chín nguyeän thöôøng thoâng gioáng caùc phaùp”, nghóa laø nguyeän muõi ngöûi bieát taát caû phaùp khoâng laàm, bieát nhaân cuûa noù roõ raøng.

“Möôøi nguyeän haèng laáp nhaân nguõ taân.” Nguõ taân laø nguõ vò taân, nghóa laø khoâng öa muøi nguõ vò taân.

“Möôøi moät nguyeän keùo veà daïo bieån taùnh”, töùc laø keùo veà daïo bieån theå taùnh hay bieån giaùc.

“Möôøi hai nguyeän loâi ra khoûi beán meâ”, nghóa laø nguyeän khoâng coøn keït trong beán meâ nöõa.           

KEÄ VOÂ THÖÔØNG THÔØI NAØY

            Caûnh giuïc trôøi gaùc nuùi,

            Taác boùng coù tieác chaêng?

            Chæ chaïy theo yù ngöïa,

            Taâm khæ chòu döøng ñaâu?

            Maët trôøi moïc roài laën,

            Thaân noåi trôû laïi chìm.

            Giaø ñeán ngu cuøng trí,

            Cheát ñi xöa vaø nay.

            Chaúng khoûi voâ thöôøng ñeán,

            Haïn lôùn traùnh ñöôïc naøo?

            Moãi neân ñi ñöôøng chaùnh,

            Chôù ñeå vaøo neûo taø.

            Ngaøi nhaéc chuùng ta:

            Caûnh giuïc trôøi gaùc nuùi,

            Taác boùng coù tieác chaêng?

Caûnh thuùc ñaåy maët trôøi gaùc nuùi töùc ñaõ laën. Vaäy chuùng ta coù tieác töøng taác boùng, hay coù tieác töøng giôø, töøng phuùt khoâng? Nhieàu khi coøn mong mau toái ñeå xem ngaøy mai coù ñeïp hôn khoâng. Ai cuõng töôûng töôïng haõo huyeàn laø ngaøy mai theá naøo cuõng ñeïp hôn neân hoâm nay chöa heát laïi mong ñeán mai, thaùng naøy chöa heát laïi mong thaùng sau, naêm naøy chöa heát laïi mong naêm tôùi. Mong ñeå laøm gì? Ñeå maø cheát, nghóa laø mong heát ngaøy, heát thaùng, heát naêm roài cheát!

Chuùng ta khoâng tieác töøng ngaøy, töøng phuùt, khoâng nghó moät ngaøy qua ñaõ laøm ñöôïc gì. Thieàn sö Y Am moãi chieàu qua, oân laïi thaáy chöa ñöôïc gì, Ngaøi nhìn maët trôøi laën maø sa nöôùc maét. Chuùng ta hieän nay nhö theá naøo? Ngaøy giôø thaät laø quí baùu ñeå noù qua maát raát ñaùng tieác. Töø sôùm ñeán chieàu kieåm laïi xem chuùng ta meâ nhieàu hay tænh nhieàu? Neáu caûm thaáy meâ thì tuûi thaân, buoàn traùch mình sao quaù dôû, chôù khoâng phaûi ngaém maët trôøi laën roài vui chôi, khoâng tieác thôøi gian ñaõ troâi qua.

            Chæ chaïy theo yù ngöïa,

            Taâm khæ chòu döøng ñaâu?

Taâm khæ yù ngöïa dòch chöõ taâm vieân yù maõ. YÙ gioáng nhö ngöïa chaïy saûi, taâm nhö vöôïn khæ chuyeàn caây. Chuùng ta chaïy theo taâm yù laêng xaêng khoâng bieát döøng.

            Maët trôøi moïc roài laën,

            Thaân noåi trôû laïi chìm.

Buoåi saùng maët trôøi moïc, chieàu ñeán maët trôøi laën, maët trôøi coù moïc thì coù laën, thaân ngöôøi cuõng vaäy, coù sanh phaûi coù töû. Noù hieän coù roài seõ maát ñi. Taïi sao chuùng ta khoâng bieát quí tieác, ñeå duøng noù vaøo choã lôïi ích cho mình, cho chuùng sanh maø thaû troâi thì giôø quí baùu?

            Giaø ñeán ngu cuøng trí,

            Cheát ñi xöa vaø nay.

Caùi giaø bình ñaúng ñeán vôùi taát caû moïi ngöôøi, duø ngu hay trí chôù khoâng phaûi daønh rieâng cho ai. Caùi cheát cuõng vaäy. Ngöôøi xöa cheát ngöôøi nay cuõng phaûi cheát. Khi caùi cheát ñeán duø giaø duø treû duø muoán duø khoâng cuõng phaûi chòu, ai ai cuõng phaûi ñeán choã ñoù. Theá neân ngaøy coøn soáng laø ngaøy quí baùu ñeå laøm ñöôïc chuùt gì cho ñaïo, cho mình chôù khoâng phaûi soáng ñeå chôø cheát.

            Chaúng khoûi voâ thöôøng ñeán,

            Haïn lôùn traùnh ñöôïc naøo?

Khoâng ai traùnh khoûi voâ thöôøng, khoâng ai traùnh ñöôïc caùi cheát. Haïn lôùn laø chæ cho khi cheát.

            Moãi neân ñi ñöôøng chaùnh,

            Chôù ñeå vaøo neûo taø.

Töùc laø moãi ngöôøi phaûi raùng tu haønh, ñöøng ñeå bò loâi cuoán vaøo ñöôøng taø quaáy. Ñaây laø lôøi khuyeân veà voâ thöôøng vaøo buoåi maët trôøi laën. Ngaøi caûm höùng neân khuyeân theâm hai baøi keä. 

KEÄ KHUYEÂN CHUÙNG BUOÅI HOAØNG HOÂN

            Caûnh giuïc nöông daâu toái,

            Non taây oâ laën roài.

            Ngaøy giôø ñaâu döøng maõi,

            Giaø beänh deã keà ngöôøi.

            Cheát ñeán ai hay giöõ,

            Haïn laïi sao caám ngaên.

            Moïi ngöôøi neân ñeå maét,

            Hoân taùn chôù vöông taâm.

            Caûnh giuïc nöông daâu toái,

            Non taây oâ laën roài.

Caûnh thuùc ñaåy, nhìn laïi bôø daâu ñaõ toái, vaàng oâ ñaõ chìm xuoáng nuùi phía taây.

            Ngaøy giôø ñaâu döøng maõi,

            Giaø beänh deã keà ngöôøi.

Ngaøy giôø khoâng döøng laïi moät choã thì giaø, beänh sôùm muoän gì cuõng ñeán vôùi chuùng ta, khoâng ai traùnh ñöôïc.

            Cheát ñeán ai hay giöõ,

            Haïn laïi sao caám ngaên.

Khoâng ai giöõ ñöôïc caùi cheát chaúng ñeán vôùi mình; haïn laø cheát, cuõng laø naïn. Khi nhöõng chuyeän khoâng toát xaûy ñeán, khoâng ai ngaên caûn ñöôïc. Theá neân:

            Moïi ngöôøi neân ñeå maét,

            Hoân taùn chôù vöông taâm.

Hoân taùn laø hoân traàm vaø taùn loaïn. Chuùng ta neân nhôù caûnh voâ thöôøng doàn daäp ñeán khoâng tha mình, vaäy khi tu phaûi laøm sao ñuoåi ñöôïc con ma hoân traàm vaø chaän ñöôïc con quæ taùn loaïn, khoâng cho chuùng quaáy nhieãu, thì ñöôøng tu môùi xöùng ñaùng. Vaäy chuùng ta tu laø phaûi thaéng ma quaân ñoù. Neáu ngöôøi naøo ngoài thieàn bò hoân traàm maõi sanh chaùn, nghó thaø nguû moät giaác coøn hôn lieàn xaû thieàn naèm xuoáng nguû, ñoù laø raát dôû. Taïi sao? Ngoài guïc coøn tha thöù ñöôïc vì thua maø vaãn coá gaéng tranh ñaáu, neáu chuoài xuoáng nguû laø keùo côø ñaàu haøng, neân khoâng tha thöù ñöôïc. Hieåu nhö vaäy neân ai duoãi ra naèm nguû laø toâi khoâng chaáp nhaän. Coù nhieàu giaùm thieàn cuõng töø bi, thaáy guïc toäi quaù lieàn baûo thoâi naèm xuoáng nguû ñi. Nhö vaäy laø nguy hieåm, vì nhö theá caû thieàn ñöôøng seõ nguû heát. Chuùng ta phaûi nghòch haïnh töø bi, baèng caùch ñaùnh moät tröôïng cho hoï giöït mình, ñuoåi ñöôïc con ma hoân traàm, ñoù laø cöùu hoï. Nhìn ngöôøi ñi giaùm thieàn caàm caây tröôïng, thaáy hôi baát nhaãn, nhöng thaät ra caây tröôïng laø ñuoåi ma chôù khoâng phaûi ñaùnh ngöôøi. Ñöøng quan nieäm ngöôøi giaùm thieàn taøn nhaãn roài noåi saân, ñoù laø chöa bieát tu. Ñaùnh laø ñuoåi ma hoân traàm chaïy, leõ ra mình phaûi chaáp tay caùm ôn vì luùc ñoù mình say roài, khoâng töï chuû neân phaûi nhôø ñaùnh maïnh mình môùi tænh, ma hoân traàm môùi chaïy xa, ñaùnh nheï quaù, ngöôøi giaùm thieàn ñi qua khoûi noù trôû laïi nöõa. Hieåu nhö theá môùi bieát yù nghóa cuûa vieäc giaùm thieàn. 

KEÄ TAÙM KHOÅ

            Sanh ñeán thaønh ngöôøi thaân khoå nhoïc,

            Giaø sang luï khuï yù meâ môø,

            Beänh xaâm thaân theå ñau khoân nhaãn,

            Cheát ñoïa ba ñöôøng nghieäp deã thoâi.

            AÂn aùi xa lìa buoàn khoù taû,

            Oaùn thuø gaëp laïi giaän khoâng cuøng.

            Ngaøn caàu chaúng ñöôïc theâm phieàn naõo,

            Naêm aám tranh nhau ñaáu söùc huøng.

Chæ coù taùm caâu, Ngaøi dieãn taû ñöôïc taùm khoå (baùt khoå): sanh, laõo, beänh, töû, aùi bieät ly, oaùn taéng hoäi, caàu baát ñaéc vaø nguõ aám xí thaïnh khoå.

“Sanh ñeán thaønh ngöôøi thaân khoå nhoïc”, töø khi sanh ñeán luùc thaønh ngöôøi thaân phaûi traûi qua nhieàu khoå nhoïc. Ñoïc söû ñöùc Phaät chuùng ta thaáy Thaùi töû Taát-ñaït-ña theo vua cha ra ñoàng döï leã haï ñieàn, töùc laø leã cho daân baét ñaàu caøy ruoäng. Khi vua cha xem ngöôøi caøy, Thaùi töû ñeán ngoài beân goác caây, Ngaøi nhìn thaáy treân luoáng caøy nhöõng con truøng bò ñöùt troài leân giaãy giuïa, caùc con cöôõng, con saùo lieàn saø xuoáng moå nuoát. Thaáy caûnh ñoù Ngaøi noùi: Chuùng sanh sanh trong ñau khoå. Nghe nhö theá, chuùng ta khoâng quan taâm, nhöng nay xeùt kyõ laïi, sanh quaû laø khoå, khoâng ai choái caõi ñöôïc. Taïi sao? Neáu ñeå yù chuùng ta seõ thaáy nhöõng con chim saâu nhaûy chuyeàn treân caùc caønh caây ñeå tìm moài, khi thaáy con saâu, noù duøng moû nhoïn gaép nhanh, quaät qua quaät laïi con saâu run baây baåy roài chim nuoát. Moät ngaøy soáng noù phaûi nuoát bao nhieâu saâu, maø moãi con saâu bò nuoát ñau khoå voâ cuøng. Ñeán con ngöôøi, ngaøy xöa toâm caù nhieàu, moãi böõa aên ñem vaøi con caù ra ñaäp ñaàu, chuùng giaãy giuïa run run. Nhö theá cuoäc soáng cuûa chuùng ta do nhöõng con vaät nhoû yeáu cung caáp. Moät ngaøy chuùng ta soáng laø moät ngaøy khoå cuûa chuùng sanh. Laïi nhö muoán ñöôïc sung tuùc, keû khoân hieáp keû daïi, ngöôøi maïnh hieáp ngöôøi yeáu. Taát caû cuoäc soáng ñeàu laø tranh giaønh laán aùp laøm khoå cho nhau chôù ñaâu coù an vui. Soáng trong ñau khoå maø chuùng ta khoâng thaáy, coù khi thaáy cuõng laøm ngô. Nhö nhöõng ngöôøi caét coå gaø vòt, khi bò gieát, chuùng keâu la giaãy giuïa, ngöôøi gieát toû ra töø bi, tuïng chuù vaõng sanh cho ñôøi sau chuùng ñöøng laøm gaø vòt nöõa. Ñoù thaät laø ñaïo ñöùc giaû. Giaû söû coù ai caàm göôm keà coå chuùng ta noùi: anh soáng khoå quaù ñeå toâi ñaâm anh cheát, roài tuïng chuù vaõng sanh caàu cho anh heát khoå, chuùng ta baèng loøng khoâng? Hay vöøa laïy vöøa van xin cho toâi soáng, ñöøng caàu vaõng sanh laøm chi! Neáu thaät tình thöông, chuùng ta khoâng nôõ laøm khoå chuùng sanh ñeå ngon mieäng mình. Theá neân cuoäc soáng laø ñau khoå, coù maáy ngöôøi ñem laïi an laïc cho nhau.

“Giaø sang luï khuï yù meâ môø”, giaø ñeán thì löng coøng chaân yeáu thaân theå moûi meät, yù cuõng muø mòt môø toái.

“Beänh xaâm thaân theå ñau khoân nhaãn”, khi côn beänh xaâm nhaäp, thaân ñau ñôùn nhaãn chòu khoâng noåi.

“Cheát ñoïa ba ñöôøng nghieäp deã thoâi”, cheát ñoïa trong ñòa nguïc, ngaï quæ, suùc sanh laø chuyeän deã. Taïi sao? Phaät daïy neáu chuùng ta giöõ troøn naêm giôùi (khoâng gieát haïi, khoâng troäm cöôùp, khoâng taø daâm, khoâng noùi doái, khoâng uoáng röôïu), baûo ñaûm ngöôøi ñoù ñöôïc trôû laïi laøm ngöôøi. Neáu trong naêm giôùi maø phaïm moät, hai ñieàu thì khoâng baûo ñaûm. Kieåm laïi ôû theá gian, bao nhieâu ngöôøi giöõ ñuû naêm giôùi? Vaäy trôû laïi laøm ngöôøi laø vieäc khoù, rôi trong ba ñöôøng aùc laø vieäc deã. Vì theá ngöôøi ta thöôøng noùi leân nuùi khoù xuoáng nuùi deã. Chuùng ta raùng giöõ ñuû tö caùch moät con ngöôøi toát thì khoù, buoâng lung taïo nghieäp xaáu aùc thì raát deã.

“AÂn aùi xa lìa buoàn khoù taû”, ngöôøi thöông meán maø phaûi xa lìa thì buoàn khoân keå xieát, nhöng ñaâu coù ai traùnh khoûi ñieàu ñoù. Moät laø vì ñi nôi naøy, nôi khaùc laøm aên neân phaûi xa nhau. Hai laø vì keû coøn ngöôøi maát. Soáng xa lìa goïi laø sanh ly, cheát xa lìa goïi laø töû bieät, caû hai tröôøng hôïp ñeàu buoàn khoå. Khoå vì cheát phaûi lìa nhau, theo thôøi gian cuõng khuaây khoûa, khoå vì soáng maø laâu laâu môùi bieát tin töùc nhau thì khoå naøy daøi hôn.

“Oaùn thuø gaëp laïi giaän khoâng cuøng”, ngöôøi mình oaùn gheùt maø cöù ôû tröôùc maét laøm sao chòu noåi! ÔÛ theá gian chöa bao giôø chuùng ta thöông taát caû moïi ngöôøi. Trong traêm ngöôøi, thaân laém chæ ñoä vaøi ba möôi, gheùt chaéc cuõng vaøi ba möôi. Nhö vaäy ngöôøi gheùt cuõng töông ñöông vôùi ngöôøi thöông. Xa lìa ngöôøi thöông ñaõ khoå, gaëp maõi ngöôøi gheùt cuõng khoå, vaäy luùc naøo heát khoå? Chæ khi heát thöông heát gheùt. Theá neân Phaät daïy tu laø döùt taâm thöông gheùt. Laøm sao ai cuõng laø ngöôøi mình quí kính, khoâng gheùt thuø ai cuõng khoâng troùi buoäc vôùi ai, theá môùi laø heát khoå.

“Ngaøn caàu chaúng ñöôïc theâm phieàn naõo.” Ñaây laø caàu baát ñaéc khoå. Vì sao laïi noùi ngaøn caàu? Vì söï mong caàu cuûa chuùng ta quaù nhieàu. Tæ duï chöa coù tieàn, muoán coù tieàn, coù tieàn roài muoán coù xe, coù nhaø v.v... söï ham muoán khoâng cuøng. Mong caàu caû ngaøn thöù maø chæ ñöôïc hai, ba thì chöa vöøa yù neân luùc naøo cuõng phieàn naõo.

“Naêm aám tranh nhau ñaáu söùc huøng.” Naêm aám laø saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc. Saéc aám laø chæ cho thaân, boán aám sau laø chæ cho taâm. Nay chuùng ta nhìn töøng aám moät thöû xem chuùng tranh nhau nhö theá naøo? Thöù nhaát laø saéc aám. Saéc aám laø do söï tuï hoïp cuûa ñaát, nöôùc, gioù, löûa. Boán thöù hoïp laïi coù hoøa thuaän nhau khoâng? Löûa ñöông chaùy phöøng laáy nöôùc doäi lieàn taét, nöôùc ñeå trong noài ñoát löûa moät luùc boác hôi khoâ heát. Nhö vaäy löûa nöôùc choáng ñoái nhau. Nhöng trong ngöôøi chuùng ta thieáu thöù naøo cuõng khoâng ñöôïc. Neáu thieáu nöôùc thì thaân khoâ khan, thieáu löûa thì thaân bò laïnh. Löûa nöôùc thuø ñòch nhau, nay ñieàu hoøa chuùng laø vieäc khoâng phaûi deã. Khi nghe noùng phaûi tìm thöùc aên cho maùt, khi laïnh laïi tìm thöùc uoáng cho aám, cöù nhö theá maø phaûi tìm kieám thöùc aên thöùc uoáng ñeå boài boå cho quaân bình thì thaân môùi an oån. Ñeán ñaát vôùi gioù, khi gioù thoåi maïnh buïi ñaát bay tung muø mòt. Trong thaân chuùng ta cuõng vaäy, laâu laâu coù moät traän gioù xuoâng vaøo caû mình ñau nhöùc. Vaäy gioù thoåi thì ñaát rung rinh khoâng nghi ngôø. Nhö theá töù ñaïi luùc naøo cuõng tranh huøng, chuùng ta phaûi raùng ñieàu hoøa chuùng, thì thaân môùi ñöôïc bình an.

Ñeán phaàn thoï, töôûng, haønh, thöùc laïi caøng laêng xaêng hôn nöõa. Thoï laø nhöõng caûm giaùc, töôûng laø nhöõng töôûng töôïng, haønh laø suy tö, thöùc laø phaân bieät. Caûm giaùc thích ñöôïc vöøa yù, töôûng töôïng thöùc naøy ngon moùn kia dôû... suy tö phaân bieät laêng xaêng trong noäi taâm, boán thöù ñoù luùc naøo cuõng dao ñoäng baát an.

Toùm laïi saéc uaån laø töù ñaïi, chuùng tranh giaønh nhau khoâng döøng, taâm laø thoï töôûng haønh thöùc cuõng laêng xaêng dao ñoäng. Thaân vaø taâm ñeàu giaû hôïp maø chuùng ta laïi baûo veä noù. Ñoù laø giaû hôïp coù luùc phaûi tan, ñuû duyeân thì coøn, thieáu duyeân thì maát, khoâng beàn chaéc laâu daøi. Theá neân ai nghó gìn giöõ thaân naøy coøn maõi laø si meâ. Bieát nhö vaäy phaûi lôïi duïng noù ñeå tinh taán tu haønh, ñoù môùi laø ngöôøi saùng suoát khoân ngoan.

DAÂNG HÖÔNG BUOÅI ÑAÀU HOÂM

“Cuùi mong, löûa ñom ñoùm ñieåm khoâng, ñeøn thuyeàn chaøi roïi nöôùc. Baïn tònh treân ñaøn ñeàu tôùi, trong loø môùi thaép tín höông. Höông naøy, saûn phaåm chaúng ôû Laïc Sôn, chuûng loaïi khoâng phaûi traàm thuûy. Ñaâu bôûi Thaàn Long daâng cuùng, chính do Boà-taùt caát daønh. Trong röøng Ngöu ñaàu khoù so bì, nôi vöôøn Keâ thieät suy toân baäc nhaát. Göôm tueä chaët, voùt baèng ñao giôùi raát möïc thanh kyø; nöôùc ñònh röûa, löûa tam-muoäi ñoát muøi thôm ngaøo ngaït. Ñaâu chæ ñaøn traøng ngöûi ñöôïc, moïi nôi khaép choán ñeàu thôm. Moät neùn höông xoâng nhieàu ñôøi nghieäp saïch. Nay buoåi ñaàu hoâm, ñoát höông cuùng döôøng.”

“Cuùi mong, löûa ñom ñoùm ñieåm khoâng, ñeøn thuyeàn chaøi roïi nöôùc.” Toái ñeán ñom ñoùm bay chôùp chôùp treân khoâng, caùc thuyeàn chaøi thaép ñeøn, aùnh saùng roïi xuoáng nöôùc.

“Baïn tònh treân ñaøn ñeàu tôùi, trong loø môùi thaép tín höông.” Baïn tònh laø dòch chöõ phaïm löõ. Löõ laø baïn, phaïm laø thanh tònh, nghóa laø nhöõng ngöôøi xuaát gia vöøa ñeán tröôùc ñaøn traøng, laø chuøa hoaëc Thieàn ñöôøng, khi aáy môùi baét ñaàu thaép höông cuùng döôøng caém treân loø höông. Ngaøi taùn thaùn höông:

“Höông naøy, saûn phaåm chaúng ôû Laïc Sôn, chuûng loaïi khoâng phaûi traàm thuûy.” Laïc Sôn laø chæ nhöõng ngoïn nuùi ôû ngoaøi bieån töông töï nhö nuùi Boàng lai, töùc laø nhöõng ngoïn nuùi coù höông quí. Chuûng loaïi cuûa höông naøy vöôït hôn höông traàm thuûy.

“Ñaâu bôûi Thaàn Long daâng cuùng, chính do Boà-taùt caát daønh.” Höông naøy khoâng phaûi do caùc vò thaàn, roàng daâng cuùng maø do trong kho cuûa Boà-taùt caát daønh saün.

“Trong röøng Ngöu ñaàu khoù so bì, nôi vöôøn Keâ thieät suy toân baäc nhaát.” Röøng Ngöu ñaàu töùc Ngöu ñaàu chieân-ñaøn, laø caây chieân-ñaøn raát thôm, saûn xuaát treân nuùi Ngöu ñaàu, moät ngoïn nuùi ôû mieàn Nam AÁn Ñoä. Trong kinh Chính Nieäm Xöù cheùp: Ñænh nuùi naøy gioáng nhö ñaàu con traâu vaø nuùi saûn sanh caây chieân-ñaøn neân goïi laø Ngöu ñaàu chieân ñaøn. Höông chieân-ñaøn ôû nuùi Ngöu ñaàu raát thôm nhöng so vôùi höông daâng cuùng Phaät coøn thua keùm. “Nôi vöôøn Keâ thieät suy toân baäc nhaát.” Keâ thieät cuõng laø teân (Keâ thieät laø löôõi gaø). Tìm trong söû thì thaáy teân nhöng khoâng thaáy dieãn taû laø vöôøn hay nuùi... Höông Keâ thieät laø moät thöù höông raát thôm nhöng cuõng khoâng baèng neân goïi laø suy toân baäc nhaát. Vaäy höông naøy laø taâm höông neân chæ coù ôû kho cuûa Boà-taùt.

“Göôm tueä chaët, voùt baèng ñao giôùi raát möïc thanh kyø.” Vì laø taâm höông neân chaët baèng göôm trí tueä, voùt baèng ñao giôùi luaät neân raát möïc thanh kyø, töùc laø thôm tho kyø ñaëc.

“Nöôùc ñònh röûa, löûa tam-muoäi ñoát muøi thôm ngaøo ngaït.” Khi voùt thaønh caây höông lieàn laáy nöôùc ñònh röûa, duøng löûa tam-muoäi ñoát. Tam-muoäi laø aâm chöõ Phaïn, dòch nghóa laø chaùnh ñònh. Muøi thôm höông naøy do trí tueä bieát, khoâng phaûi nhö caùc loaïi höông theá gian do muõi ngöûi ñöôïc.

“Ñaâu chæ ñaøn traøng ngöûi ñöôïc, moïi nôi khaép choán ñeàu thôm.” Muøi thôm cuûa höông naøy khoâng chæ ôû trong chuøa maø toûa khaép nôi. Ñaây laø taâm höông, do giôùi, ñònh, tueä hun ñuùc thaønh, neân khoâng phaûi do muõi ngöûi maø do trí ngöôøi troïng ñaïo ñöùc bieát noù thôm quí.

“Moät neùn höông xoâng nhieàu ñôøi nghieäp saïch”, nghóa laø xoâng ñöôïc neùn höông naøy thì taát caû nghieäp nhieàu ñôøi theo ñoù saïch heát. “Nay buoåi ñaàu hoâm ñoát höông cuùng döôøng.”

KEÄ DAÂNG HÖÔNG

            Traàm thuûy röøng thieàn höông söïc nöùc,

            Chieân-ñaøn vöôøn tueä ñaõ vun troàng,

            Ñao giôùi voùt thaønh hình non thaúm,

            Nguyeän ñoát loø taâm maõi cuùng daâng.

KEÄ DAÂNG HOA

            Ñaát taâm môû ra hoa nôû roän,

            Trôøi coù möa hoa vaãn keùm thôm.

            Caønh caønh ñoùa ñoùa daâng cuùng Phaät,

          Gioù nghieäp muoân ñôøi thoåi chaúng rôi.

PHAÙT NGUYEÄN

            Nguyeän maây höông hoa naøy,

            Khaép caû möôøi phöông coõi,

            Cuùng döôøng taát caû Phaät,

            Toân Phaùp, chö Boà-taùt,

            Voâ löôïng chuùng Thanh vaên

            Vaø taát caû Thaùnh Hieàn.

            Vöøa rôøi ñaøi Quang minh,

            Qua coõi nöôùc voâ bieân,

            Trong voâ bieân coõi Phaät,

            Nhaän duøng laøm Phaät söï.

            Xoâng khaép caùc chuùng sanh

            Ñeàu phaùt taâm Boà-ñeà.

Ñaây laø lôøi phaùt nguyeän sau khi daâng höông, daâng hoa.

TAÂU BAÏCH

“Kính baïch: Möôøi phöông Ñaïi Giaùc, ba ñôøi Huøng Sö, môû roäng ñeøn tueä chö Phaät, soi khaép nhaø toái quaàn sanh.” Kính mong chö Phaät môû roäng ñeøn trí tueä ñeå soi khaép nhaø toái cuûa chuùng sanh.

“Troäm nghe (hay thaàm nghe): keøn laàu vöøa thoåi, troáng caám môùi truyeàn, nhaø nhaø ñeøn saùp saùng tröng, choán choán môõ roàng chaùy röïc.” Ñaây laø daãn giaûi theo loái xöa, chöõ keøn laø göôïng dòch, nguyeân laø chöõ giaùc töùc laø söøng, thöôøng goïi laø tuø vaø. Tieáng tuø vaø thoåi laø baùo hieäu ñaõ toái, troáng caám trong thaønh vua ñöôïc leänh ñaùnh, nhaø nhaø ñeàu ñoát ñeøn caày saùng tröng. Môõ roàng cuõng laø môõ raén, thöôøng thuôû xöa ngöôøi ta hay laáy môõ nhöõng con raén lôùn thaéng laøm daàu ñoát, cuõng nhö ôû queâ ñoát daàu phoäng daàu muø u, toái ñeán moãi nhaø ñoát caùc dóa daàu chaùy röïc.

“Ngöïa baùu thoâi hí ngoaøi ngoõ tía, caù vaøng ngöng nhaûy döôùi ao trong.” Ngoõ tía töùc laø ñöôøng quan. Nhöõng con ngöïa hay chôû ñöa ngöôøi ñi chôi ngoaøi ñöôøng quan, toái roài ngöng khoâng coøn hí nöõa. Caù ban ngaøy ñöôïc ngöôøi cho aên, nhaûy ñôùp boït, toái ñeán im laëng khoâng nhaûy nöõa. Ñoù laø hai hình aûnh raát neân thô.

“Löa thöa maët nöôùc ñom ñoùm bay, laáp loù ñaàu non ngaäm vaàng nguyeät.” Treân maët hoà löa thöa ñom ñoùm bay laäp loøe, luùc ñoù maët traêng saép laën.

“Beân ñaøi Phöôïng hoaøng say söa tieäc röôïu lieân hoan, tröôùc laàu Anh vuõ tham ñaém meâ hoa thuû laïc.” Ñaøi Phöôïng hoaøng vaø laàu Anh vuõ chæ cho nhöõng laàu ñaøi caát gaàn ñeàn vua ôû Trung Hoa thuôû xöa. Ñoù laø choã vui chôi cuûa vua quan, neân beân ñaøi Phöôïng hoaøng say söa tieäc röôïu lieân hoan, tröôùc laàu Anh vuõ tham ñaém meâ hoa thuû laïc. Meâ hoa töùc laø ham chôi thích thuù theo nhöõng duïc laïc theá gian.

“Hoaëc vònh traêng côït gioù, hoaëc thoåi saùo ñaùnh ñaøn”, hoaëc nhìn traêng ñuøa gioù roài laøm thô vònh hoaëc ñaùnh ñaøn thoåi saùo v.v...

“Ngöôøi ngöôøi chaêm chaêm duyeân tröôùc maét, keû keû ñaâu queân vieäc sau thaân.” Ngöôøi ñôøi maûi ham chôi meâ ñuoåi theo nhöõng vieäc tröôùc maét, nhöng ñaâu theå queân ñöôïc vieäc sau thaân. Sau thaân laø vieäc gì? Mai kia thaân naøy giaø nua luïn baïi, neân ai cuõng phaûi bieát coøn coù vieäc sau thaân. Ñeán ñaây Ngaøi ñaùnh thöùc:

“Caùc Phaät töû phaûi tænh ñöôøng tröôùc khoù tieán tôùi, chôù tham goái cao maëc nguû say.” Ngöôøi tu haønh phaûi luoân luoân nhìn tröôùc mình, moãi ngaøy moãi böôùc tieán leân khoâng ñöôïc chaàn chôø, khoâng ñöôïc döøng nghæ. Muoán tieán tôùi luoân luoân nhö vaäy thaät laø khoù, chuùng ta phaûi noã löïc. “Chôù tham goái cao maëc nguû say”, toái naèm treân goái nguû moät giaác ngon tôùi saùng, ñoù laø goái cao neäm aám nguû say söa, queân ñöôøng tröôùc maø khoâng chòu tieán.

“Leân giöôøng khoù baûo ñaûm xuoáng giöôøng, ñeâm nay ñaâu theå bieát ñeâm mai.” Caâu naøy ñaùnh thöùc chuùng ta. Nhö vöøa roài taïi moät thaát ôû sau Thöôøng Chieáu coù moät coâ xuaát gia, coâ Hueä Toaøn, chieàu coøn noùi chuyeän vui vôùi huynh ñeä nhö thöôøng, toái nguû ñeán saùng khoâng thaáy môû cöûa, nhöõng ngöôøi haøng xoùm chaïy ñeán naïy cöûa vaøo thaáy coâ naèm yeân khoâng coøn thôû nöõa. Thaät ñuùng nhö caâu: “Leân giöôøng khoù baûo ñaûm xuoáng giöôøng.” Nhö vaäy maø coù ai nhôù ñaâu, cöù nghó saùng thì xuoáng, khoâng ngôø coù khi leân maø khoâng xuoáng ñöôïc. “Ñeâm nay ñaâu theå bieát ñeâm mai”, ñeâm nay coøn soáng, chöa chaéc ñeâm mai coøn. Ñoù laø nhöõng caâu caûnh tænh cho chuùng ta thaáy cuoäc ñôøi moûng manh taïm bôï, ngaøy nay khoûe maïnh chôù chöa baûo ñaûm ngaøy mai ñöôïc khoûe. Neáu ai nhôù luoân luoân nhö vaäy thì tu haønh ñaâu coù daùm beâ treã. Traùi laïi, cöù tin ngaøy mai mình vaãn khoûe, vaãn laøm vieäc nhö thöôøng, neân ngaøy nay tu thieáu, ñeå daønh mai tu buø khoâng coù gì phaûi lo. Neáu bieát raèng ngaøy nay chöa baûo ñaûm ngaøy mai thì ngaøy naøo khoûe phaûi tu ngay, chôù khoâng theå chaàn chôø.

“Cöûa ñeä nhaát nghóa neân thaúng vaøo, nôi ba ñöôøng aùc chôù tieán böôùc.” Cöûa ñeä nhaát nghóa laø dòch töø ñeä nhaát nghóa moân laø cöûa coù moät nghóa thoâi, ñoù laø cöûa khoâng dính hai beân. Quí vò ñang tieán vaøo cöûa ñeä nhaát hay cöûa ñeä nhò? Neáu laø ñeä nhò thì keït hai beân. Cöûa ñeä nhaát thì khoâng coù hai beân, töùc laø khoâng coù hôn thua, toát xaáu, phaûi quaáy. Ñoù cuõng goïi laø ñeä nhaát nghóa ñeá, nôi cöûa ñoù phaûi raùng thaúng vaøo. Coøn ba ñöôøng aùc ñòa nguïc, ngaï quæ, suùc sanh, ñöøng tieán böôùc vaøo vì seõ khoå. Nhö vaäy ngöôøi bieát tu phaûi luoân luoân ñi thaúng vaøo cöûa ñeä nhaát nghóa, töùc laø nôi khoâng coøn ñoái ñaõi, khoâng coøn phaân bieät, ñoù laø nôi an ñònh, giaûi thoaùt khoûi voøng sanh töû.

“Quay ñaàu nhaän veà gia höông mình, môû maét chôù ham moäng phuø theá.” Gia laø nhaø, höông laø laøng xaõ nôi nhaø mình ôû, ñoù laø nghóa ñen. Theo nghóa ôû ñaây gia höông laø choã coá höông mình coù töø thuôû naøo. Nay chuùng ta coù phaûi laø nhöõng ngöôøi ñang phieâu baït khoâng? Ngöôøi rôøi khoûi coá höông laø keû phieâu baït! Nhö vaäy neáu chöa veà ñöôïc gia höông mình laø coøn ñang phieâu baït.

Ngaøi Traàn Thaùi Toâng baûo chæ quay ñaàu nhaän veà gia höông! Vaäy gia höông khaùc vôùi phieâu baït ôû choã quay ñaàu laïi hay phoùng maét nhìn ra. Quay ñaàu laïi, töø chuyeân moân nhaø Thieàn goïi laø “Hoài ñaàu thò ngaïn” nghóa laø quay ñaàu laø bôø aáy, bôø aáy laø gia höông. Traùi laïi neáu phoùng maét ra ngoaøi, ñoù laø phieâu baït. Buoâng saùu caên chaïy theo saùu traàn ñoù laø phieâu baït. Xoay saùu caên trôû laïi nôi baûn quaùn cuûa noù, laø quay ñaàu veà coá höông, quay ñaàu veà laø bôø giaùc. Bôø giaùc xa hay gaàn? Gaàn nhöng ñi maõi khoâng ñeán neân thaønh xa! Xa maø khoâng phaûi xa, chæ caàn quay ñaàu laïi, nhöng vì cöù phoùng ra neân trôû thaønh xa! Nhö vaäy töï kieåm ñieåm laïi xem moät ngaøy chuùng ta quay laïi ñöôïc bao laâu, chaéc chaén nhaát laø saùu tieáng. Chuùng ta coøn nhö theá, huoáng laø ngöôøi theá gian maûi ñi theo con ñöôøng phieâu baït haún khoù kieám ñöôïc moät tieáng ñoàng hoà quay trôû laïi. Theá neân chuùng ta thaáy kinh Phaùp Hoa dieãn taû hay ñaùo ñeå. Ngöôøi cuøng töû boû nhaø ñi khoâng bieát töø thuôû naøo, chæ thaáy ñang lang thang, nay giöït mình, quay trôû veà queâ höông tìm cha meï. Khi trôû veà buoåi ñaàu ñöôïc cha trao cho coâng taùc taàm thöôøng nhö hoát phaân, daàn daàn ñöôïc gaàn cha vaø cuoái cuøng cha trao heát gia taøi cho. Bieát trôû veà laø nhö vaäy, coøn neáu khoâng bieát thì suoát kieáp laøm cuøng töû lang thang. Neáu tuûi nhuïc cho ñôøi cuøng töû thì chuùng ta phaûi mau quay veà. Hieän nay chuùng ta cuõng gioáng nhö chaøng cuøng töû ñang laøm chuyeän hoát phaân soáng qua ngaøy vaäy.

“Môû maét chôù ham moäng phuø theá.” Moäng phuø theá laø gì? Con phuø du ôû treân maët nöôùc, sôùm mai coù maët, chieàu toái cheát, cuoäc ñôøi taïm bôï gioáng nhö ñôøi con phuø du. Cuoäc soáng cuûa chuùng ta laø giaác moäng trong coõi taïm. Theá thì coù gì ñaùng öa thích. Nhöng chuùng ta ñang meâ, môû maét thì ham moäng phuø theá neân Ngaøi nhaéc chuùng ta ñöøng say meâ caùi taïm bôï, caùi moäng aûo treân theá gian naøy. Chæ hai caâu naøy ñuû nhaéc nhôû chuùng ta tu, “quay ñaàu nhaän veà gia höông mình, môû maét chôù ham moäng phuø theá”. Tôùi lui, xuoáng beáp, ra vöôøn cöù ngaâm hai caâu ñoù chôù ñöøng ca nhöõng caâu khaùc.

“Ñeä töû chuùng con kính töôûng giôø naøy, laáy laøm khoùa leã ñaàu hoâm.”

SAÙM HOÁI TOÄI CAÊN LÖÔÕI

            Chí taâm saùm hoái,

            Chuùng con töø voâ thuûy kieáp ñeán nay;

            Boû maát baûn taâm, khoâng bieát chaùnh ñaïo.

            Rôi ba ñöôøng khoå, bôûi saùu caên laàm,

            Khoâng saùm loãi tröôùc, khoù traùnh hoái sau.

NGHIEÄP CAÊN LÖÔÕI LAØ:

            Tham ñuû moïi muøi, thích xeùt ngon dôû;

            Neám heát caùc thöù, bieát roõ beùo gaày.

“Tham ñuû moïi muøi, thích xeùt ngon dôû.” Löôõi chuùng ta thích ñuû muøi. Vò buøi beùo thì öa, chaùt ñaéng thì khoâng thích, ñeå vaøo löôõi thì khen moùn naøy ngon cheâ moùn kia dôû. Nhieàu khi treân maët xaõ giao coù nhöõng tröôøng hôïp neáu khoâng laøm gioáng ngöôøi thì thaáy queâ, maø laøm theo ngöôøi thì thaáy xaáu hoå. Thí duï nhö coù nhieàu ngöôøi Phaät töû naáu thöùc aên ngon cuùng döôøng quí thaày, hoï hoûi: Thaày duøng moùn naøy ñöôïc khoâng? Theo theá tình muoán vui loøng ngöôøi laøm beáp thì phaûi noùi: AØ ngon quaù! Nhö vaäy mình ñaõ theo vò roài. Coøn neáu chæ laøm thinh hoaëc gaät ñaàu moät chuùt thì thaáy thieáu lòch söï. Theá neân vieäc xaõ giao laøm con ngöôøi xa laàn vôùi ñaïo lyù, nghóa laø muoán ñöôïc loøng ngöôøi cuùng döôøng thì phaûi khen, maø khen thì phaûi nghó tôùi ngon dôû, nhöng chuùng ta thaáy loãi cuûa löôõi laø “tham ñuû moïi muøi, thích xeùt ngon dôû”.

“Neám heát caùc thöù, bieát roõ beùo gaày”: Thöùc gì cuõng öa neám, cuõng aên qua cho bieát, neân nhieàu ngöôøi vì nghe quaùn naøy naáu kheùo, quaùn kia naáu ngon lieàn ruû nay ñi aên quaùn naøy, mai ñi aên quaùn kia ñeå cho bieát heát caùc thöù vaø “bieát roõ beùo gaày”. Thöùc aên coù môõ thì bieát ñoù laø con vaät beùo maäp, coøn thöùc aên khoâng môõ thì bieát ñoù laø gaày neân nhöõng beänh cuûa löôõi keå ra cuõng nhieàu.

“Saùt haïi sanh vaät, nuoâi döôõng thaân mình.” Moät con vaät cheát laø nuoâi cho mình ñöôïc moät böõa aên. Ñoù laø noùi nhöõng con vaät khaù lôùn, coøn nhöõng con vaät nhoû thì moät böõa aên saùt haïi khoâng bieát bao nhieâu con.

“Quay raùn caù chim, naáu haàm caàm thuù.” Caù hay chim thì ñem quay, ñem raùn, caàm thuù thì ñem naáu haàm. Taát caû nhöõng thöù ñoù laø caùi ngon mieäng, caùi sôû thích cuûa ngöôøi ñôøi.

“Thòt tanh beùo mieäng, haønh toûi ruoät xoâng.” Coù thöù thòt naøo chöa xaøo naáu maø khoâng tanh ñaâu. Nhöng xaøo naáu roài thì aên beùo mieäng. Laïi muoán cho noù ñöôïc thôm thì theâm haønh toûi. Tanh thì ngon mieäng, thôm thì xoâng trong ruoät, khi voâ thì thôm ñeán khi ra thì hoâi chòu khoâng noåi.

“AÊn roài ñoøi nöõa, naøo thaáy no laâu.” Moùn gì ngon thì ñeå daønh laïi, neáu tröa chieàu maø khoâng doïn leân thì hoûi: Moùn hoài saùng ñaâu roài? Ñoù laø dieãn taû sôû thích aên thòt caù hoaëc caùc loaøi vaät, chim choùc v.v... Ñeán hoaøn caûnh baét buoäc phaûi ñi chuøa aên chay thì:

            Hoaëc ñeán ñaøn chay, caàu thaàn leã Phaät;

            Coá cam buïng ñoùi, ñôïi luùc vieäc xong.

Phaûi ñi chuøa ñeå caàu cuùng theo leänh cuûa cha meï, oâng baø thì raùng tôùi, tôùi thì cam buïng ñoùi ñeå ñôïi xong vieäc ñaëng veà nhaø aên cho ngon chôù ôû chuøa aên khoâng ñöôïc.

            Saùng sôùm aên chay, côm ít nöôùc nhieàu;

            Gioáng heät ngöôøi ñau gaéng nuoát thuoác chaùo.

AÊn chay thì göôïng aên thoâi, nuoát côm khoâng troâi, chæ huùp moät chuùt canh cho ñôõ daï, neân côm ít nöôùc nhieàu. AÊn chay gioáng nhö laø uoáng thuoác khoâng coù gì ngon, vì vaäy maø aên leáu laùo ñeå veà nhaø aên laïi.

            Maét ñaày môõ thòt, cöôøi noùi haân hoan,

            Röôïu chuoác côm môøi, noùng thay nguoäi ñoåi.

Böõa naøo thaáy nhöõng thöùc aên coù thòt caù töôi ngon ñaày baøn thì cöôøi noùi haân hoan, cho neân ñeán baøn aên maø vui veû laø nhôø nhöõng thöùc aên vöøa yù ñaày baøn. Neáu ñeán baøn aên thaáy toaøn laø nhöõng thöù khoâng thích haún laø khoâng vui chuùt naøo. Trong caùc böõa tieäc luoân luoân laø môøi aên môøi uoáng, ñem moùn noùng leân, ñoåi moùn nguoäi xuoáng v.v...

            Baøy tieäc ñaõi khaùch, cöôùi gaû cho con,

            Gieát haïi chuùng sanh, vì ba taác löôõi.

Nghóa laø gieát lôïn boø, gaø vòt ñeå laøm tieäc, ñeàu goác töø caùi löôõi ba taác naøy (noùi theo taác ta ngaøy xöa). Ñoù laø dieãn taû loãi thích aên ngon, khoâng öa dôû cuûa löôõi.

            Tieáp ñeán laø loãi hay noùi cuûa löôõi:

            Noùi doái baøy ñieàu, theâu deät bòa theâm,

            Hai löôõi boãng sanh, aùc khaåu daáy khôûi.

Hoaëc noùi doái baøy ñieàu töùc laø noùi khoâng coù leõ thaät, hoaëc chuyeän nhö theá naøy maø theâu deät toâ ñieåm thaønh theá khaùc, hoaëc noùi hai löôõi, tôùi ngöôøi naøy thì cheâ gieøm ngöôøi kia, tôùi ngöôøi kia thì cheâ gieøm ngöôøi naøy laøm cho ngöôøi hôøn giaän nhau, hoaëc noùi nhöõng lôøi döõ, lôøi hung aùc. Töø löôõi sanh ra boán toäi noùi doái, noùi theâu deät, noùi hai löôõi, noùi aùc khaåu.

            Chöûi maéng Tam Baûo, nguyeàn ruûa meï cha;

            Khinh khi Hieàn Thaùnh, löøa doái moïi ngöôøi.

Ñaây laø chæ nhöõng ñöùa con baát tieáu khoâng keå gì cha meï, khoâng keå gì Phaät phaùp neân coù nhöõng lôøi noùi döõ, khinh cheâ Hieàn Thaùnh, löøa doái moïi ngöôøi.

            Cheâ bai ngöôøi khaùc, che giaáu loãi mình;

            Baøn luaän coå kim, khen cheâ naøy noï.

Beänh cuûa chuùng ta laø beänh cheâ ngöôøi khen mình, hoaëc giaáu loãi mình, böôi moùc loãi mình. Duø ai hay maáy maø ngöôøi ta khen tröôùc maët mình, mình cuõng khoù chòu, neân coù laàn toâi noùi moät caâu maø toâi coøn nhôù: Nghe ngöôøi khen baïn mình tröôùc maët mình maø khoâng ñoåi saéc maët, ñoù laø ngöôøi can ñaûm. Thí duï hai ngöôøi baïn cuøng laøm moät vieäc maø ngöôøi xa laï laïi khen baïn mình nöùc nôû, maø khoâng noùi ñeán mình, mình phaûi can ñaûm laém môùi giöõ ñöôïc saéc maët bình tónh. Traùi laïi neáu hoï khen mình, cheâ baïn mình thì chaéc mình deã chòu hôn! Giaáu caùi dôû cuûa mình vaø böôi moùc loãi ngöôøi thì ngöôøi töùc böôi laïi loãi mình roát cuoäc caû hai ñeàu xaáu. Con ngöôøi meâ muoäi deã coù hai beänh naøy.

            Khoe khoang giaøu coù, laêng nhuïc ngöôøi ngheøo;

            Xua ñuoåi Taêng Ni, chöûi maéng toâi tôù.

Neáu mình khaù giaû thì tôùi ñaâu cuõng khoe, thaáy ai ngheøo heøn hôn thì khinh cheâ, laêng nhuïc hoï. Ñoái vôùi Taêng Ni thaáy chæ coù aên haïi, khoâng coù lôïi gì, neân tôùi nhaø laø ñuoåi ñi. Toâi tôù laøm gì khoâng vöøa yù thì chöûi maéng.

            Lôøi gieøm thuoác ñoäc, noùi kheùo tieáng ñaøn;

            Toâ veõ ñieàu sai, noùi khoâng thaønh coù.

Lôøi gieøm pha laø moät thöù thuoác ñoäc. Coøn lôøi noùi kheùo noùi xaûo, vuoát ve nghe nhö ñaøn eâm tai. Nhöõng ñieàu ñuùng phaûi maø toâ veõ thaønh traùi quaáy, vieäc khoâng maø noùi thaønh coù, ñoù laø loái noùi taïo cho ngöôøi hieåu laàm leõ thaät.

“Oaùn hôøn noùng laïnh, phæ nhoå non soâng.” Trôøi noùng quaù cuõng töùc, laïnh quaù cuõng khoâng öa, khoâng bieát chuyeän thôøi tieát noùng laïnh laø leõ thöôøng. Phæ nhoå non soâng laø coù khi mình cuõng böïc boäi töùc toái caû nuùi soâng.

“Taùn doùc taêng phoøng, ba hoa Phaät ñieän.” Leõ ra toái ñeán veà lieâu phoøng im laëng nguû, nhöng hai ba ngöôøi duïm laïi taùn doùc ñuû chuyeän. Ñieän Phaät laø choã cung kính trang nghieâm, maø leân ñoù coøn ba hoa noùi chuyeän oàn naùo.

            Nhöõng toäi nhö theá, voâ löôïng voâ bieân;    

            Ví nhö caùt buïi, ñeám khoâng theå cuøng.

Toäi cuûa löôõi quaù nhieàu! Töø aên uoáng ñeán noùi naêng, löôõi taïo ñuû caùc toäi nhieàu nhö caùt buïi ñeám khoâng theå heát. Theá neân moãi ngaøy ñeâm chuùng ta phaûi raùng tu haønh cho bôùt toäi loãi cuûa nghieäp löôõi.

            Sau khi maïng chung, vaøo nguïc baït thieät;

            Caøy saét keùo daøi, nöôùc ñoàng roùt maõi.

Sau khi cheát rôi xuoáng ñòa nguïc teân baït thieät, nôi ñoù löôõi bò keùo daøi ra, roài bò caøy baèng saét chaùy ñoû caøy leân treân, laïi bò nöôùc ñoàng soâi roùt vaøo trong mieäng. AÊn uoáng nhö vaäy ñeå buø laïi vò ngon vaø lôøi noùi sai quaáy ôû theá gian.

            Quaû baùo heát roài, muoân kieáp môùi sanh;

            Duø ñöôïc laøm ngöôøi, laïi bò caâm baët.

Quaû baùo ôû ñòa nguïc heát roài, phaûi traûi qua bao nhieâu kieáp môùi ñöôïc sanh trôû laïi laøm ngöôøi. Duø ñöôïc laøm ngöôøi, do dö baùo vaãn bò beänh caâm ngoïng. Vì loãi cuûa löôõi maø phaûi chòu khoå trong ñòa nguïc, ñeán khi trôû laïi laøm ngöôøi vaãn coøn bò khoå ôû theá gian.

            Neáu khoâng saùm hoái, khoù ñöôïc tieâu tröø;

            Nay tröôùc Phaät ñaøi, thaûy ñeàu saùm hoái.

Hoâm nay thaønh taâm saùm hoái nhöõng loãi laàm do löôõi taïo ra cho ñöôïc saïch heát, vaø phaûi luoân nhôù khoâng coøn noùi nhöõng lôøi toån phöôùc, toån ñöùc, gaây ñau khoå cho nguôøi vaø vaät.

CHÍ TAÂM KHUYEÁN THÆNH

            Khuyeán thænh möôøi phöông ba ñôøi Phaät,

            Vaø chö Boà-taùt Thaùnh Hieàn Taêng.

            Môû roäng taâm töø bi voâ löôïng,

            Ñoàng ñoä chuùng sanh leân bôø kia.

CHÍ TAÂM TUØY HÆ

            Nay con theo Phaät sanh hoan hæ,

            Hoâm sôùm kính thaønh saùm loãi laàm.

            Theàm thang thaäp ñòa nguyeän sôùm leân,

            Boà-ñeà chaân taâm khoâng lui suït.

CHÍ TAÂM HOÀI HÖÔÙNG

            Chuùng con hoài taâm veà Thaùnh chuùng,

            Chí thaønh ñaàu leã ñöùc Töø Toân.

            Nguyeän ñem coâng ñöùc ñeán quaàn sanh,

            Nöông thaéng nhaân naøy thaønh Chaùnh giaùc.

            Nhöõng baøi naøy ñaõ giaûng.

CHÍ TAÂM  PHAÙT NGUYEÄN

            Moät nguyeän aên no vò voâ thöôïng,

            Hai nguyeän nhaû heát vò traàn tanh,

            Ba nguyeän bieän taøi tröø caùc hoaëc,

            Boán nguyeän thích noùi ñoä quaàn sanh.

            Naêm nguyeän ñoïc heát kho voâ taän,

            Saùu nguyeän soâng phaùp uoáng caïn khoâ,

            Baûy nguyeän sôùm nhaän Ñaïi Ngu thoå,

            Taùm nguyeän nhanh ñoàng Laâm Teá thanh.

            Chín nguyeän löôõi daøi cuøng Phaät phuû,

            Möôøi nguyeän trong saïch nhö trôøi xanh,

            Möôøi moät nguyeän theá gian khoâng caâm ngoïng,

            Möôøi hai nguyeän ñòa nguïc heát traâu caøy.

“Moät nguyeän aên no vò voâ thöôïng.” Vò voâ thöôïng laø phaùp vò. Nghe kinh hoïc ñaïo ñaày ñuû goïi laø aên no vò voâ thöôïng.

“Hai nguyeän nhaû heát vò traàn tanh”, nghóa laø phaûi nhaû saïch nhöõng vò hoâi haùm cuûa traàn tuïc. Ñoù laø noùi doái, noùi hai löôõi, noùi theâu deät, noùi hung aùc, khinh cheâ cha meï, khinh cheâ Tam Baûo, noùi nhöõng lôøi loãi laàm v.v..., taát caû nhöõng vò traàn tanh ñoù phaûi nhaû ra heát.

“Ba nguyeän bieän taøi tröø caùc hoaëc”, nguyeän ñöôïc bieän taøi voâ ngaïi ñeå tröø caùc meâ laàm cho chuùng sanh.

“Boán nguyeän thích noùi ñoä quaàn sanh.” Nguyeän thích noùi phaùp ñeå ñoä quaàn sanh, chôù khoâng phaûi ñöôïc bieän taøi voâ ngaïi roài vaøo nuùi ôû moät mình, vì nhö vaäy laø tieâu nha baïi chuûng.

“Naêm nguyeän ñoïc heát kho voâ taän”, laø nguyeän ñoïc heát Tam taïng giaùo ñieån khoâng thieáu soùt.

“Saùu nguyeän soâng phaùp uoáng caïn khoâ”, giaùo phaùp Phaät nhö con soâng lôùn, nguyeän uoáng caïn heát giaùo phaùp.

“Baûy nguyeän sôùm nhaän Ñaïi Ngu thoå.” Thoå laø thoå thieät, töùc laø le löôõi. Ñaây laø choã toâi nghi vì ñoïc trong söû khoâng thaáy ngaøi Ñaïi Ngu le löôõi, maø chæ coù ngaøi Hoaøng Baù le löôõi thoâi, ñeå sau seõ khaûo laïi. Ngaøi Hoaøng Baù le löôõi luùc naøo? Khi Ngaøi ñònh ñeán Giang Taây thì nghe tin Maõ Toå ñaõ tòch, Ngaøi môùi tìm ñeán ngaøi Baù Tröôïng. Ngaøi hoûi: Khi ôû choã Maõ Toå Hoøa thöôïng nhaân caùi gì maø thaáy ñöôïc ñaïo? Ngaøi Baù Tröôïng thuaät laïi sau khi bò moät tieáng heùt ñeán ba ngaøy tai coøn ñieác, töø ñoù ñeán nay Ngaøi khoâng queân. Nghe noùi nhö theá ngaøi Hoaøng Baù le löôõi. Ngaøi Baù Tröôïng noùi: OÂng nhaän nhö vaäy laø nhaän ôû Maõ Toå hay nhaän nôi ta? Ngaøi Hoaøng Baù thöa: Neáu con laø ñeä töû Maõ Toå thì sau naøy khoâng coù con chaùu nöõa. Nhö vaäy do Toå Baù Tröôïng keå laïi maø Ngaøi nhaän hieåu neân Ngaøi laø ñeä töû cuûa Toå Baù Tröôïng. Vaäy caùi le luôõi laø noùi leân nhaân nghe moät caâu maø nhaän ñöôïc choã ñaïi cô ñaïi duïng cuûa ngöôøi xöa.

“Taùm nguyeän nhanh ñoàng Laâm Teá thanh”, ngaøi Laâm Teá heùt moät tieáng maø ngoä ñöôïc laø caên cô nhanh choùng, neân nguyeän mình ñöôïc nhanh nhö tieáng heùt cuûa Laâm Teá, vöøa heùt laø ngoä.

“Chín nguyeän löôõi daøi cuøng Phaät phuû.” Trong kinh Di-ñaø keå ñöùc Phaät le löôõi phuû heát maët. Taïi sao? Theo tinh thaàn trong kinh daïy: Ngöôøi khoâng noùi doái thì ñöôïc töôùng löôõi roäng daøi. Sôû dó löôõi ñöùc Phaät le ra phuû tôùi mí toùc töùc laø phuû heát maët vì ba ñôøi Ngaøi chöa töøng noùi doái. Löôõi chuùng ta ngaén quaù chaéc laø ít coù noùi thaät. Chín nguyeän ñöôïc nhö Phaät löôõi  roäng daøi phuû truøm tôùi mí toùc.

“Möôøi nguyeän trong saïch nhö trôøi xanh”, nguyeän taâm hoàn mình trong saïch nhö baàu trôøi trong xanh khoâng gôïn maây.

“Möôøi moät nguyeän theá gian khoâng caâm ngoïng.” Ñaây laø lôïi tha. Bieát tu veà löôõi roài thì nguyeän cho taát caû moïi ngöôøi theá gian cuøng bieát tu ñeå heát nghieäp noùi gian doái, ñôøi sau khoâng mang beänh caâm ngoïng.

“Möôøi hai nguyeän ñòa nguïc heát traâu caøy”, töùc laø nguyeän khoâng coøn ai noùi doái noùi aùc ñoäc ñeå phaûi ñoïa vaøo ñòa nguïc baït thieät bò traâu caøy treân löôõi.

Ñieåm ñaëc bieät cuûa ngaøi Traàn Thaùi Toâng laø noùi veà caên naøo thì coù nguyeän cuûa caên aáy. Noùi veà tai coù nguyeän cuûa tai, noùi veà muõi coù nguyeän cuûa muõi, noùi veà löôõi thì cuõng nguyeän cho mình vaø moïi ngöôøi ñöôïc löôõi nhö theá naøo, khoûi nhöõng caùi khoå veà löôõi v.v...           

?