Töïa

BÌNH ÑAÚNG SAÙM HOÁI

 Dòch

Phaùp taùnh nhö nhö, khoâng coù nieäm löï chöøng maûy toùc. Chaân nguyeân trong laëng, xöa nay baët caû buïi nhô. Bôûi chôït khôûi voïng duyeân, hieän thaønh thaân huyeãn. Chaïy theo nghieäp thöùc, queân maát haït minh chaâu, tan heát gia taøi, saùu caên ham meâ tham duïc. Neáu coù thu nhaän tònh phaùp, aét hay taåy saïch voïng traàn. Phaùt taâm bình ñaúng nhaát chaân, leã theå phaùp thaân voâ töôùng. Tieán vaøo trong aáy thì töï thoï duïng vaø tha thoï duïng laãn nhau. Nhaèm beân kia caàu thì dieän muïc maäp môø lieàn töï hieän.

Tuy nhieân nhö theá, kieám chöa ruùt ra khoûi hoäp ngoïc thì choã loaïn khoù yeân; thuoác ra khoûi bình vaøng thì goác beänh môùi laønh. Traãm khi muoân vieäc raûnh roãi, xem thaáu choã saâu xa cuûa ba taïng, gaëp ñöôïc phaùp moân naøy, chæ thaúng trong ngöôøi coù khaû naêng thaønh Phaät. Duø laø ngöôøi maét saùng, ngaïi gì treân gaám theâm hoa. Neáu laø tri aâm, haõy neân tieán böôùc.

Giaûng

Coù quyeån saùch noùi veà Bình Ñaúng Saùm Hoái, nhöng quyeån saùch ñoù ñaõ maát chæ coøn laïi baøi töïa. Ñaây toâi giaûng baøi “Töïa Bình Ñaúng Saùm Hoái”.

“Phaät taùnh nhö nhö, khoâng coù nieäm löï chöøng maûy toùc.” Môû ñaàu quí vò thaáy Ngaøi duøng nhöõng chöõ “Phaùp taùnh nhö nhö”, “khoâng coù nieäm löï chöøng maûy toùc”. Vì phaùp taùnh nhö nhö neân nhöõng töø “Phaùp taùnh, chaân nguyeân” ñeàu laø ñeå chæ cho caùi theå taâm trong saïch saùng suoát saün coù cuûa moïi ngöôøi,  noù nhö nhö, baát ñoäng. Theå cuûa noù khoâng coù moät nieäm löï chöøng maûy toùc, nhöng vì queân noù neân nieäm daáy loaïn khoâng döøng.

“Chaân nguyeân trong laëng, xöa nay baët caû buïi nhô.” Töùc laø theå chaân nguyeân voán trong saïch laëng leõ, khoâng coù moät tí buïi nhô. Buïi nhô töùc laø nieäm, nieäm laø traàn. Nhöõng nieäm khôûi ñoù laø buïi nhô. Hai caâu naøy noùi roõ cho chuùng ta thaáy phaùp thaân thanh tònh cuûa chuùng ta khoâng coù moät maûy nieäm, khoâng coù moät maûy phieàn naõo dính ñöôïc. Noù laø moät theå trong saùng, laëng leõ, thuûy chung nhö nhaát khoâng ñoåi thay, khoâng daáy ñoäng. Ñoù laø noùi theå phaùp thaân trong saïch. Baây giôø noùi ñeán lyù do chuùng ta coù thaân naøy.

“Bôûi chôït khôûi voïng duyeân hieän thaønh thaân huyeãn.” Khôûi voïng duyeân töùc laø khôûi nieäm chaïy theo ngoaïi traàn. “Hieän thaønh thaân huyeãn”: nhö toâi ñaõ noùi, chuùng ta vöøa nhaém maét, boû thaân naøy sang thaân khaùc, thì luùc hoân meâ mình khôûi nieäm höôùng veà ñieàu gì thì thaân huyeãn seõ theo ñoù maø caáu taïo.

“Chaïy theo nghieäp thöùc, queân maát haït minh chaâu.” Nghieäp thöùc laø nhöõng caùi bieát cuûa thoùi quen, thoùi quen laøm thieän, thoùi quen laøm aùc. Caùi bieát ñoù daãn mình ñi theo noù neân queân maát haït minh chaâu. Haït minh chaâu töùc laø theå phaùp taùnh chaân nguyeân nhö nhö trong laëng.       

“Tan heát gia taøi”: Gia taøi töùc laø cuûa baùu trong nhaø. Khi ñaõ daáy nieäm chaïy theo nghieäp thöùc thì luùc ñoù theå phaùp taùnh chaân thaät cuûa chuùng ta bò maát ñi, neân noùi “queân maát haït minh chaâu, tan heát gia taøi” töùc laø cuûa baùu, coøn goïi laø phaùp baûo hay taøi baûo. Vì luùc ñoù ñaõ coù thaân cho neân:

“Saùu caên ham meâ tham duïc.” Khi coù thaân huyeãn naøy roài, neân nhôù thaân naøy laø thaân huyeãn chôù khoâng phaûi thaân thaät. Taïi sao toâi noùi nhö vaäy? Bôûi vì töø baûy möôi trôû leân seõ bieát thaân huyeãn chaéc chaén khoâng nghi. Neáu oân laïi maáy möôi naêm qua roài nhö giaác moäng, thaân naøy khoâng bao laâu seõ trôû thaønh buïi ñaát. Nhö vaäy ngaøy nay coù, ngaøy mai trôû thaønh buïi ñaát thì coù thaät khoâng? Quí vò coøn daøi neân khoù thaáy, coøn toâi hôi ngaén neân deã thaáy. Vì vaäy neân noùi thaân naøy laø thaân huyeãn, taïm coù roài tan hoaïi. Nhöng khi ñaõ coù thì trong thaân coù saùu caên: maét, tai, muõi, löôõi, thaân, yù, beân ngoaøi caûnh coù saùu traàn: saéc, thanh, höông, vò, xuùc, phaùp. Caên meâ theo traàn, sanh ra tham duïc töùc ham muoán, ñaém say ham muoán theo saùu traàn caû ngaøy. Saùng vöøa môû maét ñaõ lo kieám aên cho thoûa maõn caùi löôõi, aên roài lo ñi chôi ngaém caùi naøy ñeïp, caùi kia ñeïp cho thoûa maõn con maét. Toái ñeán nghe aâm nhaïc cho vui tai. Suoát ngaøy cöù lo cho maét, tai, muõi, löôõi, thaân, yù ñöôïc thoûa maõn. Ngaøy naøy qua thaùng noï meâ maõi trong vieäc laøm cho saùu caên thoûa maõn vôùi saùu traàn. Cöù lo nhö vaäy nhöng coù ai ñöôïc thoûa maõn chaêng? Gaàn nhaát laø caùi löôõi nhö hoâm nay ñöôïc aên ngon, chöa chaéc ngaøy mai cuõng ñöôïc aên ngon. Nhö vaäy laâu laâu môùi ñöôïc moät böõa thoûa maõn cho caùi löôõi, vaäy maø phaûi laøm ñoå moà hoâi xoùt con maét chöa bieát thoûa maõn ñöôïc caùi löôõi hay khoâng, huoáng nöõa laø thoûa maõn muõi, tai, maét vaø thaân naøy. Thaät laø khoù maø cuõng thaät voâ lyù, vì ñem thaân laøm ñeå thoûa maõn caùi thaân, maø thaân naøy coù roài cuõng hoaïi thaønh khoâng, traàn cuõng hoaïi thaønh khoâng. Laáy caùi khoâng thoûa maõn caùi khoâng, nhö vaäy mình coù khoân chaêng? Theá neân toâi thöôøng noùi, chuùng ta nhö nhöõng con daõ traøng xe caùt ngoaøi bieån, laøm moät luùc ñaép leân hôi cao, roài moät ñôït soùng bieån uøa ñeán cuoán troâi maát. Cöù nhö theá maõi heát ngaøy naøy ñeán ngaøy khaùc, chöøng naøo ngaõ ra cheát môùi thoâi. Cuõng vaäy, laøm sao chuùng ta thoûa maõn ñöôïc caùi thaân, khoâng bieát chöøng naøo môùi xong. Chöa thoûa maõn kòp thì noù ñaõ hoaïi vaø nhöõng caùi ñeå cho noù thoûa maõn cuõng hoaïi theo. Roát cuoäc chuùng ta ñaõ doàn söùc ñeå laøm moät vieäc phí coâng voâ ích. Vaäy maø coù laém ngöôøi laøm ñöôïc chuùt vieäc gì ñoù, ñaõ voäi cho mình khoân, mình thoâng minh hôn ngöôøi maø khoâng bieát raèng mình ñang chaïy theo nghieäp thöùc, queân maát cuûa baùu töùc laø phaùp taùnh, chaân nguyeân cuûa chính mình.

“Neáu coù thu nhaän tònh phaùp, aét hay taåy saïch voïng traàn.” Baây giôø neáu chuùng ta thöùc tænh, hoïc hoûi ñöôïc chuùt ít tònh phaùp töùc laø phaùp thanh tònh cuûa Phaät, “aét hay taåy saïch voïng traàn” laø chuùng ta taåy saïch ñöôïc nhöõng voïng traàn, nhöõng taâm töôûng hö doái nhö nhöõng haït buïi laøm che môø göông saùng cuûa mình vaäy.

“Phaùt taâm bình ñaúng nhaát chaân, leã theå phaùp thaân voâ töôùng.” Nay chuùng ta saùm hoái baèng taâm bình ñaúng nhaát chaân. Nhö toâi vöøa noùi, quí vò bieát mình coù Phaät taùnh, bieát moïi ngöôøi cuõng coù Phaät taùnh, ai ai cuõng coù Phaät taùnh thì moïi ngöôøi ñeàu bình ñaúng nhö nhau, goïi laø bình ñaúng nhaát chaân. Nhö vaäy chuùng ta leã Phaät laø Phaät naøo? Töùc laø höôùng veà Phaät phaùp thaân voâ töôùng, laø phaùp taùnh, laø chaân nguyeân vaäy. Nghóa laø luùc naøo chuùng ta cuõng xoay laïi, cuõng nhôù maõi nôi ta coù taùnh giaùc, taùnh giaùc laø bình ñaúng. Nhôù maõi, höùa maõi nhö vaäy laø chuùng ta theo phaùp “bình ñaúng saùm hoái”.

“Tieán vaøo trong aáy thì töï thoï duïng vaø tha thoï duïng laãn nhau.” Neáu chuùng ta tieán vaøo trong theå phaùp thaân voâ töôùng ñoù, maø ñaõ noùi voâ töôùng thì laøm sao tieán vaøo? Nghóa laø chuùng ta haèng nhôù haèng soáng vôùi theå phaùp thaân thanh tònh bình ñaúng aáy laâu ngaøy seõ ñöôïc töï thoï duïng, töùc laø caùi thoï duïng cuûa chính mình ñöôïc thanh tònh saùng suoát. Coøn tha thoï duïng laø caùi thoï duïng cho ngöôøi. Töø mình thanh tònh saùng suoát, ngöôøi gaàn mình cuõng höôûng ñöôïc thanh tònh phaàn naøo. Nhö vaäy töï thoï duïng, tha thoï duïng caû hai ñeàu coù lôïi ích. Ñöôïc theá töùc laø chuùng ta bieát trôû veà vôùi phaùp thaân thanh tònh cuûa chính mình.

“Nhaèm beân kia caàu thì dieän muïc maäp môø lieàn töï hieän.” “Nhaèm beân kia caàu” töùc nhaèm beân theå phaùp thaân bình ñaúng maø caàu. Caàu coù nghóa laø trôû veà, soáng laïi vôùi theå phaùp thaân bình ñaúng ñoù thì baûn lai dieän muïc cuûa mình töø xöa môø môø, nay laàn laàn hieän saùng ra. Ñaây ñi thaúng vaøo lyù chæ cho phaùp thaân thanh tònh. Chuùng ta saùm hoái baèng caùch höôùng veà phaùp thaân thanh tònh cuûa mình vaø nhaän chaân phaùp thaân ñoù khoâng rieâng mình coù maø taát caû chuùng sanh ñeàu coù, neân laø bình ñaúng.

“Tuy nhieân nhö theá, kieám chöa ruùt ra khoûi hoäp ngoïc thì choã loaïn khoù yeân; thuoác ra khoûi bình vaøng thì goác beänh môùi laønh.” Nghóa laø chuùng ta tuy bieát mình coù saün phaùp thaân thanh tònh hay coù taùnh giaùc trong saùng, nhöng “kieám chöa ruùt ra khoûi hoäp ngoïc thì choã loaïn khoù yeân”. Ngöôøi ñi deïp giaëc loaïn, neáu chöa ruùt kieám ra ñeå tröø giaëc loaïn thì giaëc loaïn chöa yeân. Tuy ñaõ coù kieám saün ôû trong hoäp, maø phaûi duïng coâng ruùt kieám ra khoûi hoäp môùi coù theå trò ñöôïc giaëc, döùt ñöôïc loaïn. Chuùng ta cuõng vaäy, tuy coù saün taùnh giaùc, coù saün phaùp thaân maø neáu khoâng duïng coâng thì cuõng khoâng coù dieäu duïng. “Thuoác ra khoûi bình vaøng, thì goác beänh môùi laønh.”  Linh ñôn thaàn döôïc trò beänh gì cuõng khoûi, nhöng neáu noù coøn naèm trong bình thì ñaâu trò laønh beänh ñöôïc cho ngöôøi. Vaäy phaûi truùt ra khoûi bình vaøng thì goác beänh môùi laønh. Hai hình aûnh naøy noùi leân cho chuùng ta nhôù, chuùng ta saün coù phaùp thaân, saün coù taùnh giaùc gioáng nhö trong hoäp ngoïc chuùng ta saün coù caây kieám deïp ñöôïc taát caû keû thuø, keû loaïn. Tuy coù maø chuùng ta chöa ruùt kieám ra thì keû loaïn vaãn coøn. Cuõng nhö chuùng ta coù thuoác hay thuoác quí coù theå chöõa laønh taát caû beänh, nhöng thuoác coøn ñeå trong bình thì beänh thieân haï vaãn chöa laønh. Vì vaäy thuoác caàn phaûi truùt ra khoûi bình môùi coù hieäu duïng. Toùm laïi hai caâu naøy yù noùi tuy chuùng ta coù phaùp thaân, coù taùnh giaùc saün, nhöng phaûi duïng coâng tu môùi ñöôïc dieäu duïng, ñöôïc lôïi ích cho mình, cho ngöôøi. Neáu khoâng tu thì tuy noùi laø hay roát cuoäc khoâng ñöôïc lôïi ích gì caû. Ñoù laø lôøi Ngaøi nhaéc chuùng ta phaûi öùng duïng.

“Traãm khi muoân vieäc raûnh roãi, xem thaáu choã saâu xa cuûa ba taïng, gaëp ñöôïc phaùp moân naøy, chæ thaúng trong ngöôøi coù khaû naêng thaønh Phaät.” Khi ñang laøm vua cai trò muoân daân maø nhöõng luùc raûnh roãi Ngaøi xem tam taïng kinh ñeå tìm nhöõng caùi hay ruùt ra chæ daïy cho ngöôøi. Nhö vaäy Ngaøi laø moät oâng vua thaät sieâng naêng, coøn chuùng ta hieän nay vieäc laøm chuùt chuùt maø than thôû baän roän quaù khoâng xem kinh ñöôïc, khoâng ñi chuøa ñöôïc... thaät quaù dôû. Sôû dó Ngaøi nhaän ñöôïc phaùp saùm hoái bình ñaúng naøy laø vì bieát ai cuõng coù khaû naêng thaønh Phaät. Ñieåm naøy chuùng ta thaáy ôû ngaøi Boà-taùt Thöôøng Baát Khinh ñaõ noùi: “Toâi khoâng daùm khinh caùc ngaøi, caùc ngaøi ñeàu seõ thaønh Phaät.” “Seõ thaønh” töùc laø coù khaû naêng môùi thaønh ñöôïc. Do ñoù moãi ngöôøi chuùng ta ñeàu coù theå thaønh Phaät ñöôïc.

“Duø laø ngöôøi maét saùng, ngaïi gì treân gaám theâm hoa. Neáu laø tri aâm, haõy neân tieán böôùc.” Hai caâu naøy Ngaøi khuyeán khích raát hay. “Duø laø ngöôøi maét saùng, ngaïi gì treân gaám theâm hoa.” Ngöôøi maét saùng laø ngöôøi naøo? Trong nhaø thieàn thöôøng hay noùi ai tu thaáy ñöôïc ñaïo, ngoä ñöôïc ñaïo goïi laø ngöôøi maét saùng. Neáu ngöôøi ngoä ñaïo thì ñoái vôùi phaùp Bình Ñaúng Saùm Hoái chaúng khaùc naøo nhö moät taám gaám maø coøn theâu theâm hoa nöõa, laïi caøng ñeïp hôn. “Neáu laø tri aâm, haõy neân tieán böôùc.” Tri aâm laø ngöôøi tri kyû vôùi Ngaøi, hieåu ñöôïc Ngaøi, nghe ñöôïc phaùp naøy haõy raùng tinh taán tu, khoâng neân chaàn chôø, khoâng theå lô laø.

Qua nhöõng lôøi nhaéc nhôû cuûa Ngaøi, chuùng ta thaáy raát laø thieát yeáu. Chaúng nhöõng mình bieát maø muoán cho taát caû moïi ngöôøi cuøng bieát, chaúng nhöõng mình haønh maø muoán cho taát caû moïi ngöôøi cuøng haønh. Ñöôïc nhö vaäy môùi goïi laø töï, tha ñeàu höõu ích. ÔÛ ñaây toâi khoâng daãn nhöõng vò Boà-taùt, A-la-haùn hay nhöõng vò Thieàn sö ñaéc ñaïo ôû caùc nôi, maø toâi daãn moät vì vua Vieät Nam ñang ôû ngoâi vò quaân vöông, cai trò muoân daân, giöõ nöôùc, deïp giaëc maø coù ñöôïc caùi nhìn thoâng suoát, thaáu ñaùo nhö vaäy ñeå quí vò laáy ñoù laøm taám göông saùng noi theo tu hoïc. Ñoái vôùi haøng cö só, nhìn göông cuûa Ngaøi seõ khoâng coøn löôøi bieáng, khoâng coøn than thôû nhieàu vieäc baän roän khoâng tu ñöôïc, khoâng hoïc hieåu ñöôïc. Ñoái vôùi ngöôøi xuaát gia chuùng ta laïi caøng hoå theïn hôn. Hoå theïn vì mình laø ngöôøi ñöôïc raûnh roãi maø tu chöa chaéc ñaõ hôn ngöôøi cö só ñang laøm vua. Nhö vaäy thaät xaáu hoå, thaät tuûi nhuïc! Neân caøng ñoïc, caøng nghe nhöõng lôøi giaûng daïy cuûa Ngaøi caøng thaám thía, caøng hoå theïn thì chuùng ta caøng phaûi noã löïc tieán hôn, tu nhieàu hôn, ñeå mai sau khoûi bò ngöôøi cheâ traùch: Moät ngöôøi ñaõ vì chuùng sanh ñi tu, nhöng roát cuoäc khoâng laøm ñöôïc gì coù lôïi ích, uoång ñi moät kieáp ngöôøi, moät ñôøi tu.

            Ñoù laø lôøi toâi nhaéc nhôû chung cho taát caû.

]