LUAÄN TOÏA THIEÀN

Dòch

Phaøm ngöôøi hoïc ñaïo chæ caàu kieán taùnh. Tuy thoï ñöôïc taát caû tònh giôùi, maø khoâng toïa thieàn thì ñònh löïc chaúng sanh; ñònh löïc chaúng sanh thì voïng nieäm khoâng dieät, muoán ñöôïc kieán taùnh, thaät laø khoù vaäy. Ñöùc Phaät Thích-ca vaøo nuùi Tuyeát, ngoài ngay thaúng saùu naêm, chim Caùp laøm toå treân ñaàu, coû tranh moïc xuyeân qua baép veá, maø thaân taâm thaûn nhieân. Töû Cô ngoài töïa gheá, thaân nhö caây khoâ, taâm tôï tro taøn. Nhan Hoài ngoài queân, tay chaân rôøi raõ. Ñuoåi thoâng  minh, lìa ngu trí, ñoàng vôùi ñaïi ñaïo. Ñoù laø caùc baäc Thaùnh Hieàn trong tam giaùo ngaøy xöa, ñaõ töøng ngoài ñònh.

Song ñi ñöùng naèm ngoài ñeàu laø thieàn, khoâng phaûi chæ rieâng ngoài. Nhöng vì ñi thì caát böôùc, ñöùng thì nhoïc nhaèn, naèm thì môø mòt maø yeân tónh, yeân tónh thì caùi nghó sanh, nghó sanh thì nieäm khôûi. Muoán döùt caùc nieäm, neân taäp ngoài thieàn ñònh. Neáu khi ngoài khoâng döùt caùc nieäm, taâm khæ ñua nhaûy, yù vöôïn chaïy rong, hoaëc voïng töôûng maø bieát tieàn traàn, hoaëc voâ kyù maø queân töï taùnh. Töïa giöôøng, döïa vaùch, nhaém maét che troøng nguû guïc, nöôùc mieáng chaûy, ñaàu cuùi, xöông soáng cong. Tuy giaû danh laø toïa thieàn, maø ngoài döôùi nuùi ñen, trong hang quæ. Cho neân Thieàn sö Hoaøi Nhöôïng noùi: “maøi gaïch muoán laøm göông” laø noùi veà ngöôøi naøy vaäy.

Vaû laïi, thieàn coù boán thöù:

1. Taïo keá khaùc, öa treân chaùn döôùi maø tu, goïi laø “Ngoaïi ñaïo thieàn”.

2. Chaùnh tín nhaân quaû, cuõng öa treân chaùn döôùi maø tu, goïi laø “Phaøm phu thieàn”.

3. Roõ lyù sanh (nhaân) khoâng, chöùng ñaïo thieân chaân maø tu, goïi laø “Tieåu giaùo thieàn”.

4. Ñaït nhaân, phaùp ñeàu khoâng maø tu, goïi laø “Ñaïi giaùo thieàn”.

Nay, ngöôøi haäu hoïc, caàn laáy “Ñaïi giaùo thieàn” laøm chaùnh. Nôi ñaây taäp toïa thieàn döùt nieäm, chôù sanh kieán giaûi.

Giaûng 

“Phaøm ngöôøi hoïc ñaïo chæ caàu kieán taùnh.” Ñaõ noùi veà giôùi roài phaûi noùi ñeán ñònh. Ñònh töùc laø toïa thieàn. Ngaøi noùi ngöôøi hoïc ñaïo phaûi caàu kieán taùnh, töùc nhaän ra baûn taùnh thanh tònh saùng suoát cuûa mình, goïi laø kieán taùnh.

“Tuy thoï ñöôïc taát caû tònh giôùi, maø khoâng toïa thieàn thì ñònh löïc chaúng sanh.” Nghóa laø mình coù ñöôïc giôùi trong saïch laø coù phöôùc, laø traùnh ñöôïc phieàn naõo, nhöng khoâng toïa thieàn thì söùc ñònh khoâng maïnh.

“Ñònh löïc chaúng sanh thì voïng nieäm khoâng dieät.” Khoâng coù söùc ñònh thì voïng nieäm khoâng dieät, noù cöù laêng xaêng laøm cho taâm mình roái loaïn khoâng an. Bôûi vaäy coù giôùi roài keá ñoù phaûi toïa thieàn ñeå taâm ñöôïc ñònh. Taâm ñöôïc ñònh thì voïng töôûng môùi döøng.

“Muoán ñöôïc kieán taùnh, thaät laø khoù vaäy.” Neáu voïng nieäm chöa heát maø muoán ñöôïc kieán taùnh thaät laø khoù. Bôûi vì neáu taâm chöa döøng laëng maø muoán nhaän ra ñöôïc baûn taùnh thaät laø ñieàu khoù, khoâng theå ñöôïc. Cho neân ñaàu tieân laø Giôùi, keá ñoù laø Ñònh. Ñònh laø nhôø söùc toïa thieàn. Nhôø toïa thieàn taâm môùi laëng. Taâm laëng thì taùnh giaùc môùi hieän tieàn.

Ñaây daãn chöùng: “Ñöùc Phaät Thích-ca vaøo nuùi Tuyeát, ngoài ngay thaúng saùu naêm, chim Caùp laøm toå treân ñaàu, coû tranh moïc xuyeân qua baép veá, maø thaân taâm thaûn nhieân.” Ñaây laø chæ luùc ñöùc Phaät tu khoå haïnh saùu naêm, chim laøm toå treân ñaàu, coû moïc qua baép veá, maø Ngaøi vaãn ngoài yeân thieàn ñònh.

“Töû Cô ngoài töïa gheá, thaân nhö caây khoâ, taâm tôï tro taøn.” Töû Cô laø ngöôøi hoïc ñaïo tieân. Ngöôøi tu tieân cuõng ngoài thieàn ñònh cho taâm yeân laëng, khoâ kieät khoâng coøn roái loaïn nöõa.

“Nhan Hoài ngoài queân, tay chaân rôøi raõ.” Nhan Hoài laø ngöôøi tu theo Nho vaãn ngoài queân caû thaân theå, buoâng thoõng tay chaân. Ñaây ñeå chæ tu theo Phaät, Laõo, Khoång ñeàu phaûi nhôø thieàn ñònh.

“Ñuoåi thoâng minh, lìa ngu trí, ñoàng vôùi ñaïi ñaïo.” Ñaïi ñaïo laø chæ taùnh giaùc thanh tònh. Muoán ñöôïc taùnh giaùc thanh tònh thì ñöøng giöõ thoâng minh, ngu trí. Thoâng minh laø caùi suy nghó lanh lôïi, beùn nhaïy cuûa theá gian, trong nhaø Phaät goïi laø theá trí bieän thoâng töùc laø trí theá gian, chöa phaûi laø choã chaân thaät, choã giaùc ngoä. Vì vaäy neân noùi ñuoåi thoâng minh, lìa ngu trí môùi ñoàng vôùi ñaïi ñaïo. Khoâng neân phaân bieät trí ngu, chæ khi naøo taâm thaûn nhieân thanh tònh, luùc ñoù môùi soáng ñöôïc vôùi ñaïi ñaïo.

“Ñoù laø caùc baäc Thaùnh Hieàn trong tam giaùo ngaøy xöa, ñaõ töøng ngoài ñònh.” Nhö vaäy nhöõng baäc Thaùnh, baäc Hieàn trong Phaät giaùo, Khoång vaø Laõo vaãn ngoài thieàn cho taâm ñöôïc an ñònh. Vì ngoài thieàn môùi coù söùc maïnh keàm cheá ñöôïc voïng töôûng, neáu khoâng thì e khoâng coù khaû naêng chinh phuïc ñöôïc noù.

“Song ñi ñöùng naèm ngoài ñeàu laø thieàn, khoâng phaûi chæ rieâng ngoài.” Tuy Ngaøi ñeà cao ngoài thieàn, nhöng baây giôø Ngaøi noùi laïi, trong nhaø thieàn khoâng phaûi chæ ngoài môùi thieàn, maø ñi ñöùng naèm ngoài ñeàu laø thieàn.

“Nhöng vì ñi thì caát böôùc, ñöùng thì nhoïc nhaèn, naèm thì môø mòt maø yeân tónh, yeân tónh thì caùi nghó sanh, nghó sanh thì nieäm khôûi.” ÔÛ ñaây noùi moïi haønh ñoäng ñeàu laø thieàn, nhöng khi ñi phaûi caát böôùc, caát böôùc thì coù laêng xaêng coù ñoäng, maø ñoäng thì khoù ñònh. Ñöùng thì ñöùng laâu moûi chaân, cuõng khoù ñònh. Naèm thì môø mòt vì buoàn nguû, maø môø mòt thì khoâng coù söùc maïnh. Tuy noù hôi yeân nhöng yeân thì caùi nghó deã sanh, maø nghó sanh thì nieäm khôûi. Nhö vaäy tuy ñi ñöùng naèm ñeàu ñöôïc, nhöng khoâng phaûi laø theá öu.

“Muoán döùt caùc nieäm neân taäp ngoài thieàn ñònh.” Ngoài thieàn laø öu hôn heát, bôûi vaäy baét quí vò ngoài hai giôø laø caùi lyù cuûa toâi. Coù ngoài nhieàu roài quí vò môùi thaáy kinh nghieäm toâi khoâng sai. Neáu ngoài moät giôø thì nöûa giôø ñaàu roái bôøi, luùc hôi yeân laø heát giôø. Ngoài moät giôø röôõi thì nöûa giôø ñaàu roái, nöûa giôø keá hôi yeân yeân, nöûa giôø sau vöøa môùi yeân thì heát giôø. Ngoài hai giôø thì boû giôø ñaàu, coøn giôø sau laø giôø yeân. Yeân laø söùc maïnh. Ngoaïi tröø nhöõng ngöôøi môùi ngoài thì giôø sau laø giôø chòu ñöïng, nhöng coù chòu ñöïng roài seõ thaéng. Coøn ngöôøi ngoài ñöôïc laâu thì giôø sau môùi yeân, yeân roài seõ thaáy söùc maïnh cuûa thieàn. Söùc maïnh ñoù môùi thaéng ñöôïc voïng töôûng, neáu khoâng thì voïng töôûng cöù aøo aøo tuoân ra döøng khoâng noåi. Bôûi vaäy, tu caàn phaûi coá gaéng chòu ñöïng môùi thaéng ñöôïc, chôù khoâng phaûi deã daøng.

“Neáu khi ngoài khoâng döùt caùc nieäm, taâm khæ ñua nhaûy, yù vöôïn chaïy rong, hoaëc voïng töôûng maø bieát tieàn traàn, hoaëc voâ kyù maø queân töï taùnh.” ÔÛ ñaây Ngaøi noùi, khi ngoài coát döùt voïng nieäm, maø voïng nieäm khoâng döùt thì taâm, yù chaïy laêng xaêng loaïn ñoäng. Nhö ñang ngoài ôû Thieàn ñöôøng Truùc Laâm maø ñi daïo chôï Ñaø Laït, coù khi chaïy xuoáng Thöôøng Chieáu, chaïy khaép moïi nôi. Ñoù laø taâm khæ ñua nhaûy, yù vöôïn chaïy rong.

“Hoaëc voïng töôûng maø bieát tieàn traàn, hoaëc voâ kyù maø queân töï taùnh.” Voïng töôûng vaø voâ kyù laø hai beänh cuûa ngöôøi ngoài thieàn. Voïng töôûng nhôù laïi caûnh naøy caûnh noï, hoaëc hình aûnh cuûa nhöõng ngaøy qua, bieát laø bieát theo caùi boùng cuûa nhöõng vieäc ñaõ qua. Voâ kyù laø chuaån bò hoân traàm. Neáu ngoài maø tænh saùng, thì khoâng lìa taùnh giaùc. Coù nhieàu ngöôøi khoâng hieåu, ngoài cöù caàu cho thaáy taùnh. Caàn thaáy taùnh laøm gì? Chæ caàn tænh saùng khoâng voïng töôûng laø ñuû roài. Sao vaäy? Vì taùnh hieän ñoù chôù ñaâu, coøn caàu thaáy chæ laø beänh. Cho neân voâ kyù queân töï taùnh laø khi môø môø mòt mòt queân caùi tænh saùng cuûa mình.

Ñaây noùi nhöõng beänh: “Töïa giöôøng, döïa vaùch, nhaém maét che troøng nguû guïc, nöôùc mieáng chaûy, ñaàu cuùi, xöông soáng cong.” Ñoù laø nhöõng beänh cuûa ngöôøi ngoài thieàn coøn loâi thoâi. Ngoài thieàn maø ngoài trong muøng töïa giöôøng, vöøa moûi muoán döïa vaùch cho ñôõ moûi, hoaëc nhaém maét moät hoài roài guïc leân guïc xuoáng, hoaëc ngoài ñaàu cuùi, nöôùc mieáng chaûy xuoáng, xöông soáng cong. Ngöôøi taäp tu thieàn coù nhöõng beänh ôû treân ñaây caàn phaûi raùng söûa.

“Tuy giaû danh laø toïa thieàn, maø ngoài döôùi nuùi ñen, trong hang quæ.” Ngoài nhö vaäy laø giaû danh ngoài thieàn, vì bò môø môø mòt mòt ñaâu coù thaáy gì, maø quæ thì ôû trong boùng toái, neân noùi laø ngoài döôùi nuùi ñen, trong hang quæ, chôù khoâng phaûi ngoài trong nhaø Phaät, trong nhaø thieàn. Nhö vaäy ngoài thieàn phaûi ngoài cho ngay thaúng, khoâng nöông döïa vaøo vaät gì, maét môû nhoû, khoâng neân nhaém, ñaàu ñöøng cuùi quaù, khoâng cho nöôùc mieáng chaûy, xöông soáng thaúng, ñoù môùi ñuùng caùch toïa thieàn.

“Cho neân Thieàn sö Hoaøi Nhöôïng noùi: ‘maøi gaïch muoán laøm göông’ laø noùi veà ngöôøi naøy vaäy.” Thieàn sö Hoaøi Nhöôïng ôû nuùi Nam Nhaïc, moät hoâm Ngaøi ñi daïo nuùi chôi, thaáy moät vò sö ngoài thieàn nghieâm chænh treân taûng ñaù, Ngaøi lieàn ñeán hoûi: OÂng laøm gì ñaây? Ñaùp: Daï, con ngoài thieàn. Hoûi: Ngoài thieàn caàu laøm gì? Ñaùp: Caàu thaønh Phaät. Ngaøi im laëng trôû veà. Hoâm sau, Ngaøi trôû laïi, ñeán beân taûng ñaù vò sö kia ngoài (vò sö naøy sau laø Maõ Toå Ñaïo Nhaát), laáy moät vieân gaïch ngoài maøi. Vò sö thaáy laï hoûi: Hoøa thöôïng maøi gaïch ñeå laøm gì? Ngaøi ñaùp: Ta maøi gaïch ñeå laøm göông. Vò sö thaéc maéc hoûi: Maøi gaïch sao thaønh göông ñöôïc? Ñaùp: Neáu maøi gaïch khoâng thaønh göông ñöôïc thì ngoài thieàn ñaâu theå thaønh Phaät ñöôïc? Vò sö giaät mình hoûi laïi: Ngoài thieàn sao khoâng thaønh Phaät? Ngaøi giaûi thích: OÂng hoïc ngoài thieàn hay hoïc ngoài Phaät? Neáu hoïc ngoài thieàn, thieàn khoâng phaûi ngoài naèm. Neáu hoïc ngoài Phaät, Phaät khoâng coù töôùng nhaát ñònh. Neáu oâng chaáp ngoài laø Phaät töùc laø gieát Phaät. Nhö vaäy Phaät khoâng phaûi chæ ngoài môùi coù. Neáu ngoài môùi goïi laø Phaät, thì luùc ñi, ñöùng laø ai? Vì Phaät ñaâu phaûi chæ ngoài, coù khi Phaät ñi khaát thöïc, khoâng ngoài thì khoâng phaûi Phaät sao? Ngaøi noùi nhö vaäy ñeå ñaùnh thöùc vò sö. Laïi nöõa, Phaät laø giaùc ngoä maø giaùc ngoä khoâng phaûi chæ rieâng ôû traïng thaùi ngoài maø caû trong boán oai nghi (ñi, ñöùng, naèm, ngoài). Neáu chaáp ngoài môùi laø Phaät, ñoù laø beänh. ÔÛ ñaây Ngaøi muoán noùi neáu tu thieàn maø coá chaáp ngoài ñeå thaønh Phaät, roài ngoài guïc leân guïc xuoáng, khoâng tænh, khoâng saùng, thì chaúng khaùc naøo maøi gaïch muoán thaønh göông vaäy!

“Vaû laïi, thieàn coù boán thöù:

1. Taïo keá khaùc, öa treân chaùn döôùi maø tu, goïi laø ‘Ngoaïi ñaïo thieàn’.

2. Chaùnh tín nhaân quaû, cuõng öa treân chaùn döôùi maø tu, goïi laø ‘Phaøm phu thieàn’.

3. Roõ lyù sanh (nhaân) khoâng, chöùng ñaïo thieân chaân maø tu, goïi laø ‘Tieåu giaùo thieàn’.

4. Ñaït nhaân, phaùp ñeàu khoâng maø tu, goïi laø ‘Ñaïi giaùo thieàn’.” ÔÛ choã khaùc theo lôøi giaûi cuûa ngaøi Toâng Maät coù theâm caùi thöù naêm nöõa laø Toái thöôïng thöøa thieàn, ñoù laø Thieàn toâng. 

“Taïo keá khaùc, öa treân chaùn döôùi maø tu, goïi laø ‘Ngoaïi ñaïo thieàn’.” Töùc laø öa ngoài thieàn ñeå coù moät caùi gì beân ngoaøi töïa vaøo mình ñeå ñöôïc thaønh Thaùnh thaønh Thaàn; hoaëc ngoài thieàn ñeå mong caàu coù moät söùc maïnh thieâng lieâng naøo ôû beân ngoaøi töïa vaøo mình, daàu söùc maïnh ñoù coù ñieän löïc gì cuõng thuoäc veà Ngoaïi ñaïo thieàn.

“Chaùnh tín nhaân quaû, cuõng öa treân chaùn döôùi maø tu, goïi laø ‘Phaøm phu thieàn’.” Nghóa laø nghe trong kinh Phaät daïy, ngöôøi tu ñöôïc sô thieàn, nhò thieàn, tam thieàn, töù thieàn thì ñöôïc sanh treân caùc coõi trôøi Saéc giôùi... Vì ham sanh ôû caùc coõi trôøi Saéc giôùi maø tu ñeå chöùng caùc thöù thieàn ñoù, neân goïi laø phaøm phu thieàn. Tuy coù tin nhaân quaû, nhöng keát quaû chæ sanh leân caùc coõi trôøi Saéc giôùi thoâi.

“Roõ lyù sanh khoâng, chöùng ñaïo thieân chaân maø tu, goïi laø ‘Tieåu giaùo thieàn’.” Sanh khoâng laø roõ veà thaân con ngöôøi khoâng coù ngaõ. Sanh khoâng chæ do caùi nhaân con ngöôøi phaù ñöôïc ngaõ chaáp, maø tu thieàn chöùng ñöôïc ñaïo thì goïi laø Tieåu thöøa thieàn hay Tieåu giaùo thieàn. Ñaây chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn, giaûi thoaùt sanh töû.

“Ñaït nhaân, phaùp ñeàu khoâng maø tu, goïi laø ‘Ñaïi giaùo thieàn’.” Ngöôøi tu phaù ñöôïc chaáp ngaõ chaáp phaùp, caû hai ñeàu khoâng maø tu thì goïi laø Ñaïi giaùo thieàn hay Ñaïi thöøa thieàn.

“Nay ngöôøi haäu hoïc, caàn laáy Ñaïi giaùo thieàn laøm chaùnh. Nôi ñaây taäp toïa thieàn döùt nieäm, chôù sanh kieán giaûi.” Ngaøi khuyeân ngöôøi thôøi nay tu haønh neân theo Ñaïi giaùo thieàn, laø thieàn khoâng coøn chaáp ngaõ, chaáp phaùp. Ngaõ laø chæ cho mình cho ngöôøi, phaùp laø chæ cho söï vaät chung quanh. Caû hai ñeàu khoâng chaáp goïi laø Ñaïi giaùo thieàn, cuõng goïi laø thieàn Ñaïi thöøa. Phaùp tu naøy môùi giaûi thoaùt sanh töû cho mình vaø phaùt ñaïi bi taâm cöùu ñoä moïi ngöôøi. Vì vaäy Ngaøi khuyeân chuùng ta neân hoïc theo Ñaïi giaùo thieàn naøy maø tu döùt nieäm, khoâng neân sanh kieán giaûi.

]